biet


biet 1.0

afbeelding

Source: Ramesh NG
( CC BY-SA 2.0 )

eetbare, ronde of kegelvormige wortelknol van de Beta vulgaris, die als groente, veevoeder of voor de suikerproductie wordt gebruikt
Men onderscheidt verschillende soorten en rassen. In culinaire taal meestal in toepassing op de rode biet en vaak in het meervoud van het verkleinwoord bietjes. In landbouwterminologie meestal in toepassing op de voederbiet. In de suikerindustrie meestal in toepassing op de suikerbiet.
See also : bietje

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een biet…

is een knol; is voedsel

  • [Kleur] is vaak rood, maar er bestaan ook rassen met een gele of witte kleur
  • [Smaak] smaakt min of meer zoet met een grondsmaak
  • [Vorm] is rond of kegelvormig
  • [Behandeling of bewerking] wordt gekookt en in blokjes, schijfjes of reepjes gesneden
  • [Gebruikswijze] wordt afhankelijk van de soort op verschillende wijzen gebruikt; wordt als warme groente gegeten; wordt koud verwerkt in salades; wordt gebruikt als veevoeder; wordt gebruikt voor de suikerproductie
  • [Product of vrucht] wordt ook gebruikt voor het maken van bietensap of voor het winnen van suiker

Algemene voorbeelden


Er zijn 2 soorten bieten. Zomerbietjes zijn klein, rond en zacht van smaak. Ze worden van juni t/m september ongekookt verkocht. Winterbieten zijn rond of ovaal en een stuk groter. Deze zijn van oktober t/m april in de winkel te vinden.

http://www.hollandsepot.dordt.nl/producten/producten.htm

De gekookte bietjes in blokjes snijden.

http://www.biercuisine.nl/

'Wat kost dat, een rode biet?' "Bieten zijn goedkoop," zei de groentevrouw met een zucht. Ze pakte er een uit een bak en legde hem in de weegschaal. "Deze kost vijf cent." Dat was natuurlijk niet waar. Die grote biet kostte twaalf cent. Maar mevrouw Overdiep knikte instemmend. 'Ja, ja. Bieten zijn tenminste niet zo erg duur. En zo hebben we tenminste een beetje groente.'

Keefman, Jan Arends,

Zoals veel groenten, vruchten en knollen, bevatten ook wortelen van nature suiker. Het bekendste voorbeeld is natuurlijk de beetwortel, die we kennen als suikerbiet. De suiker die in de biet is opgeslagen, wordt door het oplossen in water gescheiden van de vezels.

http://www.suikerinfo.nl/nl/suiker/oorsprong_suiker.html

Nadat de paarden gefaald hadden, trok hij ooit helemaal alleen een kar met patatten, bieten of keien - ik weet het niet juist - door een modderig karrespoor.

De Standaard,

Deze martelaar herdenken we elk jaar op 11 november. Sint-Maarten zou, volgens de legende, zijn rijkelijk versierde fluwelen mantel doormidden hebben gekliefd om de helft ervan te schenken aan een arme bedelaar. Op deze dag worden bieten uitgehold door de kinderen in de vorm van een hoofd. Een kaarsje erin en dan maar op tocht.

http://www.ping.be/~pin29174/newpage1.htm

Combinatiemogelijkheden


als object bij een werkwoord


  • bieten afspoelen
  • bieten in blokjes snijden
  • bieten koken
  • bieten oogsten
  • bieten raspen
  • bieten rooien
  • bieten schoonmaken
  • bieten schillen
  • bieten telen
  • bieten trekken
  • bieten verbouwen
  • bieten wassen

Maak de bieten schoon en kook ze in ruim water gaar. Jonge bietjes zijn na circa 20-25 minuten gaar. Oudere bieten varieert van 1-3 uur. De bieten zijn gaar als het vel gemakkelijk loslaat. Spoel de bieten af en stroop het vel eraf (met handschoenen).

http://www.degroentenman.nl/

Wat gebeurt er immers als wij aardappels en bieten rooien en het is lang regenweer geweest? Dan blijven er klonten grond aan de aardappels en de bieten kleven en die verdwijnen naar de fabriek. Ik heb aan een vuile biet weleens twee en een half ons grond gemeten. Dat is niet best.

De verpletterende werkelijkheid en andere verhalen, J.M.A. Biesheuvel,

Schil de biet met een dunschiller en rasp hem tot dunne sliertjes in een foodprocessor met behulp van de raspschijf (gebruik de middelfijne maat).

NRC,

Er was gewerkt tot het stikdonker was. De laatste bieten waren 'op den tast' getrokken.

Werk, Josse De Pauw,

met adjectief ervoor


  • een dikke biet
  • een lange biet
  • een ronde biet
  • jonge bieten
  • jonge bietjes
  • oude bieten
  • rauwe bieten

Ik kijk naar de bieten en stel vast dat de huidige voederbieten helemaal anders zijn dan toen, en ik herinner me dat ik bij Odiel op het veld bieten ging oogsten, en we onze rug hoorden kraken bij het uittrekken van die grote lange bieten uit die zware grond.

http://zoetjes.blogspot.nl/2009/08/vlaamse-miniaturen.html

De dikke ronde biet zoals wij hem kennen, verscheen voor het eerst in de keukens van onze streken rond 1550. Ondanks haar zoete smaak werd de groente pas populair in de 17de eeuw, in Frankrijk.

http://www.evavzw.be/index.php?option=com_content&view=article&id=54&Itemid=143&ID=23

Bieten zijn er het hele jaar door. Maar het is nu het seizoen voor verse jonge bietjes. Zo van het land en te koop met het loof er nog aan! Leuk om mee te experimenteren, want er zijn weinig groenten waar je zoveel mee kunt als met jonge bieten.

http://www.hetkeukenboekje.nl/2012/06/15/zomerse-bieten/

Bietensap. Liefst aanlengen met ander sap (bv. wortel- of appelsap). De bieten moeten jong en zacht van smaak zijn (oude bieten hebben een irriterende werking).

http://www.groenedag.org/R1/NL/Prod/Cham/fmChaJui.html

Maak de rauwe bieten schoon door het loof niet te dicht bij het kopgedeelte af te snijden, omdat de bieten dan tijdens het koken te veel sap verliezen.

http://www.degroentenman.nl/

met adjectivisch voltooid deelwoord


  • gekookte bieten
  • een uitgeholde biet

Let bij gekookte bieten erop dat ze helderrood van kleur zijn.

http://www.degroentenman.nl/

Dan zouden ze denken dat je een uitgeholde biet was met een kaarsje erin!

Memoires van een kerkuil, Robin Hannelore,

met ander, nevengeschikt substantief


  • bieten en aardappelen
  • bieten en aardappels
  • bieten, uien, aardappels en rogge

Een seizoen later liet hij hen de bieten en aardappels, de rogge en de haver oogsten.

Het overspelige gras, Louis Ferron,

Nu worden er voornamelijk bieten, uien, aardappels en rogge verbouwd.

http://www.homepages.hetnet.nl/~ridmrt55/Inlnew.htm

Vaste verbindingen


geen biet

Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


biet 1.1

afbeelding

Source: various brennemans
( CC BY-SA 2.0 )

biet als stof

Betekenisbetrekking


metonymie
Betrokken betekenissen 1.0 : 1.1

Semagram (extra betekenisinformatie)


Biet…

is een stof

      Combinatiemogelijkheden


      met adjectief ervoor


      • rauwe biet
      • rode biet

      Niks zeggen over rauwe biet tegen de disgenoot; eerst laten proeven dan mag er pas commentaar worden gegeven.

      NRC,

      Bokkingtaartje met rode biet, augurk en kwark.

      http://www.vis.vlam.be/about/gerecht/detail.phtml?id=44

      met ander, nevengeschikt substantief


      • ui en biet

      Schep ui en biet door elkaar en bak de groente enkele minuten op een niet te hoog vuur.

      NRC,

      biet 2.0

      afbeelding

      Source: BastienM
      ( CC BY-SA 3.0 )

      plant met langwerpige eivormige bladeren uit het geslacht biet (Beta), meer bepaald de soort Beta vulgaris, die in verschillende variëteiten om de wortelknol geteeld wordt; bietenplant

      Betekenisbetrekking


      metonymie
      Betrokken betekenissen 1.0 : 2.0

      Semagram (extra betekenisinformatie)


      Een biet…

      is een plant

          Wetenschappelijke naam: Beta vulgaris

          Rijk Plantae; Planten
          Stam Embryophyta; Landplanten
          Klasse Spermatopsida; Zaadplanten
          Orde Caryophyllales
          Familie Amaranthaceae; Amarantenfamilie
          Geslacht Beta; Biet
          Soort Beta vulgaris

          Algemene voorbeelden


          Een biet is een plant die behoort tot het geslacht Biet (Beta) en heeft al of niet een vlezige wortel.

          http://www.informatieve-links.nl/biet.html

          De biet (Beta vulgaris) is een plant uit de amarantenfamilie (Amaranthaceae) en het geslacht biet (Beta). Het is een plant met een al of niet vlezige wortel.

          http://nl.wikipedia.org/wiki/Biet

          Woordfamilie


          Als deel van een afleiding


          Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


          Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen