schalmei 1.0
Source:
Jan Klimeš
(
CC BY-SA 3.0
)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een schalmei…
is een muziekinstrument; is een instrument; is een voorwerp
- [Afmeting] kan verschillende afmetingen hebben
- [Geluid] heeft een luide, schelle klank
- [Vorm] heeft een bredere conische boring en een bredere klankbeker dan een hobo
- [Deel] heeft een conische pijp met dubbelriet, een conische boring, een verdubbeld onderste vingergat en een klankbeker
- [Tijd] is een oud instrument en werd al in de oudheid en de middeleeuwen gebruikt
- [Gebruikswijze] wordt bespeeld door erop te blazen
- [Gebruiker] werd oorspronkelijk gebruikt door herders
- [Gelijkenis] lijkt op een hobo
Algemene voorbeelden
De hobo heeft zich ontwikkeld uit het middeleeuwse herdersinstrument: de schalmei.
Een schalmei is [...] niet een 'instrumentje voor erbij'. De circulaire ademhalingstechniek is vaak ook nog eens onderdeel van het traditionele gebruik. De klank van vrijwel alle etnische schalmeien is hard en schel, en kombineert moeiteloos met luid slagwerk.
Combinatiemogelijkheden
als object bij een werkwoord
- een schalmei bespelen
Op de vensterbank stonden twee protserige beeldjes van biscuit. Ze stelden een herder en een herderin voor. Het jongetje bespeelde een schalmei, het meisje keek hem met zoete, verliefde blikken aan.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
schalmei 2.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een schalmei…
is een tongwerk
- [Afmeting] is een viervoetsregister (4') of achtvoetsregister (8')
- [Geluid] heeft een klank die aan het geluid van een schalmei doet denken
- [Vorm] heeft een trechtervormige of samengestelde bekervorm
- [Geheel] maakt deel uit van een orgel
- [Functie] fungeert vaak als pedaalstem in neobarokorgels
Algemene voorbeelden
Het Oosterbaanse orgel bromt in zijn labialen, zoemt in zijn prestanten en straalt in de klarinetten en schalmeien van het tongwerk, waarna de bazuin verstomt om de nachthoorn te laten ademen in zijn wening.
Om te beginnen bel ik met Kasper Jansen. Het loeien van koeien? Niet dat hij weet. Koeiebellen wel, Mahler, de Zesde, de Zevende trouwens ook. Maar loeien nee [...]. Dan bel ik met Maarten 't Hart. Hij denkt aan Don Quixote van Richard Strauss, maar bij nader inzien: daar hoor je wel het blaten van schapen, niet het loeien van koeien. Zelf zou hij voor dat loeien een kerkorgel kiezen, een van de tongwerken, de dulciaan, of de schalmei.