boord 1.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een boord…
is een kraag; is een deel; is een zaak
- [Kleur] is vaak wit, maar ook wel gekleurd
- [Deel] bestaat uit een opstaande rand en een deel dat omgeslagen wordt; eindigt aan de voorkant in twee punten
- [Geheel] is een vast deel van een overhemd of wordt los bij het hemd gedragen; wordt vaak gedragen bij een smoking of rokkostuum
- [Stand] is opstaand of omgeslagen
- [Behandeling of bewerking] wordt gestreken en vaak ook gesteven
Algemene voorbeelden
Er glinsterde ook iets van goud onder de boord van zijn hemd, waarvan de bovenste twee knoopjes nonchalant openstonden en een indruk gaven van de haardichtheid van zijn lichaam.
Hij probeerde met een vinger wat ruimte op het boord van zijn overhemd te winnen.
Zijn ogen stonden wild en in zijn hals, boven zijn boord, klopte een ader.
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- een hoge boord
- een losse boord
- een stijve boord
- een witte boord
De hoge boord van zijn witte overhemd zat strak om zijn nek.
Ik droeg losse boorden, met een boordeknoopje voor en achter, van papier, die boorden dan.
Zijn grijze eerste onderwijzer droeg altijd een hoed, ook binnen, en een stijve boord met twee vooruitpriemende punten.
Jonah Barrington is geen man van strakke pakken, witte boorden en stropdassen.
met adjectivisch tegenwoordig deelwoord
- een opstaande boord
Het smokingoverhemd is helderwit, heeft een opstaande boord (de zogenaamde vadermoordenaar), een blinde sluiting en dubbelgeslagen manchetten.
met adjectivisch voltooid deelwoord
- een gesteven boord
Bij zijn bezoeken droeg hij altijd een paar glimmend gepoetste schoenen, een gesteven boord en een opzichtige dasspeld, die van een bijzonder slechte smaak getuigde.
Vaste verbindingen
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
boord 2.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een boord…
is een rand
- [Geheel] is de afwerking van de halsopening van een kledingstuk, bv. van een bloes of T-shirt
Algemene voorbeelden
Ik knoop het bloesje los waarvan de boord ook nat geworden is en begin haar als een kind droog te wrijven.
Maar de man was ietwat corpulent, en had bovendien niet alleen de gewoonte zijn zwarte overhemd in zijn onderbroek vast te stoppen; hij liet ook door gebrek aan bretels zijn bovenbroek zover zakken dat boven het boord van zijn bovenbroek een rand van zijn witte onderbroek te zien was.
Hij had zijn jack uitgetrokken, droeg nu een geruit overhemd over een T-shirt, waarvan de witte boord onder de open kraag zichtbaar was.
Schitterende lange mantels, genre pastoortje-van-voor-het-concilie, cardigans met asymmetrische zoom, diagonaal gestreepte kraagjes en een strook lovertjes op de boord.
De aandacht voor China uit zich in prints van lotusbloemen en draken op hoogglanzend satijnen jurkjes of korte ritsjasjes met boord.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
boord 2.1
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een boord…
is een rand
- [Geheel] is een deel van een kous of sok
- [Functie] dient ter versteviging
- [Plaats] zit aan de bovenkant van de kous of sok
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is elastisch
Algemene voorbeelden
De boord van zijn sok duwden ze neer, de zoom van zijn broek lichtten ze iets op.
Weer zag hij de boorden van haar kousen rond haar dijen klemmen.
Van hieruit, de juffrouw had een knie wat opgetrokken, zag hij dat ze kousen droeg. Maar hij zag ook het boord en dat zachte, witte van haar dij.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
boord 3.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een boord…
is een onderdeel
- [Geheel] maakt deel uit van een schip, boot of ander vaartuig
- [Begrenzing] is de wand van een vaartuig die boven het wateroppervlak uitsteekt
- [Stand] is een opstaande wand
Algemene voorbeelden
Als de roeiers bij hun plaats staan houdt hij het boord in het midden vast en laat hij ze instappen.
Zag ze zich weer als achttienjarige op de gangway langs de boord van een schip lopen?
Vaste verbindingen
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
boord 4.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een boord…
is een deel
- [Functie] begrenst een vlak of voorwerp
- [Plaats] is de rand
Algemene voorbeelden
Voorbij Badwater ligt de salt pan van Death Valley, de enorme zoutvlakte waar onder meer enkele snelheidsrecordpogingen voor voertuigen plaatsvonden. Het lijkt alsof we aan de boorden van Antarctica staan.
Zij lag naakt op haar rug op een roodgeel gestreepte handdoek aan de rand van het zwembad. Haar rechterbeen hing over de boord en haar voet raakte net de waterspiegel.
Bij opgravingen is een verbrand glas soms onherkenbaar verminkt [...]. Verzamel alle fragmenten, tel ze. Verzamel ze per grootte en wikkel ze in zuurvrij papier, of bewaar ze in plastic zakken van polyethyleen. Vermijd onderlinge botsingen van de scherven: hierdoor kunnen de boorden afbrokkelen.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
boord 5.0
Combinatiemogelijkheden
in voorzetselgroep
- aan de boord van
- aan de boorden van
- langs de boorden van
René stond vaak aan de oever van de beek. Liever dan aan de boord van de grote plas in de wei.
Vanuit hun tuintje kijken zij neer op de roestige ruïnes van vervallen en leegstaande fabrieken aan de boorden van een schilderachtig meer.
De dorpsbevolking aan de boorden van de Amazone verplaatst zich in houten kano's.
Enige jaren voor zijn dood schreef hij een brief naar de 'flandre libérale' waarin hij aandrong op strenger politietoezicht des zondags langs de boorden van de rivier om aanvaringen te vermijden, - want hij, Cyriel Buysse, was zelf bijna het slachtoffer geworden van een ongeluk.
Er zit weer vis in de Leie. Of het nu langs de boorden is van de rechtgetrokken Leie of langs de dode arm van de Leie, in Menen zijn weer geregeld hengelaars te zien.
boord 6.0
((vooral) in België)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een boord…
is een plank; is een voorwerp; is een zaak
- [Geheel] maakt bijvoorbeeld deel uit van een kast
- [Functie] dient om iets op te zetten of te leggen
Algemene voorbeelden
Ik had nog maar net het deksel van het flesje geschroefd en was nog bezig met me om te draaien toen een klap op mijn wang me hard tegen de kast deed vallen, meer door de schrik dan van de pijn. De flessen op het boord wankelden, een paar vielen om.
Nu kwam ze Rolands kamer in met een paar zeepjes en reukwater om op het boord boven de wastafel te zetten.