beerput 1.0
Source:
Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
(
CC BY-SA 3.0
)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een beerput…
is een put
- [Plaats] bevindt zich in de grond onder een wc, vaak een ouderwetse wc (kakdoos) zonder stromend water
- [Tijd] is meestal iets van vroeger of enige tijd geleden, alhoewel (zeker in België) hiermee ook een moderne septische put aangeduid kan worden
- [Gebruiker] is voor archeologen vaak een belangrijke plaats voor opgravingen, bv. omdat ook kapotte voorwerpen vaak hier ingegooid werden
- [Stoffelijke inhoud] bevat urine en menselijke uitwerpselen en soms ook ander afval
- [Gelijkenis] heeft tegenwoordig wanneer er geen riool aanwezig de vorm van een septische tank
- [Onderscheid of tegenstelling] heeft een ouderwetsere connotatie (zeker in Nederland) dan een septische tank en bevindt zich bovendien altijd echt in de grond, terwijl dat bij een septische tank niet altijd het geval hoeft de zijn
Algemene voorbeelden
De binnenplaats tussen voor- en achterhuis diende niet alleen als lichtschacht, maar was ook de plaats waar de secreten waren, de toiletten, met daaronder een beerput.
Ten eerste was er de menselijke productie van urine en uitwerpselen [...]. Bij woningen waar het privaat boven het water gebouwd was of waar de afvoerleiding op een waterweg uitgaf, verdwenen die eenvoudig in het water. Bij woningen waar dit niet het geval was, dient onderscheid gemaakt tussen deze met een beerput - die ofwel gemetseld was of enkel uit een houten beerton bestond - en deze zonder. In het eerste geval werden de uitwerpselen verzameld in de beerput, tot ze geledigd werden door de daartoe bevoegde personen.
Uit de beerkelder V16, die direct achter het grote huis op de hoek van de Botersteeg en de Koekenbakkersteeg lag, kwam een grote hoeveelheid glas en aardewerk uit de 16e en begin 17e eeuw. Nu wordt in veel beerputten dergelijk materiaal gevonden, maar de rijkdom aan glas uit deze beerput is uitzonderlijk.
Bijzonder is ook de beerput, die achter de voormalige erfmuur van de panden aan de Steenbergsestraat lag [...]. De gemetselde put was bijna drie meter diep en twee meter groot. De onderste beerlaag bevatte naast de gebruikelijke (16de eeuwse) scherven heel veel dierbotten, waaronder verdacht veel katten.
De archeologen konden vier beerputten lokalizeren. Deze bevatten heel wat afval, waaronder aardewerk, glas, metaal en zeer veel etensresten: beenderen van zoogdieren, vogels en vissen, zaden en vruchten, eierschelpen. Dit laat de onderzoekers toe het menu van de Aalstenaar in de Kattestraat te rekonstrueren.
Combinatiemogelijkheden
als object bij een werkwoord
- beerputten legen
- beerputten leegmaken
- beerputten leegpompen
- beerputten leegscheppen
- beerputten ruimen
Ook de beerputten van Dutroux' woningen werden geleegd, in een vergeefse zoektocht naar sporen.
Water is er niet en de beerput wordt, ondanks de hete zomer, slechts een keer in de twee maanden geleegd.
Was ik intussen de boerderij stank al gewend? Was het zoals samen met je vader of je oudste broer de beerput leegmaken? Dat je eerst vingers te weinig had om je neus dicht te knijpen, maar dat je bij de eerste emmer die je over het akkertje leegde al helemaal in de geur zat en er niet de minste hinder meer van ondervond?
Bij het licht van de straatlantaarn onderscheidde Kees een doorgebogen knol voor de bruingele tank op wielen waarin 's nachts de beerputten van de stad werden leeggepompt.
Het kampleven gaat gewoon door. Het riool blijft vollopen en dat alleen al houdt ons flink aan de gang: we moeten om beurten onze beerput leegscheppen, Els en ik. In ons huis zijn wij de enigen die dat nog kunnen.
Waterputten en beerputten worden altijd volledig geruimd alvorens met de uitbraak of opvulling te beginnen.
met adjectief ervoor
- middeleeuwse beerput
- oude beerputten
Twee andere tolken vertellen naast de razendsnel uitgetroffelde Middeleeuwse beerput over hun toekomst in het Archeon.
Wanneer er in de oude binnenstad een pand opnieuw wordt opgetrokken dan komen de oude beerputten vaak aan de oppervlakte.
met adjectivisch tegenwoordig deelwoord
- lekkende beerputten
- overstromende beerputten
Slechte gevels, scheefgezakte muren, ruïneuze toegangspoorten, verstopte gemeenschappelijke riolen, afhangende goten, lekkende beerputten, slecht betraliede vensters.
Maar zijn zwarte ogen verraadden een afschuw van wat hij zag: tien mensen opeengepakt op een kamer, baby's ziek van de overstromende beerputten, ratten knagend aan ongekiste lijken.
in voorzetselgroep
- in de beerput gooien
- in de beerput werpen
Viel er vroeger een kookpot of een kannetje stuk, dan werden de scherven meestal in de beerput gegooid.
Karl Martens, de maker van deze reportage, had zijn camera vooral op de publieke tribune gericht, zodat hij aldoor op een fatsoenlijke afstand van de beschuldigde bleef: een zwakbegaafde vrouw die haar baby had verstikt en vervolgens in de beerput geworpen – moord op z'n Vlaams – omdat ze zijn gekrijs niet langer kon verdragen.
Het ding had ze meteen in een krant verpakt met daaromheen nog een stuk karton waarna ze het pakket met touw had dichtgebonden en linea recta in de beerput had gegooid.
- aangesloten op een beerput
Ook de verbeteringen van de riolering van een groot aantal huurwoningen staat op het programma. De woningen zijn nu nog aangesloten op een beerput. Aansluiting op de riolering kost 50.000 gulden.
met ander, nevengeschikt substantief
- gierkuilen en beerputten
- stal, mestvaalt, beerput en kippenhok
- waterputten en beerputten
De aaljood kwam langs en kocht de mest uit de gierkuilen en beerputten op, die hij verhandelde aan andere boeren.
De natuur immers wil niet alleen dat er gegeten wordt maar dat de consument, hetzij dier of mens, de stof ook wisselt. Zo komt het, dat in de echte landelijke eetgelegenheden de geuren van gebraad op open vuur steeds gemengd zijn met die van stal, mestvaalt, beerput en kippenhok.
Waterputten en beerputten worden altijd volledig geruimd alvorens met de uitbraak of opvulling te beginnen.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
beerput 2.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een beerput…
is een geheel
Algemene voorbeelden
Onze nationale spitstechnologie van compromissen, doofpotten en achterpoortjes wordt in de buitenlandse pers als de Belgische beerput omschreven.
U vergeet dat ik via mijn contacten een zeer ruime kennis heb vergaard over de beerput waarin wij leven.
Combinatiemogelijkheden
als subject bij een werkwoord
- opengaan
- gesloten blijven
Wel kijkt de auteur sinds de gebeurtenissen in pedofiel België wel anders tegen zijn werk aan: "Anderhalve maand na de publicatie van mijn boek gaat er in België een beerput open."
De regering heeft Roldáns aanhouding opgetogen ontvangen en de conservatieve oppositiepartij Partido Popular (PP) gehekeld. Die heeft voortdurend gesuggereerd dat de regering weinig vaart zette achter de jacht op Roldán en zelfs alle belang zou hebben bij zijn vlucht omdat de beerput zo gesloten zou blijven.
als object bij een werkwoord
- de beerput openen
- de beerput opendoen
- de beerput opentrekken
Post, die op 16 december vanwege een ernstige vertrouwenscrisis op non-actief was gezet, opende de beerput waarin de bond al jaren dreigt te verzuipen.
Perote werd pas in 1995 gevangen gezet [...]. Meteen eiste hij vrijlating, onder het dreigement dat hij anders staatsgeheimen bij de vleet zou onthullen. Er zouden tientallen Spanjaarden in militaire of burgerlijke topposities voor de bijl kunnen gaan. Eerder dan die beerput te openen, gaat premier Aznar nog liever een conflict aan met het Hooggerechtshof en riskeert hij de kritiek dat hij zijn beloften niet nakomt.
Bij de rechtzaak in 1991 suggeerde de raadsman van de slachtoffers al dat de politie informatie achterhield. Jolanda zei dat ze "de beerput stukje bij beetje open zou doen". Achteraf blijkt dat Jolanda indertijd tijdens verhoren al beschuldigingen tegen de politiemensen heeft geuit.
Kummer, die in 1968 de Reis naar het einde van de nacht vertaalde en in de stijl van zijn eigen romans duidelijk blijk geeft van beïnvloeding, trekt hier de beerput van Céline's racistische opvattingen helemaal open.
Moeder verminkte Y.: "Tijd dat iemand de beerput opentrekt". "Mijn dochter heeft dit niet gewild. Wij zijn het slachtoffer in deze zaak, maar we hebben niet het gevoel dat de overheid hier ook zo over denkt", zegt H. S., de moeder van Y. L. Het 11-jarige meisje ontsnapte op zondag 2 februari 2014 ternauwernood aan de dood toen ze werd aangevallen door elf dolle honden.
met voorzetselgroep
Voorzetsel: van
- een beerput van inconsequentie, kortzichtigheid, bedrog en blinde machtsdrang
- een beerput van corruptie
- een beerput van kapitalisme
- een beerput van spionage
Natuurlijk was de Amerikaanse buitenlandpolitiek van de laatste dertig jaar een rottende beerput van inconsequentie, kortzichtigheid, bedrog en blinde machtsdrang, maar ik vond het weinig zin hebben om daar een president mee lastig te vallen.
Laat ons dan ook eens samen een kijkje gaan nemen in de beerput van het kapitalisme.
Wie verwachtte dat in het nette Alpenland een beerput van korruptie en spionage zou opengaan, komt (voorlopig) bedrogen uit.