neurasthenie 1.0
(wetenschap; gezondheid, geneeskunde en zorg; psychologie en psychiatrie)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Neurasthenie…
is een aandoening; is een toestand
- [Soort] is een somatoforme stoornis
- [Oorzaak] werd tot aan de jaren twintig van de twintigste eeuw gezien als van neurlogische oorsprong, namelijk veroorzaakt door vermoeide of uitgeputte zenuwen; wordt tegenwoordig beschouwd als psychosomatische aandoening
- [Tijd] werd als ziektebeeld onder de aandacht gebracht in de tweede helft van de negentiende eeuw door de Amerikaanse neuroloog George Miller Beard
- [Symptoom] uit zich in snelle vermoeibaarheid, prikkelbaarheid en andere klachten als duizeligheid, hoofdpijn, gebrek aan concentratie, depressieve verschijnslen, angst en slaapproblemen
Algemene voorbeelden
Hij leed aan neurasthenie en pleegde in 1927 zelfmoord.
Drie dagen hebben we nu al in dit huisje gezeten, en drie dagen wind en regen. Om neurasthenie van te krijgen. Gisteravond twijfelde ik er nog aan of ik Nicole niet meteen weer onze koffers zou doen pakken.
Betrekkelijk los van de vermoeidheid die in de arbeid optrad stond de moeheid als een (psychisch) gezondheidsprobleem. In de loop van de negentiende eeuw neemt men een nieuw ziektebeeld waar, de neurasthenie, waar chronische vermoeidheid een belangrijk kenmerk van was. Neurasthenie (of het chronisch vermoeidheidssyndroom/ME waarvan in onze tijd sprake is) kan volgens waarnemers het gevolg zijn van overbelasting in de arbeid. Maar het is nu juist de indruk van de direct betrokkenen, allereerst degenen die met deze aandoeningen te kampen hebben en vaak ook van hen die de behandeling op zich nemen, dat er sprake is van een somatisch verschijnsel.
Aan het einde van de 19e eeuw is nog een ander concept bijzonder populair, namelijk het begrip neurasthenie. Ook hierbij gaat het om een vorm van uitputting die gepaard gaat met een scala aan lichamelijke klachten. Volgens de toenmalige geneeskunde berusten al deze klachten op een tekort aan zenuw-energie.
George M. Beard, de Amerikaanse ontdekker en pleitbezorger van de nieuwe ziekte, vat neurasthenie op als een gevolg van de hectische leefstijl van met name de Amerikaanse samenleving - reden waarom hij haar ook wel aanduidt als 'American nervousness'. Beard maakt al evenmin als Freud een decennium later een probleem van het conceptuele verschil tussen de fysische depletie van energie en het psychische gevoel van uitputting. Beide lijken vloeiend in elkaar over te lopen; anders gezegd: de fysische metafoor verliest al snel haar metaforisch karakter.