bastaard


bastaard 1.0

kind dat niet geboren is uit een wettig huwelijk; buitenechtelijk kind
Tegenwoordig worden heel veel kinderen buiten een wettig huwelijk geboren omdat er minder gehuwd wordt. Doordat er sinds de tweede helft van de twintigste eeuw geen stigma meer rust op het ongehuwd samenwonen, worden kinderen van ongehuwd samenwonenden doorgaans geen bastaarden meer genoemd.

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een bastaard…

is een kind; is een persoon

  • [Behandeling of bewerking] kan erkend worden, zodat er toch familierechtelijke betrekkingen tussen erkenner en kind kunnen ontstaan
  • [Waardering] werd vroeger gestigmatiseerd en had doorgaans niet dezelfde rechten als een wettig kind
  • [Legitimiteit] is buiten het huwelijk geboren
  • [Toepassingsgebied of bereik] is nu veeleer een kind van een vader en moeder die niet gehuwd zijn of die niet officieel samenwonen

Algemene voorbeelden


Dat oom Ragnar een andere vader had gehad, had Anna altijd geweten. De kerkboeken bevestigden dat in hun harde taal: 'Buiten het huwelijk' stond er, en 'Vader onbekend'. Hoe het was om een bastaard, een hoerenjong en trouwens ook om een alleenstaande moeder te zijn, had ze geleerd van de volkskunde.

Anna, Hanna en Johanna, Marianne Fredriksson,

Het zal wel juist zijn dat hij naar een mes greep toen hem in het gezicht geslingerd werd dat zijn kind een bastaard zou zijn.

De groene jager, Roger Pieters,

Alle hedendaagse problemen komen volgens dit koppel moraalridders voort uit het verval van de Bijbelse moraliteit, in het bijzonder de seksuele revolutie, feminisme, abortus, echtscheiding, overspel, onbevooroordeelde seksuele voorlichting, de cultus van jeugd en onafhankelijkheid, lossere familiebanden en de ontstigmatisering van het buitenechtelijke kind. Wat hun betreft is en blijft mijn dochter dus simpelweg een outcast. Een onaanraakbare bastaard, had ze maar niet van die verwerpelijke ouders moeten hebben.

http://www.conservatismeweb.com/,

De hardvochtigheid van de ontuchtige monarch met zijn vele maîtresses en bastaards werd in de memoires dan ook breed uitgesmeerd.

De Standaard,

Heb je er nooit aan gedacht hoe je er eerst na vijftien jaar huwelijk in slaagt een kind te fabriceren [...]? Ik zei: Het kan van de schoolmeester zijn, het kan van mij zijn, maar van jou is het in elk geval niet. Je haalt een bastaard in huis.

De groene jager, Roger Pieters,

Ik wil tegen Anke Neerinckx zeggen dat haar man een leugenaar is, een vreemdganger, de vader van een bastaard, een perverseling die zijn oudste zoon vernoemt naar het kind dat hij verwekt heeft bij de vrouw van een ander.

De passievrucht, Karel Glastra van Loon,

Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


bastaard 1.1

als scheldwoord

Algemene voorbeelden


De smerige bastaard, hij moet ook altijd tot het uiterste drijven.

Kras, Peter Terrin,

Een reeks onheilspellende telefoontjes waarin hij is uitgescholden voor smerige communist, imbeciel, bastaard en lul en in vulgaire krachttermen is bedreigd.

NRC,

bastaard 2.0

nakomeling van gemengd ras

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een bastaard…

is een persoon

  • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] heeft ouders die niet tot hetzelfde ras of dezelfde etnische groep behoren

    Algemene voorbeelden


    "Waarom heb je het in mij laten lopen!" klaagde ze ineens. "Nu kan ik zwanger worden! Dan breng je een bastaard, een mulat of iets dergelijks!"

    Een hete ijssalon, Heere Heeresma,

    Alex is een religieus aangelegde middle classhuisvrouw die door de twee oudsten met minachting wordt bekeken, maar bij lange na niet zo aanstootgevend wordt bevonden als de chicana-bastaard Ronnie. Behalve bruin en bastaard is Ronnie ook nog arm, lesbisch en feministisch, maar desondanks slagen de zusters erin haar te accepteren en - wat misschien nog wonderbaarlijker is - zij hen.

    NRC,

    Woordfamilie


    Als deel van een afleiding


    Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


    bastaard 3.0

    dier dat ontstaan is door kruising van verschillende, maar aan elkaar verwante soorten of rassen; kruising; hybride
    In specialistisch taalgebruik gebruikt men doorgaans de termen hybride of kruising.

    Semagram (extra betekenisinformatie)


    Een bastaard…

    is een dier

    • [Functie] wordt vaak gekweekt ten behoeve van de landbouw, bijvoorbeeld om een grotere melkproductie of vleesproductie te krijgen
    • [Ontstaan] ontstaat door kruising van twee soorten, variëteiten of rassen, of door kruising van twee inteeltlijnen van rassen
    • [Voortplanting] is vaak zelf onvruchtbaar; is indien vruchtbaar niet altijd geschikt om verder mee te fokken, omdat hij niet alle eigenschappen van de ouders overerft
    • [Gevolg of resultaat] heeft als voordeel heterosis, hetgeen betekent dat de nakomeling het gemiddelde van een of meer eigenschappen van de beide ouders overtreft

    Algemene voorbeelden


    Met behulp van een naslagwerk kwam ik erachter dat een muildier een kruising van een vrouwtjespaard en een mannetjesezel is, niet te verwarren met een muilezel die nu juist een bastaard is van een ezelmerrie en een paardenhengst.

    NRC,

    Misschien heeft u het aan uw koteletje niet gezien, maar de varkens zijn de jongste jaren aanzienlijk veranderd. Fokkers kweken geen rasdieren meer, maar bastaards. Of om het met een beleefder woord te zeggen: hybriden. Die verenigen de kwaliteiten van twee of zelfs meer rassen in zich.

    De Standaard,

    Een hybride is het product van een kruising. Een dergelijk dier erft interessante eigenschappen van beide ouderrassen, en is dus 'beter' dan elk ouderras apart. Maar tegelijk is het een bastaard. Wat wil zeggen dat het niet al de eigenschappen die het zelf vertoont aan zijn nakomelingen zal doorgeven. Uitstekend op zichzelf, maar ongeschikt om mee verder te kweken.

    De Standaard,

    De ene oudervogel was ontegenzeggelijk een volbloed pimpelmees, de andere echter was bij benadering niet als een van de bestaande mezensoorten te determineren, maar moest wel een bastaard zijn en werd gemakshalve maar de zwartkop genoemd. Het is een unieke vogel en vermoedelijk een kruising tussen kool- en pimpelmees, al valt dat niet met zekerheid meer vast te stellen.

    Meppeler Courant,

    bastaard 3.1

    hond van gemengd ras; niet-raszuivere hond; bastaardhond; straathond

    Betekenisbetrekking


    specialisering
    Betrokken betekenissen 3.0 : 3.1

    Semagram (extra betekenisinformatie)


    Een bastaard…

    is een hond; is een dier

        Algemene voorbeelden


        Rashond of Bastaard? In de eerste plaats is de benaming "bastaard" niet juist. Beter zouden we over "gemengd ras" of "raskruising" kunnen spreken, aangezien het gaat om kruisingen tussen twee of meerdere rassen. Een bastaard is dus eigenlijk een "meerrassige" hond.

        http://www.doggy.net/raskeuze-frame.htm

        Een chien méchant, een bruine bastaard met veel herdersbloed achtervolgt haar vanuit een verderop gelegen boerderijtje en daar is Agnes panisch voor.

        Zadelpijn en ander damesleed, Liza van Sambeek,

        Woordfamilie


        Als deel van een afleiding


        Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


        Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


        bastaard 4.0

        nieuwe plantenvariëteit die door kruising van andere soorten of variëteiten is verkregen; kruising; hybride

        Semagram (extra betekenisinformatie)


        Een bastaard…

        is een plant

        • [Functie] wordt gekweekt ten behoeve van plantenveredeling, waarbij men probeert zoveel mogelijk goede eigenschappen in één plantenras te verenigen, zodat een beter ras ontstaat op het gebied van kwaliteit, opbrengst en gevoeligheid voor ziekten
        • [Ontstaan] ontstaat door kruising van verschillende soorten of variëteiten

          Algemene voorbeelden


          Die dreef, tussen twee dubbele rijen Hollandse linden (bastaarden van de winter- en de zomerlinde), verbindt de Sint-Pieterskerk (1630) met haar rare bakstenen toren (1761) en de pastorie (1785) met de waterburcht de Borrekens (1270).

          De Standaard,

          Twee Ajaxstadions vol huisvrouwen stommelden gejast en getast De Reehorst binnen, schuifelden langs de honderden of misschien wel duizenden fuchsia's en wisten na afloop dat de fuchsia die wij kennen eigenlijk een bastaard is, dat wij deze familie van de Teunisbloem onder de heesters mogen rekenen, dat er een kleine honderd soorten bestaan en dat ze in het wild wel drie meter hoog kunnen worden.

          NRC,

          Woordfamilie


          Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


          bastaard 5.0

          voortbrengsel dat als mengvorm van twee verschillende dingen of door inmenging van vreemde invloeden vaak beschouwd wordt als van mindere kwaliteit; onzuiver product; mengvorm

          Betekenisbetrekking


          metafoor
          Betrokken betekenissen 3.0 : 4.0

          Algemene voorbeelden


          Opera, zeg ik altijd, deugt van geen enkele kant. Of je houdt van toneel en dan is die muziek hinderlijk - of je bent een muziekliefhebber en dan stoort dat acteren. Vanaf het moment dat de radeloze cultuur van het westen deze artistieke bastaard baarde, is het ook hommeles geweest rondom de opera.

          Ben ik eigenlijk wel links genoeg?, Jan Blokker,

          Woordfamilie


          Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen