emblema 1.0
Bron:
blacque_jacques
(
CC BY-NC-SA 2.0
)
(kunst en architectuur; literatuur en theater)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een emblema…
is een afbeelding
- [Deel] bestaat uit een opschrift, een afbeelding en een onderschrift
- [Functie] diende ertoe de lezer iets bij te brengen, of te overtuigen van bepaalde stellingen
- [Tijd] werd als genre populair vanaf eind zestiende eeuw en bleef dat gedurende de zeventiende eeuw
- [Onstoffelijke inhoud] handelt vaak over liefde of religie en maakt gebruik van beelden uit de natuur, mythologie, de Bijbel, geschiedenis of literatuur
Algemene voorbeelden
In het midden van het forum is het emblema geplaatst, een zinnebeeldige illustratie van wat de Universiteit van Tilburg waardevol acht. Twee mensen staan ter weerszijden van een boom, oeroud symbool van groei, vernieuwing, vruchtdragen, bescherming bieden en lang leven. De beide mensfiguren verzinnebeelden de voor dit instituut zo essentiële elementen kennis en inzicht. De rechterfiguur draagt een boek, van oudsher de vorm waarin kennis voor iedereen beschikbaar komt. De linkerfiguur toont een sleutel: kennis wordt betekenisvol wanneer daarmee nieuwe inzichten ontsloten worden. Het geheel toont de combinatie van mens en natuur waarvan de universiteitscampus zelf eveneens een voorbeeld is.
Het ontstaan en de verbreiding van de emblemata hangt vermoedelijk samen met de belangstelling in die tijd voor symboliek en allegorieën.
Veel kunstwerken uit de 17e eeuw kunnen alleen goed begrepen worden als je op de hoogte bent van de betekenis van emblemata.
Combinatiemogelijkheden
als object bij een werkwoord
- emblemata schrijven
- emblemata uitgeven
De bundels van Jacob Cats waren verreweg het populairst en waren in talrijke Nederlandse gezinnen te vinden. Ook hebben Vondel en Hooft emblemata geschreven.
Vanaf eind 16e eeuw waren emblemata enorm populair. Emblemata zijn raadselachtige, vaak humoristische prenten waarin een boodschap verborgen zit. Deze ging meestal over zaken als liefde en het huwelijk [...]. Emblemata werden gebundeld uitgegeven in zgn. embleemboeken.
met adjectief ervoor
- de beste emblemata
- de eenvoudige emblemata
- de grote emblemata
- de ingewikkelde emblemata
- de realistische emblemata
Elk jaar ook werden de beste emblemata in verkleinde vorm samengebracht in een manuscript dat in de bibliotheek werd bewaard.
Afhankelijk van het publiek waarvoor ze bestemd waren, bestonden er eenvoudige en ingewikkelde emblemata. De thema's werden vaak ontleend aan de Bijbel, de geschriften van de vroegchristelijke kerkvaders, geschriften van klassieke schrijvers, spreekwoorden en middeleeuwse teksten (bijvoorbeeld over stenen en hun vermeende symbolische eigenschappen).
Emblemata gingen over waarden [...]. Elk jaar [...] organiseerde het college een affixio, dat is een soort van opendeur-dag tijdens dewelke de leerlingen van Poësis en Rhetorica (de twee hoogste klassen van de humaniora) binnen en buiten het college grote emblemata rond een bepaald thema aanbrachten. Zo konden de Brusselaars met eigen ogen zien hoe degelijk de jezuïetenopvoeding wel was.
Typisch Hollands zijn de realistische emblemata, die ontleend zijn aan het dagelijks leven. Een van de bekendste zijn die van Roemer Visschers.