mossel


mossel 1.0

afbeelding

Bron: F. Lamiot
( CC BY-SA 3.0 )

weekdier in een langwerpige, enigszins driehoekige zwartachtige schelp met twee kleppen en een scharnier dat in zee leeft en langs de kusten ook gekweekt wordt en dat populair is als voedsel
Wanneer het dier wordt genoemd als voedsel wordt het woord meestal in het meervoud gebruikt omdat het gerecht uit een aantal mosselen bestaat.

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een mossel…

is een weekdier; is een dier

  • [Afmeting] is meestal niet langer dan 7 tot 8 cm
  • [Kleur] heeft kleppen die aan de buitenkant zwartachtig zijn en aan de binnenkant blauwachtig of paarsachtig
  • [Vorm] heeft twee langwerpige kleppen, die vrij bol zijn en enigszins een driehoeksvorm hebben en die aan het ene uiteinde spits en aan het andere uiteinde afgerond zijn
  • [Bouw] is ongewerveld
  • [Deel] heeft een schelp die bestaat uit twee kleppen; heeft binnenin de schelp een week, slijmig, geelachtig lichaam; heeft, aan de kant waar de schelp opengaat, een rij kleine tandjes
  • [Functie] wordt gebruikt als voedsel door mensen; dient als voedsel voor sommige dieren, zoals zeevogels
  • [Voortplanting] legt eieren in het zeewater waaruit de larven zich ontwikkelen tot mosselzaad, kleine mosselen tot 2 cm
  • [Woongebied] leeft in zee; is vaak te vinden bij rotskusten, dijken of aan het strand of de wadden bij de laagwaterlijn; wordt gekweekt in mosselbanken, bijvoorbeeld in de Oosterschelde
  • [Leeftijd] kan 15 jaar oud worden
  • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] wordt giftig wanneer hij dood is
  • [Behandeling of bewerking] wordt in kustgebieden uit opgevist mosselzaad gekweekt op mosselbanken; wordt gekookt in porties van ongeveer één kilo per persoon en vaak in de kookpan, de zogenaamde mosselpan, opgediend; moet voor de bereiding worden afgespoeld, van de baard ontdaan en gecontroleerd of ze nog leeft, door te kijken of de schelp goed gesloten is
  • [Beweging] kan zijn schelp openen, wat gapen wordt genoemd, en sluiten
  • [Gedrag] is een alleseter; is een filtervoeder; zet zich in het stadium van mosselzaad in grote aantallen vast op een harde ondergrond in kustgebieden door middel van de zogenaamde byssusdraden die hij aanmaakt, die ook wel de "baard" van de mossel worden genoemd
  • [Waardering] is vooral in België geliefd als voedsel en wordt wel eens de oester van de arme genoemd

Wetenschappelijke naam: Mytilus edulis

Rijk Animalia; Dieren
Stam Mollusca; Weekdieren
Klasse Bivalvia; Tweekleppigen
Orde Mytiloida
Familie Mytilidae
Geslacht Mytilus
Soort Mytilus edulis

Algemene voorbeelden


Mijn lieveling is de scholekster. Een bonte piet, een zeekieft. Haematopus ostralegus. Met zijn rode snavel, daar ben ik gek op, snijdt hij heel behendig de sluitspier van een mossel door. Eén beweging met de snavel, en hup de kleppen zijn vaneen. Echt een oyster-catcher.

Hier ben ik, Donald Niedekker,

U kunt eenvoudig controleren of ze echt dood zijn. Hou daarvoor de open mosselen met de bolle kant onder de koude kraan en tik tegelijkertijd even tegen de schelp. Sluit de mossel zich, dan is deze nog levend en kan gewoon gegeten worden.

http://www.visbureau.nl/vissoorten.htm

Zijn er alleen mosselen als de 'r ' in de maand is?

http://www.visbureau.nl/vissoorten.htm

Reken een kilo tot anderhalve kilo mosselen per persoon. Een kilo mosselen bevat ongeveer 35 tot 49 stuks.

http://www.xquis.com/products/_nl/mosselen.htm

Van de tweekleppigen kennen we vooral de mossel en de oester waarvan we dan voornamelijk de smaak kennen.

http://users.skynet.be/sky68333/biologie/dierenrijk/k_weekdieren.htm

Combinatiemogelijkheden


als subject bij een werkwoord


  • gapen
  • opengaan

De vlezige bladen die tegen de schelphelften aanliggen heten de mantel. De rand van de mantel is een soort gekartelde witte franje, die we vaak te zien krijgen als de mossel gaapt.

http://www.kanenpieper.be/nic/mossels.htm

Hij zag hoe die twee lekkere schaamlippen wat bewogen, door de spanning waarmee ze haar onderlichaam wat opgeheven hield, en langzaam als een mossel opengingen, de binnenkant glom van haar vocht en de rozerode ingang naar haar donkere tunneltje trok wat voor hem open.

http://www.ero-plaza.com/eroplaza/index.html

als object bij een werkwoord


  • mosselen afspoelen
  • mosselen eten
  • mosselen koken
  • mosselen kweken
  • mosselen ontbaarden
  • mosselen schoonmaken
  • mosselen serveren
  • mosselen uit de schelp halen
  • mosselen verwateren
  • mosselen zoeken

Heel in de verte kon je vanaf dat duin een paar mensen zien die mosselen zochten, of oesters, of zeesterren.

Lisa's adem, Karel Glastra van Loon,

Aan de tientallen brede houtvlotten, die als een uitgestrekte invasievloot in de nevelige baai drijven, hangen de strengen touw waar de mosselen en oesters aan worden gekweekt.

NRC,

Kook de mosselen in een bodem water met het halve bouillontablet in 5-7 minuten gaar.

NRC,

Beignets van Mosselen (Moules en Beignets). Ingrediënten: 24 hotelmosselen - 3 dl bierbeslag - 2 citroenen - olijfolie - peterselie - peper. Bereiding: Maak de mosselen schoon.

http://www.goldweb.nl/culinair/

Haal de mosselen uit de schelp en ontbaard ze.

http://www.goldweb.nl/culinair/

Aan de wal worden de mosselen wederom verwaterd, onttrost, ontdaan van de baard en andere onrechtmatigheden, gesorteerd en verpakt.

http://www.visbureau.nl/vissoorten.htm

Daar, aan de overkant, in die houten huizen tussen de bomen, daar worden aan kleine, wankele tafeltjes mosselen geserveerd, en paling.

De reis, Rose Gronon,

'Ik ga met mama vrijdag mosselen eten Chez Henri, heb je zin om mee te gaan?'

Werk, Josse De Pauw,

met adjectief ervoor


  • een open mossel
  • een slechte mossel
  • een verkeerde mossel
  • verse mosselen
  • Zeeuwse mosselen
  • zure mosselen

Een verkeerde mossel, daar kan je heel ziek van zijn, net als van rotte paling.

De droogte, Herman Brusselmans,

Vandaag weer een supermarkt-voorgerecht (of hapje bij de borrel) dat uit de voorraadkast komt: Pittige mosselspiezen: 1 pot zure mosselen, 1 klein potje zure uitjes, 1 klein blikje black beans, 1 flesje Vietnamese loempiasaus. Spoel de mosselen in een vergiet af en laat ze uitlekken.

NRC,

'Maar na mijn heengaan zal Raphaël door de diamant veranderen. Want dan zal hij helemaal beveiligd zijn tegen de duivel. 'En tegen giftige paddestoelen,' zei Raf. 'En tegen slechte mossels.'

Het verdriet van België, Hugo Claus,

Maar open mosselen hoeft u niet zondermeer weg te gooien. Tik even op de schelp en kijk of het diertje zich sluit. Als de mossel sluit, kan u hem nog gebruiken.

http://www.xquis.com/products/_nl/mosselen.htm

Verse mosselen zijn bijna het hele jaar door verkrijgbaar, alleen van half april tot half juli niet.

http://www.hollandsepot.dordt.nl/producten/producten.htm

Noordzeegarnaal (Crangon crangon). Naast maatjesharing en Zeeuwse mosselen heeft de Nederlandse visserij nog een uitgesproken specialiteit in huis: de Hollandse garnaal.

http://www.visbureau.nl/vissoorten.htm

met adjectivisch tegenwoordig deelwoord


  • een openstaande mossel

Houd openstaande mosselen onder de koude waterstraal; als ze zich sluiten, zijn ze nog vers; zo niet, gooi ze dan weg.

http://www.hollandsepot.dordt.nl/producten/producten.htm

met adjectivisch voltooid deelwoord


  • een bedorven mossel
  • gebakken mosselen
  • gegratineerde mosselen
  • gekookte mosselen

Een gebakken bokking of gebakken mosselen of een potje zure haring met uitjes.

Twee vorstinnen en een vorst, R.J. Peskens,

Strooi de bieslook over de gegratineerde mosselen en serveer ze met stokbrood of geroosterd brood.

NRC,

Wat doe ik met gekookte mosselen die dichtblijven?

http://www.visbureau.nl/vissoorten.htm

Hoe herken je bedorven mosselen? Verse mosselen die openstaan en na een tikje of onder de koude kraan niet dicht gaan, zijn bedorven, net als mosselen die bij het koken dicht blijven. Ook mosselen met een kapotte schelp kun je beter laten staan.

http://www.studentenkeuken.nl/index2.html

met voorzetselgroep


Voorzetsel: in

  • mosselen in het zuur

Ze dacht, ik mag niet vergeten mosselen in 't zuur te kopen, voor Nico, en badschuim, en twee blikjes sardientjes, en veters voor de sportschoenen van Nico.

Vliegen in een spinnenweb, Fernand Auwera,

  • mosselen met friet

De man kwam de frituur binnen, hij keek of er een tafeltje vrij was en toen ging hij daar boven op staan. Wie mosselen met friet zaten te eten, keken verbaasd op, dit was niet gebruikelijk.

Zoals zand tussen de vingers, Jos Ghysen,

Mosselen met friet is de specialiteit van het huis.

Hete zeeprikkels, Andreas Roels,

met substantief ervoor


  • een pan mosselen
  • een portie mosselen

Straks stond hen een haantje of een pan mosselen te wachten; bestond er een betere manier om een zondagmiddag te slijten?

Big food of Big Mac?, Karel Osstyn,

De interieurreus-met-restaurant Ikea wou vanaf 5 juli zijn klanten een portie mosselen met friet aanbieden voor 249 frank.

De Standaard,

Vaste verbindingen


mosselen roepen voor ze aan wal zijn

Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als deel van een samenstellende afleiding


Overige woordfamilieleden


mossel 2.0

(beledigend)

iemand zonder eigen wil of persoonlijkheid, die alles maar zonder verzet over zich heen laat gaan; iemand zonder ruggengraat

Betekenisbetrekking


metafoor
Betrokken betekenissen 1.0 : 2.0

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een mossel…

is een persoon

  • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] heeft geen eigen persoonlijkheid of wil; accepteert alles goedschiks, zonder verzet; komt niet op voor zijn eigen opvattingen
  • [Waardering] wordt niet hoog geacht

    Algemene voorbeelden


    Maar dat die mossel van een Lembeeck, in principe een broeder, tegen haar gebabbeld heeft en alles uitgebracht, wat ik hem om financiële redenen, doch niet minder als een therapie, heb toevertrouwd - dàt heeft mij de adem afgesneden.

    Liliane, of De spiegelingen van leugen en liefde, Clem Schouwenaars,

    Je gedrag is even onbeschaamd als onbeschoft zei de filosoof, ik verzoek u dan ook mijn kamer ogenblikkelijk te verlaten, achteruit lopend en de deur aan de buitenkant goed te sluiten. Ik weet wanneer ik niet gewenst ben, zei ik, maar ik moet u spreken, ik kan niet anders, en één ding kan ik u alvast verklappen, u is een mossel!... Hij rees vervaarlijk vanachter zijn bureau, waartoe ik hem niet in staat had geacht, en riep: "Wie denkt u wel dat u bent!"

    Gesprekken in huizen aan zee, Willem Brakman,

    mossel 3.0

    (vulgair)

    vrouwelijk geslachtsorgaan

    Betekenisbetrekking


    metafoor
    Betrokken betekenissen 1.0 : 3.0

    Semagram (extra betekenisinformatie)


    Een mossel…

    is een geslachtsorgaan; is een lichaamsdeel

    • [Geheel] is van een vrouw

      Algemene voorbeelden


      Waar zit je verstand? In je mossel?

      Franklin, Thomas Lieske,

      En daar gaan we weer, de mossel van Britney Spears wederom vol in beeld. En dit keer nog beter te bekijken dan de gemiddelde Playboy shoot.

      http://www.vkmag.com/magazine/britney_laat_haar_mossel_weer_zien/

      Woordfamilie


      Als deel van een afleiding


      mossel 4.0

      ((vooral) in België; informeel)

      klap met de hand, vooral tegen iemands hoofd, uit agressie of als afstraffing

      Semagram (extra betekenisinformatie)


      Een mossel…

      is een klap

      • [Plaats] komt tegen iemands hoofd terecht
      • [Intentionaliteit] wordt moedwillig gegeven
      • [Middel] wordt gegeven met de hand
      • [Oorzaak, reden of aanleiding] wordt gegeven uit agressie, als woedende reactie of als afstraffing

      Algemene voorbeelden


      De security kwam natuurlijk snel tussen beiden maar ondertussen was er al een pruik gaan vliegen van die man en hij had ondertussen een 'goei mossel' gekregen tegen zijne appel.

      http://users.tijd.com/delink/,

      Van de moment dat je in het SECUNDAIR onderwijs zegt "het ligt mij niet" en je stopt, zeer bewust zijnde van het feit dat je geen diploma hebt, bega je toch wel een grote fout. Je weet op voorhand dat je nergens staat. En dan spreken we nog niet van de ouders. Niemand moet zich moeien met een ander huishouden natuurlijk, maar iedere ouder wil toch dat zijn kind goed terechtkomt, en elke volwassene met ook maar een beetje besef van de realiteit weet toch dat zijn kind een deftige opleiding nodig heeft? Dan vraag ik mij af waarom uw ouders met zoiets hebben ingestemd. Ik zou een mossel krijgen en schoon weer naar school mogen gaan.

      http://www.9lives.be/forum/werk-studie/620955-raad-nodig.html

      Vaste verbindingen