sinaasappel


sinaasappel 1.0

afbeelding

Bron: Evan-Amos
( CC BY-SA 3.0 )

(eten, drinken en genotmiddelen)

ronde, oranje citrusvrucht met lichtoranje, sappig vruchtvlees met een lichtzure smaak; appelsien; oranjeappel

Betekenisbetrekking


metonymie
Specifiek 2.0 : 1.0

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een sinaasappel…

is een vrucht; is voedsel

  • [Geur] heeft een sterk aroma
  • [Kleur] heeft een (donker)oranje schil en oranje, lichtoranje of lichtgeel vruchtvlees
  • [Smaak] heeft een lichtzure smaak
  • [Uiterlijk] heeft kleine putjes in de schil
  • [Vorm] is rond
  • [Deel] bestaat uit partjes vruchtvlees, met daarin soms enkele lichtgele pitten, die vrij vast omsloten worden door een witachtig vlies met daaromheen een stevige, oranje schil
  • [Functie] dient als voedsel
  • [Herkomst of oorsprong] wordt voor de consumptie in Nederland en België vaak geïmporteerd uit mediterrane landen, zoals Spanje, of uit Brazilië
  • [Plaats van herkomst] is waarschijnlijk oorspronkelijk afkomstig uit China
  • [Behandeling of bewerking] wordt tijdens het rijpen bespoten met een bestrijdingsmiddel tegen ongedierte en wordt na de oogst vaak voorzien van een waslaagje
  • [Gebruikswijze] wordt, ontdaan van de schil, in partjes uit de hand gegeten of verwerkt in een gerecht, of wordt doormidden gesneden en geperst tot sinaasappelsap. De schil wordt wel verwerkt tot marmelade, of geraspt (zest) en gebruikt als smaakmaker in o.a. gebak, desserts en chocoladeproducten
  • [Stoffelijke inhoud] bevat veel sap
  • [Gelijkenis] lijkt op een mandarijn
  • [Onderscheid of tegenstelling] is groter en ronder dan een mandarijn en heeft een schil die steviger om het vruchtvlees zit dan bij een mandarijn

Rijk Plantae; Planten
Stam Embryophyta; Landplanten
Klasse Spermatopsida; Zaadplanten
Orde Sapindales
Familie Rutaceae; Wijnruitfamilie
Geslacht Citrus
Soort Citrus sinensis

Algemene voorbeelden


Voeg het schil en het sap van de sinaasappel toe, wijn, zout en peper en breng het aan de kook.

http://www.remia.nl/consument/receptenboek/recept.asp?receptid=62

Ze pakte een sinaasappel en verwijderde met geroutineerde gebaren de schil. 'Hier, vitaminen zijn altijd goed.' Hij kreeg drie partjes tegelijk en stopte ze in zijn mond. 'Hoei,' zei hij. 'Ho, hoehoeoei, zuur.' 'Gezond,' zei ze. 'Waarom zeuren mannen toch altijd als ze iets doen wat gezond is. Vooruit, neem de rest nou ook, straks bent u er blij mee.'

De vrouwenoppasser, Peter de Zwaan,

Eet regelmatig fruit, fruit levert namelijk niet alleen belangrijke vitamines maar bestaat voor het merendeel uit water. Wist u dat een sinaasappel voor 83% uit water bestaat en watermeloen maar liefst voor 93%?

http://www.frisdrank.nl/index.html

Combinatiemogelijkheden


als object bij een werkwoord


  • een sinaasappel pellen
  • de sinaasappels persen
  • de sinaasappels snijden
  • sinaasappels uitpersen

Ik ging op een stoel zitten, nam er m'n gemak van, en pelde een sinaasappel.

De droogte, Herman Brusselmans,

Onderweg naar huis koop ik verse yoghurt, sinaasappels en een croissant. De koffie loopt door terwijl ik me douche. Ik wikkel me in een witte handdoek, zet een plaat op, pers de sinaasappels en geniet van mijn ontbijt.

Alle verhalen, Kristien Hemmerechts,

Haal de schil en de witte velletjes van de sinaasappels. Snijd de sinaasappels in plakken en gooi de pitjes weg. Vang het sap op in een kom. Snijd het lof in repen. Maak een vinaigrette [...]. Roer er het sinaasappelsap door en mosterd en peper en zout naar smaak.

NRC,

En dan had zij de volgende ochtend vast twee croissantjes voor hen in de oven gelegd, sinaasappels uitgeperst, en naïef over ditjes en datjes gekletst.

Zonder genade, Renate Dorrestein,

met adjectief ervoor


  • een grote sinaasappel
  • haar halve sinaasappel
  • een hele sinaasappel
  • een kleine sinaasappel
  • de sappige sinaasappel
  • een verse sinaasappel
  • zoete sinaasappel
  • de zure sinaasappel
  • bittere sinaasappelen
  • smakelijke sinaasappelen
  • Spaanse sinaasappelen
  • Zuid-Afrikaanse sinaasappelen
  • beurse sinaasappels

We lopen even snel binnen bij biologische winkel De Estafette voor de geitenkwark en een grote sinaasappel.

http://nijmegeneet.nl/zelf-koken/zoet/geitenkwark-sinaasappelsouffle/,

De ene vrouw raspt de schil van haar halve sinaasappel voor de cake die ze wilde bakken; de ander eet het vruchtvlees van de andere helft.

http://edensadr.fol.nl/index.html

En zelfs na 't koken bevat één portie spruitjes 4x zoveel vitamine C als een hele sinaasappel.

http://www.degroentenman.nl/

Maak een natuurlijke luchtverfrisser door een flink aantal kruidnagels te prikken in een kleine sinaasappel en hang hem aan een lint in bijvoorbeeld het toilet.

http://www.omaweetraad.com/tipview.php?rubriek=diverse&label=Luchtjes

Na de boterhammen, de vlot opgelepelde yoghurt en de sappige sinaasappel had men alom sigaretten opgestoken, zonder om toestemming te vragen.

Blanco, Peter Terrin,

Het wordt dus tijd om fruit meer en meer in je voeding in te schakelen. Het hele jaar door vind je ze in alle kleuren en variaties. Begin eens bij het ontbijt met een verse sinaasappel (eventueel geperst).

http://www.vig.be/

De sinaasappel of appelsien is de vrucht van de sinaasappelboom (Citrus sinensis), die tot het geslacht Citrus behoort. De vrucht wordt ook wel zoete sinaasappel genoemd, om hem te onderscheiden van de zure sinaasappel (Citrus aurantium).

http://www.receptenbaan.nl/sinaasappel

1 kilo vrij zure bloedsinaasappelen, 1 pond bittere sinaasappelen of bergamotten, 250 g zwarte olijven in olie, 2 bolletjes knoflook, zout, zwarte peper en 1 grote theelepel komijn.

http://www.webchef.nl/recept/fruit/clementines/

Ik leef van m'n pen, dat wil zeggen: ik schrijf boeken (met de opbrengst van m'n debuut heb ik een kilo smakelijke sinaasappelen gekocht, waarvoor dank, lezer).

Histoire d'amour sentimentale (de nouveau); Détresse (een groteske), Koen Sonck,

We kopen Zweedse meubels, Italiaanse hammen, Spaanse sinaasappelen, Portugese wijn, Franse kaas, Duitse auto's, Engelse computers.

http://www.nieuws-platform.nl/enigma.php?itemid=790,

Ik ging op een stoel zitten, nam er m'n gemak van, en pelde een sinaasappel. 'Het zijn Zuid-Afrikaanse sinaasappelen,' zei ik, 'dat voel ik aan het pellen. Goeie kwaliteit.'

De droogte, Herman Brusselmans,

Hij ging naar de markt en wist ongezien een paar beurse sinaasappels die op de grond lagen mee te nemen. Misschien kan ik die wel uitpersen , dacht hij , van één beurs plekje ga je niet dood.

De steen der wijzen, J.M.A. Biesheuvel,

met adjectivisch voltooid deelwoord


  • {beschimmelde, uitgeperste] sinaasappels

Nog altijd proberen zij hun koopwaar, die niet meer waard is dan een handvol beschimmelde sinaasappelen, uit te venten.

De mensheid zij geprezen, Arnon Grunberg,

Koffieapparaat. Twee uitgeperste sinaasappels. Tijgerbrood met pindakaas en jam.

Engelenplaque, A.F.Th. van der Heijden,

met substantief ervoor


  • partjes sinaasappel
  • schijfjes sinaasappel
  • stukjes sinaasappel

Een vraag van veel toekomstige Elfstedentochtschaatsers is, wat ze mee moeten nemen voor onderweg. Geen boterhammen, geen blokjes kaas, geen worstjes, geen chocolade. Maar wel over rozijnen, dextrogeen (suiker), lauwe melk met suiker. De schaatsers mogen onderweg wel stukjes sinaasappel aannemen.

http://www.drf.nl/sport/11steden/1997/default97.htm

De eend op een verwarmde schotel leggen, begieten met de heel warme saus en rondom garneren met dunne schijfjes sinaasappel. Onmiddellijk opdienen.

http://ftp.castel.nl/~boomf03/gestoofde%20eendvogel%20met%20witte%20ra.htm

Belegsuggesties: kerriesaus [...], kalfsfricandeau met bearnaisesaus, tomaat en kappertjes [...], hazelnootpasta met partjes sinaasappel en blaadje munt.

http://www.brood.net/gesc_00.cfm

Woordfamilie


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


sinaasappel 1.1

(gezondheid, geneeskunde en zorg)

etherische olie die wordt gewonnen uit de schil van de sinaasappelvrucht; sinaasappelolie

Betekenisbetrekking


metonymie
Betrokken betekenissen 1.0 : 1.1

Semagram (extra betekenisinformatie)


Sinaasappel…

is een olie; is een vloeistof; is een stof

  • [Herkomst of oorsprong] wordt gewonnen uit de schil van de sinaasappelvrucht
  • [Aggregatietoestand] is vloeibaar

    Algemene voorbeelden


    Cananga heeft antidepressieve, rustgevende eigenschappen, die van pas komen om gevoelens van angst, paniek en frustraties te verzachten [...]. Ze doorbloedt de huid, zodat haargroei wordt aangezet. - vermengt zich goed met de citrusoliën zoals sinaasappel, neroli, petitgrain, bergamotte, pompelmoes, citroen, groene citroen, mandarijn.

    http://www.ganesha.be/olie.html

    Verdampen of verstuiven van petitgrain al dan niet samen met lavendel en sinaasappel geven een ontspannen omgeving. Een heerlijk rustgevend bad. 5 dr petitgrain, 5 dr lavendel en 2 dr sinaasappel vermengen met eigeel, melkpoeder, neutraal badschuim of zeezout.

    http://www.ganesha.be/olie.html

    sinaasappel 1.2

    smaak of geur als die van de sinaasappelvrucht

    Betekenisbetrekking


    metonymie
    Betrokken betekenissen 1.0 : 1.2

    Semagram (extra betekenisinformatie)


    Sinaasappel…

    is een geur; is een smaak

    • [Smaak] is zuur, zoetzuur of zoet

      Algemene voorbeelden


      Voor wie het liever wat minder zoet heeft, werden fruitcuberdons op de markt gebracht in de smaken groene appel, sinaasappel en aardbei (slechts verkrijgbaar in de zomermaanden).

      http://www.obcebdbh.be/export/centre-information/publications/dossiers/es/2001_nl/es-suikergoed/part1-1_nl.html

      Thee met een smaakje, en dan met name fruitsmaken als sinaasappel, citroen, framboos of zwarte bes, kunnen een aanslag op de tanden zijn.

      De Telegraaf,

      sinaasappel 2.0

      afbeelding

      Bron: Forest & Kim Starr
      ( CC BY 3.0 )

      in warme gebieden voorkomende, groenblijvende boom die ronde, oranje citrusvruchten draagt met lichtoranje, sappig vruchtvlees met een lichtzure smaak; sinaasappelboom

      Semagram (extra betekenisinformatie)


      Een sinaasappel…

      is een boom; is een plant

          Algemene voorbeelden


          Op de terrassen vind je in pot tal van orangerieplanten zoals citrussen (sinaasappelen, pompelmoezen, grapefruit, mandarinen, clementines, citroenen, limoenen), maar ook kruisingen zoals de Citrus lipo.

          http://www.ieper.be/default.aspx?SGREF=5575&CREF=22626,

          Petit grain - blad (Citrus aurantium) - een vriend van de gespannen mens. Wordt gewonnen uit de bladeren van de sinaasappel. - kan drukke kinderen kalmeren en bevordert het in slaap komen.

          http://www.ganesha.be/olie.html