paling


paling 1.0

afbeelding

Bron: Ron Offermans
( CC BY-SA 3.0 )

lange, slangachtige vis met een slijmerige, gladde huid, kleine borstvinnen, een lange rugvin die de gehele staart omzoomt en tot de aarsvin reikt, kleine kieuwopeningen en een bovenkaak die korter is dan de onderkaak; aal
Wordt soms in engere zin gebruikt voor volwassen aal oftewel schieraal.

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een paling…

is een vis; is een dier

  • [Leeftijd] is vaak volwassen

    Hoofdsemagram: aal


    Wetenschappelijke naam: Anguilla anguilla

    Rijk Animalia; Dieren
    Stam Chordata; Chordadieren
    Klasse Actinopterygii; Straalvinnigen
    Orde Anguilliformes; Palingachtigen
    Familie Anguillidae; Palingen
    Geslacht Anguilla; Palingen
    Soort Anguilla anguilla

    Algemene voorbeelden


    Er is maar één soort paling, die zowel in zee als in zoet water voorkomt. Vroeger dacht men dat paling en aal twee soorten waren; het zijn echter twee namen voor hetzelfde dier. Ook namen als breedbekpaling, smalbekpaling en schieraal hebben betrekking op één en hetzelfde dier, wàt visser of vishandelaar daarover ook mag beweren.

    http://www.delicatessenhuis.nl/

    Een paling is een eigenaardig dier. Het grootste deel van zijn leven brengt het door in zoet water of langs de kust. Om zich voort te planten ondernemen ze een ongekend lange reis. De paling trekt naar de Sargassozee in het westen van de Atlantische Oceaan bij de Bermuda-eilanden. Op de paaiplaatsen zijn nooit geslachtsrijpe palingen gevonden en evenmin eieren, maar op een diepte van vierhonderd meter wel hele jonge, zes millimeter lange larven.

    NRC,

    Palingen zijn bodemvissen. Ze nemen de giftige stoffen daardoor sneller en beter op dan andere vissoorten.

    Gazet van Antwerpen,

    De glasaal, die zich langzaam ontwikkelt tot paling (oftewel aal) verblijft vervolgens ongeveer acht jaar in het zoete water.

    http://www.visbureau.nl/vissoorten.htm

    Bij de fuikenvisserij op paling in het IJsselmeer, waarbij de fuiken 3-7 dagen in het water verbleven, kwam alle paling levend uit de fuiken.

    http://www.minlnv.nl/infomart/parlemnt/2002/par02115.pdf,

    Combinatiemogelijkheden


    als object bij een werkwoord


    • paling vangen
    • paling vissen
    • een paling vangen

    De deze weken veelbesproken vogel eet bijzonder weinig paling, om het simpele feit dat er weinig paling meer te vissen valt.

    Meppeler Courant,

    Een palingschaar is een vistuig, dat enige gelijkenis vertoont met een meertandige harpoen. Het diende om paling mee te vissen.

    http://www.mot.be/dutch/proverbs.htm

    Bovendien zit de trek van jonge aal uit zee naar de binnenwateren al geruime tijd op een bedenkelijk laag nivo. Dat de beroepsvisserij zo weinig paling vangt heeft hoofdzakelijk daarmee te maken.

    Meppeler Courant,

    Daar [...] viste ik met deeg op ruisvoorn, bliek, brasem en karper, tenzij ik rode regenwormen had kunnen opgraven. Dan probeerde ik paling te vangen. Meestal echter beten de oneetbare baarzen in mijn kronkelende wormen.

    Het woeden der gehele wereld, Maarten 't Hart,

    Als jongens visten wij wel bij het brugje, Soms vingen we een paling of een blei.

    Meppeler Courant,

    • paling peuren

    Viersel was toen een dorp [...], waar op warme zomermaanden mannen hun sloep naar een maanverlichte plaats roeiden om er paling te peuren.

    De Standaard,

    Met een stijf been en een stijf gebogen arm wist hij zich aardig te redden. Leerde vissen met zijn vader en grootvader, peurde paling en verkocht die aan vrienden en bekenden.

    http://www.vanschie.net/pagina.php?pagina_id=175,

    De smid leerde mij lassen, buizen solderen, paling peuren en snoekbaars vissen. Zo gingen we heel vaak zaterdags het Lauwersmeer op om, onder het genot van een pilsje, te vissen.

    http://www.geschiedenisdc.nl/dantumadeel%20toen%20en%20nu/oorlogsmonumenten/meester%20klok.htm,

    met adjectief ervoor


    • armdikke paling
    • dikke paling
    • vette paling

    'Vroegertijd zette ik hier 's avonds fuiken,' zei Klaas, 'haalde je 's morgens armdikke palingen op.'

    De zonnewijzer, Maarten 't Hart,

    Vissen kunnen uitstekend in het zuiveringsbekken van Deurne leven. Dat bleek gisteren toen minister van Leefmilieu Kris Peeters (CD&V) een emmertje blankvoorn en een kuip dikke paling uit de afvoergeul van het station naar boven haalde.

    http://www.standaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=5V1ALVD9,

    "Tientallen kilometers helder zout water met een bloeiende levensgemeenschap, met vette paling, oesters en mosselzaad."

    NRC,

    'Je kunt niet eens meer vissen,' lachte A, 'ik heb in een uur tijd nu al vier dikke, vette palingen gevangen en jij hebt niets.'

    De verpletterende werkelijkheid en andere verhalen, J.M.A. Biesheuvel,

    met adjectivisch tegenwoordig deelwoord


    • een kronkelende paling
    • kronkelende paling

    Met een kerkbankbruine, heftig kronkelende, absurd dikke paling in zijn vuist kwam zijn arm boven.

    Het woeden der gehele wereld, Maarten 't Hart,

    In 1886 vond in Amsterdam het beroemde Palingoproer plaats. De overheid (bestaande uit de gegoede burgerij) wilde het Jordanese volksvermaak van palingtrekken verbieden. Tijdens dit spel werd een levende paling aan een touw boven de gracht gehangen. Spelers moesten de kronkelende paling vervolgens vanaf hun gammele bootjes vast proberen te pakken.

    http://www.kennislink.nl/publicaties/de-discussie-rond-ritueel-slachten

    's Avonds stond de emmer kronkelende paling, die zich doodvrat in het slijmerige zout en zaagsel, in de kleine keuken, happend naar lucht.

    De Hunnen. Dl. 3: Vrede, Jan Cremer,

    in voorzetselgroep


    • op paling vissen

    Man uit Havelte vist illegaal op paling. Een 51-jarige man uit Havelte is gisteravond door de Kovo-politie bekeurd voor het illegaal vissen met zogenaamde zetlijnen.

    Meppeler Courant,

    Op mooie zomerdavonden wordt veel op paling gevist, of liever gezegd op aal.

    http://www.hengelsport.com/pub/?MIval=HS2_artikelen_zout=12

    De politie heeft vrijdagavond twee Steenwijkers (34 en 22 jaar) aangehouden die in de Roomsloot illegaal op paling visten.

    Meppeler Courant,

    • de kweek van paling
    • het roken van paling

    In de volgende paragrafen wordt ingegaan op de karakteristieken van de kweek van paling en meerval in Nederland in relatie tot welzijnsthema's.

    http://www.minlnv.nl/infomart/parlemnt/2002/par02115.pdf,

    In Nederland is de kweek van paling (Anguilla anguilla) qua volume en aantal bedrijven de belangrijkste.

    http://www.pvis.nl/

    Het roken van paling is een echte Nederlandse traditie.

    http://www.visbureau.nl/vissoorten.htm

    Het roken van paling vindt voornamelijk plaats in bedrijven rond het IJsselmeer en de binnenwateren.

    http://www.pvis.nl/

    met voorzetselgroep


    Voorzetsel: in

    • paling in het Hartelkanaal
    • paling in het IJsselmeer
    • paling in de Kempische Vaart
    • paling in de Limburgse Maas

    Hartel en Calandkanaal, veel krabben, wolhand en wat bot en in de avond paling in het Hartelkanaal.

    http://www.totalfishing.nl/Vangstberichten/vangstbericht162.asp,

    De paling in de Kempische Vaart is vergiftigd.

    Gazet van Antwerpen,

    Voordat de paling in het IJsselmeer terechtkomt heeft ze al een hele reis achter de rug.

    http://www.pvis.nl/

    Steenvoorden (1970) meldt dat door de bouw van stuwen de paling in de Limburgse Maas na de jaren dertig sterk afnam.

    http://home.wxs.nl/~hwdenie/

    Voorzetsel: uit

    • paling uit het Hollands Diep, het Haringvliet en in de Maas
    • paling uit het IJsselmeer

    Paling uit het Hollands Diep, het Haringvliet en in de Maas bevat zelfs zoveel PCB dat het niet aan de norm voldoet.

    http://www.waddenzee.nl/dutch/ecomare/NED0039.HTM

    Het best gedocumenteerd is de aanvoer van paling uit het IJsselmeer.

    http://home.wxs.nl/~hwdenie/

    Voorzetsel: van

    • paling van die afmeting
    • paling van meer dan twee kilo
    • palingen van reusachtige afmetingen

    Geloof me maar, een paling van die afmeting is een monster aan je hengel.

    http://www.hengelsport.com/pub/?MIval=HS2_artikelen_zout=12

    Aantrekkelijk is de omgeving van de Grote Meren met hun snoeken van ruim 10 kilo, palingen van meer dan twee kilo, en baarzen boven een kilo.

    http://www.pl-info.net/nl/toerisme/vissen.html

    Het ene ogenblik zit hij palingen van reusachtige afmetingen levend te villen in de schaduw van een vlierbes op het erf langs een sloot, dan weer loopt hij met mij mee naar het veld als ik met de blauw geëmailleerde veldflessen sjouw.

    De verpletterende werkelijkheid en andere verhalen, J.M.A. Biesheuvel,

    met ander, nevengeschikt substantief


    • (snoek)baars en paling
    • snoek, snoekbaars, baars en paling
    • zeelten, karpers, snoeken, baarzen en palingen

    Een gekookte mossel op de haak doet het altijd goed bij (snoek)baars en paling.

    http://www.visserslatijn.nl/index.htm

    Hier bij ons is blankvoorn alleen nog dienstig als aasvis voor snoek, snoekbaars, baars en paling.

    http://www.gsmeets.be/

    Er zijn vele voorbeelden van zeelten, karpers, snoeken, baarzen en palingen die aan de made zijn gevangen.

    http://www.visserslatijn.nl/index.htm

    Vaste verbindingen


    peilingen zijn palingen

    Woordfamilie


    Als deel van een afleiding


    Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


    Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


    paling 1.1

    afbeelding

    Bron: Takeaway
    ( CC BY-SA 3.0 )

    door de mens als voedsel geconsumeerde paling; paling als consumptievis; ook: visgerecht dat bestaat uit paling

    Betekenisbetrekking


    metonymie
    Betrokken betekenissen 1.0 : 1.1

    Semagram (extra betekenisinformatie)


    Paling…

    is consumptievis

        Hoofdsemagram: aal


        Algemene voorbeelden


        Verdeel de tonijn in stukjes en snijd de zalm en de paling in reepjes.

        NRC,

        Niel legde zijn bestek naast zijn bord, schoof de paling van zich af en hij vertelde over de geluiden die altijd in zijn schedel klonken.

        Franklin, Thomas Lieske,

        De smaak van gerookte paling komt het best tot zijn recht als u de paling een half uur voor gebruik uit de verpakking haalt en op kamertemperatuur nuttigt. U geniet optimaal van de palingfilet wanneer u het belegt op wit brood/stokbrood of toast, met als enige toevoeging een beetje peper.

        http://www.delicatessenhuis.nl/

        Combinatiemogelijkheden


        als object bij een werkwoord


        • paling eten

        'Wat ga je daarmee doen?' 'Meenemen,' zei ik, 'ze zijn thuis dol op paling [...].' 'Ik geef je er een kwartje voor,' zei hij. Even aarzelde ik. Hij keek mij glunderend aan en zei: 'Jij bent vast met vies van geld. Twee kwartjes dan.' 'Nee, nee,' zei ik haast wanhopig, 'ze zijn er thuis dol op en dit is zo'n kanjer.' 'Nou, jammer,' zei hij, 'ik had vanavond graag een bordje paling gegeten, maar even goede vrienden hoor, en misschien vang je er nog wel een.'

        Het woeden der gehele wereld, Maarten 't Hart,

        Ook was gebleken, dat de monniken op de terugweg te lang verbleven in een bepaalde plaats waar ze paling aten.

        Meppeler Courant,

        met adjectief ervoor


        • wilde paling

        Wilde paling bevat veel dioxine en kan dus maar beter mondjesmaat worden geconsumeerd, waarschuwde het ministerie, tot grote woede van de vissers.

        de Volkskrant,

        Wilde paling uit bijvoorbeeld het IJsselmeer wordt ook gerookt, maar in zijn geheel verkocht.

        http://www.visbureau.nl/vissoorten.htm

        met adjectivisch voltooid deelwoord


        • gebakken paling
        • gerookte paling
        • gestoofde paling

        Wij Nederlanders beschouwen gerookte paling als een delicatesse. De Belgen serveren paling bij voorkeur 'in 't groen'.

        http://www.visbureau.nl/vissoorten.htm

        Gerookte paling is vacuüm verpakt minstens 10 dagen houdbaar, mits gekoeld bewaard.

        http://www.delicatessenhuis.nl/

        Bob Boenders beet in een toostje gerookte paling, sipte aan zijn champagne en keek vriendelijk knikkend naar het ballet van de aanwezigen als naar de acteurs van een stomme film.

        Cargo, Patrick Conrad,

        'Een goeie keus, meneer,' zei de ober, 'maar als ik u was zou ik de gebakken paling proberen, 't is de specialiteit van de chef.'

        Mank, Herman Brusselmans,

        "Heb je trek in gebakken paling?"

        Requiem voor de geitenmelker, Robin Hannelore,

        Bij gekookte mosselen, gestoofde paling en stoofpotjes met stevige vissoorten zal de toevoeging van amberbier voor een subtiel smaakversterkend effect zorgen.

        http://www.biercuisine.nl/

        In het paviljoen had Camiel gestoofde paling besteld.

        Wat kijk je zorgelijk, schatje, Hermine Landvreugd,

        • gekweekte paling

        De gekweekte paling wordt vaak gebruikt om te roken en vervolgens te fileren.

        http://www.visbureau.nl/vissoorten.htm

        Overigens wordt gekweekte paling al voorzien van een etiket met de herkomst.

        de Volkskrant,

        met voorzetselgroep


        • paling in gelei

        In de winkel is onder andere diepvriesvis te koop (gepaneerde stukjes vis bijvoorbeeld), gezouten vis (haring, ansjovis), gerookte (bokking, sprot of makreel), gemarineerde (rolmops, paling in gelei), als volconserve (zalm, tonijn, sardientjes) of de halfgeconserveerde vis (gerookte paling, gerookte uitgesneden zalm in de koeling).

        http://members.home.nl/vismarkt/gezond.htm

        Onze kelder stond vol jampotten paling in gelei, een attractie voor vrienden en familie aan wie ze regelmatig werden uitgedeeld.

        Het pistool van de rekening, Jan Willem Holsbergen,

        Aangezien haaien als voedsel niet gezocht zijn, wordt het vlees onder fantasienamen, bijv. zeeaal, zeewolf (ook de naam van een aparte vissoort) of paling in gelei verkocht.

        http://home.hetnet.nl/~martijn88/Inhoud/Alg_haaien.html

        met substantief ervoor


        • een toastje paling
        • een toostje gerookte paling

        Dick de Vos van de Partij voor de Dieren maakt een statement door wethouder dierenwelzijn Frank de Wit een toastje paling aan te bieden op de nieuwjaarsreceptie van de gemeente Leiden.

        http://www.sleutelstad.nl/nieuws/archief/2011/01/pvdd-gemeente-negeert-palingverbod,

        Bob Boenders beet in een toostje gerookte paling, sipte aan zijn champagne en keek vriendelijk knikkend naar het ballet van de aanwezigen als naar de acteurs van een stomme film.

        Crago, Patrick Conrad,

        met ander, nevengeschikt substantief


        • paling of kaviaar
        • tong of paling

        Producten als paling of kaviaar, met een consumentenprijs van meer dan een tientje per ons, kunnen hierbij als richtsnoer dienen.

        http://www.vsys.nl/home.htm

        Fijne bakvis, zoals tong of paling bakken we bij voorkeur in de echte boter.

        http://www.hollandsepot.dordt.nl/artikelen/artikelen.htm

        Vaste verbindingen


        Woordfamilie


        Als deel van een afleiding


        Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


        Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen