gas


gas 1.0

(natuurkunde en astronomie)

stof in een aggregatietoestand waarbij de cohesiekracht tussen de samenstellende deeltjes zodanig gering is tegenover hun bewegingsenergie dat zij zich over de hele beschikbare ruimte verspreiden, in tegenstelling tot een vaste stof of vloeistof waarin zij een bepaalde vorm of volume aannemen; stof in luchtvormige toestand; meer specifiek ook: stof die bij gewone druk of temperatuur normaliter in genoemde toestand verkeert zonder over te gaan in vloeistof of vaste stof

Semagram (extra betekenisinformatie)


Gas…

is een stof

  • [Geur] is soms reukloos of heeft een bepaalde, vaak onaangename geur
  • [Omvang concreet] is volumeloos
  • [Vorm] is vormeloos
  • [Waarneembaarheid] is soms onzichtbaar of vertoont zich wolkvormig
  • [Samenstelling] bestaat uit deeltjes waarvan de cohesiekracht zodanig gering is tegenover hun bewegingsenergie dat zij zich over de hele beschikbare ruimte verspreiden
  • [Ontstaan] kan door specifieke omstandigheden van druk en temperatuur ontstaan waardoor iets verdampt of op natuurlijke wijze tot stand komen, zoals vulkanisch gas, of door technische bewerking van een grondstof worden geproduceerd
  • [Plaats] komt voor op aarde, in de atmosfeer en in de ruimte
  • [Volume] is samenpersbaar en kan expanderen
  • [Aggregatietoestand] is gasvormig
  • [Temperatuur] is, afhankelijk van de soort, koel, neutraal van temperatuur, warm of heet
  • [Stoffelijke eigenschap algemeen] is ijl en, afhankelijk van de soort, brandbaar, explosief, radioactief enz.
  • [Beweging] vertoont een vloeiende of wervelende beweging
  • [Werking of functionering] heeft, afhankelijk van de soort, een uiteenlopende werking, en is bijvoorbeeld agressief, bedwelmend, dodelijk, gevaarlijk, giftig, irriterend, schadelijk, verstikkend, vervuilend enz.

Algemene voorbeelden


In gasvormige toestand heeft een lichaam geen vaste vorm en ook geen bepaald volume. Een gasvormig lichaam verspreidt zich over de hele beschikbare ruimte. De cohesiekrachten worden volledig overwonnen door de kinetische energie van de moleculen. Onder de moleculen van een gas heerst volkomen wanorde. In tegenstelling tot de vloeistoffen zijn de intermoleculaire afstanden tussen gasmoleculen zeer groot ten opzichte van hun afmetingen.

http://www.lipman.nl/webquest/gasvv.htm,

Aggregatie betekent: aaneenvoeging. De drie aggregatietoestanden van een stof zijn drie aaneengevoegde toestanden: de gasvormige, vloeibare en vaste toestand. Een stof kan dus, afhankelijk van de ordening van de elementaire 'bouwstenen' (atomen en moleculen), in één of meer van die fasen voorkomen. Zo wordt in een auto brandstof opgeslagen als vloeistof, maar gaat na verwarming over in gas.

https://www.carsom.nl/autowoordenboek/aggregatietoestand?utm_referrer=https%3A//www.google.nls,

Water komt in de dampkring in drie verschillende vormen voor: als ijskristallen, waterdruppeltjes en gas (waterdamp).

http://www.fom.nl/nieuws/oznieuws2002/02kortoz8.html

Het heelal is samengesteld uit stralende energie en stof. De stof doet zich - zoals men weet - in verschillende aggregaatstoestanden voor: als gas, vloeistof en als vaste stof.

http://logica.rug.ac.be/levend_kristal/download/kristal_I.doc

Boven het zogeheten kritische punt, dat wil zeggen boven een bepaalde temperatuur en druk is er geen onderscheid meer tussen vloeistof en gas, en deze zogenaamde superkritische fase heeft zeer interessante wetenschappelijke en technische kanten welke overigens ook op het Laboratorium Apparatenbouw voor de Procesindustrie, ook wel API geheten, intensief worden bekeken.

http://www.api.tudelft.nl/intreeredezondersoda.pdf,

Combinatiemogelijkheden


als subject bij een werkwoord


  • ontsnappen
  • vrijkomen

De warmte en het gas van de geiser of kachel kunnen in de badkamer, de keuken of de woonkamer een flauwte of CO-vergiftiging veroorzaken. Om dat te verkomen zet je steeds het raam en/of deur op een kier. Je kan ook ventilatieroosters gebruiken: één bovenaan, waarlangs het gas ontsnapt, en één onderaan, waarlangs frisse lucht wordt aangevoerd (minimumafmeting: 150 cm²).

http://www.seniorennet.be/Pages/Wonen_zorg/preventietips_ongevallen_woning.php

Er ontstaat [...] een wolk van stof en gas rond de vuile ijsberg, die veel zonlicht weerkaatst en zo de komeet zichtbaar maakt. Hoeveel gas zal vrijkomen, is nauwelijks te voorspellen.

De Standaard,

als object bij een werkwoord


  • gas affakkelen

Acetyleen (opgelost) [...]. Ongebruikt gas affakkelen met een geschikte brander voorzien van een vlamdover.

http://www.taalegas.nl/veiligheidsbladen/Veiligheidsblad%20Acetyleen.pdf,

  • gas opnemen

Bij constante temperatuur zal een vloeistof net zoveel gas opnemen totdat de gasdruk van het gas in de vloeistof gelijk is aan de druk waarop het gas de vloeistof raakt.

http://www.2dive.nl/page3/content1025/feature1125,

met adjectief ervoor


  • brandbaar gas
  • giftig gas
  • heet gas
  • interstellair gas
  • koud gas
  • radioactief gas
  • vulkanisch gas
  • warm gas

Er is een brandbare stof (vast, vloeibaar of gasvormig) [...]. De warmte zorgt ervoor dat een vaste stof of een vloeistof gedeeltelijk verdampt of ontleedt. De gasvormige bestanddelen gaan een reactie aan met zuurstof (verbranding). De warmte die vrijkomt, leidt ertoe dat er opnieuw brandstof verdampt of ontleedt. Zo wordt de verbranding in gang gehouden. Daarbij is de verhouding tussen brandbaar gas en zuurstof van belang; bij een bepaalde verhouding kan een mengsel van die twee zelfs explosief zijn.

http://www.brwalphen.com/default.htm

Tot evacuatie wordt overgegaan wanneer er sprake is van een dreigende concentratie van giftig gas, radio-activiteit of explosiegevaar.

http://brandweerinfo.nl/regio/brabant/zuid-oost/indexnl.htm

Als het fragment van de stofwolk waaruit de ster ontstond roteerde, en niet alle stof in de ster terecht is gekomen, zal het overgebleven stof door de centrifugale kracht in een schijf rondom de ster gaan draaien. Dat zien we als een proplyd. In de meeste gevallen steken de proplyds helder af tegen de zwakke diffuse straling van het hete gas.

http://www.teleac.nl/pagina.jsp?n=142676#002,

Nog steeds ontstaan in ons eigen Melkwegstelsel nieuwe sterren zoals onze zon. Als kraamkamers fungeren de dichte en donkere wolken van interstellair gas en stof tussen de sterren.

http://www.strw.leidenuniv.nl/na/pr990610.html,

Een internationale groep sterrenkundigen onder leiding van een Leidse astronoom heeft in de verre diepten van het heelal een melkwegstelsel ontdekt met een onverwacht grote voorraad koud gas.

http://www.strw.leidenuniv.nl/na/pr010105.html,

Wanneer de ventilatie van de longen ook moet worden beoordeeld, dan worden nog enkele foto's gemaakt, terwijl u een mengsel van lucht en een geringe hoeveelheid radioactief gas inademt.

http://www.nucleaire.nl/

Dit soort vulkanen kent namelijk buiten de overvloedige uitstroom van lava, meestal ook vaak een grote uitstoot van giftig vulkanisch gas.

https://tallsay.com/page/4294970309/ijsland-een-land-met-een-eruptief-verleden-1,

De onderzoekers hadden naast de bekende hoeveelheid warm gas geheel onverwachts ook een enorme hoeveelheid koud gas gevonden. Tot hun verbazing ging het daarbij om honderd maal zoveel koud als warm gas. Dat is zoveel gas, dat zich in de toekomst van dit stelsel nog zo'n 100 miljard sterren kunnen vormen.

http://www.strw.leidenuniv.nl/na/pr010105.html,

met adjectivisch tegenwoordig deelwoord


  • bedwelmend gas
  • ontsnappend gas
  • stinkend gas
  • uitstromend gas

Maar anderzijds pompten meesterbreinen in de goede oude tijd geen bedwelmend gas door de ventilatie om de bewusteloos over de nachtelijke rails ijlende passagiers te beroven.

NRC,

Kraters gevormd door ontsnappend gas, grillige lavasculpturen en duivelse, dampende solfervelden maken er ook een paradijs van voor wandelaars met een zwak voor prehistorische landschappen.

De Standaard,

Zeker is dat de kern net zoals een planeet rond zijn as draait. De "jets" van uitstromend gas en stof werken hierbij als raketmotoren, hetgeen zowel het uitzicht, als de rotatie en baan doet veranderen.

http://www.cevi.be/pp/tom/vcg/Clubnieuws/Blad/197/hale.htm,

Vooral in de eerste weken verzetten bacteriën veel werk. Ze produceren stinkend gas.

http://www.dood.nl/showit.php3?cid=399

met adjectivisch voltooid deelwoord


  • het opgeloste gas
  • het uitgestoten gas
  • het verdunde gas
  • het vrijgekomen gas

Een vloeistof is verzadigd wanneer er geen gas meer opgelost wordt. Wij hebben dan een evenwicht tussen de druk van het vrije gas en de spanning van het opgeloste gas.

http://www.cvdduik.bewoner.antwerpen.be/cvdfram.htm

In het algemeen wordt aangenomen dat het draaien van de ster ervoor zorgt dat er een ophoping van materiaal ontstaat bij de equator van de ster. Het uitgestoten gas kan dan makkelijker ontsnappen bij de polen.

http://www.astro.uva.nl/encyclopedie/

In de ruimte zweeft genoeg alcohol om voor miljarden jaren aan de aardse behoefte te voldoen - àls je erin zou slagen het vreselijk ijle en verdunde gas te verzamelen over een volume van vele kubieke lichtjaren.

De Standaard,

Het vrijgekomen gas hangt als een deken boven de aarde. Door deze deken kan de warmte van de aarde minder goed weg. We noemen dat het broeikaseffect.

http://www.wonderwel.nu/actueel/blog/57-het-geheim-van-co2

met substantief ervoor


  • een hoeveelheid gas
  • een soort gas
  • een wolk gas

In de loop van zijn bestaan heeft de ster door zijn enorme energieproduktie en sterrewind een flinke hoeveelheid gas de ruimte in geblazen.

NRC,

Het koelmiddel is een soort gas dat onder lage druk staat vooraleer het bij de compressor toekomt.

http://www.daikin.be/internet/be/nlhome.nsf/DkHomeD?Openpage

Wel, zoals u misschien wel weet, ontstaat een ster uit een wolk gas in het heelal.

http://www.murzim.be/sterrenkunde/sterrenkunde.html

met voorzetselgroep


  • gas uit de lucht

Er zal evenveel gas uit de lucht aan ons water afgegeven worden als dat er weer aan ontsnapt.

http://home2.planetinternet.be/cvanroy/aquaria.htm

  • het gas van de oerknal

Een intrigerende vraag in de moderne astronomie is hoe de eerste samenscholingen ofwel clusters van sterrenstelsels zijn ontstaan uit het gas van de oerknal.

http://www.sonnenborgh.nl/,

in voorzetselgroep


  • in het gas

In het gas dat tussen de sterren zweeft komen allerlei soorten atomen en molekulen voor.

De Standaard,

  • energie uit gas
  • opgebouwd zijn uit gas

De mondiale voorraad energie uit gas (waarvan de helft zich in Rusland bevindt), is groter dan die uit de voorraad olie.

http://www.gasunie.nl/nl/f_home.htm

Dit betekent echter ook dat een planeet als Jupiter (of Saturnus), die voor het grootste deel is opgebouwd uit gas (waterstof en helium), kosmisch gesproken heel snel moet zijn ontstaan: anders zou er voor hem niet meer voldoende materiaal beschikbaar zijn geweest.

NRC,

  • de druk van het gas
  • de temperatuur van het gas

Deze diffusie gebeurt sneller naarmate het contactoppervlak groter is. Het oplossen gebeurt eerst snel en daarna trager en trager. Dat komt omdat naarmate het gas opgelost geraakt in de vloeistof, het verschil tussen de druk van het gas en de spanning van het gas in de vloeistof kleiner wordt.

http://www.cvdduik.bewoner.antwerpen.be/cvdfram.htm

Als zo'n planetesimaal ver van de de zon wordt gevormd, is de temperatuur van het gas zo laag, dat de proto-planeet ook het gas aan zich kan binden: er wordt dan een grote, gasvormige planeet gevormd met een rotsachtige kern.

http://www.astro.uva.nl/encyclopedie/

  • het afgeven van gas
  • het opnemen van gas

Goed doorbloede, waterige weefsels worden als snel beschouwd en slecht doorbloede, vettige weefsels worden als langzaam beschouwd in het opnemen en afgeven van gas.

http://www.duik.net/artikelen/berichten/00000183.htm

  • pilaren van gas
  • een schijf van gas en stof

Op een van de meest spectaculaire beelden ziet men wat men de "pilaren van de schepping" is gaan noemen: reusachtige pilaren van gas tussen de sterren, waaruit op dit moment nieuwe sterren worden geboren.

http://www.murzim.be/sterrenkunde/telescopen/

Heel jonge sterren zijn vaak omringd door een schijf van gas en stof: het materiaal waaruit planeten ontstaan.

NRC,

  • van gas tot vloeistof

Bovendien bieden de overgangen van de verschillende aggregaatstoestanden in elkaar: van gas tot vloeistof, van vloeistof tot gas, van vloeistof tot vaste stof, en van vaste stof tot vloeistof nog dieper inzicht in de werkelijkheid.

http://logica.rug.ac.be/levend_kristal/download/kristal_I.doc

met ander, nevengeschikt substantief


  • gas en stof

Volgens het gangbare "accretie-model' deed een plaatselijke verdichting van interstellaire materie een roterende, afgeplatte "oernevel' van gas en stof ontstaan.

NRC,

Vaste verbindingen


Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als deel van een samenstellende afleiding


gas 1.1

soort gas

Betekenisbetrekking


metonymie
Betrokken betekenissen 1.0 : 1.1

Algemene voorbeelden


Propaan met lucht of zuurstof is brandbaar en explosief. Daarbij is dit gas zwaarder dan lucht en blijft daarom langs de bodem hangen.

http://www.schildersbedrijf.com/behang_p.htm

Uit onze biologielessen weten we allemaal dat planten zonder afvalproducten lucht zuiveren doordat ze water, zonlicht en gassen (koolzuurgas en CO2) via de bladeren omzetten in suikers en zuurstof.

http://www.jobat.be/fs.asp?cont=http://www.jobat.be/nl/news/ArticleDetail.asp?ID=3865

De onderwerpen die in de tweede graad in fysica aan bod komen hebben veel raakvlakken met technologische toepassingen die invloed hebben op ons leefpatroon: energievormen, druk, hydrostatica, aerostatica, kinematica, warmte, gassen.

http://www.ovsg.be/Downloads/SO/Leerplannen/ASO%20Fysica%202de%20graad_085_2003.pdf,

Daar kokend water slecht in staat is gassen vast te houden, zal ook het vrije en het bicarbonaatvormende koolzuur uitgedreven worden.

http://www.aquarium-tuinvijver.be/waterhardheid.htm

Aardolie is in feite een mengsel van verschillende stoffen, die moeten worden gescheiden voordat er allerlei voor onze samenleving nuttige producten van kunnen worden gemaakt. De eerste stap in de serie bewerkingen die ruwe olie in een raffinaderij ondergaat, is destillatie: het scheiden van de bestanddelen naar hun kookpunt. Elke fractie die zo ontstaat, heeft een kenmerkend temperatuurtraject waarbinnen haar bestanddelen koken. De hoofdfracties zijn: gassen (propaan, butaan en LPG), lichte destillaten (brandstoffen voor het wegverkeer en de luchtvaart, alsmede grondstoffen voor de petrochemische industrie), middendestillaten (gasolie en dieselolie) en stookolie (brandstof voor schepen en elektriciteitscentrales) en residu (grondstof voor smeermiddelen en asfalt).

http://www.shell.nl/nl-nl/content/0,4368,31263-56453,00.html

Combinatiemogelijkheden


als subject bij een werkwoord


  • vrijkomen

Eind jaren zeventig, ten tijde van de tweede energiecrisis, zochten Eite Drent en zijn medewerkers [...] naar mogelijkheden om synthesegas (een gas dat onder meer vrijkomt bij kolenvergassing en dat koolmonoxyde bevat) te gebruiken als grondstof voor chemische produkten.

NRC,

als object bij een werkwoord


  • een gas opnemen

Bij biomassavergassing komt ook koolstofdioxide vrij, maar omdat de gewassen waaruit biomassa wordt gewonnen dit gas opnemen, is het netto-effect neutraal.

http://web.tue.nl/cursor/internet/jaargang51/cursor02/opinie/opinie.php?page=op4,

  • gassen affakkelen

Kleine turbines bewijzen vooral hun nut bij verschillende afvalstromen, die soms tijdelijk en in kleine hoeveelheden vrijkomen, zoals procesgassen uit de productie. Waar die gassen in de fabriek nog worden afgefakkeld, zijn ze nu in te zetten als energiebron.

http://www.milieumagazine.nl/,

met adjectief ervoor


  • een dodelijk gas
  • een geurloos gas
  • een gevaarlijk gas
  • een giftig gas
  • een ijl gas
  • een industrieel gas
  • een kleurloos gas
  • een koel gas
  • een radioactief gas
  • een smaakloos gas
  • een toxisch gas
  • explosieve gassen
  • giftige gassen
  • hete gassen
  • ijle gassen
  • industriële gassen
  • ontvlambare gassen
  • onverbrande gassen
  • schadelijke gassen
  • sulfaathoudende gassen
  • vulkanische gassen

Luciano Piccoli, ambtenaar voor volksgezondheid, verklaarde dat de duiven ziek zijn en vreselijk lijden. "Wij zullen ze vermoedelijk in kooien lokken en dan met een dodelijk gas afmaken. Dat is een snelle, doeltreffende en humane manier."

De Standaard,

Koolstofmonoxide is een geur-, kleur- en smaakloos gas dat vrijkomt bij onvolledige verbranding.

http://users.skynet.be/paul.demunter/CO.html

CO2 is geen gevaarlijk gas maar speelt een zeer belangrijke rol in het broeikaseffect.

http://www.emis.vito.be/boss/,

Wil je 's morgens nog uit bed geraken, vermijd dan dat de kachel 's nachts op een laag pitje brandt. Dit verhoogt het risico op CO-productie, een uiterst giftig en dodelijk gas dat je kan verrassen in je slaap.

http://www.seniorennet.be/Pages/Wonen_zorg/preventietips_ongevallen_woning.php

Tussen de sterren bevindt zich een zeer ijl gas, met een gemiddelde dichtheid van ongeveer 1 deeltje per cm³, ijler dan het beste vacuüm dat in een laboratorium op aarde gemaakt kan worden.

http://www.astro.uva.nl/encyclopedie/

Stikstofgas is een industrieel gas geproduceerd door de gefractioneerde destillatie van vloeibare lucht.

http://wetenschap.infonu.nl/natuurkunde/151566-stikstof-het-element.html,

Als licht (bijvoorbeeld met een continu spectrum) door een koel gas passeert, gebeurt het omgekeerde als bij emissie: de specifieke golflengten die overeenkomen met de energieverschillen in de gasatomen, worden geabsorbeerd door elektronen die naar een hogere baan springen.

http://www.ster.be/urania/spectrum.html,

Radon is een onzichtbaar radioactief gas.

De Standaard,

Koolstofmonoxide CO is een toxisch gas dat ontstaat door onvolledige verbranding van de brandstof.

http://www.emis.vito.be/boss/,

Paraffine is een uiterst brandbaar goedje. Het verdampt gemakkelijk, en dat levert brandbare en zelfs explosieve gassen op.

De Standaard,

De bewindslieden werden het eens over standaarden in de hele EG voor vuilverbrandingsinstallaties om de uitstoot van giftige gassen, waaronder dioxine, en watervervuiling als gevolg van verbranding en storten te verminderen.

NRC,

Op 2 oktober braken de hete gassen van de vulkaan door de kilometersdikke ijskap.

De Standaard,

De corona heeft geen scherpe buitengrens. Ze gaat over in de "zonnewind", de stroom van materiedeeltjes die ontstaat doordat de zon voortdurend de ijle gassen in de corona van zich wegblaast.

De Standaard,

Air Liquide is hoofdzakelijk toeleverancier van industriële gassen en is bedrijvig in 60 landen.

De Standaard,

Plaatsen waar werkzaamheden worden verricht die ernstige branden of ontploffingen kunnen veroorzaken, zoals: de vervaardiging van vloeibare zuurstof en waterstof; de vervaardiging van collodion, celluloïd, ontvlambare gassen en vloeistoffen.

http://meta.fgov.be/pdf/pk/nlkfj01.pdf,

De cyclon verbrandingsruimte. Het is de taak van de cyclon, de bij de houtvergassing vrijgekomen, onverbrande gassen de juiste ruimte en voldoende tijd te geven voor de totale verbranding.

http://www.hout-cv.nl/

Er zijn materialen die schadelijke gassen afgeven. Het meest bekend is 'spaanplaatgas' (formaldehyde), dat hoofdpijn en irritatie van ogen, neus of keel kan veroorzaken.

http://www.brwalphen.com/default.htm

De sulfaathoudende gassen worden deels omgezet in stofdeeltjes (aërosolen), die juist een koelende werking op het klimaat hebben.

http://www.knmi.nl/onderzk/index-nl.html

Wanneer microscopisch kleine kristalletjes van zulk materiaal in contact komen met vulkanische gassen zoals methaan, waterstof en waterdamp, dan vormen ze kristallisatiekernen voor veel grote moleculen van koolwaterstofverbindingen.

http://www.geo.uu.nl/ngv/geonieuws/nieuws.htm#103

met adjectivisch tegenwoordig deelwoord


  • een verstikkend gas
  • dat vervuilende gas
  • dit irriterende gas
  • expanderende gassen
  • uitstromende gassen
  • verontreinigende gassen
  • vrijkomende gassen

Koolmonoxyde, bekend van de kolendampvergiftiging, is een verstikkend gas omdat het leidt tot een zuurstoftekort in het lichaam.

NRC,

Hoewel de Belgische regering beloofde de uitstoot van koolstofdioxide tussen 1990 en 2000 met 5 procent te verminderen, komt er steeds meer van dat vervuilende gas vrij.

De Standaard,

Door deze test uit te voeren op vrijwilligers die in stadsmilieu werden blootgesteld aan ozonpieken hebben wij kunnen vaststellen dat dit irriterende gas toxische effecten had, zelfs in concentraties in de omgevingslucht beneden deze die gelden als norm voor de luchtkwaliteit, en meer bepaald de nieuwe Amerikaanse norm van 0,08ppm over 8 uur.

http://www.lpg.be/wat_is_lpg.htm

Daarboven bevond zich een grote container waarin bij een explosie van het magma de fragmenten en expanderende gassen opgevangen konden worden.

De Standaard,

Niet alleen bevestigde hij de stelling van Bessel dat de beweging van kometen inderdaad wordt beïnvloedt door de krachten van uitstromende gassen en vaste stoffen, hij legde ook correct het verband tussen verschillende meteoorzwermen en de passages van kometen.

http://users.belgacom.net/vvs.kometen/info_2P.html

Om de doelstellingen van Göteborg en Kyoto, alsook de toekomstige doelstellingen met een meer dwingend karakter te kunnen verwezenlijken en de emissie van verontreinigende gassen te verminderen kunnen we wellicht niet buiten een structurele vermindering van het energieverbruik en de ontwikkeling van alternatieven voor de huidige consumptie- en productiewijzen.

http://www.minaraad.be/2001/2001-17.pdf,

Tijdens de verschijning van komeet Halley in 1835 observeerde Bessel nauwkeurig de kern van de coma van de komeet en observeerde toen verschillende "uitstromingen" (Jets) in de richting van de zon. Hij vergeleek deze met de vrijkomende gassen bij een brandende vuurpijl.

http://users.belgacom.net/vvs.kometen/info_2P.html

met adjectivisch voltooid deelwoord


  • bevroren gassen
  • samengeperste gassen
  • verbrande gassen
  • verdunde gassen
  • vrijgekomen gassen

Er zijn twee kritische temperaturen, waarbeneden andere wolkentypes worden gevormd, met kristalletjes van bevroren gassen die de ozonafbraak enorm versnellen.

De Standaard,

Het vullen van verplaatsbare recipiënten met samengeperste gassen, vloeibare of opgeloste gassen andere dan lucht, onder een druk van meer dan 1 kg/cm².

http://meta.fgov.be/pdf/pk/nlkfj01.pdf,

Tot op vandaag kunnen wij nog geen enkele brandstof die, rekening houdend met het gewicht van de materialen waaruit de raket gemaakt is, voldoende stuwkracht kan leveren om een satelliet in een baan om de aarde te brengen. Door haar verbrande gassen uit te stoten verliest zij wel aan massa, maar dat volstaat niet.

http://users.skynet.be/fa010008/spacenet-ruimtevaart/encyc/index.htm,

De Röntgenstralen werden toevallig ontdekt door de wetenschapper Wilhelm Conrad Röntgen (1845-1923) toen die in november 1895 experimenteerde met elektrische ladingen in verdunde gassen, in Wurzburg, Duitsland.

http://www.rxbrugge.be/content/static.aspx?ID=37

Union Carbide weigert nog steeds informatie vrij te geven over de samenstelling van de vrijgekomen gassen en hun effect op mensen, onder het mom dat deze feiten handelsgeheimen zijn.

http://users.skynet.be/cadtm/pages/nederlands/nedinternationaalschuldenrtibunalwendy.htm

met voorzetselgroep


  • gassen met een broeikaseffect

De verbranding van hout is neutraal wat betreft het broeikaseffect, aangezien de verbranding van hout enkel de CO2 herstelt in de lucht die door fototsynthese werd afgenomen; de hoeveelheid gassen met een broeikaseffect, stijgt bijgevolg niet in de atmosfeer.

http://mineco.fgov.be/energy/renewable_energy/biomass/home_nl.htm

  • een gas onder druk

Hydropneumatisch is een combinatie van hydrauliek en pneumatiek (perslucht of een ander gas onder druk).

https://nl.wikipedia.org/wiki/Hydropneumatisch,

  • gassen uit de atmosfeer

Het broeikaseffect is een volkomen natuurlijk proces waarbij een bepaalde groep gassen uit onze atmosfeer, de zogenaamde broeikasgassen, de door de aarde teruggekaatste zonnewarmte absorberen en opnieuw uitzenden in de atmosfeer.

http://www.eva-online.be/php/milieu.html,

in voorzetselgroep


  • bij een gas
  • bij de gassen

De moleculen van een vloeistof bewegen zich zoals bij een gas met een zeer grote snelheid, maar de verplaatsingen zijn beperkt omdat de moleculen voortdurend met elkaar in botsing zijn.

(unknown)

In de continuümmechanica wordt er voor vloeistoffen een verband gelegd tussen spanningen en verplaatsingssnelheden, zoals bij de gassen.

(unknown)

  • bedwelmd door de gassen
  • vergiftiging door gassen

Bij het kolenstoken, geraakte ik vaak bedwelmd door de gassen.

http://www.vandievel.be/dui/history.html

Acute vergiftiging door gassen, dampen, spijzen, dranken of andere vloeibare of vaste stoffen.

http://www.cirkel.nl/

  • in dat gas
  • in gassen

In ons land gebruiken wij drie soorten aardgas. Het eerste en het oudste komt uit het noorden van Nederland en is laag-kalorisch gas. In dat gas zit bijna 14 % stikstof.

De Standaard,

Deze sensoren worden gebruikt voor on-line- en real-timecontrole van de samenstelling en de onzuiverheden in metaalsmelten alsook in de meting van diverse gasvormige componenten in gassen en lucht.

http://www.vito.be/materialen/procestechnologie1.htm

  • bestaan uit gassen

Water bestaat uit twee gassen, zuurstof, waterstof, in een welbepaalde verhouding.

Het diepe water, Julien Van Remoortere,

De atmosfeer bestaat uit gassen, die op hun beurt uit deeltjes bestaan, die botsen met mekaar en met alle dingen die erdoorheen bewegen.

http://users.skynet.be/fa010008/spacenet-ruimtevaart/encyc/index.htm,

  • de moleculen van dit gas
  • de dichtheid van een gas
  • de massa van een gas
  • de druk van dit gas

De moleculen van dit gas zenden straling op een golflengte van 3 millimeter uit doordat zij in de gaswolk botsen tegen waterstofmoleculen.

NRC,

De dichtheid van een gas neemt evenredig toe met de druk en omgekeerd evenredig met de temperatuur.

De Standaard,

De gaswetten […]. De massa van een gas dat opgenomen wordt in een vloeistof is recht evenredig met de partiële druk van dit gas boven deze vloeistof.

http://users.telenet.be/lode.stevens/cma/

  • de emissie van gassen
  • de levering van gassen
  • de lozing van gassen
  • de uitstoot van gassen
  • de uitwisseling van gassen
  • een stroom van gassen
  • het oplossen van gassen
  • het opslaan van gassen

Drie jaar geleden tekenden ruim 160 landen tijdens de internationale VN-milieuconferentie in Rio de Janeiro een serie milieuverdragen, waaronder een verdrag om de emissie van gassen die het broeikaseffect veroorzaken te verminderen.

NRC,

Het bedrijf levert gassen en chemicaliën aan technologische, chemische en industriële bedrijven en gezondheidszorg instellingen. Naast de levering van gassen biedt Air Products een verscheidenheid aan diensten zoals service, onderhoud, veiligheid en beheer van gassen.

http://www.google.nl/search?q=cache:3RICvYP-sEcJ:www.arbo.nl/euweek/2003/good_practices/Air_Products_Nederland.pdf+depothouders+site:.nl=nl=lang_nl

De Wereldenergieraad maakte in Londen bekend dat de lozing van gassen die onze atmosfeer langzaam opwarmen - zoals kooldioxide uit de verbranding van brandstoffen - tussen 1990 en 1995 gemiddeld met 12 procent is gestegen.

De Standaard,

De geuren die men in een tankstation ruikt, zijn in hoofdzaak afkomstig van gassen die 'VOS' worden genoemd. Dit is een verzamelnaam voor Vluchtige Organische Stoffen, die men aantreft in benzine en - in mindere mate - in diesel [...]. Om de uitstoot van gassen te beperken en de bevolking te beschermen, verplicht een Europese norm, die werd overgenomen in de Brusselse wetgeving, dat bij het vullen van de tanken in het station de gassen worden teruggewonnen.

http://www.ibgebim.be/ONDERNEMINGEN/SECTORIEEL/BENZINE_STATION/faq_benzinestations.htm

Alle spinnen beschikken over twee longen, sommige soorten zelfs vier; het zijn zogenaamde boeklongen of waaiertracheeën, die hun naam aan hun inwendige bouw ontlenen; ze bevatten een groot aantal "bladen" die als de bladen van een boek naast elkaar liggen en waardoor het bloed circuleert en de uitwisseling van gassen tussen bloed en buitenlucht plaatsvindt.

http://users.skynet.be/spinnen/index2.htm

Daar kun je ook goed de staart van de komeet zien, de tientallen miljoenen kilometer lange stroom van gassen, die door de zon van de komeetkern worden weggeblazen.

De Standaard,

Zoals wij eerder hebben gezien speelt de factor tijd een belangrijke rol bij het oplossen van gassen in vloeistoffen.

http://www.cvdduik.bewoner.antwerpen.be/cvdfram.htm

Het ziekenhuis heeft een apart draaiboek, vol regels en reglementjes over het opslaan van gassen bijvoorbeeld.

http://www.onslier.be/OnsLier013.htm,

met substantief erachter


  • het gas sarin

Chemische experts hebben echter gezegd dat de chemicaliën de hoofdbestanddelen zijn van het gas sarin.

NRC,

met ander, nevengeschikt substantief


  • gassen en chemicaliën
  • gassen en dampen

Air Products, als wereldwijd producent en leverancier van gassen en chemicaliën, is in Nederland vertegenwoordigd met zeven vestigingen.

http://www.google.nl/search?q=cache:3RICvYP-sEcJ:www.arbo.nl/euweek/2003/good_practices/Air_Products_Nederland.pdf+depothouders+site:.nl=nl=lang_nl

Op micro- en mesoschaal: de verontreiniging van bodem, water en lucht, veroorzaakt door menselijke productiesystemen (overbemesting, afvalwaterlozing, fytofarmaceutische- en herbicide producten, emissie van gassen en dampen, opname door bodem en plant van radioactieve contaminatie... ).

http://www.agr.kuleuven.ac.be/algemeen/geschiedenis.aspx

Vaste verbindingen


Woordfamilie


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


gas 2.0

brandbaar en als energiebron gebruikt gasmengsel van methaan of andere gassoorten dat men als aardgas uit gasvelden wint of chemisch produceert zoals uit aardolie, en onder druk in gasleidingen of in gasflessen e.d. naar verbruikers transporteert; gas om te verwarmen, te koken, aan te drijven of te verlichten

Betekenisbetrekking


specialisering
Betrokken betekenissen 1.0 : 2.0

Semagram (extra betekenisinformatie)


Gas…

is een stof

  • [Geur] heeft vaak een onaangename geur
  • [Samenstelling] bestaat uit gezuiverd aardgas in een geschikte samenstelling en een toegevoegd geurmiddel, of uit een ander brandbaar gas of gasmengsel, zoals bijvoorbeeld uit een mengsel van propaan en butaan in het geval van lpg (liquefied petroleum gas; liquid petroleum gas), of uit samengeperst methaangas in het geval van cng (compressed natural gas)
  • [Functie] wordt gebruikt om te verwarmen, te koken, als brandstof om aan te drijven of om te verlichten
  • [Grondstof] wordt vaak gemaakt uit aardgas of verkregen uit aardolie e.d.
  • [Herkomst of oorsprong] komt voor in ondergrondse gasvelden of wordt aangevoerd via pijpleidingen en gastankers
  • [Vervaardiging] wordt gewonnen door bodemontginning of technisch geproduceerd zoals door destillatie van aardolie
  • [Plaats van herkomst] is vaak afkomstig uit landen zoals Algerije, Groot-Brittannië, Iran, Nederland, Noorwegen en Rusland
  • [Aggregatietoestand] is gasvormig maar is vloeibaar voor sommige toepassingen zoals voor lpg in autotanks en gasflessen
  • [Stoffelijke eigenschap algemeen] is brandbaar; wordt door druk of afkoeling vloeibaar
  • [Werking of functionering] werkt bedwelmend en is bij langdurige inademing dodelijk
  • [Toepassingsgebied of bereik] kent zowel huishoudelijke toepassingen als industriële, en wordt gebruikt als motorbrandstof
  • [Voorbeeld of specimen] is bijvoorbeeld aardgas, lpg (liquefied petroleum gas; liquid petroleum gas), cng (compressed natural gas)

Algemene voorbeelden


Maar wij zien dat de natuurlijke energiebronnen overbelast worden, zodat de voorraden (steenkool, gas, aardolie) langzamerhand uitgeput raken.

http://home.wxs.nl/~amorc.nl/positio.html

Elektriciteit die met behulp van gas wordt opgewekt, is schoner dan bijvoorbeeld elektriciteit uit kolen of olie.

http://www.nuon.nl/nl/fs_main.html?L1=producten=electriciteit

Het LPG-gas voor koken en verwarmen moet in Nederland (en ook in diverse andere landen) komen uit een eigen tank. Het gas mag dus niet komen uit de tank voor het rijden (tractie). Dit heeft naast het verschil in accijns (LPG voor tractie of LPG voor koken), te maken met het essentiële verschil in de LPG tank. Deze zijn namelijk totaal verschillend.

http://www.camperleven.nl/index.php?doc=koken_lpg,

Combinatiemogelijkheden


als subject bij een werkwoord


  • ontsnappen

Bovendien trekt er een schokgolf door de grond en die scheurt de leidingen, het water is afgesneden en het gas ontsnapt uit duizenden lekken, dat veroorzaakt branden.

Berthold 1200, Paul Koeck,

als object bij een werkwoord


  • gas omzetten in elektriciteit
  • gas leveren
  • gas verbranden
  • gas winnen

Grijze stroom is nog altijd de meest gebruikte vorm van energie. Het wordt opgewekt in energiecentrales die fossiele brandstoffen zoals gas, olie of kolen omzetten in elektriciteit.

http://www.nuon.nl/nl/fs_main.html?L1=producten=electriciteit

Het nieuws van het akkoord tussen het consorcium Sempra Energy LNG en BP MIGAS (het Indonesisch filiaal van British Petroleum) om gas te leveren aan de Verenigde Staten, bracht een hevige polemiek teweeg tussen inwoners van Tarija, ondernemers en de petroleummaatschappijen.

http://bolivia.be/article.php3?id_article=111,

Om elektriciteit op te wekken moeten we gas, olie of steenkool verbranden.

http://www.iveg.be/nl/algemeen/wieisiveg/profiel.shtml

De ministerraad is akkoord gegaan met een voorstel van minister Wijers (economische zaken) om het voor maatschappijen aantrekkelijker te maken olie en gas te winnen uit kleine velden.

Meppeler Courant,

  • gas ruiken

Adolf Verlinden (50) en zijn buurman Willy Corbeel (66) verkeren in levensgevaar na een gasontploffing in een woning aan de Dambruggestraat in de buurt van het Sint-Jansplein [...]. Toen zij in de kelder op zoek gingen naar materiaal, roken zij gas. Een van hen knipte het licht aan. Daarop volgde een enorme knal.

De Standaard,

met adjectief ervoor


  • hoogcalorisch gas
  • huishoudelijk gas

Een aantal velden in Nederland bevat, zoals eerder vermeld, hoogcalorisch gas; vanaf velden in zee ('continentale plat') wordt eveneens hoogcalorisch gas aangevoerd. De Nederlandse industrie en ook de elektriciteitscentrales hebben branders waarin 'hoogcalorisch' gas volledig tot zijn recht komt.

http://www.gasunie.nl/nl/f_home.htm

Het gasveld Langelo is geschikt voor de opslag van 4,5 miljard kubieke meter huishoudelijk gas.

Meppeler Courant,

  • Algerijns gas
  • Noors gas
  • Russisch gas

Door het project krijgt de Vlaamse kusthaven een derde gasterminal, naast de LNG-terminal voor de aanvoer van het Algerijnse gas in de voorhaven en de terminal voor de ontvangst van het gas van de Noorse gasvelden, dat via de Zeepipe wordt aangevoerd.

De Standaard,

Het lijkt het meest waarschijnlijk dat, tenminste tot 2011, de fysische invulling van de Britse aardgastekorten zal gebeuren met Noors gas en niet met bijvoorbeeld Russisch gas.

http://www.creg.be/pdf/PI/creg-ipg2001nl.pdf,

met adjectivisch tegenwoordig deelwoord


  • het ontsnappende gas

Loonwerkers hadden de leiding [...] over het hoofd gezien. Gevolg was dat er een gat in de leiding werd geslagen en dat er een enorme hoeveelheid gas vrijkwam. Tot ver in de omtrek was het geluid van het ontsnappende gas te horen.

Meppeler Courant,

met adjectivisch voltooid deelwoord


  • het aangevoerde gas
  • het geleverde gas
  • het gewonnen gas
  • geïmporteerd gas

Na het jaar 2010 zal de export afnemen en zullen we meer aardgas, bijvoorbeeld uit Noorwegen, moeten importeren. Daarom moeten nog veel meer opslagfaciliteiten worden gecreëerd die het per schip of pijpleiding aangevoerde gas kunnen bergen.

http://www.delta.tudelft.nl/jaargangen/27/17/aardgas.html,

Oekraïne sloot vorig jaar enkele malen de export-pijpleidingen omdat Rusland betaling in harde valuta voor het aan Oekraïne geleverde gas eiste.

NRC,

De maatschappij zou tevens haar technologie in Iran toepassen om het gewonnen gas in oude olievelden op het vasteland te injecteren, om daar een veel grotere hoeveelheid olie uit te halen: de zogenoemde Enhanced Oil Recovery.

NRC,

Het voorgaande geeft de Raad aanleiding tot twee kanttekeningen bij het gasreservebeleid: De cijfers duiden er op dat Nederland in het tweede kwart van volgende eeuw moet overstappen op geïmporteerd gas of op andere energiebronnen.

http://www.xs4all.nl/~aer/adv992.html#Inhoudsopgave,

met substantief ervoor


  • een hoeveelheid gas
  • een kubieke meter gas

In de afgelopen jaren heeft men bij bouwmarkten en andere winkelketens kleine MIG lasapparaten verkocht die gebruik maken van gaspatronen voor eenmalig gebruik [...]. Deze gaspatronen bevatten slechts een geringe hoeveelheid gas.

http://www.rustbuster.nl/Lasapparaten/Gaspatroon_vervanging.htm

Gazprom produceert in Rusland 650 miljard kubieke meter gas per jaar en exporteert dit naar dertien Europese landen via een transportsysteem, dat bestaat uit ruim 215.000 kilometer pijpleiding.

NRC,

met voorzetselgroep


  • gas onder druk

Laat flessen niet in de volle zon staan [...] omdat de druk in de fles dan oploopt. Bewaar en vervoer flessen altijd rechtop. Doorprikblikjes niet verwijderen voordat ze echt leeg zijn, anders spuiten ze onder druk leeg (steekvlammen of bevriezing; gas onder druk is zeer koud!).

https://www.scouting.nl/downloads/vrijwilligers/scouting-academy/methodiekenbank/modules-op-kamp-1/veiligheid-en-gezondheid-op-kamp/3233-workshop-kooktoestellen/file,

  • gas uit deze velden

Zo is de druk in het grote gasveld van Groningen inmiddels zo laag geworden dat die druk op dagen van strenge kou niet meer voldoende is. Er kan dan niet meer voldaan worden aan de zogeheten piekvraag. Om dit op te lossen zijn er in Nederland drie gasvelden geschikt gemaakt voor gasopslag onder hoge druk. Bij piekvraag wordt door gebruik van gas uit deze velden voldoende druk gegarandeerd.

http://www.nam.nl/

ECN stond voor de taak de Amerikanen te verbeteren, want die maken al veel langer gas uit houtskool om turbines aan te drijven.

Haarlems Dagblad,

in voorzetselgroep


  • bij gas

De besparing op elektriciteit bij de apparaten beloopt in termen van primair gebruik ongeveer een kwart van de maximale besparing bij gas.

http://www.vu.nl/english/o_o/instituten/IVM/nme/index.htm

  • door gas aangedreven

Het verhaal begint in 1993 met de publicatie [...] van een offerte-aanvraag voor de levering van 8 loten autobussen voor het openbaar vervoer, met een levering van 122 standaardbussen in 1994 (waarvan 60 aangedreven door gas), 71 standaardbussen voor 1995 en 114 standaardbussen voor 1996.

De Standaard,

  • een cilinder met gas
  • containers met gas

De scooterfabriek die hij hardnekkig gasfabriek bleef noemen omdat hij wel eens een cilinder met gas voor de toegangspoort had zien staan en omdat gas kon ontploffen; dat heette een ramp.

Opwaaiende zomerjurken, Oek de Jong,

Ongeveer op hetzelfde moment dat iemand titanium containers met gas op de redactie heeft doen ontploffen, heeft iemand anders mijn kater Mathias de keel doorgesneden en hem voor mijn deur gedeponeerd.

Drugs, Jef Geeraerts,

  • met gas stoken
  • met gas verlichten

Het ingenieuze systeem [...] springt bovendien zo effectief met energie om, dat het milieu veel minder wordt belast dan bij stoken met gas.

http://www.eneco.nl/ZAKELIJK/duurzame_energie/warmte_levering.html

De straten werden met gas verlicht, alleen in het Parijse Noordstation waren er in 1875 al elektrische lampen.

De Standaard,

Het huis wordt nog met gas verlicht, zacht suizen de gloeikousjes er net als in de straatlantaarns.

Tussen tuin en wereld, Paul De Wispelaere,

  • de vraag naar gas

De vraag naar gas in de glastuinbouw bleef met 4,0 miljard m3 stabiel op het niveau van voorgaande jaren.

http://www.gasunie.nl/nl/f_home.htm,

  • naar gas boren
  • naar gas zoeken

De oliemaatschappijen lieten daarna weten dat de staat miljardenclaims kan tegemoetzien als het hun rechten niet honoreert om in de Waddenzee naar gas te boren.

NRC,

De NAM bezit zelf of samen met andere maatschappijen vergunningen om naar olie en gas te boren, en voor de winning van delfstoffen.

http://www.shell.nl/nl-nl/content/0,4368,31263-56453,00.html

De roep om secundaire economische sancties werd veroorzaakt, doordat het bestaande verbod voor Amerikaanse bedrijven om zaken te doen met de Iraanse overheid of naar olie en gas te boren, omzeild werd.

http://www.cidi.nl/html/publijst/online/iran-00.html,

Het Overlegorgaan Nationaal Park de Biesbosch heeft op 15 januari besloten verder te gaan met de juridische procedure tegen de boorvergunning Andel II, die de NAM het recht geeft in het natuurgebied naar gas te zoeken.

http://www.biesbosch.nu

  • naar gas ruiken
  • naar gas stinken

Vanmorgen om halfvijf is de Rotterdamse politie opgebeld door buren van uw ouders dat het naar gas rook.

Met voorbedachten rade, Henri Knap,

Kom eens naar hier, het ruikt hier precies naar gas.

Verdwaalde post, Walter van den Broeck,

Volgens de buurvrouw was zij het ook geweest die ons bij de gezondheidsdienst had aangegeven. Omdat het bij ons altijd naar gas stonk.

De Hunnen. Dl. 3: Vrede, Jan Cremer,

  • een barbecue op gas
  • een brander op gas
  • een bus op gas
  • een waterverwarmer op gas
  • verwarming op gas

Barbecues: op gas of op kolen, ook opvouwbaar te verkrijgen.

http://www.soellaart.nl/zomer/paklijst3.html

Deze ketel wordt verhit met een brander op gas, lichte of zware olie.

http://www.avag.nl/nl/

"Bij elkaar krijg je een stelsel waarbij voor iedereen op loopafstand haltes komen, alle verzorgingshuizen en ziekenhuizen worden aangedaan en dat mensen bij strategische haltes hun auto kunnen parkeren", legt Overbeek uit, die nog steeds hoopt dat de vieze en lawaaierige dieselbussen worden vervangen door bussen op gas.

Haarlems Dagblad,

Hier ontstond de brand door een defect aan een waterverwarmer op gas.

De Standaard,

De rest groeide op in woningen met verwarming op gas of op olie.

De Standaard,

  • een auto op gas

Een auto op gas is bovendien veel milieuvriendelijker dan een benzine- en dieselauto.

http://www.cartuning-guide.com/lpg.html,

Verbruikt een auto op gas meer of minder dan op benzine? Een auto op autogas verbruikt 20 tot 25 % meer dan op benzine.

http://www.autogas.nl/auto/Frame.html

  • op gas draaien
  • op gas rijden
  • op gas werken

Er zijn alleen centrales gepland die met kolen worden gestookt of draaien op gas en stoom.

De Standaard,

Daar mogen auto's in bepaalde steden die op gas rijden wel elke dag in de stad rijden, maar auto's op benzine of andere brandstof slechts om de dag.

NRC,

De Vonkenvanger is specialist op het gebied van gasvuren, het ombouwen van een houtgestookte haard naar één die op gas werkt en de beveiliging hiervan.

http://www.vonkenvanger.nl/default2.htm

  • iets op gas stoken
  • iets op gas verwarmen

In de stroomproductie heeft Nederland op klimaatgebied lange tijd een voorsprong gehad, omdat de meeste elektriciteitscentrales op gas worden gestookt.

Trouw,

Omdat ze hun woningen niet meer op gas verwarmen, wordt er minder verstookt en komt er minder kooldioxide in de atmosfeer.

NRC,

  • de samenstelling van het gas

Het leveren van aardgas uit kleine gasveldjes is relatief moeilijk. Dit komt omdat de samenstelling van het gas bij ieder veld weer anders is. Maar de apparatuur in Nederland, bij u thuis, op het werk of in een willekeurig gebouw, is maar op één samenstelling afgesteld, namelijk die van Groningen. Daarom worden de verschillende gasstromen gemengd met het gas uit dit grote gasveld. We moeten daarom nu vooral winnen uit de kleinere locaties, omdat we nu nog voldoende "menggas" uit Groningen hebben.

http://www.nam.nl/

  • de afname van gas
  • de distributie van gas
  • de doorvoer van gas
  • de exploratie van gas
  • de opslag van gas
  • de prijzen van gas
  • de productie van gas
  • de toelevering van gas
  • de winning van gas
  • het aanbod van gas
  • het aandeel van gas
  • het transport van gas

De tuinbouwsector is goed voor ruim 10 procent van de jaarlijkse binnenlandse afname van gas.

Reformatorisch Dagblad,

Ook de sectoren land- en tuinbouw, winning van delfstoffen, de financiële sector en distributie van gas, water en elektriciteit, komen niet in aanmerking.

http://mineco.fgov.be/enterprises/vademecum/Vade22_nl-04.htm

De voorbije maanden liet het Nederlandse gasbedrijf Gasunie weten dat het denkt aan een eigen Vlaamse pijp voor de doorvoer van gas tussen Zeebrugge en de Nederlandse grens.

De Standaard,

Zijn bedrijf heeft plannen gepresenteerd voor ondergrondse opslag van aardgas en voor de exploratie en winning van gas in de Waddenzee en het IJsselmeer.

NRC,

De aardgasvoorraad mag dan eindig zijn, maar lijkt voorlopig nog op een geologisch perpetuum mobile [...]. Op korte termijn is echter ondergrondse opslag van gas noodzakelijk.

http://www.delta.tudelft.nl/jaargangen/27/17/aardgas.html,

Als gevolg van de hogere noteringen van olieproducten op de internationale markten, veranderen de prijzen van gassen vandaag.

De Standaard,

Begin jaren zeventig werd de eerste grote commerciële gasvondst gedaan. Dit had tot gevolg dat in 1977 kon worden gestart met de productie van gas uit blok K6/L7.

http://www.denhelderairport.nl/nl/index.htm,

Het akkoord bevat afspraken over een gistermiddag om twaalf uur ingegaan staakt-het-vuren [...], het herstel van de toelevering van gas, water en elektriciteit, vooral in de zogenoemde 'veilige gebieden'.

NRC,

Het aanbod van gas uit nieuwe, kleine velden blijft fors achter bij eerdere prognoses.

NRC,

De gasmarkt in de 15 staten van de Europese Unie is [...] te verschillend. De perfecte illustratie is het aandeel van gas in het totale energieverbruik.

De Standaard,

De tuinders willen dat de tarieven voor het transport van gas omlaaggaan.

Reformatorisch Dagblad,

  • de aanbieders van gas

De hoofdtransportnetten voor gas en elektriciteit moeten de distributiebedrijven en grootverbruikers toegang bieden tot meerdere aanbieders van gas en elektriciteit in binnen- en buitenland.

http://www.e-stem.nl/

  • aansluitingen voor gas
  • leidingen voor gas

In aansluitingen voor gas, water en electriciteit is voorzien.

Meppeler Courant,

Een assistent verwarmingsmonteur helpt bij de aanleg en het onderhoud van leidingen voor gas, water en centrale verwarming.

http://www.friesepoort.nl/

met ander, nevengeschikt substantief


  • gas en elektriciteit
  • gas en stroom
  • gas, olie en kolen
  • kolen en gas
  • olie en gas
  • olie, gas en kolen

Met EZN bereiden we ons voor op de concurrentiestrijd om gas en elektriciteit te leveren aan grote klanten.

De Standaard,

Ten slotte nam Enron zelf riskante posities op de energiemarkt. Volgens sommige waarnemers trof de prijsdaling van gas en stroom vorige zomer Enron zwaar. Het energieverbruik van de Nederlands huishouden is te verdelen in gas en stroom.

http://www.khbo.be/~lodew/Enron.html,

De staat is in potentie steenrijk aan gas, olie en kolen, de exploitatie begint net.

http://www.observant.unimaas.nl/default.asp?page=/jrg24/obs21/art15.htm,

Nederland voert de afzetinspanningen op, omdat sommige deskundigen voorspellen dat spotgoedkoop atoomenergie al binnen enkele decennia fossiele energiedragers als kolen en gas van de markt zal drukken.

http://www.nrc.nl/W2/Lab/Profiel/Aardgas/baten.html,

De Verenigde Staten proberen daarentegen van zoveel mogelijk verschillende landen afhankelijk te zijn wat betreft hun import van olie en gas.

http://www.sap-pos.org/grenzeloos/de_wil_om_de_tsjetsjeense_vrijhe.htm,

Broeikasgassen komen vrij bij de verbranding van olie, gas en kolen, in bijvoorbeeld energiecentrales, auto's en fabrieken.

http://www.ddh.nl/nwd/2000/,

Vaste verbindingen


Woordfamilie


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Overige woordfamilieleden


gas 2.1

levering van gas; gastoevoer; gasvoorziening
Niet altijd duidelijk te onderscheiden van betekenis 2.2

Betekenisbetrekking


metonymie
Betrokken betekenissen 2.0 : 2.1

Algemene voorbeelden


Voorlopig zijn de bombardementen gestopt. Er is weer gas, en de Russen hebben beloofd dat ook de elektriciteit snel wordt aangesloten.

http://www.volkskrant.nl/binnenland/-we-hebben-de-russen-nooit-uitgenodigd~a524053/,

Combinatiemogelijkheden


als subject bij een werkwoord


  • uitvallen

Als het gas uitvalt: schakel alle gasgebruikende apparaten uit.

http://hoekoelblijfjij.nl/welke-risico-s-zijn-er/uitval-gas-water-en-stroom

in voorzetselgroep


  • zonder gas

Vorig jaar moest hij het in zijn woning vier maanden zonder gas, water en licht stellen.

Algemeen Dagblad,

Wij voelden er niets voor het hele weekend zonder gas te zitten.

Meppeler Courant,

Veel huizen in de Tsjetsjeense hoofdstad zijn verwoest, en veel andere zitten zonder gas of stroom.

NRC,

met ander, nevengeschikt substantief


  • gas en stroom
  • gas, water en licht

Heeft u de oorzaak van de gas- of stroomstoring niet kunnen vinden en lukt het niet om deze te verhelpen? Hebben uw buren wel gas en stroom?

http://www.hendrickdekeyser.nl/site/454/490/wat+doe+ik+als+de+stroom+of+het+gas+uitvalt%3F.html,

Laten we gelijk maar weer weggaan, zeiden we toen we binnenkwamen. Er is geen gas, water en licht, geen vloer op de grond van de benedenverdieping, en het dak is lek.

http://www.groene.nl/1998/12/gj_utrecht.html,

Woordfamilie


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


gas 2.2

het verbruik van gas; gasverbruik
Niet altijd duidelijk te onderscheiden van betekenis 2.1

Betekenisbetrekking


metonymie
Betrokken betekenissen 2.0 : 2.2

Combinatiemogelijkheden


in voorzetselgroep


  • de facturen van gas
  • de meterstand van gas

Je moet zelf zorgen voor de aansluiting van gas- en elektriciteitstellers, een degelijke brandverzekering, het betalen van de facturen van gas, water en elektriciteit, voor de aangifte en betaling van gemeentetaksen, het onderhoud van de woning en vaak ook voor de inrichting.

http://www.kuleuven.ac.be/huisvesting/pdf/brochures/opkot_2003.pdf

Bij het verlaten van de woning vult u op het eindformulier de meterstand van gas en elektriciteit in.

http://www.leisterbes.nl/prijzen/,

Voice Response. Op tal van plaatsen krijg je er tegenwoordig mee te maken: [...] als je de meterstanden van gas, water en licht doorgeeft, of als je de uitslag van je examen wilt weten.

http://www2.ele.tue.nl/encyclopedie/encindex/

  • meters voor gas

Metingen op afstand: de meters voor gas, water en elektriciteit zijn van een zendertje voorzien waardoor van buiten de stand kan worden opgenomen; in de toekomst is het ook mogelijk om de meterstand direct bij het elektriciteits- of gasbedrijf af te lezen.

http://www.ez.nl/home.asp?page=/technieuws/technws9/tn9907/9907j.htm

  • rekeningen voor gas

De Stichting kampte met een schuld van ongeveer 700.000 gulden aan huur en rekeningen voor gas en elektra.

NRC,

met ander, nevengeschikt substantief


  • gas, elektra en water
  • water, gas, elektra
  • gas en licht

Ik betaal € 250, - per maand voor mijn kamer. Dit is inclusief water, gas, elektra en de schoonmaak van de gemeenschappelijke ruimte.

http://www.woonbond.nl/

Omdat de afstanden tot de werkkring 500 à 600 km kunnen zijn, staan de huizen het grootste deel van het jaar leeg. Voor 30 à 40 gulden per dag kun je de ruimste huizen huren, water, gas, elektra, ijskast, beddegoed inbegrepen.

Het principe van nieuwsgierigheid, Dick Hillenius,

De vriend betaalde Haks onregelmatig 250 tot 300 gulden netto per maand voor gas en licht.

NRC,

Vaste verbindingen


Woordfamilie


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


gas 2.3

installatie voor gastransport bestaande uit pijpen en aansluitingen; gasleidingsysteem; buizenstelsel voor gastoevoer

Betekenisbetrekking


metonymie
Betrokken betekenissen 2.0 : 2.3

Algemene voorbeelden


Een extra risicofactor vormen de vele geleidende distributiesystemen, die het inwendige van onze huizen met de omgeving verbinden: gas, elektriciteit, water, stadsverwarming, telefoon, centrale antenne.

http://www.knmi.nl/voorl/nader/blihtm.htm

'Geschoten? Welnee kind! Dat was toch zeker niet het geluid van een schot. Een gasontploffing of zoiets. In de kelder misschien' [...]. 'U heeft de hoofdkraan van het gas zeker al dichtgedraaid en de stoppen los.' 'Het gas wel maar de stoppen niet,' riep mijn vader en hij stormde weer naar beneden.

Het schot, Hilbert Kuik,

Combinatiemogelijkheden


met ander, nevengeschikt substantief


  • gas, elektra en water

Een vluchtroute van boven naar beneden is het beste, want rook stijgt naar boven. Mocht u het huis niet meer kunnen verlaten, spreek dan met elkaar een kamer aan de straatzijde af, waar vandaan de brandweer u kan redden. Stel u op de hoogte van de plaats waar de hoofdafsluiters zijn van gas, elektra en water en zorg dat deze afsluiters altijd goed bereikbaar blijven.

http://brandweerinfo.nl/regio/brabant/zuid-oost/indexnl.htm

Vaste verbindingen


gas 2.4

kookapparaat of verwarmingsapparaat dat op gas werkt; gasfornuis; gasvuur; gashaard

Betekenisbetrekking


metonymie
Betrokken betekenissen 2.0 : 2.4

Combinatiemogelijkheden


als subject bij een werkwoord


  • aanstaan

Leveringstop op afstand: als een klant vermoedt dat het gas thuis nog aanstaat, kan hij inbellen en via een password het gas afzetten.

http://www.ez.nl/home.asp?page=/technieuws/technws9/tn9907/9907j.htm

als object bij een werkwoord


  • het gas aansteken
  • het gas lager draaien
  • het gas uitdraaien
  • het gas uitzetten

En als dan eindelijk de waterketel op het comfoor staat, vergeet hij het gas aan te steken.

Twee vorstinnen en een vorst, R.J. Peskens,

De pan waarin ze de maïs kookte begon te sissen en ze liep naar het fornuis en draaide het gas lager.

De wolvenlus, Nicholas Evans,

Breng gezouten water aan de kook voor de mihoen. Doe als het water kookt de mihoen erin, zet het gas uit en laat 2 minuten staan.

http://www.bijnanetzolekkeralsthuis.nl/2010_11_01_archive.html,

Een voorwerp dat met de ene hand is aangeraakt moet ook met de andere hand aangeraakt worden om 'een evenwicht te behouden', of overdreven controleren: vele malen achter elkaar gaan kijken of het gas uitgedraaid is, de deur op slot.

http://www.tourette.nl/frames.html

Slaat de vlam in de pan handel dan als volgt: Schuif het klaargelegde deksel van u af over de pan; zet gas of elektra uit; Nooit met water blussen; laat de deksel op de pan liggen; ga niet met de pan lopen.

http://brandweerinfo.nl/regio/brabant/zuid-oost/indexnl.htm

in voorzetselgroep


  • op het gas

Op het gas ligt de vis te smoren in de glazen schaal.

Moeder, Pamela Koevoets,

Zorgvuldig de theepot omspoelen met het hete water. Nog even terug op het gas, de kalk uit het water laten koken.

Het meesterstuk, Anna Enquist,

Als parachutist daalt hij er neer, met een ijselijke schreeuw, terwijl de vrouw net een geurige pan soep op het gas heeft staan.

NRC,

Het water eruit knijpen en de zachte gelatine in het pannetje met zalmsap doen. Even op het gas en weg is de gelatine.

NRC,

  • op het gas staan te koken
  • iets op het gas hebben staan

Deze werden met smaak verorberd, terwijl op het gas de wasketel stond te koken.

Meppeler Courant,

'Weet u nog,' ga ik verder, 'dat oma in de voorkamer woonde en dat ze altijd naar de keuken liep om in de pannen te snuffelen die u op het gas had staan?'

De man op de Middenweg, Koos van Zomeren,

  • iets op het gas zetten

Iedere morgen weer zette hij de fluitketel op het gas, maakte zijn eigen brood klaar en ging zonder zijn vrouw wakker te maken de deur uit.

De Hunnen. Dl. 3: Vrede, Jan Cremer,

In de keuken zet ik de waterketel op het gas en vul een vaas met water.

Alle vogels van de wereld, Daphne Buter,

  • op gas koken

Vrouwen uit gezinnen waar op gas gekookt wordt, hebben vaker last van astma en andere longproblemen dan hun elektrisch kokende seksegenoten. Dat blijkt uit onderzoek bij 15.000 Britten, schrijft The Lancet. Bij de echtgenoten van de vrouwen werd er geen verband tussen astma en gasfornuizen vastgesteld.

De Standaard,

De villa kan op aanvraag en tegen meerkosten een extra schoonmaakbeurt krijgen, er zijn geen gordijnen maar kunsstof lamellen, er wordt niet op gas gekookt, maar er is een keramische kookplaat.

http://www.katjeskelder.nl/kknlbghandi.html

gas 2.5

geheel van activiteiten die betrekking hebben op de productie en distributie van gas; industrietak die voorziet in gas

Betekenisbetrekking


metonymie
Betrokken betekenissen 2.0 : 2.5

Algemene voorbeelden


Terwijl de discussies over de "withholding taxes" wel tot een uitkomst leidden [...], bleken initiatieven in het kader van de liberalisering van sectoren zoals gas, elektriciteit, postdiensten en vervoer moeilijker te liggen.

http://www.respublica.be/jaargangen/jaargang2001(23).htm,

Nutstaken als gas en elektra werden klaar gemaakt voor de markt, er moest immers concurrentie komen.

http://www.janmarijnissen.nl/publicaties/opinie_hedonismeverdrsolid.stm,

Combinatiemogelijkheden


met substantief ervoor


  • de sectoren gas en elektriciteit

Powerfin is het vehikel waarlangs de Tractebel-groep in het buitenland opereert in de sektoren gas en elektriciteit.

De Standaard,

gas 3.0

gas afkomstig uit een brandstof voor motoraandrijving; motorgas

Betekenisbetrekking


specialisering
Betrokken betekenissen 1.0 : 3.0

Semagram (extra betekenisinformatie)


Gas…

is een stof

  • [Functie] dient om een motor aan te drijven
  • [Grondstof] is afkomstig uit een meestal vloeibare brandstof die men in gas laat overgaan
  • [Gebruikswijze] wordt verbrand in de carburator en zet door de kracht van de explosie zuigers in beweging

    Combinatiemogelijkheden


    als object bij een werkwoord


    • het gas doseren
    • het gas opengooien
    • gas bijgeven

    Na wat oefenen kan je daarmee heel mooi het gas doseren en dat bleek ook nodig want ons gele monstertje ontpopte zich al snel tot een ware bliksemschicht wanneer we wat sportief aan het gas gingen hangen.

    http://www.motornet.be/modellen/021119_suzuki_quad.html

    In tweede versnelling het gas helemaal opengooien resulteerde in een prachtige, meterslange wheely die ons in eerste instantie toch wel wat verraste, maar al snel te pas en te onpas werd opgevoerd.

    http://www.motornet.be/modellen/021119_suzuki_quad.html

    Eenmaal je die techniek onder de knie hebt kan je het sturen wat vergemakkelijken door op het juiste moment wat gas bij te geven.

    http://www.motornet.be/modellen/021119_suzuki_quad.html

    • het gas dichtdraaien

    Snelheid minderen doet men door het gas dicht te draaien.

    http://www.knmv-baansport.nl/defaultnav.htm

    met adjectief ervoor


    • vol gas

    Terug bij het raam zag de bakker de geldtransportwagen vol gas achteruitrijden.

    De Standaard,

    met substantief ervoor


    • een beetje gas
    • een dot gas
    • een tikkeltje gas

    Een rood verklikkerlichtje licht dan op, wat betekent dat je achteruit zal rijden als je de koppeling lost en een beetje gas geeft. Dat beetje gas vat je best letterlijk op want de QuadSport 400 gaat even fel uit de startblokken in zijn achteruitstand als in de eerste versnelling.

    http://www.motornet.be/modellen/021119_suzuki_quad.html

    Op het moment dat de controleur de weg opstapte om de Gieterse hierop attent te maken, gaf deze een dot gas waardoor de man opzij moest springen om niet omver gereden te worden.

    Meppeler Courant,

    Dan is het alleen nog koppeling loslaten, tikkeltje gas geven (niet meer!) en de 'Moto Guzzi V1000 Convert Reverse LPG' zet zich grommend in achterwaartse beweging, verbaasd kijkende toeschouwers verbouwereerd achter... nee, vóórlatend!

    http://www.kennisgebied.nl/rijnridders/56628/7/0/20,

    Vaste verbindingen


    Woordfamilie


    Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


    Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


    gas 3.1

    pedaal in een auto dat gebruikt wordt om (harder of zachter) te rijden; gaspedaal

    Betekenisbetrekking


    metonymie
    Betrokken betekenissen 3.0 : 3.1

    Combinatiemogelijkheden


    als object bij een werkwoord


    • het gas induwen
    • het gas intrappen

    Jaja duw maar, zegt de enthousiaste eigenaar als hij mijn twijfel om het gas in te duwen voelt.

    http://users.pandora.be/tecb/tecb/tworld43/gt6.htm,

    'We gaan naar Southeast.' Dat laatste was tegen Romero gericht die ondertussen achter het stuur had plaatsgenomen en nu het gas intrapte.

    Ritueel des doods, Willem Zebregs,

    in voorzetselgroep


    • voet op het gas

    Ronkend schoot hij vooruit, voet op het gas, voet op de rem, twee kanten uitkijkend.

    Gouden bergen, Herman Stevens,

    • op het gas trappen

    Ze hadden het op de computer uitgerekend. Na tweeduizend jaar volksverhuizingen en handelsverkeer was iedereen van Jutland tot de Kaap van Gibraltar minstens in de vijfde graad aan elkaar verwant. In Europa kon je dagen op het gas trappen en nog steeds zag je alleen maar neven en nichten, als je de lange slanke vluchtelingen uit de Afrikaanse vlakten even oversloeg.

    Gouden bergen, Herman Stevens,

    Ze waren op Zuid, en als hij even op het gas trapte, waren ze er zo weer uit.

    Gouden bergen, Herman Stevens,

    • tegen het gas

    Hij rende naar de Mercedes, sprong achter het stuur, klikte de speciale stuntveiligheidsriemen vast, startte de motor, schakelde de dubbele wielaandrijving in, de eerste versnelling en wachtte met de linkervoet op de ingedrukte koppelingspedaal, de rechter tegen het gas.

    De Coltmoorden, Jef Geeraerts,

    gas 4.0

    koolzuurgas toegevoegd aan dranken om deze te laten borrelen of schuimen; koolzuurgas in dranken

    Betekenisbetrekking


    specialisering
    Betrokken betekenissen 1.0 : 4.0

    Semagram (extra betekenisinformatie)


    Gas…

    is een stof

    • [Geur] is geurloos
    • [Kleur] is kleurloos
    • [Structuur] bestaat uit koolstof en zuurstof
    • [Functie] dient om een drank te doen borrelen of schuimen

    Formule CO2

    Combinatiemogelijkheden


    in voorzetselgroep


    • water zonder gas

    Wat wilde hij drinken? Water graag, zonder gas.

    Siegfried, Harry Mulisch,

    met substantief ervoor


    • een laagje gas

    Hoe kan de prik in prikwater blijven zitten ookal doe je de dop eventjes van de fles af? Er is een evenwicht in het laagje gas in de fles en de drank die in de fles zit. Dit is een evenwicht tussen koolzuur (H2CO3), koolzuurgas (CO2) en water (H2O). Als de fles wordt geopend verdwijnt het CO2 en reageert er weer (H2CO3 uit de vloeistof naar CO2. Er ontstaat CO2 in de ruimte boven de vloeistof. Op een gegeven moment is het koolzuur wel op en totaal omgezet in koolzuurgas en water. Maar dit duurt wel even. Reactievergelijking: (H2CO3(aq)—> H2O(l) + CO2(g).

    http://www.goeievraag.nl/overig/vraag/129564/prik-prikwater-blijven-ookal-doe,

    Woordfamilie


    Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


    gas 5.0

    gasvormige stof die minder weegt dan lucht en daardoor een opwaartse kracht uitoefent die men gebruikt om iets te laten opstijgen; gasvormige stof lichter dan lucht

    Betekenisbetrekking


    specialisering
    Betrokken betekenissen 1.0 : 5.0

    Semagram (extra betekenisinformatie)


    Gas…

    is een stof

    • [Doel of bestemming] wordt gebruikt om ballonnen en luchtschepen te laten opstijgen
    • [Gewicht] is lichter dan lucht
    • [Werking of functionering] oefent een opwaartse kracht uit
    • [Voorbeeld of specimen] is bijvoorbeeld waterstof of helium

    Algemene voorbeelden


    Waarom geen met gas gevulde ballonnen die na de plechtigheid de lucht in vliegen?

    http://home2.planetinternet.be/ndc/pagina-volgende/Inhoudelijk-aanbod/Creatief%20omgaan%20met%20de%20dood.htm

    Santos [...] bestelde onmiddellijk een ballon die volgens zijn aanwijzingen werd gebouwd - een eenpersoonsluchtvaartuig van geverniste Japanse zijde met een gasinhoud van slechts een zevende van die van een normale ballon. Daarmee leerde hij, alvorens zich aan een gemotoriseerde vlucht te wagen, de techniek van het ballonvaren, zoals het regelen van de verhouding tussen gas en ballast en het niet te hard neerkomen, ook wel landen genoemd.

    http://users.skynet.be/verganeglorie/

    Bij de bestuurbare luchtschepen kunnen we ook nog verschillen constateren: Star (rigid), halfstar (semi-rigid) en slap (non-rigid). Een star luchtschip bestaat uit een geraamte (een frame) waarin men afzonderlijke zakken (ballonnets) gevuld met gas aanbrengt [...]. Bij een slap luchtschip wordt de vorm bekomen door de druk van het gas die het luchtschip opvult.

    http://users.skynet.be/verganeglorie/

    Ten einde raad gooide de bemanning alles wat gemist kon worden overboord om zo het luchtschip lichter te maken, maar de doorzeefde cellen bleven gas verliezen en het schip verloor steeds meer hoogte.

    http://users.skynet.be/verganeglorie/

    Combinatiemogelijkheden


    met adjectivisch tegenwoordig deelwoord


    • het uitzettende gas

    De proef eindigde bijna op desastreuze wijze, aangezien het uitzettende gas het omhulsel van de ballon bijna deed barsten en een ongeval werd alleen voorkomen toen de Hertog van Chartres, die de proef had gefinancierd en de gebroeders vergezelde, een gat prikte in het omhulsel met een stok, waardoor de druk van het gas verminderde.

    http://users.skynet.be/verganeglorie/

    in voorzetselgroep


    • zonder gas

    Om grotere vrachten te kunnen vervoeren was een geheel stijf luchtschip nodig, dat ook zonder gas zijn vorm zou behouden.

    http://users.skynet.be/verganeglorie/

    Woordfamilie


    Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


    gas 6.0

    gas dat zich bij de spijsvertering vormt in de ingewanden van mens of dier; darmgas

    Betekenisbetrekking


    specialisering
    Betrokken betekenissen 1.0 : 6.0

    Semagram (extra betekenisinformatie)


    Gas…

    is een stof

    • [Ontstaan] ontstaat door de vertering van voedsel
    • [Gevolg of resultaat] geeft vaak een opgezwollen gevoel in de buik of darmkrampen

      Algemene voorbeelden


      Na het eten van voedsel waardoor gas gevormd wordt, duurt het bij een persoon met een colostoma ongeveer zes uur voordat er gas gevormd wordt.

      http://www.convatec.nl/stomazorg/herstel/wat-te-verwachten-in-de-eerste-12-weken/voedingsadviezen-en-tips.aspx,

      Combinatiemogelijkheden


      met voorzetselgroep


      • gas in de buik

      Wat doen tegen gas in de buik? Oorzaken, behandeling en tips.

      http://mens-en-gezondheid.infonu.nl/aandoeningen/145225-wat-doen-tegen-gas-in-de-buik-oorzaken-behandeling-en-tips.html,

      • gas uit voedsel

      In de maag zit sowieso al gas uit voedsel.

      Gazet van Antwerpen,

      in voorzetselgroep


      • last van gas

      Last van gas? Vermijd dan zetmeelhoudende groentes zoals wortels, bietjes, broccoli, pompoen en bonen.

      http://www.hetkanwel.net/2012/07/10/vijftien-tips-om-van-je-groene-smoothie-te-houden/,

      Gas is eigenlijk geen ziekte, maar een symptoom. Het is daarom altijd nodig om verder onderzoek te laten doen als je konijn last van gas heeft.

      http://www.dierennieuws.nl/konijnen/gas-bij-konijnen,

      Woordfamilie


      Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


      Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


      gas 7.0

      gas gebruikt in de geneeskunde voor zijn verdovende werking; gas voor pijnbestrijding of narcose

      Betekenisbetrekking


      specialisering
      Betrokken betekenissen 1.0 : 7.0

      Semagram (extra betekenisinformatie)


      Gas…

      is een stof

      • [Samenstelling] bestaat vaak uit di-stikstofoxide of isofluraangas en zuurstof
      • [Functie] dient om pijn te bestrijden of iemand onder narcose te brengen
      • [Werking of functionering] heeft een verdovende, bedwelmende werking

        Algemene voorbeelden


        Pijnbestrijding door middel van het inademen van gas lijkt goed te werken bij vrouwen die ontsluitingsweeën hebben.

        http://www.vumc.nl/onderzoek/nieuws/7118709/,

        Het grootste voordeel van gasnarcose is de regelbaarheid. Wanneer een dier te diep onder narcose is kunnen we minder gas toedienen zodat het dier geleidelijk in een minder diepe narcose komt.

        http://www.dierenkliniek-margraten.nl/index.php/tarievenbeleid-aangepast,

        Woordfamilie


        Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


        Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


        gas 8.0

        gas als chemisch wapen; oorlogsgas; strijdgas

        Betekenisbetrekking


        specialisering
        Betrokken betekenissen 1.0 : 8.0

        Semagram (extra betekenisinformatie)


        Gas…

        is een stof

        • [Functie] dient om vijandelijke soldaten te doden of uit te schakelen
        • [Container] wordt in metalen cilinders of in projectielen opgeslagen
        • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is zeer gevaarlijk
        • [Gebruikswijze] wordt in gaswolken op het slagveld verspreid
        • [Werking of functionering] heeft, afhankelijk van de soort, uiteenlopende werkingen, zoals vergiftiging, verstikking, brandwonden of aantasting van het zenuwstelsel
        • [Voorbeeld of specimen] is bijvoorbeeld blauwzuurgas, chloorgas, mosterdgas

        Algemene voorbeelden


        Reeds sedert enige tijd was de Duitse legerleiding op zoek naar nieuwe methodes om het vastgelopen front te doorbreken. Eén van de voorstellen was om de vijand met gas uit te schakelen.

        http://www.langemark-poelkapelle.be/toerisme/bez_gas.html,

        Na de eerste gasaanval begint een escalatie: de chemische industrie levert alsmaar nieuwe soorten strijdgas. En alle strijdende partijen gaan het gas gebruiken. De Britten voor het eerst bij Loos in september 1915, omdat de wind keert, vallen er zeer veel slachtoffers aan hun eigen kant.

        http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/14-18/1.2530620,

        Later wordt ook overgeschakeld op het chemisch bombarderen van een vijandelijke zone met obussen, granaten en mortierprojectielen gevuld met gas.

        http://www.klm-mra.be/nederlands/collecties/virtual/wo_1.html

        Combinatiemogelijkheden


        met adjectivisch tegenwoordig deelwoord


        • verstikkend gas

        In juli 1917, weeral bij Ieper, schieten de Duitsers mosterdgas af, ook Yperiet genoemd, op de Britten. Dit is in tegenstelling tot fosgeen en chloor geen verstikkend gas maar een blaartrekkend gas dat de huid aantast, zelfs doorheen kledij, maar ook, zij het na verloop van tijd inwerkt op de longen.

        http://users.pandora.be/blindganger/gasoorlog.htm

        met voorzetselgroep


        • gas onder druk

        Daarom besloot de Duitse legerleiding om gas onder druk in grote hoeveelheden te laten ontsnappen uit gasflessen en met de wind naar de vijand te laten toedrijven.

        http://www.langemark-poelkapelle.be/toerisme/bez_gas.html,

        in voorzetselgroep


        • blootgesteld aan het gas

        Er kwam wel degelijk gifgas sarin vrij toen Amerikaanse soldaten aan het einde van de Golfoorlog een Iraaks wapendepot vernielden. Maar er is geen bewijs dat de militairen aan sarin werden blootgesteld. Dat heeft Bernard Rostker bekendgemaakt, die voor het Amerikaanse ministerie van Defensie het "Golfoorlogssyndroom" onderzoekt. De commissie die Rostker voorzit, heeft echter geen bewijs kunnen vinden dat Amerikaanse soldaten ook inderdaad zijn blootgesteld aan het gas en dat zij de daarvoor typische symptomen vertoonden.

        De Standaard,

        • een aanval met gas

        Er is een aanval met gas en trommelvuur aan de gang, de soldaten hebben dekking gezocht in een granaattrechter.

        NRC,

        Woordfamilie


        Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


        Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen