A - Als zelfstandig naamwoord
midden 1.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Het midden…
is een deel of punt; is een plaats
- [Geheel] is het centrale deel van een lijn of ruimte
- [Plaats] bevindt zich tussen twee of meer uitersten, en is van elk van die uitersten even ver, of ongeveer even ver, verwijderd
Algemene voorbeelden
De middelloodlijn van lijnstuk AB is de lijn die door het midden van het lijnstuk AB gaat en loodrecht op AB staat.
Als men de swastika snel ronddraait, is het kruis niet meer te zien, maar wel een volmaakt gevormde cirkel met in het midden een punt.
Even zat hij zwijgend op de grond in het midden van zijn kamer.
Combinatiemogelijkheden
met voorzetselgroep
Voorzetsel: van
- het midden van de kamer
- het midden van het land
- het midden van de oven
- het midden van het plein
- het midden van de ruimte
- het midden van de stad
- het midden van de straat
- het midden van de tafel
- het midden van de weg
- het midden van de zaal
Van In ging weer in het midden van de kamer staan.
In het westen en het midden van het land blijft het waarschijnlijk overal droog.
Bak de taart in het midden van de oven in 35 minuten gaar en bruin.
Hij stond nog steeds op het midden van het plein.
Kitty bleef staan, in het midden van de ruimte.
In het midden van de stad staat een enorm bouwwerk, waarschijnlijk een tempel.
Hij stond in het midden van de straat en keek naar het gebouw.
De flessen sterkedrank staan glanzend in het midden van de tafel.
Je moet links rijden, maar de meeste voertuigen kiezen voor het midden van de weg.
In het midden van de zaal staat een geheel ronde bank met zicht op steeds weer andere schilderijen.
in voorzetselgroep
- door het midden van
- in het midden van
- naar het midden van
- over het midden van
- te midden van
- vanuit het midden van
Het stuk hout is nog stevig genoeg zolang de barsten niet door het midden van het stuk hout lopen.
In het midden van het park staat een beeld van Samuel Sarphati.
Ik stapte naar het midden van het terras en wachtte weer.
Door gebruik te maken van het kruis, leert het paard over het midden van de hindernis te springen.
Te midden van de kinderen staat een beeldschoon jong tienermeisje.
Eerst zie je twee dansers die vanuit het midden van de scène in tegengestelde richtingen diagonaal wegbewegen, als spiegelbeelden.
Vaste verbindingen
de waarheid ligt in het midden
-
het ene noch het andere is helemaal waar
Is het discriminatie die deze jongeren de das omdoet of moeten ze zelf wat meer initiatief nemen? De waarheid ligt zoals gewoonlijk in het midden vinden de twee jeugdwerkers.
het midden houden tussen twee dingen
-
niet echt het ene of het andere zijn; ertussenin zitten
In een decor dat het midden houdt tussen een woonkamer en een televisiestudio ontvouwt zich een familiedrama vol tranen en hysterisch gesnotter.
iets in het midden laten
-
iets onbeslist laten; zich er niet over uitspreken
Het advies laat in het midden, welke van de gepresenteerde alternatieven de voorkeur verdienen en waarom.
Woordfamilie
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
midden 2.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Het midden…
is een tijdstip
- [Tijd] is een tijdstip halverwege of ongeveer halverwege een bepaalde tijdspanne
Algemene voorbeelden
Het was het midden van de dag, en de woestijn hief tol voor mijn doorgang: de droge lucht onttrok al het vocht aan mijn oververhitte lichaam.
De immense kracht van God die wonderen verricht, wordt uitgedrukt door het beeld van een krijger die het onrecht uit de wereld komt halen. Dit gebeurt echter in de allesomvattende stilte en rust van het midden van de nacht.
In het midden van de jaren negentig dreigde de sint van het tapijt te worden geveegd door de kerstman.
Combinatiemogelijkheden
met voorzetselgroep
Voorzetsel: van
- het midden van de vorige eeuw
- het midden van de nacht
- het midden van de jaren zeventig
Het begon allemaal in het midden van vorige eeuw.
Die avond zegt Helga tegen haar moeder dat ze de volgende dag schriftelijke overhoring heeft en dat ze niet wenst gewekt te worden in het midden van de nacht.
Er zijn aanwijzingen dat het virus in deze gebieden in het midden van de jaren zeventig is opgedoken.
in voorzetselgroep
- in het midden van
- op het midden van
- rond het midden van
- sinds het midden van
- tegen het midden van
- tot het midden van
- vanaf het midden van
Het is in het midden van de jaren tachtig.
Op het midden van de dag zijn de stenen treden van de trap naar de heuvel gloeiend heet geworden en is de klim, verplicht blootsvoets, niet minder dan een bezoeking.
Ze verwierf rond het midden van deze eeuw bekendheid.
De keuze voor het ondernemerschap is sinds het midden van de jaren tachtig fors toegenomen.
Montzka denkt zelfs dat tegen het midden van de 21ste eeuw de ozonlaag weer "gezond" zal zijn.
Tot het midden van de jaren negentig was er nauwelijks samenwerking met de universiteiten.
Al vanaf het midden van de jaren zeventig moet de wapenfabrikant alle zeilen bijzetten om te overleven.
midden 3.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een midden…
is een groep
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] bestaat uit personen die op de ene of andere manier tot een bepaalde groep behoren, bijvoorbeeld personen met dezelfde politieke of religieuze overtuiging of personen uit dezelfde sociale klasse
- [Betrokkene] bestaat uit personen
Algemene voorbeelden
Radioamateurs vind je in haast alle landen en in alle middens.
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- eigen midden
- katholieke middens
- politieke middens
- protestantse middens
Het eigen midden van elk kind dient als uitgangspunt voor datgene wat de school verder aan begrippen wil uitbouwen.
Toch gingen er in katholieke middens meer en meer stemmen op om vraagtekens te zetten achter het eventuele gebruik van kernwapens.
Hierop onstond er een breed debat zowel in de pers als in politieke middens waarbij verschillende argumenten werden aangehaald zoals als zou het tegen integratie zijn, of dat het tegen integratie was, of dat een publieke school neutraal diende te zijn en daarom geen religieuze symbolen kon toelaten, dat het seksistisch was, enzovoort.
Gemeente is het woord dat men in protestantse middens gebruikt om een plaatselijke geloofsgemeenschap aan te duiden.
met bezittelijk voornaamwoord
- in haar midden
- in hun midden
- in ons midden
- in uw midden
De cura draagt een lid voor het dekenaal bestuur uit haar midden voor.
In hun midden zitten zowel oppervlakkige levensgenieters als plichtbewuste modelmensen.
We hopen dat u nog vele jaren in ons midden bent.
Als penningmeester van de stichting zal ik nog weleens in uw midden verschijnen.
Vaste verbindingen
iets in het midden brengen
-
iets ter sprake brengen; iets aankaarten
Synoniem: aankaarten
In wezen hadden we niks meer met elkaar te bepraten, maar geen van ons beiden durfde dat zomaar plompweg in het midden te brengen.
André Regtop, op het eerste gezicht niet het grootste feestnummer, maar misschien wel iemand die gaandeweg kan loskomen, bracht in het midden 'dat rammelen met klompen ook een feest kan zijn.'
Woordfamilie
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
midden 4.0
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 1.0 :4.0 |
|---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Het midden…
is een standpunt
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] zit tussen twee of meer extremen in; is niet extreem; is gematigd; is het een noch het ander
Algemene voorbeelden
Na de val van de Muur liep de weg naar de regeringsmacht overal in Europa door het midden van het politieke spectrum. De tegenstelling links-rechts was sleets geworden. En op die comfortabele plaats zat vanouds het CDA.
Vaste verbindingen
het grijze midden
-
de koers, handelwijze of denkwijze waarin men niet uitdrukkelijk voor of tegen iets kiest, waarin men geen kleur bekent
Het grijze midden zal verdwijnen, voorspelt de winkeldeskundige. Daarom moet je als winkelier kiezen: voor extreem goedkoop bijvoorbeeld, of voor extreme service of voor veel gemak.
het juiste midden
-
de juiste maat tussen twee uitersten in
De leer van het "juiste midden" is de meest karakteristieke ethische doctrine van Aristoteles. In alles wat een mens doet speelt het bevredigen van behoeften een rol. En daarbij kan men een onderscheid maken tussen gebrek en overdaad, te weinig en teveel. Het komt er op aan de juiste maat te vinden ergens tussen die uitersten in. Daarin ligt het geheim van het gelukkige leven.
het maatschappelijk(e) midden
-
het middenveld in de maatschappij; de middenklasse
De armste dertig procent van de huishoudens droeg duidelijk minder dan gemiddeld bij, maar stond desondanks al meer dan de helft van het bruto inkomen af voor de financiering van collectieve voorzieningen. Het brede maatschappelijk midden ervoer in doorsnee een druk van 60 procent van het inkomen.
het politieke midden
-
politieke partij of gezindheid die niet links of rechts is
Wanneer we een onderscheid maken tussen links, midden en rechts dan zullen linkse natuurwetenschappers ('duiven') zich meestal kritisch opstellen ten aanzien van bewapening en de wapenwedloop, natuurwetenschappers uit het politieke midden stellen zich vaak neutraal of onbetrokken op, terwijl rechtse natuurwetenschapers ('havikken') vaak pleiten voor een krachtige defensie.
links van het midden; rechts van het midden
-
links resp. rechts van het politieke spectrum; meer links resp. meer rechts dan het politieke midden
'Ik ben helemaal niet rechts, ik ben juist links van het midden', verklaarde hij onlangs.
Zijn plaats rechts van het midden in de SPD deed hem vaak de steun van de linkervleugel verliezen.
B - Als bijwoord
midden 1.0
Combinatiemogelijkheden
met voorzetselgroep
- midden in de nacht
- midden op de dag
- midden in de stad
Sommige vrouwen willen midden in de nacht sigaren roken.
Een huurflat midden in de stad, niet te duur, met prachtige kamers en vooral een schitterend uitzicht.
Ongeveer midden op de dag staat de zon in het zuiden.
Vaste verbindingen
midden in de wereld staan; midden in het leven staan
-
volop in de wereld staan; volop in het leven staan
Zij stond midden in de wereld, terwijl hij er van achter een matglasraam naar keek.
"Hij staat midden in het leven, zuigt als een spons allerlei invloeden op, leest boeken, ziet films en houdt alles bij", zei Chabot.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
- middenaanval
- middenachter
- middenafdichting
- middenafstand
- middenaltaar
- Midden-Amerika
- middenas
- middenbaan
- middenbak
- middenbedrijf
- middenbereik
- middenberg
- middenberm
- middenbestuur
- middenbeuk
- middenboven
- Midden-Brabant
- middenbruin
- middencategorie
- middencirkel
- middenconstructie
- middencriminaliteit
- middendeel
- middendeks
- middendeling
- middendemper
- middendertiger
- middendesk
- middendeur
- middendifferentieel
- middendoor
- middendraf
- middendreiging
- middenduel
- middenduo
- middeneeuw
- Midden-Europa
- middenfase
- middenfiguur
- middenformaat
- middenfrequentie
- middengalop
- middengamma
- middengang
- middengebergte
- middengedeelte
- middengeel
- middengeleider
- middengeleiding
- middengesp
- middengewicht
- middengewricht
- middengolf
- middengraat
- middengrijs
- middengroep
- middenhand
- middenhandel
- middenhersenen
- middenhoog
- middenin
- middeningang
- middeninkomen
- middenjury
- middenkader
- middenkanaal
- middenkatern
- middenkern
- middenklas
- middenklasse
- middenklasser
- middenklinker
- middenknieband
- middenkoers
- middenkrans
- middenlamel
- middenlang
- middenleeftijd
- middenlijn
- middenlinie
- middenloon
- middenloop
- middenluik
- middenman
- middenmanagement
- middenmarkt
- middenmolen
- middenmoot
- middenmoter
- middenmotor
- middennaad
- Midden-Neolithicum
- middennerf
- middenniveau
- middenonderricht
- middenoor
- Midden-Oosten
- middenpad
- middenpagina
- middenpaneel
- middenpartij
- middenpassage
- middenpeloton
- middenperron
- middenpijler
- middenpijn
- middenplaats
- middenplankje
- middenplein
- middenpoot
- middenpositie
- middenprijs
- middenprofiel
- middenpunt
- middenraam
- middenrail
- middenras
- middenregister
- middenrif
- middenrijk
- middenruimte
- middenschip
- middenschool
- middensectie
- middensegment
- middenseizoen
- middensnijtand
- middenspanning
- middenspel
- middenspeler
- middenstaander
- middenstad
- middenstand
- middenstap
- middensteentijd
- middenstem
- middenstip
- middenstof
- middenstraat
- middenstratosfeer
- middenstreep
- middenstrook
- middenstuk
- middentafel
- middentarief
- middentheater
- middentoon
- middentoren
- middentunnel
- middenvak
- middenvariant
- middenveertiger
- middenveld
- middenvenster
- middenverhoging
- middenvinger
- middenvleugel
- middenvoet
- middenvoor
- middenwand
- middenweg
- middenwerk
- middenzomer
- middenzone
C - Als voorzetsel
midden 1.0
Algemene voorbeelden
Midden jaren negentig woedt er ook buiten het parlement een intensief debat over de hoofdlijnen van het ruimtelijk (mobiliteits)beleid.
Sinds midden de jaren zeventig zijn de woonkosten in het algemeen gevoelig gestegen.