amandel 1.0
Bron:
Horst Frank
(
CC BY-SA 3.0
)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een amandel…
is een pit; is voedsel
- [Uiterlijk] is omhuld met een bruin vlies; zit in een harde lichtbruine schaal
- [Vorm] is min of meer ovaalvormig, maar is aan een uiteinde spits
- [Functie] wordt gegeten als noot; wordt verwerkt in diverse gerechten, maar vooral in gebak, marsepein en spijs; wordt verwerkt in cosmetica
- [Product of vrucht] wordt gebruikt als ingrediënt voor marsepein en amandelspijs; wordt gebruikt voor het winnen van amandelolie
- [Gelijkenis] lijkt op een noot, maar is eigenlijk het zaad van de amandelboom
Algemene voorbeelden
Het stevige, donkere velletje zorgt ervoor dat de amandel ook na het kraken niet snel ranzig wordt. Dit velletje is makkelijk te verwijderen. De zachte, zoetige smaak van deze blanke noot komt vooral in fijne gerechten en gebak tot zijn recht. Voor alledaagse gerechten en gekruid gebak worden amandelen ongepeld gemalen.
Er stonden bakken met noten. Walnoten, amandelen, pinda's.
Voor het kraken van een amandel is meestal een spierkracht nodig die alleen met een hormoonkuur te bereiken valt.
Naast een uitgebreide reeks chocoladedragees en andere met chocolade omhulde producten, biedt de firma een exquis gamma amandeldragees aan (uitgekozen amandels uit o.m. Spanje, Californië en Sicilië, omhuld met een fijn laagje suiker), alsook een reeks suikerparels in verschillende maten en kleuren voor de versiering van gebak en verzilverd suiker om te decoreren.
Combinatiemogelijkheden
als object bij een werkwoord
- amandelen pellen
Nou, ik ben een ruim uur met amandelen aan het stoeien geweest. 200 gram amandelen pellen is nog best een karweitje. En m'n maalmachine is niet groot genoeg om vervolgens alles te malen én te mengen.
met adjectief ervoor
- bittere amandelen
- zoete amandelen
Ze bevatten sporen van blauwzuur (een vergif, dat door sterke verhitting onschadelijk wordt); hoe meer blauwzuur ze bevatten, des te bitterder smaken ze. Bittere amandelen [...] zijn daarom voor kleine kinderen niet geschikt.
Zoete amandelen vormen de basis van marsepein en amandelspijs.
met adjectivisch voltooid deelwoord
- fijngestampte amandelen
- geblancheerde amandelen
- gebrande amandelen
- gegrilde amandelen
- gehakte amandelen
- gemalen amandelen
- geroosterde amandelen
- geschaafde amandelen
- geschilferde amandelen
- gesnipperde amandelen
- gesuikerde amandelen
'Gebrande amandelen!' zei ze, in het zakje kijkend.
Marsepein is een pasta van heel fijn gemalen amandelen, poedersuiker en eiwit.
Schep op het laatste moment de geschaafde amandelen op dit nagerecht.
Belgische pralines hebben niets gemeen met de simpele gesuikerde amandelen waarmee de graaf van Plessis-Praslin eertijds de door hem aanbeden dames betoverde.
in voorzetselgroep
- met amandelen
- naar amandelen ruiken
U kunt een keuze maken uit entrecote van de streng, versgerookte casselerrib, brochette, regenboogforel met amandelen, zalm met dillesaus en stokvis uit de Barentszzee.
Bij haar gewezen vriend Jim, de enige man, bekende ze, die ze werkelijk achterna had gezeten, rook het heel anders, naar amandelen.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
- amandelaroma
- amandelbeslag
- amandelblaadje
- amandelblok
- amandelboom
- amandelboon
- amandelbrood
- amandelcake
- amandelcroissant
- amandeldragee
- amandelessence
- amandelextractie
- amandelgebak
- amandelgeur
- amandelgroen
- amandelkern
- amandelkleurig
- amandelkoekje
- amandelkroketje
- amandelkrul
- amandelletter
- amandellikeur
- amandelmelk
- amandelmolen
- amandelolie
- amandeloog
- amandelpasta
- amandelpastei
- amandelpers
- amandelpoeder
- amandelpudding
- amandelpuree
- amandelroom
- amandelsap
- amandelschaafsel
- amandelschilfer
- amandelsmaak
- amandelsnipper
- amandelspijs
- amandelsprits
- amandelstaaf
- amandelstengel
- amandelvulling
amandel 1.1
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 1.0 : 1.1 |
|---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Amandel…
is een stof
Algemene voorbeelden
Het hart van de praline (kern bestaande uit noten, amandel, nougatine, crème) wordt vooraf door de confiseur vervaardigd alvorens te worden overgoten met of ondergedompeld in vloeibare chocolade.
Combinatiemogelijkheden
met adjectivisch voltooid deelwoord
- gebrande amandel
Victoriavlaai. Vlaaibodem met een vulling van verse appel en citroenrasp, afgestreken met volle slagroom, gebrande amandel, poedersuiker, opgespoten met rozetten slagroom.
in voorzetselgroep
- met amandel
- naar amandel ruiken
Leg de amandelsnippers op een bordje, wentel de kaas erin zodat die aan alle kanten met amandel beplakt raakt.
De gebakken kalfsescalope met rozijnen, de dadels met amandel en honing, de patina (omelettaart) van barbeel.
De hele winkel rook naar amandel en we knikten elkaar tevreden toe: hier waren we voor gekomen, dit lag aardig tegen de warme, zoete koekjesbakluchtsfeer aan.
met substantief ervoor
- stukjes amandel
Het zoete van honing zocht onze tongpunt, het romige zure bleef aan de rand, het bittere prikkelde achterin, en de stukjes amandel deden alles tegelijk en overal.
amandel 1.2
Bron:
skeeze
(
Publiek domein
)
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 1.2 : 1.0 |
|---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een amandel…
is een vrucht; is een plantendeel
- [Geheel] is de vrucht van de amandelboom
Algemene voorbeelden
Botanisch gezien is de amandel geen noot, maar hoort, net als kers, perzik, pruim en abrikoos tot de steenvruchten.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
amandel 2.0
Bron:
Mauricio Mercadante
(
CC BY-NC-SA 2.0
)
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 1.0 : 2.0 |
|---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een amandel…
is een boom; is een plant
- [Uiterlijk] heeft witte of roze bloesems; is een sierlijke boom
- [Plaats] groeit in landen met een warm klimaat, zoals Spanje en Californië; wordt in onze streken enkel aangeplant omwille van de bloemenpracht in het voorjaar
- [Product of vrucht] brengt amandelen voort
Wetenschappelijke naam: Prunus dulcis
| Rijk | Plantae; Planten |
|---|---|
| Stam | Embryophyta; Landplanten |
| Klasse | Spermatopsida; Zaadplanten |
| Orde | Rosales |
| Familie | Rosaceae; Rozenfamilie |
| Geslacht | Prunus |
| Soort | Prunus dulcis |
Algemene voorbeelden
De amandel is een sierlijke boom met een open kroon die in uitzonderlijke gevallen tot twaalf meter hoogte kan uitgroeien. Vooral de bloemen die de mediterrane nawinter kleur geven, springen in het oog. Ze bezitten veel nectar en trekken daardoor insecten aan.
Rudolf Steiner zegt dat rozengewassen 'die schenkende Tugend' zijn en beval amandelolie met roos aan bij levercirrose (de amandel is ook een rozengewas evenals de kers, abrikoos, perzik, aardbei en pruim).
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
amandel 3.0
Bron:
Klem
(
CC BY 3.0
)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een amandel…
is een klier; is een lichaamsdeel
- [Vorm] heeft de vorm van een amandel
- [Geheel] maakt deel uit van het lymfevatenstelsel
- [Functie] heeft een functie bij de afweer; helpt bij het voorkomen van keelaandoeningen en aandoeningen van de bovenste luchtwegen
- [Plaats] bevindt zich in het geval van de keelamandelen achter in de mondholte, aan weerszijden van de huig
- [Behandeling of bewerking] wordt vaak operatief verwijderd bij kinderen die regelmatig last hebben van ontstoken amandelen
- [Toepassingsgebied of bereik] is in het gewone taalgebruik een van beide keelamandelen; is in specialistisch taalgebruik mogelijk ook een neusamandel of een tongamandel
Algemene voorbeelden
De amandelen vormen maar een klein gedeelte van het lymfkliersysteem van het lichaam. Eventuele verwijdering van de amandelen heeft daarom geen merkbare gevolgen voor de afweer.
'Meedeej! Meedeej! De luitenant is op komst! De luitenant is op komst!' riep Rosse opeens vanuit zijn hooien schuilplaats. Ik had de indruk dat ik zijn amandelen kon zien.
Wanneer de amandelen de hoeveelheid binnendringende ziekteverwekkers niet meer aan kunnen, raken ze zelf ontstoken. Hierbij treedt in het algemeen een forse zwelling van de betrokken amandelen op. Is dit het geval bij de neusamandel, dan kan dit leiden tot een voortdurende of telkens optredende verkoudheid met een vieze neus. Andere klachten kunnen zijn: slecht slapen, snurken, veel door de mond ademen of herhaalde oorontstekingen.
Bij een acute ontsteking van de amandelen bestaan de klachten in het algemeen uit een korte periode van keelpijn met slikklachten, koorts en algehele malaise.
De lijst met GRM omvat thans voor alle runderen: het volledige darmstelsel en – voor runderen ouder dan 12 maand - de schedel met inbegrip van de ogen en de hersenen, het ruggenmerg en de tonsillen (de amandelen).
Combinatiemogelijkheden
als object bij een werkwoord
- amandelen knippen
- amandelen pellen
- amandelen uitpellen
- amandelen verwijderen
- amandelen laten weghalen
Bij kinderen wordt meestal een operatietechniek gebruikt, die men vroeger "amandelen knippen" noemde. Deze naam kwam voort uit het feit, dat men daarbij de keelamandelen slechts gedeeltelijk verwijderde ("knipte").
Bij volwassenen zitten de keelamandelen veel vaster dan bij kinderen, de operatietechniek die in deze situatie gebruikt wordt, staat bekend als "amandelen pellen". Hierbij worden de keelamandelen nauwkeurig losgeprepareerd van de onderliggende weefsellaag ("uitgepeld").
De beslissing om de amandelen te verwijderen is afhankelijk van de ernst van de klachten.
Wanneer het onvoldoende lukt om de klachten met medicijnen te bestrijden, dan kan het verstandig zijn om de amandelen weg te laten halen.
met adjectivisch voltooid deelwoord
- ontstoken amandelen
Ze laat zich maandag van haar ontstoken amandelen afhelpen.
Vaste verbindingen
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
amandel 4.0
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 1.0 : 4.0 |
|---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een amandel…
is een oog
- [Vorm] heeft de vorm van een amandel
- [Waardering] is een mooi oog
Algemene voorbeelden
Ze is zo mooi. Ik lees haar ogen. Amandelen waarin een ster schijnt.
In de wanorde van de voorkamer zat de schuldige moeder, het monster, de uitpuilende borsten als twee blazen over haar buik hangend, en hij bekeek haar recht in haar steeds verleidelijke, zwarte ogen, donkere amandelen in een gelaat vol geveinsde onschuld en liefde.