pantoffel


pantoffel 1.0

afbeelding

Bron: Textkorrektur
( CC BY-SA 3.0 )

gemakkelijk zittend stuk schoeisel met bovenwerk van een zacht materiaal, dat in huis wordt gedragen voor comfort en om de voeten warm te houden

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een pantoffel…

is schoeisel; is een kledingstuk

  • [Uiterlijk] is in klassiek dessin geruit
  • [Deel] bestaat, in het klassieke model, uit laag bovenwerk, al of niet met een wollen voering, en een buigzame, maar stevige zool en heeft gewoonlijk geen sluiting
  • [Materiaal] heeft bovenwerk van zacht en soepel materiaal, bv. wol, vilt of pluche, en een stevige, buigzame zool, bv. van rubber
  • [Geheel] maakt deel uit van een paar
  • [Functie] wordt gedragen om de voeten warm te houden en voor comfort
  • [Plaats] wordt in huis gedragen
  • [Aantal of hoeveelheid]
  • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] zit gemakkelijk; is warm en comfortabel
  • [Gebruikswijze] Op pantoffels wordt vaak gesloft.
  • [Waardering] Pantoffels worden vaak met burgerlijkheid en ouderdom geassocieerd.

Algemene voorbeelden


Ze had liever gehad dat hij zijn pantoffels voor schoenen verwisselde, Michiel moest 'm niet zo zien, zo burgerlijk.

Het wil nog maar niet zomeren, Hannes Meinkema,

Ik sloeg de deken terug, zocht met mijn voeten op het koude linoleum naar mijn pantoffels, maar vond ze niet, en liep toen op de toppen van mijn tenen naar de andere kamer.

Broere, Bart Moeyaert,

In de betegelde hal zaten hier en daar oude mensen in kamerjassen op houten banken, de stok naast zich, pantoffels aan hun voeten.

Siegfried, Harry Mulisch,

Combinatiemogelijkheden


met adjectief ervoor


  • geruite pantoffels
  • pluchen pantoffels
  • trijpen pantoffels
  • vilten pantoffels
  • wollen pantoffels

Anne is nieuwsgierig naar zijn vaderland en vindt een reis naar Tanzania een avontuurlijke afwisseling voor het "burgerlijke" bestaan van haar echtgenoot, dat haar wat stoort. Stel je voor, hij draagt thuis geruite pantoffels en kan avonden voor de televisie hangen.

De Standaard,

Een man met een bleek, benig gezicht en een spitse neus slofte op zijn wollen pantoffels naar meneer Marks, die zijn krant had opengeslagen.

De val, Marga Minco,

met adjectivisch voltooid deelwoord


  • afgetrapte pantoffels
  • gevoerde pantoffels
  • gewatteerde pantoffels
  • versleten pantoffels

Waarom sjokte hij in huis nog steeds op die verkleurde, afgetrapte pantoffels?

Oprechter trouw, Henk Romijn Meijer,

Ik zie Maurice nog lopen op zijn versleten pantoffels.

Acacialaan, Koen Peeters,

als object bij een werkwoord


  • pantoffels aandoen
  • pantoffels aanhebben
  • pantoffels aanschieten
  • pantoffels aantrekken
  • pantoffels dragen
  • pantoffels uitdoen
  • pantoffels uittrekken

We trekken onze schoenen uit en onze pantoffels aan, en zetten onze schoenen waar de pantoffels stonden.

Alle verhalen, Kristien Hemmerechts,

Vaak zijn onze vloeren in huis koud. Mensen dragen dan pantoffels voor de warmte én hun sokken blijven heel.

Algemeen Dagblad,

in voorzetselgroep


  • in pantoffels
  • zijn voeten in pantoffels steken
  • met pantoffels aan
  • op pantoffels
  • op zijn pantoffels
  • op pantoffels lopen

Hij hees zich moeizaam uit bed, stak zijn blote voeten in pantoffels en slofte door de open deur naar zijn werkkamer.

Drugs, Jef Geeraerts,

Henkie zat heel huiselijk met pantoffels aan bij de televisie.

De Cock en de dode harlekijn, Appie Baantjer,

De hele dag op pantoffels lopen is niet goed. De voeten zakken uit in pantoffels en gaan een bepaalde vorm aannemen. Dan passen de schoenen niet meer.

Meppeler Courant,

met substantief ervoor


  • een paar pantoffels

In het portaal, voor de versierde schuifdeuren, doe ik mijn schoenen uit en krijg een paar pantoffels.

Wankel evenwicht, Jennifer Vrielinck,

Vaste verbindingen


onder de pantoffel komen

  1. Vormvariant: onder de pantoffel raken ( (vooral) in België)

    onder de plak komen te zitten

    "Jij zeker lekker zitten lezen terwijl ik het huishouden doe," zegt Toni. Iets anders komt er niet bij hem op als ik hem vraag meer rekening met me te houden. Wat zijn ze bang dat ze onder de pantoffel komen.

    De schaamte voorbij, Anja Meulenbelt,

    Evarist was op den duur zodanig onder de pantoffel geraakt, dat hij Jeanne om geld moest bedelen wilde hij naar de herberg gaan.

    Wij, heksen, Roger Pieters,

onder de pantoffel zitten

  1. onder de plak zitten

    Hij verontschuldigde zich voor het feit dat hij alles alleen moest beredderen, maar ja, aan trouwen had hij nooit gedacht en een oude huishoudster wilde hij niet in dienst nemen: hij wilde niet bemoederd worden of onder de pantoffel zitten.

    Iks, Johan Van Nijen,

op zijn pantoffels iets doen

  1. ( (vooral) in België)
    met groot gemak iets doen

    Dank zij een viertal stereotiepe antwoordmodellen slaagde ik er meestal in flink wat papier weg te werken in minder dan drie uren. Voor Leopold betekende mijn hulp een aanzienlijke tijdbesparing, en voor mij waren het klusjes die ik op mijn pantoffels afdeed.

    Op toernee met Leopold Sondag, Ward Ruyslinck,

een bal op de pantoffel nemen

  1. ( sport en recreatie)
    een aankomende bal direct vanuit de lucht en hard in de richting van het doel schieten

    Synoniem: een bal op de slof nemen

    De vrije trap die volgde was een van hoge kwaliteit. Johan Kuiers stiftte de bal over de acht-mans muur van Staphorst en het was laatste man Joop Schra die achter de muur de bal ineens op de pantoffel nam en doelman Dunnink kansloos liet.

    Meppeler Courant,

Woordfamilie


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


pantoffel 2.0

(sport en recreatie; voetbal; (vooral) in België)

sportschoen

Betekenisbetrekking


generalisering
Betrokken betekenissen 1.0 : 2.0

Algemene voorbeelden


Dankzij mijn prestatie tijdens de 10 mijl van Charleroi [...] startte ik vol zelfvertrouwen. Ik liep zelfs op gewone pantoffels, omdat ik met spikes vreesde voor blaren.

De Standaard,

Bestaan ze nog, de gedreven tennismilitanten, die zich de pantoffels vol blaren en de longen uit het sportieve lijf rennen?

De Standaard,