ethica

Een zeer merkwaardig gevolg van de beeldtheorie is dat de traditionele domeinen van de filosofie - ontologie of metafysica, epistemologie of kennisleer, ethica en esthetica - alle als zonder betekenis van tafel moeten geveegd worden. Geen van deze domeinen is herleidbaar tot enkel en alleen feiten. Maar wat er extra bijkomt, bijvoorbeeld een waarde-oordeel in de ethiek, kan dus geen feit zijn en als het geen feit is, kunnen wij er ons geen beeld van maken, dus heeft het geen betekenis en dus kan er niets zinvols over gezegd worden.

Een autonome ethica. De gedachte dat Sartre geen ethica zou erkennen omdat hij God (als essentie) afwees was tamelijk belachelijk, want in de vorige eeuw was reeds lang de overtuiging gegroeid [...] dat de ware ethiek pas begint bij de vrijheid van het geweten. Wie handelt op bevel, op gezag van heteronome machten, kan er zich nooit op beroemen aan zijn daden een ethische waarde toe te kennen.

Spinoza zelf namelijk heeft in zijn ethica gesproken van een derde soort van kennis, na de kennis van persoonlijke ervaringen en van de objectieve wetenschap, en deze bijzondere kennis is verkregen door intuïtie, door het indringen in de oernatuur. Maar dat is ook: de dingen zien 'onder het gezichtspunt van de eeuwigheid'. Daaruit ontstaat de 'hoogste vreugde, de hoogste berusting van de geest'.