reptiel


reptiel 1.0

dier uit een klasse van koudbloedige gewervelde dieren die nagenoeg allemaal op het land leven en die in de regel een geschubde huid hebben, zoals de hagedissen, de slangen, de krokodillen en de schildpadden

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een reptiel…

is een dier

  • [Afmeting] varieert sterk in grootte, van zeer groot, zoals de zeekrokodil, tot zeer klein, zoals de dwerggekko
  • [Geluid] sist; gromt; maakt een sissend of grommend geluid
  • [Bouw] is gewerveld; heeft als schildpad, hagedis, slang of krokodil vier poten
  • [Deel] heeft doorgaans een geschubde huid
  • [Herkomst of oorsprong] is afkomstig van een klasse dieren die al zeer oud is, en waarvan vele soorten, zoals de dinosauriërs en de vliegende reptielen, al lang uitgestorven zijn en alleen gekend zijn via fossielen
  • [Voortplanting] legt eieren waaruit de jongen rechtstreeks voortkomen, zonder een larvaal stadium tussenin; is in sommige gevallen eierlevendbarend en kan zich soms ook ongeslachtelijk voortplanten
  • [Woongebied] leeft nagenoeg altijd op het land
  • [Leeftijd] wordt, afhankelijk van de soort, enkele jaren tot 200 jaar oud
  • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is koudbloedig en vervelt regelmatig
  • [Beweging] kruipt
  • [Gedrag] is meestal een vleeseter, soms een planteneter en heel soms een alleseter; kan een winterslaap houden
  • [Waardering] wordt in sommige soorten soms gehouden en gewaardeerd als huisdier en gezelschapsdier in een terrarium of paludarium
  • [Verscheidenheid] komt voor in meer dan 10.000 soorten in vier ordes: schubreptielen (Squamata), schildpadden (Testudines), krokodilachtigen (Crocodilia) en brughagedissen (Sphenodontidae)

Rijk Animalia; Dieren
Stam Chordata; Chordadieren
Klasse Reptilia; Reptielen

Algemene voorbeelden


Om tocn maar wat gezelschap te hebben, 's avonds na het werk, had hij dertien jaar lang een grijze varaan in huis gehouden, een prachtig, grauw reptiel, dat koninklijk en onbeweeglijk op een tak naar de lambrisering van de zoldering lag te staren.

Allegria! Allegria!, Patrick Conrad,

En het geloof in zulke metamorfosen is niet onbegrijpelijk als je bedenkt dat de oermensen zich omringd zagen door allerlei onverklaarbare veranderingen in de natuur: water dat in ijs verandert, eieren waaruit vogels of reptielen kruipen, bloesems die in vruchten veranderen, het vuur dat plotseling opduikt uit het niets en dat een bos verandert in een zwartgeblakerde woestenij, et cetera.

De Jacht op Proteus, Piet Meeuse,

Terraria voor reptielen kunnen we in verschillende categorieën onder verdelen namelijk: 1 het woestijnterrarium, 2 het tropisch terrarium en 3 het gematigd terrarium.

http://www.kameleon.to/

We kunnen de reptielen onderverdelen in zes hoofdgroepen: hagedissen, slangen, wormhagedissen, schildpadden, krokodillen en alligators en de brughagedis.

http://users.skynet.be/zoekheteensop/reptielen.htm

Combinatiemogelijkheden


met adjectief ervoor


  • een fossiel reptiel
  • eierlevendbarende reptielen
  • prehistorische reptielen

De prehistorische reptielen kruipen weer over de grond, de duistere middeleeuwen lijken het te winnen van de renaissance van de liefde.

Meppeler Courant,

De eieren van eierlevendbarende reptielen staan bij deze wijze van voortplanting minder bloot aan gevaren.

http://www.serpo.nl/spreekb.htm

Duitse onderzoekers melden in Science dat ze een fossiel reptiel vonden dat er een heel eigen vliegtechniek op na hield.

De Standaard,

met adjectivisch tegenwoordig deelwoord


  • vliegende reptielen

Uit de vliegende reptielen echter ontwikkelde zich een tussenvorm naar de vogel, namelijk de reeds veren bezittende archeopterix, die nog rudimentaire tanden bezat.

Verzameld proza, Jotie T'Hooft,

met adjectivisch voltooid deelwoord


  • beschermde reptielen
  • uitgestorven reptielen

Reeds eerder deed de rechtbank uitspraak in deze tegen 3 Nederlandse reptielenhandelaren. Deze werden daarbij, evenals de in Indonesië wonende hoofdverdachte, veroordeeld wegens: deelneming aan een criminele organisatie (inzake illegale handel/smokkel in beschermde reptielen) en het daartoe plegen van valsheid in geschriften.

http://www.schildpaddencentrum.nl/aid1.htm,

Op aanwijzingen van de befaamde vergelijkend anatoom Richard Owen vervaardigde Hawkins enorme modellen van uitgestorven reptielen voor een permanente opstelling bij Crystal Palace.

NRC,

met ander, nevengeschikt substantief


  • reptielen en amfibieën

De meeste personen die een reptiel aanschaffen weten niet hoe deze dieren verzorgt moeten worden, en het grootste deel van de dierenwinkels waar deze dieren te koop zijn geven onjuiste informatie over de verzorging van een reptiel. Het gevolg is dat de meeste reptielen en amfibieën in Nederland niet ouder dan 1 jaar worden.

http://www.thelight.demon.nl/dierenleed/Main_page/index.htm

Van de negentien soorten amfibieën en reptielen die vanouds in het Vlaamse landsgedeelte voorkwamen, zijn er maar vijf niet bedreigd, vertelt Bauwens: groene kikker, bruine kikker, gewone pad, alpenwatersalamander en kleine watersalamander.

De Standaard,

Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


reptiel 1.1

leder dat vervaardigd is uit de huid van reptielen

Betekenisbetrekking


metonymie
Betrokken betekenissen 1.0 : 1.1

Semagram (extra betekenisinformatie)


Reptiel…

is leder

  • [Materiaal] is afkomstig van de huid van reptielen
  • [Functie] wordt vooral gebruikt in schoenen en handtassen

    Algemene voorbeelden


    En daar komen dan de zwart-wit gelakte accessoires bij: tassen, ceintuurs en schoenen, van gelakt kalfsleder tot imitatie croco of reptiel, maar vooral met een opvallend groot aanbod aan witgelakte schoenen.

    De Standaard,

    reptiel 1.2

    iemand met afkeer opwekkende hoedanigheden die doen denken aan een reptiel, zoals bijvoorbeeld kruiperig of vals gedrag, maar ook een verschrompelde, leerachtige, vale huid

    Betekenisbetrekking


    metafoor
    Betrokken betekenissen 1.0 : 1.2

    Semagram (extra betekenisinformatie)


    Een reptiel…

    is een persoon

    • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] heeft iets wat doet denken aan een reptiel, hetzij in zijn gedrag, hetzij in zijn uiterlijk; is soms een vals of kruiperig iemand; is soms iemand die dom en dierlijk leeft; is soms iemand met een lederachtige, verschrompelde, vale huid
    • [Waardering] wordt veracht; wordt soms genomen voor een wezen dat veel lager is dan een mens, lager dan de zoogdieren zelf

      Algemene voorbeelden


      Dat wijf met haar eeuwige borduurraampje, dat wezen dat hem kinderen had geschonken, dat levendbarend reptiel dat als een monster van standsbesef en zedelijkheid door zijn leven had geschuifeld.

      Het overspelige gras, Louis Ferron,

      'Als ik mijzelf tussen twee vergaderingen door weerspiegeld zie in een ruit, ben ik haast verliefd op mijn daadkrachtige beeltenis. Totdat ik 's avonds thuiskom, en opeens voel hoe ik verschrompel tot het miezerige reptiel dat ik ben.'

      Zuiderkruis, Pauline Slot,