fluit 1.0
Bron:
Yasuhiko Sano
(
Publiek domein
)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een fluit…
is een muziekinstrument
- [Geluid] kan een bereik van verschillende octaven hebben; maakt een geluid dat wel eens aan vogelzang doet denken en dat ook wordt gebruikt om vogelzang uit te beelden; heeft meestal een volle, vloeiende toon; kan hoog en schril klinken; kan een hijgend geluid voortbrengen
- [Bouw] heeft meestal de vorm van een vrij dunne, lange, ronde buis met vingergaten voor de toonzetting en een mondgat met een scherpe rand voor het aanblazen
- [Materiaal] is meestal van metaal of van hout gemaakt; is soms van riet gemaakt; is soms gesneden uit een tak
- [Soort] behoort tot de blaasinstrumenten; behoort tot de houtblaasinstrumenten, ongeacht het materiaal waarvan hij gemaakt is
- [Functie] wordt gebruikt als solo-instrument of in ensembles en orkesten; wordt gebruikt in de meest uiteenlopende muziekgenres zoals in klassieke kamermuziek en orkestmuziek, jazz, popmuziek en volksmuziek
- [Gebruikswijze] wordt aangeblazen op een scherpe rand aan het mondgat; wordt bespeeld met vingerzetting op de vingeropeningen of de kleppen
- [Handelende persoon] wordt bespeeld door een fluitspeler of fluitist
Algemene voorbeelden
De dwarsfluit is 'n zeer veelzijdig instrument; behalve dat je muziek uit alle tijden kunt spelen worden er ook allerlei soorten muziek op gespeeld, van klassieke muziek tot jazz. Ook wordt de fluit gebruikt in alle mogelijke combinaties met andere instrumenten. Je kunt er mee in 'n symfonieorkest spelen, in 'n harmonieorkest, en ook in kleinere ensembles, bijvoorbeeld een fluitkwartet of in combinatie met 'n piano.
Pan jaagde de nimf Syrinx na. Om aan hem te ontkomen veranderde ze zich in riet. Pan, die haar niet wilde missen, plukte een bos van deze rietstengels en bond ze tot een muziekinstrument bijeen. Hij droeg deze fluit bij zich en de mooie en vrolijke danswijsjes die hij eraan ontlokte, herinnerden hem aan de lieftallige nimf Syrinx.
Vaak blijft Shankar zijn inspiratie halen uit zijn geliefde raga's, maar hier vervangt hij soms de tanpura door een harp, zoekt hij de fluit van Jean Pierre Rampal en durft hij een "sitar concerto" aan, mét blazerssectie.
Maar als de hoorns en de ocarina's (oeroud eivormig type fluit zonder boventonen) bevreemdend tussenkomen, vraagt dat een nieuwe manier van luisteren.
Combinatiemogelijkheden
als subject bij een werkwoord
- spelen
Soms speelde een hele batterij lage fluiten de basso continuo (begeleiding) bij hoge solo-instrumenten.
als object bij een werkwoord
- de fluit bespelen
- een fluit snijden
Er zijn verschillende soorten blokfluiten [...]. Na een paar jaar les komt er een andere fluit bij. Ben je met een sopraan begonnen, dan komt de alt erbij en andersom. Als je deze twee fluiten kunt bespelen, dan kun je in feite ook alle andere fluiten bespelen.
Want wie kon - als hij - een gulden buigen, een gouden medaille winnen met fietsen, een fluit snijden van een esdoorntak of de gebroken poot van een hond spalken met een strook linnen in stijfsel gedompeld?
met adjectief ervoor
- een houten fluit
- een rieten fluit
- een rechte fluit
- een schuine fluit
- een Chinese fluit
- een oriëntaalse fluit
De bekendste semi-transversale of schuine fluiten zijn de Arabische nay, de Turkse ney en de kaval (Balkan en Turkije).
De oriëntaalse fluiten worden altijd naar hun één na laagste toon genoemd, in het do-re-mi systeem.
Naast de rieten fluiten maakt Katja ook kunstof en metalen kavals, die vanwege hun regelmatige vorm zuiverder van toon zijn en een groter bereik hebben in de hogere registers.
Bekende rechte fluiten zijn de Zuid-Amerikaanse kena en de Japanse shakuhachi.
De traditionele Chinese instrumenten hebben een overeenkomstige basis als de Europese: er zijn strijkinstrumenten onder (meestal 2-snarig), gitaarachtigen (met 4 snaren), de Chinese fluit (ook 'dwars' gespeeld), een trompetachtig instrument en een bijzonder soort schalmei met een scherpe maar melancholische toon.
Ze noemen de houten fluit de traverso, het Italiaanse woord voor dwarsfluit.
De houten fluit met enkele kleppen wordt nu nog bespeeld door musici die oude muziek (barok) op oude instrumenten uitvoeren.
Rechte fluiten worden op de rand aangeblazen, waarbij soms een speciale vorm aan die rand gegeven is om het aanspreken van de toon te bevorderen.
in voorzetselgroep
- op de fluit begeleiden
- op de fluit blazen
- op de fluit spelen
Ook begeleidde ze enkele liederen van het kinderkoor op de fluit.
De bezem steekt het venster uit, men danst er, men speelt er al op de fluit, op potten en pannen, op glazen en kannen, op allerhande geluid.
Begeleiding op de slag-gitaar en hier en daar een nootje op de fluit blazen behoren ook tot mijn taken.
- voor fluit bewerken
- voor fluit componeren
- voor fluit schrijven
- een concerto voor fluit
- een sonate voor fluit
- een stuk voor fluit
Verbeten componeerde ik korte stukken voor fluit en piano.
Concert nr. 2 in d op. 31 voor fluit en orkest (Danzi), Fantasie in f op. 49 (Chopin), Sonate voor fluit, altviool en harp (Debussy).
De 'Vier Russische liederen' (zo te horen ook in de oorspronkelijke taal gezongen) van de grote Stravinsky, waren eerst door de componist bewerkt voor fluit, harp, gitaar.
Vaste verbindingen
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
- altfluit
- andesfluit
- bamboefluit
- basfluit
- Berberfluit
- blokfluit
- Boehmfluit
- contrabasfluit
- dubbelfluit
- dwarsfluit
- gaidafluit
- handfluit
- herdersfluit
- holfluit
- lokfluit
- Mozartfluit
- neusfluit
- octaaffluit
- panfluit
- pelgrimsfluit
- piccolofluit
- pijperfluit
- pijpfluit
- potloodfluit
- rietfluit
- slangenbezweerdersfluit
- speelgoedfluit
- staccatofluit
- stemfluit
- tenorfluit
- toverfluit
- trommelfluit
- Yadefluit
- zangfluit
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
- fluitblazend
- fluitbouwer
- fluitconcert
- fluitconcerto
- fluitconcours
- fluitdocente
- fluitduo
- fluitenarsenaal
- fluitenkruid
- fluitensynthese
- fluitentype
- fluitenwisser
- fluitfamilie
- fluitkoffer
- fluitkoord
- fluitkwartet
- fluitmelodie
- fluitmodel
- fluitmuziek
- fluitnummer
- fluitorkest
- fluitpartij
- fluitrecital
- fluitsolo
- fluitsonate
- fluitspeelster
- fluitspel
- fluitspelen
- fluitspeler
- fluitstem
- fluitstoot
- fluitstuderen
Als deel van een samenstellende afleiding
fluit 1.1
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 1.0 : 1.1 |
|---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een fluit…
is een speelwijze
Algemene voorbeelden
Het middendeel bouwde Gardiner prachtig op: fluisterende strijkers, maar jammer genoeg nogal bibberende fluiten en hoorns die de glans en aristocratie missen van hun Weense tegenhangers.
De meest introverte en teerste klanken van dit concert behoorden bij Debussy's trio [...]. Teer vooral door de speelster met de helderste aura om zich heen: de Japanse harpiste Masumi Hagasawa [...]. Soms ook bedompt, doordat vooral de laagte van de prachtige fluit (Abbie de Quant) en van de lage c-snaar van de altviool werden aangesproken.
Combinatiemogelijkheden
als object bij een werkwoord
- fluit spelen
Jean-Pierre Rampal, toonaangevende fluitist uit de vorige eeuw, speelt fluit voor vogels in The Muppet Show.
fluit 1.2
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 1.0 : 1.2 |
|---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Fluit…
is een vaardigheid
Combinatiemogelijkheden
als object bij een werkwoord
- fluit oefenen
- fluit studeren
Ouders moedigen aan om dagelijks te oefenen: fluit oefenen doe je elke dag, zoals bv. tanden poetsen.
Sax studeerde fluit en klarinet in Brussel en merkte dat de klarinet verbetering aan het mechaniek behoefde.
fluit 1.3
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 1.0 : 1.3 |
|---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een fluit…
is muziek
Algemene voorbeelden
De kombinatie tussen de hoge fluit en de haast klassieke, donkere begeleiding werkte heel behoorlijk en opent wellicht de deur naar het grote publiek.
fluit 1.4
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 1.0 : 1.4 |
|---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een fluit…
is een persoon
Algemene voorbeelden
Toen de fluit echter niet inzette, hief ik mijn handen van de toetsen en wachtte ik.
In de titelsong uit de film Exodus viel de muzikaal gespeelde melodie door fluiten en klarinetten op.
fluit 1.5
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 1.0 : 1.5 |
|---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Fluit…
is een orgelregister
Algemene voorbeelden
De registerklanken zijn ten dele imitaties van muziekinstrumenten, zoals bijvoorbeeld Trompet, Fagot, Fluit en Bazuin. Specifieke orgelregisters (labiaalpijpen) zijn bijvoorbeeld de Prestant (meestal in het front), Oktaaf, Quint en Terts, Mixtuur, Cimbel en Scherp (allen prestant-achtig). Deze registers zijn dus geen imitatie van bestaande muziekinstrumenten.
fluit 2.0
Bron:
Qsimple
(
CC BY-NC-SA 2.0
)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een fluit…
is een instrument
- [Afmeting] is klein in het geval van een politiefluit of een scheidsrechtersfluit; is groot in het geval van een stoomfluit op een vaartuig
- [Geluid] brengt een fluittoon voort
- [Uiterlijk] kan naargelang van het gebruik verschillende vormen hebben; bestaat, als het een politiefluit of een scheidsrechtersfluit is, uit een klein cilindertje met daarboven een mondstuk voorzien van een gleuf; bestaat in het geval van een scheepsfluit uit een lange cilinder met een gleuf
- [Functie] dient om signalen te geven
- [Gebruiker] wordt gebruikt door scheidsrechters bij sportwedstrijden; wordt gebruikt door politiemensen; wordt gebruikt op voertuigen of vaartuigen om waarschuwingssignalen te geven; wordt gebruikt op waterketels om aan te geven dat het water kookt
Algemene voorbeelden
Als de machinist van een aanstormende sneltrein de baanwachter opmerkt in de verte laat hij de fluit loeien.
De beide heren met de fluit leken ook beter in hun vel te zitten en zo ontspon zich een spannend duel op het scherp van de snede.
Terwijl de scheidsrechter zijn fluit al in de mond had om af te blazen, schoot Gullit, na een voorzet van Stroppa, Milan naar 2-1.
In het laatste geval zet damp uit, die onder druk de ketel verlaat en daarbij door een fluit gaat die geluid produceert.
Combinatiemogelijkheden
met adjectivisch tegenwoordig deelwoord
- een snerpende fluit
Achter haar bliezen de soldaten op hun snerpende fluiten en riepen: 'halt, halt!'
in voorzetselgroep
- op een fluit blazen
Volgens Geert Huberts, elftalleider van het eerste team van HS '88 en tevens penningmeester van de club, bliezen alle vier de scheidsrechters na de mededeling meteen op hun fluit.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
fluit 2.1
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 2.0 : 2.1 |
|---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een fluit…
is een geluid
- [Functie] dient als signaal
- [Voortbrenging] wordt voortgebracht door een fluit
Algemene voorbeelden
Vanuit de verte klinken drie lange donkere fluiten van een schip dat uit de noord komt en om een loods vraagt.
Door soms twijfelachtige beslissingen en onnodige fluiten van de scheidsrechter raakte het systeem van de Meppeler dames ontregeld.
Robert de Vries maakte vanuit de tegenaanval nog twee treffers en in de fluit van het eindsignaal schoot Wilbert Vleeming van afstand de tien vol.
Duizenden fabrieksarbeiders vulden de straten na de laatste fluit, zwijgend bewogen ze zich voort, de aan hun kleren klevende katoenvlokken wegvegend, spugend en rochelend, de neus ophalend.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
fluit 3.0
(informeel)
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 1.0 : 3.0 |
|---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een fluit…
is een lichaamsdeel
- [Soort] is een geslachtsdeel
- [Bezitter of eigenaar] hoort toe aan een mannelijke persoon, meestal een volwassene
Algemene voorbeelden
'Ik zal dit zeggen, ventje: wie z'n dikke fluit drie weken of langer niet in z'n vrouw steekt, die noem ik een flikker.'
Vrouwen zijn als condomen: als ze niet rond uw fluit hangen, zitten ze in uw portefeuille.
Dit soort mannen kun je ruimschoots observeren op het herentoilet. En het klopt altijd. Hoe meer geest ze buiten de pisbak etaleren, hoe zieliger hun fluit. Flauw om daar op te letten, hè? Zegt alles over mijn oppervlakkigheid. Want zulke kerels kunnen er natuurlijk ook niks aan doen dat ze pietepeuterig geschapen zijn.
Vaste verbindingen
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
fluit 5.0
Bron:
Will Murray (Willscrlt)
(
Publiek domein
)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een fluit…
is een glas; is een container
- [Uiterlijk] is hoog en smal; staat op een slanke voet
- [Functie] wordt gebruikt voor het drinken van champagne
Algemene voorbeelden
Het begint al met een kleine controverse over de oorsprong van de zogeheten coupe: het Y-vormige champagneglas dat pas in de 19de eeuw werd vervangen door de fluit, het hoge, smalle glas dat we eergisteren massaal aan de lippen hebben gezet.
Woordfamilie
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
fluit 6.0
Bron:
Michiel1972 from nl
(
CC BY-SA 3.0
)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een fluit…
is een glas; is een container
- [Afmeting] is klein
- [Uiterlijk] is smal
- [Functie] dient voor het drinken van bier
- [Stoffelijke inhoud] kan minder dat 20 cl bier bevatten
Algemene voorbeelden
In een schemerige hoek, onder het reclamebiljet van een aperitiefmerk, zat een vervallen menselijk wezen van het mannelijk geslacht achter een fluit parelend bier met een lucifertje in zijn oor te peuteren.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
fluit 7.0
Bron:
Uploaded by Dcoetzee
(
Publiek domein
)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een fluit…
is een boot; is een vaartuig; is een vervoermiddel
- [Afmeting] is middelgroot; is tussen de 30 en 40 m lang
- [Uiterlijk] heeft een karakteristieke peervorm met een rond achterschip
- [Bouw] heeft drie masten; is een driemaster; heeft een dek dat smaller is dan de ruimen daaronder
- [Soort] is een schip; is een vrachtschip; is een zeilschip
- [Functie] dient vooral voor vrachtvervoer
- [Tijd] werd vooral gebouwd en gebruikt in de zeventiende en achttiende eeuw
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] was economisch interessant omdat hij veel vrachtruimte bevatte, omdat er weinig personeel aan boord nodig was en omdat hij snel was
- [Werkende kracht] wordt voortbewogen met zeilen
Algemene voorbeelden
Aan het begin van de zeventiende eeuw ontwikkelden de scheepsbouwers in Holland de fluit, een handzaam schip dat met eenderde van de bemanning eenzelfde tonnage met grotere snelheid kan vervoeren. Met de fluit kon voor het eerst in één seizoen zowel Zuid-Europa als het Oostzeegebied worden bevaren. Het nieuwe schip gaf de Nederlandse handelaren voor lange tijd een beslissende voorsprong op de concurrentie.
Tot het midden van de negentiende eeuw gaat het doorgaans alleen om afbeeldingen van scheepstypen, zoals de fluit, de pinas en de kof.