kasteel


kasteel 1.0

groot, vrijstaand, meestal historisch gebouw dat zeer vaak omgeven is door een park of een grote siertuin, en dat oorspronkelijk diende, en vaak ook nu nog dient, voor bewoning door de adel of andere rijken, maar dat thans ook niet zelden wordt gebruikt voor allerlei openbare doeleinden

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een kasteel…

is een gebouw; is een bouwwerk

  • [Uiterlijk] heeft de bouwstijl van de tijd waarin het gebouwd is of vertoont een mengeling van bouwstijlen
  • [Attribuut] is vaak omgeven door een park, een bos of een grote, verzorgde siertuin met perken en prieeltjes en soms een of meerdere aangelegde vijvers; heeft niet zelden een brede oprijlaan; heeft wanneer het uit de middeleeuwen stamt, soms een slotgracht
  • [Samenstelling] bevat meestal meerdere verdiepingen met talrijke kamers en zalen; heeft vaak een of meer torens
  • [Functie] diende vroeger voor bewoning door de adel of andere rijken; dient nog steeds vaak voor bewoning; wordt tegenwoordig niet zelden gebruikt in uiteenlopende openbare functies, zoals die van museum, locatie voor belangrijke vergaderingen e.d.
  • [Leeftijd] is vaak oud; is vaak een historisch gebouw
  • [Tijd] kan uit verschillende periodes stammen, uit de middeleeuwen, de renaissance, de barokperiode of de neoklassieke tijd of kan van latere periodes stammen
  • [Bezitter of eigenaar] was vroeger het bezit van een adellijke familie; was of is het bezit van een kasteelheer

Algemene voorbeelden


Aan de oorspronkelijk militaire functie van de kastelen was in Nederland en omstreken in de 15e eeuw een eind gekomen.

NRC,

Dat Ravenhof in Stabroek is toch wel een unicum. Het kasteel fungeert als cultureel centrum, jaarlijks vinden er wel tweehonderd activiteiten plaats.

De Standaard,

Tijdens een korte sanitaire stop had Bert zijn vader gelukkig de affectie voor ringwegen uit het hoofd gepraat, zodat ze moeiteloos op kilometers afstand voorbij Poitiers, Niort en Bordeaux waren geglipt, terwijl ze genoten van prachtige landschappen bezaaid met kastelen en burchten, en de geur van het Zuiden in hun neusgaten lokte.

De Openbaring, Tom De Cock,

Combinatiemogelijkheden


als object bij een werkwoord


  • een kasteel bewonen
  • een kasteel bezoeken
  • een kasteel openstellen voor het publiek
  • een kasteel renoveren
  • een kasteel restaureren

Ze bezochten een kasteel en Edu haalde een kleine plastic ridderuitrusting uit de kofferbak waarin Isabel trots over de ophaalbrug liep, en die zij daarna niet meer wilde uitdoen.

Blauwbaard, Pauline Slot,

Met ondersteuning van de familie De Girard de Mielet van Coehoorn, die het kasteel lang bewoonde, werd het in de vijftiger jaren gerestaureerd en kreeg het gedeeltelijk een museum-functie.

http://www.brabantskasteel.nl/

Het kasteel was bewoond door de St Exurpury familie.

http://www.fleurac.nl/geschiedenis.htm

Na het vertrek van de Van Pallandts raakten kasteel en bijgebouwen in verval. Kunstverzamelaar Dirk Hannema zag dat met lede ogen aan. Hij wist de provincie ervan te overtuigen het kasteel te restaureren.

Meppeler Courant,

Baron Oudenkaal (Meinardus Elema) die samen met zijn dochter Roosje (Erna Kuipers) op kasteel Oudenkaal woont stelt zijn kasteel open voor publiek om zodoende genoeg geld te verdienen om zijn belastingschuld aan belasting-inspecteur Van Manen (Jeroen Inbos) te kunnen afbetalen.

Meppeler Courant,

met adjectief ervoor


  • een barok kasteel
  • een dertiende-eeuws kasteel
  • een feodaal kasteel
  • een historisch kasteel
  • een middeleeuws kasteel
  • een neoclassicistisch kasteel
  • een oud kasteel
  • een romantisch kasteel
  • een sprookjesachtig kasteel
  • het voorouderlijke kasteel
  • het voorvaderlijke kasteel

In dit onooglijk dorpje op een steenworp van Venlo heeft men in 1986 het historisch kasteel met park omgetoverd tot een prachtig tuinencomplex.

http://www.volkstuinen.be/aktueel/arcen.htm,

We lopen nog door een ruïne van een oud kasteel, waarna de schipper van de felucca ons weer aan wal zet in Aswan.

http://users.telenet.be/tomtorfs/egypte/egypte.html,

Mooie verhalen. Ze hebben altijd bij de Achterhoek gehoord, net als de romantische kastelen en het lieflijke coulisselandschap met zijn typische, dromerige afwisseling van weilanden, essen en bossen.

http://www.reiscircuit.nl/Index/0,7673,,00.html?sHoofdUrl=http%3A%2F%2Fwww.reiscircuit.nl%2FPagina%2F0%2C7728%2C27-2-7370-7507-1939520-1569--%2C00.html

Dit statige landhuis dateert uit het einde van de 18e eeuw, en heeft nog een ronde hoektoren als overblijfsel van een vroeger middeleeuws kasteel.

http://www.henrifloor.nl/w940129.htm,

In de ruïne van het voorouderlijk kasteel van De Sade ontdekt hij op een muur een bloedrode vlek, die hij wil strelen en zoenen.

NRC,

Dit neoclassisistisch kasteel werd in 1851 gebouwd en nadien bewoond door de familie Breuls de Tiecken.

De Standaard,

De architectuur heeft een bijzondere plaats ingenomen in de Dordogne, de vele feodale kastelen, de Romaanse kerken en de vele oude dorpscentra spreken voor zich.

http://www.fleurac.nl/geschiedenis.htm

Zoek een plaatsje voor de auto en wandel even door deze groene long van Antwerpen. Bij het neoclassicistische kasteel vind je het antwoord op onze eerste vraag. Vraag 1: Welk jaartal staat er in Romeinse cijfers op de dakkapel boven de ingang?

De Standaard,

Ik zat in Beieren, niet met vakantie, in godsnaam, nee, ik was naar een of andere waanzinnige, adellijke mof toegereisd in opdracht van ons bedrijf. Hij had drieënnegentig koperen klinken nodig voor zijn voorvaderlijk kasteel.

Altrapsodie, Geert Van Istendael,

"Het was een rustige dag in het koninkrijk," begint de vertellersstem, terwijl de camera langs pastorale waterverflandschappen glijdt en tenslotte op een heuvel een sprookjesachtig kasteel ziet staan.

NRC,

Rolstoelgeschikte wandeling over een landgoed met dertiende-eeuws kasteel.

http://www.wandelzoekpagina.nl/index.php?http://www.wandelzoekpagina.nl/dagwandelingen/wandeling.php?nummer=6760=http://www.google.nl/search?num=100=nl=UTF-8_qdr=all=dertiende-eeuws+site%3A.nl=Zoeken=lang_nl

met adjectivisch voltooid deelwoord


  • een gerestaureerd kasteel
  • een ommuurd kasteel
  • een verlaten kasteel
  • een versterkt kasteel
  • een vervallen kasteel

Zowel het gerestaureerde kasteel als het bekende landhuis in De Eese zijn alleen aan de buitenkant te bekijken.

Meppeler Courant,

Het meeste geld in Zuid-Limburg, 9,3 miljoen gulden, gaat naar de restauratie van kasteel Neubourg. Daarmee kan eindelijk begonnen worden met de wederopbouw van het vervallen kasteel.

De Limburger,

Over de toekomst van datzelfde Europa wordt even verderop beslist in een versterkt en ommuurd kasteel van Laken, dat zich daarenboven midden in een beveiligde perimeter bevindt.

De Morgen,

Een lange barre tocht. Geen levende wezens. Alleen na uren lopen een verlaten kasteel.

Het schot, Hilbert Kuik,

met voorzetselgroep


  • een kasteel uit de achttiende eeuw

Rond het kasteel uit de achttiende eeuw liggen diverse stijl- en landschapstuinen: een Franse stijltuin (met indrukwekkende rozencollectie), een moestuin en een Engels landschapspark.

De Standaard,

  • het kasteel van Gaasbeek
  • het kasteel van Horst
  • het kasteel van Laken
  • het kasteel van Poeke
  • het kasteel van Versailles
  • de kastelen van de Loire

Het zeven kilometer lange trajekt tussen het Justitiepaleis en het kasteel van Laken dateert al uit de Oostenrijkse periode.

De Standaard,

Het kasteel van Horst stamt uit de dertiende eeuw.

De Standaard,

Drie beroemde architecten: Le Vau, Le Brun en Le Nôtre ontwierpen dit droomkasteel en park als voorloper van het kasteel van Versailles.

http://www.arakea.be/site/ile_d_42174.htm,

Wij zoeken dertig-plussers om met ons mee te gaan fietsen langs de kastelen van de Loire, begin mei.

De Standaard,

De raad ging principeel akkoord om de gelijkvloerse verdieping en de kelders van het kasteel van Poeke te renoveren.

De Standaard,

in voorzetselgroep


  • in een kasteel wonen

Van een prinses verwacht je dat ze in een kasteel woont met alles erop en eraan.

http://www.gva.be/dossiers/-k/koningshuis/actua2000/actua123.asp,

In het kasteel zou de Roemeens prins Vlad Tepes korte tijd hebben gewoond.

De Standaard,

  • op het kasteel
  • op een kasteel wonen

Het gaat om de anonieme briefschrijver die beweerde dat Moureaux aanwezig was op seksfuiven met volwassenen op het kasteel van Faulx-les-Tombes nabij Namen.

De Standaard,

Hij had rijke ouders en hij woonde op een kasteel.

NRC,

  • de bewoners van een kasteel
  • de binnenplaats van een kasteel
  • de hal van een kasteel
  • het koetshuis van een kasteel
  • het park van een kasteel
  • de ruïnes van een kasteel
  • de slotgracht van een kasteel
  • de toegangspoort van een kasteel
  • de toren van een kasteel
  • de transen van een kasteel
  • de tuin van een kasteel
  • de vertrekken van een kasteel
  • een vleugel van een kasteel
  • de zaal van een kasteel

Op de stoelen met de wijnrode velouren zittingen, sinds mensenheugenis gereserveerd voor de bewoners van het kasteel, vlak bij de communiebank, zag ik Hélène Vuylsteke plaatsnemen.

Sluitertijd, Erwin Mortier,

Zojuist heeft hij in de nacht op de transen van kasteel Elseneur de stem van zijn vermoorde vader gehoord.

NRC,

In de zaal van het kasteel tracht een hoge ambtenaar de familieleden van René Coty, die door het lange weekeinde over heel Frankrijk verspreid zijn, telefonisch te bereiken.

De Standaard,

Op de achtergrond zien de toeschouwers rode vlaggen wapperen van de toren van het kasteel.

NRC,

Drie inbrekers maakten maandagochtend van de lange vorstperiode gebruik om de dichtgevroren slotgracht van het kasteel van Vorselaar over te steken en in het kasteel te klimmen.

De Standaard,

De Kortrijkse burgemeester, baron Emmanuel de Bethune, [...] richtte de orangerie en het koetshuis van zijn kasteel in Marke volledig als bureau en biblioteek in.

De Standaard,

Eenmaal voorbij de toegangspoort van het kasteel verrijst links de slottoren en rechts het hogergelegen binnenplein.

http://www.eldersanders.be/reportage/france/cathare.html

In de bijgebouwen en de tuin van het kasteel Nijenhuis te Heino/Wijhe is de tentoonstelling het beeld buiten te zien.

Meppeler Courant,

De voorstelling werd tot dusver in Engeland gespeeld in twaalf kathedralen en één abdij en in Noorwegen, waar de Bergens Tidene de avond beschreef als "een droom", op de binnenplaats van een kasteel.

NRC,

Ik heb dit zelf ervaren tijdens een wandeling met de oude Dusty Miller in het park van het kasteel Alden-Bielzen in België.

http://www.destemderbomen.cyberaddress.nl/leefhout.htm

Dan stuurde Fabienne het personeel naar huis of naar de bediendevertrekken in een andere vleugel van het kasteel dat ze bewoonden.

De Openbaring, Tom De Cock,

Uit die tijd zijn nog de ruïnes van een kasteel overgebleven.

http://www.vakantiegenoegens.be/infoplein/Spaanse_goudkust.htm

met eigennaam


  • kasteel Alden-Biezen
  • kasteel Crabbehoff
  • kasteel Hertoginnedal
  • kasteel Nijenrode
  • kasteel Rosendael

De federale topministers bogen zich gisteren op kasteel Hertoginnedal andermaal over de begrotingsprognoses voor '97.

De Standaard,

Kasteel Crabbehoff kende geen schone jonkvrouwe. Ridders voelen zich niet meer thuis in Dordrecht.

http://www.crabbehoff.dordt.nl/home.htm

Overal in Nederland zitten clubjes belangrijke heren rond hun Stammtisch gezellig te praten over wat hen bindt en hoe het hier nu verder moet. In hotel-café Van der Werf op Schiermonnikoog, in het theatercafé De Balie, aan de bar van de discussiekerk De Rode Hoed, in de sfeervolle kantine van kasteel Nijenrode en god weet waar nog meer.

NRC,

De Bedriegertjes in het park van Kasteel Rosendael in Rozendaal zijn dringend aan restauratie toe.

NRC,

Vaste verbindingen


een kasteel van een huis

  1. een huis dat zo groot is en er zo kostbaar uitziet dat het aan een kasteel doet denken

    Maar voorlopig woont hij in een kasteel van een huis, zes kamers in gebruik en zes kamers leeg maar verwarmd, omdat ze anders vochtig worden.

    Het verrotte leven van Floortje Bloem, Yvonne Keuls,

een kasteel van een villa

  1. een villa die zo groot is en er zo kostbaar uitziet dat ze aan een kasteel doet denken

    Dat grietje woont in een kasteel van een villa, waar licht brandde toen zij eraan kwam.

    Iedereen kan het, Christophe Vekeman,

een kasteel bouwen

  1. rijk worden

    "Daarom ook ga ik volgend jaar nog de studie Familiale en Seksuologische Wetenschappen aanvatten. Misschien is dat te hoog gegrepen, maar ik moet het gewoon geprobeerd hebben." Dan kan je later ook meer verdienen? "Ja, maar dat primeert niet. Je weet gewoon dat je met zo'n richting geen kasteel gaat bouwen. Het gaat om de voldoening."

    http://users.skynet.be/weliswaar/pdf/40/40p1011.pdf

Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


kasteel 1.1

verzameling van de vaak adellijke bewoners van een kasteel

Betekenisbetrekking


metonymie
Betrokken betekenissen 1.0 : 1.1

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een kasteel…

is een verzameling

      Algemene voorbeelden


      Die dreef, tussen twee dubbele rijen Hollandse linden (bastaarden van de winter- en de zomerlinde), verbindt de Sint-Pieterskerk (1630) met haar rare bakstenen toren (1761) en de pastorie (1785) met de waterburcht de Borrekens (1270). Ze vormde het bindteken tussen de twee machten, kerk en kasteel, die eeuwen de Kempen overheersten.

      De Standaard,

      In het adellijk tafelgebed met de sobere introductie van de huisprelaat die zijn ogen neersloeg maar niet helemaal, werd ze die avond bij hoge uitzondering met naam en toenaam opgenomen. Misschien zou dat voor een tweede en laatste keer gebeuren wanneer het kasteel haar dood vernam.

      Het blauwe meisje en de andere kleuren van de verschrikking, Greta Seghers,

      kasteel 1.2

      voorstelling van een kasteel, in een tekening of in een schilderij, maar vaak ook in kinderspeelgoed of door middel van allerhande constructies die spelenderwijs gemaakt worden, zoals zandkastelen op het strand; ook: maquette van een kasteel

      Betekenisbetrekking


      metonymie
      Betrokken betekenissen 1.0 : 1.2

      Semagram (extra betekenisinformatie)


      Een kasteel…

      is een voorstelling

          Algemene voorbeelden


          Met een dikke blauwe stift tekent hij een kasteel, een zonnetje en een paard.

          Nooit meer uitslapen: kleine kroniek van het moderne gezinsleven, Ewoud Sanders,

          Crefi is een Vlaamse jeugddienst [...] die voor kinderen tussen 6 en 15 jaar een pak themavakanties klaar liggen heeft. Voor de jongsten is dat: crossen door de bossen, spelen met verf en kleuren, en kastelen bouwen.

          De Standaard,

          We bouwden een kasteel, of een kazemat van op elkaar gestapelde meubels.

          Buiten is het maandag, J. Bernlef,

          Veertigmaal zes, tweehonderdveertig binnengezichten van het kantoorgebouw dat zijn geheime en tegelijk doorzichtige leven leidde rond een binnenhal, een kubus uitgegraven in het hart van het speelgoedpaleis, de droom van een kind dat een kasteel bouwt op het strand, alleen hadden ze hem glas gegeven in plaats van zand.

          De grens van glas, Carlos Fuentes,

          Woordfamilie


          Als deel van een afleiding


          Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


          kasteel 2.0

          wijnbouwbedrijf dat gevestigd is in en rondom een kasteel of een groot boerderijgebouw waaraan die naam wordt toegekend

          Betekenisbetrekking


          metonymie
          Betrokken betekenissen 1.0 : 2.0

          Semagram (extra betekenisinformatie)


          Een kasteel…

          is een bedrijf

          • [Plaats] bevindt zich in en rondom een kasteel of een boerderij die zo genoemd wordt; bevindt zich meestal in Frankrijk
          • [Activiteit of handeling] beoefent de wijnbouw

            Algemene voorbeelden


            Dat wijn van de grote kastelen behoorlijk in prijs stijgt, blijkt al bij een snelle blik op een prijscatalogus.

            De Standaard,

            De voorverkoop van de onafgewerkte bordeaux 2000 [...] draagt weer alles van een successcenario in zich: kwalitatief lijkt dit millésime sterk tot beresterk na meerdere 'gewone' oogsten [...]. Geen wonder dat sommige kastelen hun prix de départ (de naakte primeur-startprijs die aan de handelaars wordt aangerekend) reeds met tientallen procenten optrokken.

            http://www.underthecork.be/nl/community/archief/may_column.html,

            Toen de eerste weer goede wijn van het kasteel werd uitgeschonken, noemde de Revue de vin de France de Cathiards "een beetje de Rothschilds met een houweel". Dankzij hun doorzettingsvermogen ('de spirit van een sportteam' volgens Cathiard) was het slechts een kwestie van tijd, voordat er een compleet hotelcomplex tussen de wijngaarden verrees.

            NRC,

            Woordfamilie


            Als deel van een afleiding


            Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


            Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


            kasteel 2.1

            wijn die afkomstig is van een kasteel

            Betekenisbetrekking


            metonymie
            Betrokken betekenissen 2.0 : 2.1

            Semagram (extra betekenisinformatie)


            Een kasteel…

            is een wijn; is een drank

                Algemene voorbeelden


                Liefhebbers van gereputeerde kastelen als pakweg Pichon Longueville en Léoville Las Cases dienen rekening te houden met prijsstijgingen tot maar liefst 50 en 60%.

                http://www.underthecork.be/nl/community/archief/okt_01_art2.html,

                Woordfamilie


                Als deel van een afleiding


                kasteel 3.0

                huis dat door zijn omvang en aanblik wel een kasteel lijkt

                Betekenisbetrekking


                metafoor
                Betrokken betekenissen 1.0 : 3.0

                Semagram (extra betekenisinformatie)


                Een kasteel…

                is een gebouw

                • [Afmeting] is zeer groot
                • [Uiterlijk] heeft meestal een opvallende, rijkelijke bouwstijl; geeft blijk van de welstand van de bewoners
                • [Soort] is een woonhuis
                • [Gelijkenis] lijkt op een kasteel

                Algemene voorbeelden


                Ge zegt tegen mij dat ge in een groot huis woont. Het is verdorie een kasteel. Twaalf slaapkamers zegt Lieske mij. Hierboven. Dat is nogal ne zolder zeker dat gij hebt. Een half voetbalveld zeker?

                Sierens & Co, Arne Sierens,

                Woordfamilie


                Als deel van een afleiding