purisme 1.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Purisme…
is een streven
- [Doel of bestemming] wordt nagestreefd om de taal zo zuiver mogelijk te houden
- [Object betroffen] betreft de taal
Algemene voorbeelden
Het soms bijna fanatieke purisme van het Frans staat in fel contrast tot de zorgeloze woordenimport van zijn noorderbuur, het Nederlands.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
purisme 1.1
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 1.0 : 1.1 |
|---|
Algemene voorbeelden
'Dat zijn duimspijkers,' onthulde Hoet. Martine Tanghe, die exquis Nederlands bezigt, zei: 'Punaises, hé.' Waarmee ze Hoet er fijntjes op wees dat duimspijker een akelig purisme van dooie hoofdonderwijzers is.
Jammer dat we in het Nederlands taalgebied daarin zo slordig zijn en met onze eigen purismen de draak steken.
Ofwel doe je de vijftig bovenstaande (en veel andere) woorden allemaal in de ban om de doodsimpele reden dat het gewestelijke termen zijn en die kun je beter niet gebruiken in de standaardtaal. Ofwel vind je dat de Vlamingen de Nederlandse standaardtaal kunnen verrijken met hun Vlaamse woorden, ook al zijn het dialectismen (tutter), gallicismen (labo) of purismen (bestemmeling).
purisme 2.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Purisme…
is een stroming
- [Geheel] is een stroming binnen de moderne kunst
- [Doel of bestemming] streeft er naar kunstuitingen te zuiveren van romantische, decoratieve en subjectieve elementen en kunstuitingen op een objectieve, wetenschappelijke manier vorm te geven
- [Grondslag] is voortgekomen uit het kubisme
- [Tijd] kwam op in de jaren twintig van de twintigste eeuw
- [Onderscheid of tegenstelling] probeert, in tegenstelling tot het kubisme, kunstuitingen te ontdoen van iedere individualiteit
Algemene voorbeelden
Geen van de architecten op de tentoonstelling heeft [...] de pretentie een grote vernieuwer te zijn. Er wordt driftig teruggegrepen naar de verworvenheden van oude modernistische richtingen uit [...] het Interbellum. Als daar waren: De Stijl, het Constructivisme, het Purisme en het Suprematisme.
Zijn grote verdienste is de manier waarop hij de soms extreme principes van verschillende avant-garde bewegingen uit zijn tijd - zoals het Russische constructivisme, de Stijl of het purisme van Le Corbusier - vertaalde tot bijna vanzelfsprekende hedendaagse architectuur.
purisme 3.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Purisme…
is een streven
- [Functie] wordt gedaan om een muziekgenre zuiver en puur te houden
- [Object betroffen] betreft muziek
Algemene voorbeelden
De 29-jarige Xenia Meijer benadert zowel Monteverdi, Frescobaldi, als de Spaanse barok-componisten José Marín en Juan Hidalgo met een directheid waaraan gelukkig elk onbespoten purisme ontbreekt.
De twee zanger-componisten [...] blijven niet steken in purisme, maar brouwen een eigentijdse versie van de traditie, die ze naar vorm en inhoud perfect in de vingers hebben.
purisme 4.0
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 2.0 : 4.0 |
|---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Purisme…
is een streven
- [Functie] wordt gedaan om iets zuiver en puur te houden
Algemene voorbeelden
Nu moet ook het jonge volkje spontaan, maar afgedwongen via eindtermen, het Vlaamse bewustzijn uitdragen. Iedereen die zich verwondert over dit Vlaamse purisme, is nestbevuiler en volksverrader.
De bezoeker kan zich niet aan de indruk onttrekken dat dit charmante purisme niet louter het gevolg is van jarenlang isolement en onderdrukking, het weerspiegelt de eigenzinnige volksziel.
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- fiscaal purisme
- religieus purisme
Purist De Kam duldt geen onkruid in zijn fiscale tuintje; Fiscaal purisme is het streven de Nederlandse belastingheffing 'puur' te houden en aanvallen daarop van de politiek te bestrijden.
Het iconoclasme verbreedde in de achtste en negende eeuw de kloof tussen het oosterse en het westerse christendom. Als reactie op de magische verering van monumentale iconen ontstond een religieus purisme.