muiten


muiten 1.0

oproer maken, rebelleren, met name van soldaten en scheepsbemanning

Semagram (extra betekenisinformatie)


Muiten…

is een activiteit

  • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] vindt doorgaans plaats in groepsverband
  • [Wijze] gaat gepaard met fysiek geweld
  • [Handelende persoon] geschiedt met name door soldaten en scheepsbemanning
  • [Middel] gaat gepaard met roof, diefstal en plunderingen, soms ook met moord
  • [Oorzaak, reden of aanleiding] geschiedt uit onvrede, bijvoorbeeld over het te laat of niet ontvangen van loon

Algemene voorbeelden


Het accent op het drama doet echter vergeten dat er ook een wereld van routine bestond. Dat er enkele duizenden malen zo'n schip naar Azië gevaren is zonder dat scheurbuik tot massale ziekte leidde, zonder dat er noemenswaardig veel mensen stierven en zonder dat er zeerovers werden gezien; reizen waarbij niet gemuit en niet op de klippen gelopen werd.

NRC,

Clarke beschrijft uitvoerig de overtocht op het schip Malabar [...]. Op het schip wordt gemuit en Dawes wordt na de muiterij door de muiters als hun leider aangewezen hoewel hij part noch deel heeft aan het complot.

Ongewenste zeereis, Maarten 't Hart,

Combinatiemogelijkheden


in voorzetselgroep met aan het


  • aan het muiten gaan
  • aan het muiten slaan

Inheemse soldaten sloegen zaterdag aan het muiten omdat ze geen loon meer ontvangen.

De Standaard,

Hele compagnies sloegen aan het muiten en trokken plunderend van de ene nederzetting naar de andere omdat ze drie, vier maanden geen soldij hadden gekregen.

De stoelendans, Paul Koeck,

De Zuidamerikanen [...] waren aan het muiten geslagen tegen hun Griekse scheepsofficieren ingevolge een misverstand rond hun gage.

De Standaard,

De president wordt door Franse troepen gesteund sinds legereenheden in april en mei aan het muiten gingen om betaling van soldij te eisen.

De Standaard,

met een infinitief met te


  • beginnen te muiten

Vier bendeleiders en 8 andere jeugdgevangenen zijn verantwoordelijk voor de opstand in de Lelystadse jeugdgevangenis Rentray. Uit onvrede over het, in hun ogen, te strenge regime begonnen ze binnen te muiten. Toen het personeel zich even terugtrok, beukten de tieners een raam in, maar konden vervolgens op de luchtplaats geen kant meer op.

http://www.tbs-nee.nl/media/bendeleidersachteropstandrentray.html,

Onverwachts beginnen de Georgische soldaten te muiten.

De Standaard,

Woordfamilie


Als deel van een afleiding


muiten 1.1

rebelleren, in opstand komen, van personen in het algemeen

Betekenisbetrekking


generalisering
Specifiek 1.0 : 1.1

Semagram (extra betekenisinformatie)


Muiten…

is een activiteit

  • [Wijze] geschiedt zonder fysiek geweld

    Algemene voorbeelden


    Tolken bij justitie aan het muiten. Ze weigeren voor een schijntje te werken, zeggen opdrachten te laat af [...]. Justitie heeft flink last van de chaos onder de tolken.

    http://www.depers.nl/binnenland/467630/Tolken-bij-justitie-aan-het-muiten.html,

    Spelbos predikt kalmte, Utrecht-fans blijven muiten. Bij de tuchtcommissie van de KNVB is FC Utrecht een regelmatige gast. In het lopende seizoen mocht de club al honderdduizend gulden overmaken wegens de verbale overlast van de supporters.

    http://www.trouw.nl/krantenarchief/1996/02/05/2580707/Spelbos_predikt_kalmte__Utrecht-fans_blijven_muiten.html,

    muiten 2.0

    ((vooral) in België; specialistisch)

    verwisselen van veren van vogels, met name roofvogels; ruien

    Semagram (extra betekenisinformatie)


    Muiten…

    is een proces

        Hoofdsemagram: ruien


        Algemene voorbeelden


        Ik weet het, het is misschien muggenziften, maar bij roof/prooi-vogels spreekt men eerder van muiten ipv. ruien. Van Dale geeft inderdaad aan dat ruien het wisselen is van haren of pluimen op regelmatige tijdstippen, maar in de valkerij kiest men eerder voor de oorspronkelijke (afkomstig uit het middeleeuws/normandisch taalgebruik) naamgeving.

        http://www.valkeniers.be/modules.php?name=Forums&file=viewtopic&p=3812,

        Met de rui wordt over het algemeen de verpluiming (het muiten genoemd in onze gewesten) bedoeld. Wat de rui eigenlijk wel is weet iedere vinkenier. In enkele weken verliezen de vogels hun oud, versleten vederpakje om het te vervangen door een nieuw, waarmee zij het dan opnieuw een gans jaar moeten doen.

        http://vinkeniers.be/downloads/Reporter13.pdf