chocola

Ik ging op het dunne laagje sneeuw zitten en schoof twee vierkante stukjes koude, harde chocola in mijn mond.

Het meest verbreid zijn de geglazuurde pralines, die een kern van marsepein, noga, truffels of bonbons kunnen hebben en aan alle kanten zijn bedekt met chocola. Gedecoreerde amandelen of noten, opgespoten versieringen van bittere chocola en andere decoraties vergen ook nu nog veel tijd en vaardigheid.

Om de kleine boer een eerlijke prijs te geven voor zijn werk en zijn producten is de Stichting Max Havelaar net als bij de koffie ook bij de cacao begonnen met het invoeren van een keurmerk. Dit keurmerk geeft aan dat het om 'eerlijke chocola' gaat. Het geld van die chocola komt voor een belangrijk deel terecht bij de kleine cacaoboeren.

'Je ziet helemaal bleek.' 'Ik denk,' zeg ik mat, 'dat het de plotselinge overgang is, van de kou buiten naar de warmte binnen. Ik heb een laag bloedsuikergehalte.' Ik zeg maar wat. 'Zal ik dan niet toch wat suiker in je koffie doen?' 'Neenee.' 'Chocolaatje? Ja, pure chocola. Verricht wonderen. Weet ik sinds mijn zwangerschappen alles van.'

Men onderscheidt smelt- en roomchocola, volle melk- en magere melkchocola, couverture en witte chocola, die geen cacaopoeder of cacaomengsel, maar alleen cacaoboter bevat.

Klop de eidooiers door de gesmolten chocola. Roer het piment en de suikerstroop erdoor. Laat het mengsel afkoelen en roer dan de koffie en de benedictine erdoor. Schep tot slot de slagroom erdoor. Laat het mengsel in de koelkast afkoelen.

'Wil je nu al iets?' vroeg ik. 'Zijn er koekjes met rozijnen?' 'Ja,' zei ik, 'maar er is ook chocola met nootjes.' 'Toch liever koekjes.'

Behalve veel andere dingen is Pasen het feest van de hazen en daardoor een vertrouwde gelegenheid voor de mens om een dier voor gek te zetten. Met zilverpapier beklede hazen van chocola worden voor wagentjes met eieren gespannen, met advocaat gevuld, door een vernuftige middenstand met kuikens geconfronteerd en tot helden van de meest eigenaardige bedenksels gemaakt.

Mulder kreeg na afloop van zijn zege geen echte medaille. "Een medaille van chocola en een bosje bloemen. Ik snap het ook niet, maar ik kreeg echt alleen een chocolaatje als medaille. Ach, de herinnering is er. Die is belangrijker dan de medaille."

Uitkomst was dat wie kiest voor variatie in werk en werktijden, op z'n tijd een grapje of praatje maakt, een kop koffie of een stuk chocola nuttigt, het best in staat is de kans op stress te verminderen. Naast werk, zo bleek uit de enquête, zijn ook geldzorgen een bron van stress, gevolgd door angst voor werkloosheid, familie-omstandigheden en ingrijpende veranderingen in iemands leven.

Emotieloos keek hij me aan, deed zijn rugzak af, waar ook al mijn spullen in zaten en haalde er een thermosfles uit. 'Hier, neem wat thee en een stukje chocola,' zei hij.

Als ik honger heb kan ik eens een banaan of een reep chocola kopen in een fairtradewinkel. Dan weet ik zeker dat die twintig eurocent die ik meer betaal terecht komen bij de cacaoboer of de bananenplukker in een arm land, zodat die net genoeg heeft om zijn kind naar school te laten gaan, in plaats van het te laten bedelen.

Grote boodschappentassen van jute en gordijnstof, die naarmate de nacht vorderde zich vulden met de verdiende en bijeengeschaarde waren, sigaretten, drank en kroegvoer als potten leverworst en karbonades in het zuur, gehaktballen, blokken chocola en zakken pinda's.

Tankcommandanten, bedolven onder bloemen en kransen, gooiden blikjes sigaretten, tabletten chocola en zwaaiden naar de menigte, sleepten poppen in Duits uniform achter de tanks aan.

Ik had ook een stapel modebladen gekocht en een heleboel chocola en drop. In dat schitterende bed heb ik twee weken aan één stuk gewoond. Ik ging er alleen uit om naar de wc te gaan, eventueel wat eten te halen en coke uiteraard.

Volgens Hunter is het gezonder om bruin brood te eten met bij voorbeeld humus of pindakaas en in plaats van chocola of snoep een appel te nemen en de frisdrank te vervangen door vruchtensap of water.

Bij koekjes en chocolade ligt dat anders. Kijk, daar weet ik mijn weg te vinden. De boodschappenlijst, mijn dictee, bevat voor deze afdeling slechts de vage kreten: 'koek en chocola'. Moeiteloos schuif ik hier de nodige pakken en repen het winkelwagentje in.

Ze hadden warme chocola gedronken en elk twee botercroissants, vier sneetjes volkorenbrood met bosbessenjam en twee krentenkoeken gegeten.

"Pas op met dat oortje; dat is het geplakte kopje. Nog twee pannen en dan zijn we klaar. Maken we lekker warme chocola."

De gerookte zalm met garnituur ziet er lekkerder uit dan hij smaakt. En helaas: mijn hete chocola is opgewarmde Chocomel. Maar het uitzicht, op vliegtuigen die zich log rollend in de startrij scharen, trager dan de tor-achtig ronddarrende vrachtauto's en dienstvoertuigjes, is schitterend.

Adam dronk koffie en at zijn koffiebroodje niet op, terwijl ik een grote baconsandwich nam – pezige roze plakjes tussen sneetjes klef witbrood – en een beker warme chocola.

De jongen zag de bezorgdheid, terwijl hij het portier open trok. Het gaf Jan een lekker gevoel van binnen, alsof hij een beker chocola zat te drinken. Alles was hem beroerde vergeleek hij met iets van vroeger, iets dat hij eerder had gehoord, geproefd, geroken of gezien.

Mijn grootvader en zijn vrouw keken elkaar even aan waarop zij zei dat ze nog een glas warme chocola voor me zou klaarmaken en hij zich weer achter zijn krantje verschool.

'Wilt u een paar boterhammen?' 'Goed,' zei de man. 'Hebt u er ook speculaas op? Dat is heerlijk, brood met speculaas. En een kop chocola erbij, mmm.' 'Nou vooruit,' zei ze, 'kom maar mee naar de keuken.'

Niemand verplichtte je om tijdens gietbuien en zware zeegang buiten op het dek te gaan staan. Vanachter de duimdikke ruiten kon je voldoende uitzien. Hij kon zich op dit moment niets genoeglijkers voorstellen dan tegen een radiator geleund achter securityglas de baren op zich te zien afkomen; een hete mok chocola in de hand en mooie muziek op de rederijband.

Het was 16 of 17 december. Ik hing de theedoek uitgespreid over het rekje en ging in de kamer voor de kachel zitten. In afwachting van de warme chocola en een speculaasje.