kornet


A - Met klemtoon op laatste lettergreep

kornet 1.0

afbeelding

Source: Nevilley
( CC BY-SA 3.0 )

koperen blaasinstrument met drie ventielen dat lijkt op een trompet of bugel; klephoorn; piston
De officiële spelling is met een k, maar het woord wordt in de praktijk ten onrechte vaker met een cgespeld.

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een kornet…

is een muziekinstrument

  • [Geluid] is bijna altijd in Bes gestemd (zelden in A en soms in Es), klinkt milder dan een trompet, maar minder mild dan een bugel door de engere mensuur
  • [Kleur] is meestal koperkleurig
  • [Uiterlijk] ziet eruit als een compacte trompet
  • [Vorm] heeft aan de ene kant een mondstuk en aan de andere kant de beker waar het geluid uitkomt met daartussenin gedraaide buizen
  • [Deel] bestaat uit verschillende onderdelen, zoals bv. de beker, het mondstuk, de mondpijp en drie ventielen of kleppen en heet in het Frans dan ook cornet à pistons, dat letterlijk 'klephoorn' betekent
  • [Materiaal] wordt meestal gemaakt uit messing, een legering van koper en zink
  • [Herkomst of oorsprong] stamt af van de posthoorn
  • [Werking of functionering] is iets moeilijker te bespelen dan een bugel
  • [Waardering] is van belang voor de jazz, maar werd vanaf de 20e eeuw verdrongen door de trompet

Algemene voorbeelden


Na een tijdje de bugel te hebben bespeeld, ben ik overgestapt op de althoorn en in een plaatsje in Friesland heb ik nog een hele tijd op de kornet geblazen.

Meppeler Courant,

De cornet houdt het midden tussen de trompet en de bugel/flugel.

http://www.henkrensink.nl/nl/public15.htm

Neen, je hoort ook de piccolotrompet, de flügelhorn, de cornet, de Thebaanse trompet, de baroktrompet en de bastrompet.

De Standaard,

William Booth en het Leger des Heils [...]. Zijn gebruik van instrumenten begon achter in de jaren 1870 toen twee leden van een brassband werden bekeerd. Een hielp met het begeleiden van liederen met zijn cornet en het zingen verbeterde zichtbaar.

http://www.praise-worship.nl/artikelen/Vroege%20gezangen.pdf

Zo konden er hele blaasorkesten worden samengesteld met baritons, alten, cornetten, bassen en tuba's.

http://www.oprit.rug.nl/poelman01/pgesch.htm

Combinatiemogelijkheden


met adjectief ervoor


  • eerste kornet

"Na 2 jaar kwam er gelukkig wel een cornet vrij en ging ik bij de fanfare meespelen. Intussen speel ik er eerste cornet en vanaf afgelopen zomer speel ik nu ook bij de Aubel Band".

http://web.inter.nl.net/users/J.H.M.Verbiesen/aubel.html

in voorzetselgroep


  • op kornet

Harry de Graaf bracht op bugel naast 'Melody in F' het bekende 'All my loving' van The Beatles, gevolgd door zijn broer Willem op cornet met 'Ich habe sie verloren'.

Meppeler Courant,

Arnold Bloem zette op trombone met Take the A-train of Mood Indigo een vierde plaats neer. In de catagorie Junioren ging de eerste prijs naar Marieke Bloem op cornet (98,5 punten).

Meppeler Courant,

De familie Tuinman uit Meppel en Genemuiden bestaat uit Bert Tuinman (keyboard) en Lummy Boerhof, Henk en Joke Tuinman en zus Arendje Bennink-Tuinman (gitaar). Speciaal voor het Kerstoptreden versterkt met nicht Gea Hooyer-Tuinman op cornet.

Meppeler Courant,

Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


kornet 2.0

(verouderend)

nog niet beëdigde officier in de artillerie, de cavalerie of de marechaussee met de laagste officiersrang; vaandrig in de artillerie, de cavalerie of de marechaussee; soldaat

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een kornet…

is een militair; is een persoon

  • [Uiterlijk] draagt een militair uniform, meestal in camouflagekleuren en met een ronde soldatenhelm
  • [Waarneembaarheid] is herkenbaar aan een stip als symbool voor de bijbehorende rang
  • [Groep] behoort tot de landmacht (artillerie of cavalerie) of marechaussee
  • [Ontstaan] droeg oorsponkelijk het vaandel
  • [Rang of hiërarchische positie] is de laagste militaire rang direct onder de tweede luitenant
  • [Tijd] is eigenlijk een verouderde term, alhoewel nog wel de rang cadet-kornet of cadet-vaandrig gebruikt wordt voor een officier in opleiding
  • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is een nog niet door de koningin beëdigde officier in de artillerie, de cavalerie of de marechaussee met de laagste officiersrang
  • [Activiteit of handeling] volgt een opleiding tot officier in de artillerie, cavalerie of marechaussee
  • [Houding] wordt binnen de krijgsmacht wel al als officier behandeld en kan ook bij missies ingezet worden
  • [Instrument] gebruikt vaak wapens
  • [Gelijkheid] is dezelfde militaire rang als vaandrig, maar dan binnen de artillerie, de cavalerie of de marechaussee
  • [Onderscheid of tegenstelling] wordt niet als rang bij de marine gebruikt; daar is de best vergelijkbare rang luitenant ter zee der 3e klasse OF-1 en heet een officier in opleiding adelborst

Algemene voorbeelden


Commandant van ieder peloton waren de beide kornetten en de dienstplichtige wachtmeesters fungeerden als commandant van de groepjes.

http://home.zonnet.nl/41afdva/index.htm,

Een van hen had de oorlog nog als jonge kornet meegemaakt en zag in het drinken reden genoeg om nog meer te drinken, terwijl een ander – ze wisten het allemaal, maar spraken er niet over – 's nachts uit de kazerne sloop om zich in Wedding of Kreuzberg met fabrieksjongens af te geven.

Het overspelige gras, Louis Ferron,

Woordfamilie


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


kornet 3.0

(geschiedenis; archaïsch)

negentiendeeuwse vrouwenmuts die strak over het hoofd loopt, het gezicht omsluit en in de nek met een geplooide strook eindigt en die bijvoorbeeld vaak door Hollandse dienstmeisjes gedragen werd
De officiële spelling is met een k, maar het woord wordt in de praktijk ten onrechte vaker met een cgespeld.

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een kornet…

is een hoofddeksel; is een kledingstuk

  • [Kleur] is meestal wit
  • [Vorm] loopt rond over het hoofd en eindigt met een geplooide strook in de nek
  • [Deel] heeft meestal een kanten randje
  • [Functie] werd vaak gedragen om het haar te verbergen of weg te stoppen, bv. bij dienstmeisjes
  • [Tijd] wordt nu niet meer gedragen, maar is een typisch kledingstuk van de 19e eeuw

Algemene voorbeelden


De klassieke Hollandse dienstmeid droeg in de negentiende eeuw een 'kornet', een witte muts waaronder het haar grotendeels schuilging, met een randje van kant. Het verbergen van de lange haren was een belangrijk doel - haren waren vies, zeker die van een dienstbode. Maar de kornet raakte uit de mode, en ook de kleinere mutsjes die erop volgden waren bij de draagsters weinig geliefd.

http://www.dbnl.org/tekst/mont023leve01_01/mont023leve01_01_0009.php,

Zo zien we in het museum de gazen, kanten, tulen en neteldoekse mutsen die in Midden- en Oost-Brabant werden gedragen. Uit West-Brabant zijn er onder andere de cornet, de strakke muts en de dubbele muts met kroezel of kroon en uit het grensgebied met België de speldenmuts en de Belgische cornetmuts.

http://www.museum.nl/index.cfm/museum/Mutsen-en-Poffermuseum-Sint-Paulusgasthuis

De verzameling mutsen illustreert de ontwikkeling van de muts in Ede in de tweede helft van de negentiende eeuw van de modieuze cornet naar de typische knipmuts. Rond 1900 wordt de achterstrook steeds langer.

http://www.historischmuseumede.nl/textiel

Woordfamilie


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


B - Met klemtoon op eerste lettergreep

kornet 1.0

sleepnet opengehouden door een frame dat gebruikt wordt voor het vangen van onder andere platvis en garnalen door het net over de zeebodem te slepen; kor

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een kornet…

is een visnet; is een voorwerp

      Hoofdsemagram: kor


      Algemene voorbeelden


      Een Eurokotter die met twee keer vier meter boomkortuigen vist, legt in één uur ongeveer zes kilometer af. Hier gaat het om een actieve visserijmethode, waarbij het kornet over de bodem wordt voortgesleept.

      http://visserijnieuws.punt.nl/?id=319979&r=1,

      Ontdek wat er leeft aan de rand van het strand in de Waddenzee. Samen slepen we een groot kornet over de bodem. Na een trek van 50 meter, waarbij je ongeveer tot je enkels in het water loopt, is het tijd de vangst te bekijken.

      http://www.waddenvereniging.nl/wad2/waddengebied/index.php?cat=Excursies&item=250

      Na een inleiding over de Waddenzee slepen de leerlingen vanaf de Zeedijk het sleepnet (kornet) over de bodem van de Waddenzee. De vangst wordt met de natuurgids besproken.

      http://www.winklerprins.nl/cms_data/files/AKWP/akwp23-04.pdf,

      Wilbert had voor half twee een afspraak gemaakt met enkele mensen van het plaatselijke IVN om te gaan "korren". Wat korren inhield was vlug duidelijk. Men trok een lang sleepnet ofwel kornet over de bodem van de zee om langs de kust levende beestjes en resten daarvan op te halen.

      http://www.natuurwerkgroepliempde.nl/media/6716/pinksterweekend_2010_deel_1%5B1%5D.doc,

      Woordfamilie


      Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen