bewaker


bewaker 1.0

iemand die voor zijn beroep gevangenen bewaakt in een gevangenis, een krijgsgevangenenkamp, een concentratiekamp of een vergelijkbare instelling

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een bewaker…

is een persoon

  • [Uiterlijk] draagt vaak een uniform
  • [Attribuut] draagt vaak een wapen
  • [Plaats] werkt in een gevangenis, een concentratiekamp of een krijgsgevangenenkamp
  • [Activiteit of handeling] bewaakt gevangenen, brengt hun eten, begeleidt hen bij de wandeling
  • [Oorzaak, reden of aanleiding] doet zijn werk voor zijn beroep
  • [Organisatie en organisatiewijze] werkt meestal in overheidsdienst

Algemene voorbeelden


Verder dook er een verhoor van Danilchenko op dat al in 1949 was afgenomen en waarin hij Demjanjuk beschreef als een bewaker die zo efficiënt assisteerde bij de vernietiging dat hij ook wel eens meemocht om joden van hun getto's naar het kamp te transporteren.

Waarom het leven sneller gaat als je ouder wordt, Douwe Draaisma,

Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


bewaker 1.1

iemand die de vrijheid van iemand anders beknot door hem of haar voortdurend in het oog te houden en te beletten om te doen wat hij of zij wil doen

Betekenisbetrekking


metafoor
Betrokken betekenissen 1.0 : 1.1

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een bewaker…

is een persoon

      Algemene voorbeelden


      Ik zou daar nooit willen zitten, als een huisbewaarder, hoe gezellig het bij jou ook is. Neen, als een bewaker van joù, die zou zien met wie je binnenkwam of naar buiten ging, óf je daar wel kwam slapen of niet. Ik wil voor geen geld je vrijheid in de weg staan, Liliane.

      Liliane, of De spiegelingen van leugen en liefde, Clem Schouwenaars,

      Het was niet nodig dat mijn man zich opstelde als bewaker. Ik was niet van plan weg te gaan, alleen of met iemand anders. Vrijwillig bleef ik naast hem lopen.

      Liefdesmeer & andere verhalen, Chaja Polak,

      bewaker 1.2

      (voetbal; sport en recreatie)

      voetballer die een bepaalde speler van de tegenpartij tijdens de wedstrijd in het oog moet houden en diens bewegingsvrijheid belemmeren

      Betekenisbetrekking


      metafoor
      Betrokken betekenissen 1.0 : 1.2

      Semagram (extra betekenisinformatie)


      Een bewaker…

      is een persoon

          Algemene voorbeelden


          Ook de gevaarlijkste Groninger van de laatste weken, Sion, kwam nauwelijks los van bewaker Reiziger.

          NRC,

          Stan Valckx, meestal de bewaker van de lange Tomas Skuhravy, mocht van geluk spreken dat hij geen strafschop tegen kreeg nadat hij de speler van Genoa in het zestienmetergebied onderuit had getrokken.

          NRC,

          Vaste verbindingen


          bewaker 2.0

          iemand die voor zijn beroep in een voor het publiek toegankelijke plaats, zoals een museum, een natuurpark of een begraafplaats, toeziet op de aanwezige eigendommen en het bezoek in goede banen leidt, en eventueel bezoekers wegwijs maakt

          Semagram (extra betekenisinformatie)


          Een bewaker…

          is een persoon

          • [Plaats] werkt in een voor het publiek toegankelijke plaats, zoals een museum, een natuurpark of een begraafplaats
          • [Activiteit of handeling] ziet toe op de aanwezige eigendommen; leidt het bezoek in goede banen; maakt eventueel bezoekers wegwijs
          • [Oorzaak, reden of aanleiding] doet zijn werk voor zijn beroep of soms als vrijwilliger

            Algemene voorbeelden


            De aangehoudene was een volkomen onbekende man die ooit bewaker was geweest in het oude pakhuis waar de riante lofts waren ingericht, en al eens voor een zedenzaak was veroordeeld.

            Vliegen in een spinnenweb, Fernand Auwera,

            Een paar kerels in lichtblauwe overhemden en donkere broeken met zaklantaarns in plaats van revolvers zijn misschien bewakers, zoals degenen die je in het winkelcentrum ziet rondhangen.

            Cherry, Mary Karr,

            Woordfamilie


            Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


            Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


            bewaker 2.1

            dier dat waakt

            Semagram (extra betekenisinformatie)


            Een bewaker…

            is een dier

                Algemene voorbeelden


                De hond is al eeuwenlang een trouwe metgezel van de mens; bij de jacht, als bewaker van erf en goed, als gezelschapsdier, als trekkracht voor kar of slee, kortom bij alle denkbare dagelijkse activiteiten van de mens.

                http://www.geleidehond.nl/kngf/geschiedenis/site-txt.shtml

                Ten tijde van Brezjnev [...], heb ik in Moskou een dissidente Rus horen vertellen over een stalinistische herdershond. Het dier was afgericht als bewaker van een koncentratiekamp. Trouw en tuchtvol deed de herder wat hem was geleerd, liep rond zijn kudde en beet in de benen van wie uit de rangen stapte.

                De Standaard,

                Woordfamilie


                Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


                bewaker 3.0

                iemand die waakt over de persoonlijke veiligheid van een belangrijk persoon; lijfwacht

                Semagram (extra betekenisinformatie)


                Een bewaker…

                is een persoon

                • [Activiteit of handeling] waakt over de persoonlijke veiligheid van iemand
                • [Object betroffen] beveiligt vaak een belangrijk persoon, een machthebber of een andere politicus
                • [Oorzaak, reden of aanleiding] doet zijn werk vaak voor zijn beroep

                  Algemene voorbeelden


                  Dat betekent dat elke kans op een ernstige botsing met Karadzic' zwaar bewapende bewakers, in het bijzonder elk gevecht dat burgers in gevaar kan brengen, waarschijnlijk een arrestatie zal verhinderen, legde Van Dyke uit.

                  De Standaard,

                  Bewakers van de Armeense premier beantwoordden het vuur en doodden de Turk die had geschoten.

                  De Standaard,

                  Premier Netanyahu, die een demonstratie voor de de moord op Rabin bijwoonde waarin Rabin in een SS-uniform werd uitgebeeld, is thans de zwaarst bewaakte premier uit Israëls geschiedenis. Een falanx van vier bewakers omringt hem voortdurend.

                  De Standaard,

                  bewaker 4.0

                  iemand die toezicht houdt op de goede werking van iets

                  Semagram (extra betekenisinformatie)


                  Een bewaker…

                  is een persoon

                  • [Activiteit of handeling] houdt toezicht op de goede werking van iets
                  • [Bevoegdheid] is meestal ambtshalve of door zijn maatschappelijke positie bevoegd of goed geplaatst om over iets toezicht te houden

                    Combinatiemogelijkheden


                    met voorzetselgroep


                    Voorzetsel: van

                    • de bewaker van belangen
                    • de bewaker van de democratie
                    • de bewaker van de rechtsorde
                    • de bewaker van de vrede
                    • de bewaker van de vrijheid
                    • de bewaker van gezond en hygiënisch koken
                    • de bewaker van maatschappelijke normen

                    Van een methode om de bewakers van de rechtsorde te kiezen werd de democratie een methode om de belastingmacht toe te wijzen.

                    http://allserv.rug.ac.be/~frvandun/Texts/Articles/Fisonr.htm,

                    En de kok dan? Is meer dan een kok, is een bedrijfsleider, menuplanner, bewaker van gezond en hygiënisch koken, klantvriendelijk garant in instellingen en bedrijven, vakantie- en seminariecentra en overal elders waar mensen samen graag lekker gezond tafelen.

                    http://www.stellamarismerksem.be/

                    Woordfamilie


                    Als deel van een afleiding


                    Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


                    bewaker 5.0

                    instelling die in een bepaald domein toeziet of alles volgens de regels verloopt

                    Betekenisbetrekking


                    metonymie
                    Betrokken betekenissen 4.0 : 5.0

                    Semagram (extra betekenisinformatie)


                    Een bewaker…

                    is een instelling

                    • [Activiteit of handeling] houdt toezicht op de goede werking van iets

                      Algemene voorbeelden


                      In tegenstelling tot een redactiestatuut, dat vaak dode letter blijft, is de stichting de permanente bewaker, die mee evolueert met de actualiteit en de trends.

                      http://users.telenet.be/tdv/thesis/1.html,

                      Combinatiemogelijkheden


                      met voorzetselgroep


                      Voorzetsel: van

                      • de bewaker van de vrije markt

                      Kapitalisme en recht, of markt en regels, zijn tweelingbroers. Geen werkbare markt zonder wettelijke omkadering. Daarom leidt een expansie van de markt doorgaans tot een toename van het aantal regels. De bewaker van de vrije markt is eigenlijk een onverbeterlijk regelgevertje. De onmogelijke droom van radicale vrijemarktaanhangers is een markt zonder regels. In de werkelijkheid leidt echter niets tot evenveel regels en regeltjes als de wettelijke omkadering van de vrije markt.

                      De dramademocratie, Mark Elchardus,

                      Tevens is het de bedoeling, om het ondemocratische Europese niveau als een soort morele waakhond en bewaker van maatschappelijke normen te doen aanvaarden.

                      http://www.ping.be/jvwit/wittewerf3-4-2000.html,

                      Woordfamilie


                      Als deel van een afleiding


                      Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen