polder 1.0
Source:
Jan Arkesteijn
(
Publiek domein
)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een polder…
is een stuk land; is een gebied
- [Omvang concreet] is uitgestrekt
- [Uiterlijk] wordt vaak doorkruist door afvoersloten die het polderwater naar een uitwateringssluis of kanaal e.d. leiden
- [Vorm] is vlak of plat
- [Functie] wordt aangelegd om de beschikbare landbouwgronden of woongebieden uit te breiden
- [Ontstaan] ontstaat door drooglegging, bv. van meren of plassen die worden uitgemalen, of door indijking van gebied dat te laag ligt voor voldoende natuurlijke afwatering
- [Plaats] ligt vaak lager dan het omringende water, vaak bij een kust, een waterloop of waar zich vroeger een meer of plas bevond
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is vaak omgeven met waterkeringen zoals dijken
- [Behandeling of bewerking] wordt ontwaterd met een gemaal dat overtollig water naar hoger gelegen omringend water pompt, of door lozing via duikers en uitwateringssluizen indien de stand van het buitenwater geregeld lager is dan het waterpeil van de polder
Algemene voorbeelden
De uitgestrektheid van de polders waar je nog naar de horizon kan kijken zonder dat je overal fabrieken en flats ziet opdoemen, geeft een gevoel van ontspanning.
Verder staan er verbeteringen van de bemaling van enkele polders op stapel. Zo moet de duiker onder de provinciale weg Blokzijl-Steenwijk worden aangepast en enkele watergangen in de polder Halfweg worden verdiept of verbreed.
Om het getij 'buiten' te houden, werd de stormvloedkering bij laag water gesloten. Daardoor kon veel boezemwater vanuit de polders op de laagstaande rivier worden geloosd. Rijkswaterstaat wil vandaag de stormstuw weer opdraaien.
In sommige polders liggen niet alleen dijken langs de buitenkant, maar ook in de polder zelf. Dit zijn binnendijken. Ze verdelen een polder in compartimenten, meestal om te zorgen dat de polder bij dijkdoorbraak slechts voor een deel vol loopt.
Het waterschap Vollenhove heeft woensdag zoveel mogelijk boezemwater door de polders rondgepompt door onder meer in de Beneden Stouwe de inlaat los te zetten. Het gemaal bij de Heerenburg is enige tijd stilgezet, maar draait nu ook weer. Anders komt het peil van de hoogwaterzone in gevaar.
Omwille van het uitzonderlijk belang moet de natuurlijke potentie van het Schelde-estuarium optimaal worden beschermd en ontwikkeld, rekening houdend met de functie voor de scheepvaart en voor het integraal waterbeheer. Dit houdt in dat bijvoorbeeld: de mogelijkheden voor meekoppeling van natuurontwikkeling met de economische functie [...]; de gebieden 'Kuifeend' (Antwerpen), 'Blokkersdijk' (Antwerpen) en de schorren en polders van de Benedenschelde worden gevrijwaard en versterkt.
Combinatiemogelijkheden
als subject bij een werkwoord
- overstromen, vollopen
Het rivierwater zou zo hoog kunnen komen te staan dat het over de dijken stroomt. Het zou ook kunnen gebeuren dat de druk van het water op de dijken zo hoog wordt dat de dijk doorbreekt [...]. Op kleinere schaal geldt hetzelfde voor kanalen en vaarten die hoger liggen dan het omliggende land. Als daar de kades overstromen of de kade doorbreekt, zal de polder overstromen.
Als de polder echt vol loopt, duurt het maanden voordat er weer gewerkt kan worden. Het is maar de vraag of de bedrijven dat kunnen overleven.
als object bij een werkwoord
- een polder bemalen
- een polder droogmalen
- een polder onder water zetten
Omdat deze molen niet in staat bleek alleen de gehele polder te bemalen, werd in 1461 nabij het kasteel de Binckhorst de Binckhorstmolen neergezet.
We kunnen nog een polder droogmalen, maar het ontbreekt de overheid aan fantasie om de beschikbare ruimte te gebruiken.
De bouw van deze boerderij werd mogelijk toen in 1851 de polder in deze omgeving werd drooggemalen.
In 1943 ging het in ons dorp goed mis. De Duitsers wilden de hele polder onder water zetten, om een eventuele aanval van de Amerikanen te verhinderen. Een extra waterlinie.
Als er een overstroming dreigt, kun je beter moedwillig een polder onder water zetten dan wachten tot er ergens een dijk doorbreekt.
met adjectief ervoor
- drassige polder
- lage polder
- vlakke polder
- weidse polder
De Nederlander die, zoals ik, is opgegroeid in de drassige polders van West-Friesland moet aan deze zonnehegemonie wennen.
Rechts van de weg naar Nieuwendam lag een lage polder met welvarende boerderijen, wat boomgaarden en kaarsrechte sloten.
Wie denkt dat hij alles in Vlaanderen al kent, kan bedrogen uitkomen als hij de moeite neemt om op stap te gaan in de regio's van de weidse, vlakke polders in het Brugse Ommeland tot glooiende boomgaarden in Haspengouw.
met adjectivisch voltooid deelwoord
- een drooggemalen polder
- een ondergelopen polder
De titel, Dik water, slaat op de bodemgesteldheid van de in 1874 drooggemalen polder. Men kon zich niet voorstellen dat de slappe grond, ter plaatse aangeduid als dik water, geschikt zou zijn voor woningbouw.
Het stonk kilometers ver in de ondergelopen polder en het kleine profijtje dat die wonderbare visvangst de boeren kan opgeleverd hebben werd zuur betaald toen na de oorlog veel akkers door het zout grondig bleken bedorven.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
- bergingspolder
- binnenpolder
- buitenpolder
- calamiteitenpolder
- domeinpolder
- kleipolder
- kustpolder
- kwelpolder
- landbouwpolder
- nieuwlandpolder
- ontginningspolder
- overlooppolder
- potpolder
- proefpolder
- reservepolder
- retentiepolder
- rijpolder
- rijstpolder
- U-polder
- veenpolder
- V-polder
- zeekleipolder
- zeepolder
- zomerpolder
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
- polderaanpak
- polderaardappel
- polderafspraak
- polderbelasting
- polderbemaling
- polderbestuur
- polderbewoner
- polderboer
- polderbreed
- polderbrood
- poldercatenaccio
- polderconsensus
- poldercultuur
- polderdemocratie
- polderdijk
- polderdiscussie
- polderdistrict
- polderdorp
- polderdrainering
- polderdrama
- polderforel
- poldergebied
- poldergelden
- poldergemaal
- poldergemeente
- poldergras
- poldergrond
- polderhoeve
- polderhooiland
- polderhuis
- polderhunk
- polderhydrologie
- polderinstituut
- polderjongen
- polderkade
- polderkanaal
- polderkeur
- polderland
- polderlandschap
- polderlasten
- polderlucht
- poldermeester
- poldermethode
- poldermodder
- poldermodel
- poldermolen
- poldermoslim
- poldermuseum
- Poldernederlands
- poldernegorij
- polderniveau
- polderopzichter
- polderoverleg
- polderpanorama
- polderpeil
- polderpionier
- polderploeg
- polderpolitie
- polderprincipe
- polderprotectionisme
- polderriool
- polderroute
- polderschepen
- polderslijk
- poldersloot
- polderspits
- poldersport
- polderstad
- polderstelling
- polderstreek
- poldervaart
- poldervariant
- poldervlakte
- poldervlijt
- poldervorming
- polderwater
- polderweg
- polderweiland
- polderwerken
- polderwerker
- polderwijf
- polderwijk
- polderwind
- polderwoord
- polderzicht
- polderzijde
- polderzoon
polder 1.1
((vooral) in België)
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 1.0 : 1.1 |
|---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een polder…
is een instantie
Algemene voorbeelden
Het Provinciaal Centrum voor Milieuonderzoek (PCM) telt een 60-tal personeelsleden en heeft de volgende kerntaken: het wetenschappelijk en technisch onderzoek in de milieusector ten behoeve van het eigen provinciaal beleid [...], de wetenschappelijke en technische ondersteuning van en onderzoek in opdracht van lokale besturen (gemeenten, polders en wateringen).
De antwoorden van deze enquête werden gebundeld tot een lijvig rapport. Dit rapport werd vervolgens per provincie besproken met de polders en wateringen [...]. Deze aanpak resulteerde in een zeer grote betrokkenheid van de Vlaamse polders en wateringen; niet minder dan 66 besturen (63,5% van het totaal aantal) namen actief deel aan deze enquête annex bespreking.
polder 2.0
((vooral) in Nederland; neologisme)
Semagram (extra betekenisinformatie)
De polder…
is een systeem
- [Functie] dient om een consensus te bereiken over arbeidsvoorwaarden en lonen
- [Plaats] vindt typisch plaats in Nederland
- [Betrokkene] betreft overleg tussen werkgevers, vakbonden en overheid
Algemene voorbeelden
De drie partners (kabinet, werkgevers en werknemers) hebben te kennen gegeven 'de polder' nieuw leven in te willen blazen.
'2013 jaar van de waarheid voor de polder'. 'De overlegeconomie moet zich gaan bewijzen. We hebben een lange periode achter de rug waarin het moeizaam ging. Het kabinet staat nu voor complexe vraagstukken waarbij juist de overlegeconomie van belang is.'
Volgens vakbond FNV frustreert het kabinet het overleg met de vakbeweging en de werkgevers over een akkoord. 'We gaan voor herstel van vertrouwen in de polder. Dat is nodig om de economie weer vlot te trekken. Maar op deze manier komen we aan onderhandelen niet toe.
Dit zijn cruciale onderwerpen waar over doorgepraat moet worden. Dat vindt men volgens mij zelfs in Den Haag, maar blijkbaar niet in Zaandam", aldus Meyer. "Ik hoop dat het een slechte overlegtruc is, anders is dit namelijk een middelvinger naar de werkvloer én de polder."
"De polder is terug." Dat zei voorzitter van de werkgeversorganisatie VNO-NCW Bernard Wientjes na afloop van het gesprek dat hij samen met FNV-voorzitter Ton Heerts had met de onderhandelaars van VVD en PvdA. Ook Heerts was opgetogen over het gezamenlijk optrekken van de sociale partners, meldt persdienst Novum.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Etymologie
| Aard herkomst | inheems woord |
|---|---|
| Vroegste datering | 2012 |
polder 3.0
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 1.0 : 3.0 |
|---|