hoeder


hoeder 1.0

iemand die een kudde dieren oppast in de open lucht op een niet afgesloten terrein, en die de kudde bij elkaar houdt; iemand die dieren hoedt

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een hoeder…

is een persoon

  • [Plaats] werkt buiten, meestal op uitgestrekte weilanden
  • [Activiteit of handeling] waakt over dieren die in een kudde op een niet afgesloten terrein rondlopen; houdt een kudde dieren bij elkaar
  • [Betrokkene] werkt vooral met schapen, geiten, koeien of varkens
  • [Oorzaak, reden of aanleiding] doet zijn werk voor zijn beroep

Algemene voorbeelden


Vond de hoeder een klant, dan koos hij een geit uit, wier schommelende uiers hij ter plekke molk.

't Is zo weer nacht, Joyce Roodnat,

Combinatiemogelijkheden


met voorzetselgroep


Voorzetsel: van

  • de hoeders van geiten en dromedarissen

De hoeders van geiten en dromedarissen zullen nog opzien van de arbeidsvoorwaarden bij de vreemde vredesmacht.

Trouw,

Woordfamilie


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


hoeder 2.0

iemand die waakt over de veiligheid, het welzijn en de levenswandel van personen of over de veiligheid en de instandhouding van dieren of zaken
Vaak gezegd van ouders tegenover kinderen of van kerkelijke overheidspersonen ten opzichte van de gelovigen.

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een hoeder…

is een persoon

  • [Activiteit of handeling] ziet toe op de veiligheid, het welzijn en de levenswandel van mensen; waakt er over dat zaken veilig zijn en in goede staat blijven
  • [Legitimiteit] staat vaak in een gezagspositie ten opzichte van diegenen die hij bewaakt

    Combinatiemogelijkheden


    met voorzetselgroep


    Voorzetsel: over

    • de hoeder over een parochie
    • de hoeder over de heilige plaatsen
    • de hoeder over de vissen
    • de hoeder over de vogels en het vee

    Ze hebben heimwee naar de tijd waarin de vader als hoofd van het klassieke gezin, de onderwijzer als klashoofd en de pastoor als hoeder over de parochie hun autoriteit konden doen gelden.

    Pleidooi voor individualisme, Dirk Verhofstadt,

    Het uitgangspunt bij de omgang met natuur en ruimte ligt in de scheppingsopdracht de aarde te vervullen en hoeder te zijn over de vissen, de vogels en het vee.

    http://www.e-stem.nl/

    Hussein kondigde toen aan dat Jordanië hoeder blijft over de heilige plaatsen, "tot het Palestijnse gezag zich over Jeruzalem uitstrekt", waarin hij door Israel - dat aan zijn soevereiniteit over Jeruzalem vasthoudt - wordt gesteund.

    NRC,

    Voorzetsel: van

    • de hoeder van de schatkist
    • de hoeder van de tempel
    • de hoeder van een kind
    • de hoeder van kroost en haard

    Het moet hem hard hebben geraakt dat de enige specifieke kritiek in de regeringsverklaring van Balkenende op de voorafgaande acht jaar nu juist betrekking had op zijn beleid als hoeder van de schatkist.

    Blinde ambitie, Eduard Bomhoff,

    Doch laat de broer van Ali-Baba komen, snel helpen de rovers, die de hoeders van de tempel zijn, hem uit de wereld en dat is maar goed ook, want de goede man was volop bezig zich te vergissen.

    Zeven snaren, van Ostaijen met ere, Henri-Floris Jespers,

    Hij is zelfs geen baas meer in eigen huis, hoofd van het gezin, hoeder van kroost en haard, kostwinner en soldaat in de dagelijkse strijd om den brode.

    De laatste woorden van Leo Wekeman, Yves Petry,

    Misschien gaf ze mij de schuld van haar zoons dood; ik wist in ieder geval zeker dat ze het verafschuwde dat hij mij had aangewezen als de hoeder van zijn dochter, ook al wist ze heel goed dat zij daar te oud voor waren.

    Crisis four, Andy McNab,

    Vaste verbindingen


    ben ik mijn broeders hoeder?

    Woordfamilie


    Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


    hoeder 3.0

    iemand die waakt over de instandhouding van een toestand, een gebruik, een recht of een gedachtegoed; iemand die een toestand, een gebruik, een recht of een gedachtegoed in stand houdt

    Semagram (extra betekenisinformatie)


    Een hoeder…

    is een persoon

        Combinatiemogelijkheden


        met voorzetselgroep


        Voorzetsel: van

        • de hoeder van belangen
        • de hoeder van de concurrentie
        • de hoeder van de democratie
        • de hoeder van de maatschappelijke orde
        • de hoeder van de openbare orde
        • de hoeder van de rechten van de mens
        • de hoeder van de rechtsstaat
        • de hoeder van de rechtszekerheid
        • de hoeder van de sociale orde
        • de hoeder van de veiligheid
        • de hoeder van de vrede
        • de hoeder van de wet
        • de hoeder van een erfgoed
        • de hoeder van een traditie
        • de hoeder van een verdrag
        • de hoeder van het algemeen belang
        • de hoeder van het geheim
        • de hoeder van het geloof

        De Van Lookerens waren mannen uit één stuk, hoeders van een uit graniet gehouwen traditie die stond voor alles wat door een overmatig gevoelsleven dreigde ten onder te gaan.

        Het overspelige gras, Louis Ferron,

        "We are all custodians of human rights", wij zijn allen hoeders van de rechten van de mens, zo merkte de Hoge Commissaris voor de Rechten van de Mens (mw Mary Robinson) enige tijd geleden op.

        http://www.law.uu.nl/sim/publ/flinterman/,

        Wederom, men hoeft geen theoloog, men hoeft zelfs niet katholiek te zijn om te kunnen begrijpen dat geloofsuiteenzettingen die met instemming door niet-gelovigen worden begroet wel eens moeilijk verenigbaar zouden kunnen zijn met het geloof van de Kerk en commentaar uitlokken van hen die naar het geloof van diezelfde kerk de hoeders zijn van dat geloof.

        NRC,

        Vooral het Turkse leger, dat zich beschouwt als hoeder van het seculiere Turkije naar de geest van Kemal Ataturk, is bezorgd over het beleid van de premier.

        De Standaard,

        hoeder 3.1

        instelling die waakt over de onaantastbaarheid van een toestand, een gebruik, een recht of een gedachtegoed; instelling die de onaantastbaarheid van een toestand, een gebruik, een recht of een gedachtegoed in stand houdt

        Betekenisbetrekking


        metafoor
        Betrokken betekenissen 3.0 : 3.1

        Algemene voorbeelden


        De schrijvers zijn de doeners, en de schoolmeesters zijn de hoeders, die het volkse verzet onderdrukken en de aanvallen op hun regels pareren. Geen genade bijgevolg voor "hun hebben", "hij heb", "nooit geen". Want de meester treedt met een pijpje krijt en een rood potlood op tegen overtredingen.

        De Standaard,

        Combinatiemogelijkheden


        met voorzetselgroep


        Voorzetsel: van

        • de hoeder van belangen
        • de hoeder van de concurrentie
        • de hoeder van de democratie
        • de hoeder van de maatschappelijke orde
        • de hoeder van de openbare orde
        • de hoeder van de rechten van de mens
        • de hoeder van de rechtsstaat
        • de hoeder van de rechtszekerheid
        • de hoeder van de sociale orde
        • de hoeder van de veiligheid
        • de hoeder van de vrede
        • de hoeder van de wet
        • de hoeder van een erfgoed
        • de hoeder van een traditie
        • de hoeder van een verdrag
        • de hoeder van het algemeen belang
        • de hoeder van het geheim
        • de hoeder van het geloof
        • de hoeder van het seculiere Turkije

        De vorm waarin overheidsgezag wordt georganiseerd is, zoals de geschiedenis en ook de toekomst leert, variabel. De kern staat evenwel vast, namelijk de overheid zien als het cultuurinstrument dat de beschaving mogelijk maakt. De hoeder van het geweldsmonopolie, de bedeler van recht en orde, de organisator van solidariteit tussen burgers, de politieke organisatievorm van een natie, de garantie voor een ordelijk en doorgaans vredige ontwikkeling van de samenleving en de hoeder van de individuele vrijheid.

        http://www.cvp.be/senaat/rondom/wetsvoorsteleuthanasie.htm

        In het strafrecht reveleert de overheid zich meer dan elders als de hoeder van de maatschappelijke orde en de houder van het geweldmonopolie.

        http://allserv.rug.ac.be/%7Egmartyn/Syllabus.html,

        Terwijl de orkesten zich profileren als hoeders van het muzikale erfgoed, zijn de componisten "een soort wetenschappers geworden, die in betrekkelijke anonimiteit werken".

        http://www.minocw.nl/cultuurbeleid/nota1/1.html,