verteller


verteller 1.0

iemand die iets vertelt

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een verteller…

is een persoon

  • [Activiteit of handeling] vertelt iets
  • [Belanghebbende of begunstigde] doet zijn verhaal voor een gehoor, voor mensen uit zijn omgeving, voor kinderen of voor een publiek
  • [Object betroffen] brengt een verhaal, een vertelling, een relaas, een sprookje e.d.

    Algemene voorbeelden


    Bij prentenboeken springen de tekeningen of schilderijtjes het eerst in het oog. Men zou ervan kunnen uitgaan dat die prenten voldoende moeten zijn om een goed boek op te leveren dat kinderen en de volwassen verteller of voorlezer boeit. Niets is minder waar. Prentenboeken waarvan de tekst er maar een beetje slordig bij is gezet of die een tam verhaal voorschotelen, vallen nogal snel uit de boot.

    De Standaard,

    Voor nep-viruswaarschuwingen geldt het zelfde principe als voor volksverhalen (sprookjes, sagen, moppen): de verzinners, de eerste vertellers of verzenders zijn zelden of nooit te achterhalen.

    http://www.meertens.nl/

    Een pop-up boek vereist, zeker bij zeer jonge kinderen, een enthousiaste verteller die met veel zin voor drama, de bewegende elementen in het verhaal hun werk laat doen.

    De Standaard,

    Joseph Roth beoefende een journalistiek van de persoonlijke verteller, zoals die leefde in zijn romans.

    De Standaard,

    Aangezien zijn werkgevers vader Fo geregeld van post veranderen, verhuist het gezin om de haverklap. Overal waar hij terechtkomt trekt de jonge Dario op zoek naar vertellers en verhalen. Urenlang zit hij in tavernes en op piazza's te luisteren naar de sterke en spitse verhalen van glasblazers, vissers en andere volkse figuren.

    http://www.kuleuven.ac.be/up/jona/jona9900-2/p5_Dariofo.html,

    Combinatiemogelijkheden


    met voorzetselgroep


    Voorzetsel: over

    • een verteller over zijn betrokkenheid bij het verzet
    • een verteller over zijn levensloop
    • een verteller over zijn werk

    Bos bleek een gezellig verteller over zijn levensloop en de manier waarop hij zijn kunstwerken maakt.

    Meppeler Courant,

    André Heintz is een zeer bescheiden verteller over zijn betrokkenheid bij het verzet in Normandië.

    NRC,

    Voorzetsel: van

    • een verteller van een verhaal
    • een verteller van feiten

    Ik was een voorbeeldig luisteraar naar vertellers van concrete feiten en een verslinder van om het even welk drukwerk waar leven in stak.

    Miniaturen, Karel Jonckheere,

    Woordfamilie


    Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


    Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


    verteller 1.1

    iemand die in een roman of een verhaal door de auteur wordt gebruikt als medium om het verhaal te vertellen; spreker in een roman
    In de meeste gevallen gaat het om een personage in de eerste of de derde persoon of om iemand, soms de auteur zelf, die het verhaal als buitenstaander vertelt.

    Betekenisbetrekking


    specialisering
    Betrokken betekenissen 1.0 : 1.1

    Semagram (extra betekenisinformatie)


    Een verteller…

    is een persoon

        Algemene voorbeelden


        In 'Gesloten huis', de autobiografische roman van Nicolaas Matsier, staat een voorval beschreven waarvan de verteller, Tjit, niet uit kan maken of het nu zijn eerste herinnering is, zoals hij zelf graag zou denken, of een anekdote, vele malen verteld door zijn moeder.

        Waarom het leven sneller gaat als je ouder wordt, Douwe Draaisma,

        Marek van der Jagt, zelf verteller en hoofdpersoon, is in 'de geschiedenis van mijn kaalheid' bezeten op zoek naar amour fou.

        http://home.wanadoo.nl/ewouw/marek.htm,

        Vaste verbindingen


        Woordfamilie


        Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


        Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


        verteller 1.2

        iemand die zonder aan de eigenlijke actie deel te nemen het uitgebeelde verhaal in een film, een theaterstuk of een muziekstuk vertelt en becommentariëert
        In een film gebeurt dit meestal door middel van een offscreenstem, in de muziek is de verteller een zanger of declamator die geen uitbeeldende rol heeft.

        Betekenisbetrekking


        specialisering
        Betrokken betekenissen 1.0 : 1.2

        Semagram (extra betekenisinformatie)


        Een verteller…

        is een persoon

            Algemene voorbeelden


            Een van de verrassingen van Luna Papa is, dat de ongeboren zoon van Mamlakat daadwerkelijk getuige is van de belevenissen van zijn moeder. Regisseur Choedojnazarov heeft hem gewoon een stem gegeven en hem tot de verteller van het verhaal gemaakt.

            http://www.ou.nl/open/rma/spiegel/frames11.htm

            Er is niet nagesynchroniseerd, dat zou te duur worden, maar een verteller becommentariëert de handeling, vat gebeurtenissen en teksten van de belangrijkste sprekers samen.

            NRC,

            Vrijdag en zaterdag treedt de 49-jarige Deelder als verteller op in het muzikale sprookje Peter en de wolf van Prokofjev, dat sinds 1936 al voor minstens drie generaties de eerste kennismaking is geweest met de instrumentale samenstelling van een symfonie-orkest.

            NRC,

            Woordfamilie


            Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


            verteller 1.3

            iemand die in een theatervoorstelling de verschillende nummers of actiescènes met verhalen aan elkaar praat

            Betekenisbetrekking


            specialisering
            Betrokken betekenissen 1.0 : 1.4

            Semagram (extra betekenisinformatie)


            Een verteller…

            is een persoon

                Algemene voorbeelden


                Zo kreeg het hommage-concert vorm: vrienden uit diverse plaatsen, die allen een korte set speelden, met Wannes als verteller en reiziger steeds ertussen of even erbij.

                De Standaard,

                Met het programma rond Magister X bezochten Capilla Flamenca en verteller Johan Van Cauwenberghe reeds een dertigtal plaatsen in Vlaanderen.

                De Standaard,

                Aan de Churchillaan wordt om 19.00 uur 'The Young Messiah' opgevoerd. 'Samen op Weg' nam Tom Parkers bewerking van het gelijknamige stuk als uitgangspunt en voegde hier zelf nog vier nummers uit de oorspronkelijke Messiah aan toe. Zo ontstond een 55 minuten durend muziekprogramma met een eigen decor, waarbij de diverse nummers op passende wijze door een verteller aan elkaar worden gepraat.

                Meppeler Courant,

                verteller 2.0

                iemand met de gave om boeiend te vertellen; iemand die goed kan vertellen

                Semagram (extra betekenisinformatie)


                Een verteller…

                is een persoon

                • [Kwaliteit] is zeer goed en boeiend in wat hij doet
                • [Activiteit of handeling] vertelt verhalen

                  Combinatiemogelijkheden


                  met adjectief ervoor


                  • een begenadigd verteller
                  • een boeiend verteller
                  • een briljant verteller
                  • een echte verteller
                  • een eersteklas verteller
                  • een effectief verteller
                  • een episch verteller
                  • een geboren verteller
                  • een gevierd verteller
                  • een gezapig verteller
                  • een goed verteller
                  • een groot verteller
                  • een hartstochtelijk verteller
                  • een literaire verteller
                  • een matig verteller
                  • een onderhoudend verteller
                  • een rasecht verteller
                  • een rustiek verteller
                  • een sappig verteller
                  • een sober verteller
                  • een sprankelend verteller
                  • een uitstekend verteller
                  • een vlot verteller

                  Jakob legde, episch verteller die hij was, zijn linkerhand op de sokkel van het beeld en gebaarde met zijn rechter naar de struiken die het gazon omgaven. 'Ja, dat is alweer lang geleden ... daar, tussen die struiken, stond ie naar me te koekeloerissen ... Nou ja, naar mij. Nou ja, dat doet er ook niet toe. In ieder geval dacht ie dat ik hém niet zag staan ... Een matroosje met vuurrode lippen. Verdomd, een matroosje ... hier in de Achterhoek.'

                  Het overspelige gras, Louis Ferron,

                  Op de zondagsschool was Klaas Würsten al een boeiend verteller.

                  Meppeler Courant,

                  Nelle De Maeyer is een geboren verteller, haar hart voor kinderen deed zelfs Kura smelten.

                  http://www.veto.student.kuleuven.ac.be/jg29/veto2922/voixgras.html

                  Ik vond hem een prettige reisgenoot, een vlot verteller en een man die nooit om een nieuw onderwerp verlegen was.

                  De koorddanseres en andere herinneringen, Rico Bulthuis,

                  De meeste leraren zijn matige vertellers, de klas is onoverzichtelijk groot, een deel van de boeken is saai.

                  Kriblijn, Barber van de Pol,

                  Woordfamilie


                  Als deel van een afleiding


                  Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


                  Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


                  verteller 2.1

                  schrijver van wie het voornaamste talent het vertellen van verhalen is; vertellend schrijver

                  Betekenisbetrekking


                  specialisering
                  Betrokken betekenissen 2.0 : 2.1

                  Semagram (extra betekenisinformatie)


                  Een verteller…

                  is een persoon

                  • [Soort] is een schrijver
                  • [Deskundigheid of vaardigheid] heeft de eigenschap goed verhalen te kunnen vertellen

                    Algemene voorbeelden


                    Stephen King is een ijzersterk en intelligent verteller, die de lezer telkens vanaf de eerste bladzijden in zijn greep heeft en dat niveau tot het einde kan volhouden, in sommige van zijn boeken zelfs ruim vijfhonderd bladzijden lang.

                    De Standaard,

                    Naar mijn indruk ontstaat het maken van onderscheid tussen volksromans en 'serieuze' of 'literaire' romans ook aan het eind van de achttiende eeuw en wordt er feitelijk pas in de tweede helft van de negentiende eeuw met zoveel geweld op dit onderscheid gehamerd [...]. Pas in de twintigste eeuw ondernemen de volksschrijvers, ook wel "vertellers" genaamd, een tegenaanval, in ons land Jan de Hartog o.a. Zij willen au sérieux genomen worden.

                    Ik draag geen helm met vederbos, W.F. Hermans,

                    Combinatiemogelijkheden


                    met adjectief ervoor


                    • een begenadigd verteller
                    • een echte verteller
                    • een eersteklas verteller
                    • een effectief verteller
                    • een gevierd verteller
                    • een gezapig verteller
                    • een groot verteller
                    • een literaire verteller
                    • een rasecht verteller
                    • een sober verteller

                    Zo zou, bij voorbeeld, 'de vulgaire geschiedenis van Charelke Dop' door Ernest Claes, geschreven in het particularistische idioom van deze gevierde verteller, zonder méér, zonder commentaar, geheel vanzelfsprekend, in het 'maandschrift' worden opgenomen.

                    De bierkaai. Kladboek 2, Jeroen Brouwers,

                    'Alberts heeft een haast terloopse wijze van schrijven', constateerde Kees Fens ooit in De Volkskrant. In datzelfde blad maakte Willem Kuipers gewag van 's mans 'meesterlijk vermogen tot beknoptheid' en sprak Arnold Heumakers van een schrijver 'die zich doet kennen als een sober maar effectief verteller.'

                    http://web.inter.NL.net/hcc/Her.Jansen/index.html,

                    Nu is Morriën niet alleen evenals Wolkers een begenadigd verteller, maar lijkt ook hij over een fabelachtig geheugen te beschikken.

                    NRC,

                    Woordfamilie


                    Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


                    Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


                    verteller 2.2

                    kunstenaar die door de beeldende kwaliteit van zijn werk bij zijn publiek verhalen oproept
                    Zowel gebruikt voor beeldende kunstenaars, filmmakers als musici.

                    Betekenisbetrekking


                    metafoor
                    Betrokken betekenissen 2.0 : 2.2

                    Semagram (extra betekenisinformatie)


                    Een verteller…

                    is een persoon

                    • [Soort] is een kunstenaar
                    • [Deskundigheid of vaardigheid] roept door de beeldende kwaliteit van zijn werk bij zijn publiek verhalen op

                      Algemene voorbeelden


                      Een huishouden van Jan Steen is er synoniem voor een chaotisch, verlopen gezin, een zootje zoals de schilder dat zo vaak met zwier en zogezegd realistisch op doek zette. De verteller Jan Steen is daardoor in Nederland zelfs vandaag nog steeds bekend en geliefd. Men stelt er zich spontaan ondeugende kinderen, dronkenlappen, lichte meisjes en grimassen trekkende oudjes bij voor.

                      De Standaard,

                      Door een groot deel van het doek wit te laten en het gebruik van acrylverf creëert hij een afstandelijke kunst [...]. Hierdoor ontstaat er weer een spanning in Bervoets' oeuvre tussen de schilder en de verteller. Soms krijgt de vorm de bovenhand, soms het figuratieve.

                      http://millennium.arts.kuleuven.ac.be/studentcs/portal/biennale/ned/index.htm

                      Kieslowski's Dekalog heeft niets belerends, wil geen profetie zijn. Aan de hand van katolieke tema's als zonde en verlossing gaat de regisseur op zoek naar de fundamentele waarden van het leven. Zoals steeds manifesteert hij zich daarbij als een meester in de akteursregie en een briljant verteller.

                      De Standaard,

                      Betoverend mooi en expressief zingt Lupu de afsluitende Zum Schluss-melodie. Een korte aanzet tot applaus wuift hij snel weg, en ogenblikkelijk stapt hij binnen in de Waldszenen: een geboren verteller, die je doet opkijken of de adem doet inhouden.

                      De Standaard,

                      Woordfamilie


                      Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


                      verteller 3.0

                      iemand die als beroep voor een publiek verhalen vertelt

                      Betekenisbetrekking


                      specialisering
                      Betrokken betekenissen 1.0 : 3.0

                      Semagram (extra betekenisinformatie)


                      Een verteller…

                      is een persoon

                      • [Activiteit of handeling] vertelt verhalen
                      • [Belanghebbende of begunstigde] werkt voor een publiek
                      • [Oorzaak, reden of aanleiding] doet zijn werk voor zijn beroep
                      • [Organisatie en organisatiewijze] werkt meestal zelfstandig

                      Algemene voorbeelden


                      In een wereld die beseft dat evenementen moeilijk te beoordelen zijn, waarin kennis zich steeds meer tot probabiliteiten beperkt en waarin de taak van de schrijver, de rechter en de wetenschapper netjes van elkaar gescheiden worden, gedraagt menig journalist zich als een ware renaissancistische uomo universale. Hij is speurder, verteller, rechter, politicus, filosoof, boetepredikant en wetenschapper, en dat allemaal tegelijkertijd.

                      De dramademocratie, Mark Elchardus,

                      De vertellers moeten werken voor een doelpubliek van kinderen van 4 tot 7 jaar.

                      De Standaard,

                      Ruim 600 vertellers trekken op aanvraag het hele land door en doen zowel culturele centra in de provincie aan als bibliotheken in Parijs aan. In Frankrijk bestaat trouwens een beroepsvereniging van vertellers en er zijn meerdere opleidings- en stageplaatsen.

                      De Standaard,

                      Elleke wil het oude beroep van verteller in ere herstellen en zij heeft het daartoe in een 'nieuw' jasje gestoken.

                      Meppeler Courant,

                      Woordfamilie


                      Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


                      Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen