haringkaken 1.0
(jacht en visserij; eten, drinken en genotmiddelen)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Haringkaken…
is een activiteit
- [Geheel] is een belangrijke uitvinding uit de afgelopen eeuwen
- [Doel of bestemming] heeft als doel de haring schoon te maken en hem door rijping op smaak te laten komen
- [Herkomst of oorsprong] is volgens de overlevering uitgevonden in de 14e eeuw door Willem Beukelszoon van Biervliet
- [Gebruikswijze] wordt gedaan voor het pekelen, zouten of in tonnen en vaten stoppen van de haringen
- [Object betroffen] wordt gedaan bij haringen, zilvergrijze schoolvissen uit zee van maximaal 40 cm, door hun kieuwen en ingewanden (op de alvleesklier na) te verwijderen
- [Gevolg of resultaat] heeft tot gevolg dat de haring eetbaar is en op smaak komt, doordat onnodige ingewanden verwijderd zijn en de alvleesklier enzymen uitscheidt
- [Belang] is van belang geweest voor de Lage Landen, omdat deze bereidingswijze de haringhandel in de 16e en 17e eeuw heeft doen floreren
Algemene voorbeelden
Uit een oogpunt van meet- en regeltechniek en automatische dataverwerking zou echter sprake zijn van een spectaculaire innovatie, te vergelijken met de uitvinding van de draaibare molenkap, het haringkaken en de trekschuit, alle drie technologische innovaties die hebben bijgedragen aan de spectaculaire opkomst van Nederland in de zeventiende eeuw.
Toen Willem Beukelsz in 1380 een manier ontdekte om vis langer houdbaar te maken - het 'haringkaken', waarbij een deel van de ingewanden van een vis al op zee wordt verwijderd -, leidde dit tot een groei van de visserij.
O, ja, die jongen van Klinge, en Robbemond natuurlijk, was ook matroos, zei nooit wat anders dan "zie je, begrijp je", en dan hadden we ook nog zo'n echt prikkenbijtertje aan boord, al gingen we dan niet op kabeljauw, maar die nam je toch mee, want haringkaken kon dat rappe ventje ook heel goed, kom, hoe heette die ook alweer, Hakkie Quack geloof ik, ja, 't was Hakkie Quack... zoals die toch prikken beet!