voorzetsel 1.0
(taal en taalkunde)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een voorzetsel…
is een woord
- [Groep] maakt deel uit van een woordgroep
- [Functie] geeft de relatie aan tussen de woordgroep waar het voor staat en andere woorden in een zin
- [Plaats] staat voor de woordgroep waar het bijhoort
- [Voorbeeld of specimen] is bv. aan, bij, door, met, uit, zonder
Algemene voorbeelden
In het Nederlands mag een voorzetsel niet gevolgd worden door een voornaamwoord als dat voornaamwoord niet naar een persoon verwijst.
Driejarigen kennen de meeste eenvoudige zinstypen [...], maar hun zinnetjes zijn kort, opgebouwd rond inhoudswoorden [...] en er ontbreken vaak nog functiewoorden zoals voorzetsels, tussenwerpsels, voornaamwoorden.
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- Nederlandse voorzetsels
Allemaal Franse en Engelse citaten, afgewisseld met gallicismen en anglicismen en wat Nederlandse voorzetsels en voegwoorden.
met ander, nevengeschikt substantief
- lidwoorden of voorzetsels
Het allerergst was dat Góngora er zondere nadere toelichting toe overging de Latijnse syntaxis toe te passen op het Spaans. Dat wil zeggen dat hij lidwoorden of voorzetsels scheidde van zelfstandige naamwoorden, hulpwerkwoorden van bijwoorden en zo verder.
overig
- het voorzetsel met
- het voorzetsel uit
- het voorzetsel van
A.F.Th. van der Heijden - Het leven uit een dag [...]. De titel van het boek is op het eerste gezicht het leven dat maar een dag duurt. Het voorzetsel 'uit' zou echter kunnen betekenen: uit dit leven stapt en in de wereld van de herhaling terecht komt.
Een eenvormige schrijfwijze in Nederland en in Vlaanderen van de familienamen die voorafgegaan worden door het voorzetsel van of het lidwoord de (of beide).
Ons voorzetsel met is in het Russisch s, dus smet en mets zijn taalslangen.
Vaste verbindingen
Woordfamilie
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
voorzetsel 2.0
(weinig gebruikt)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een voorzetsel…
is een element; is een deel
Algemene voorbeelden
De website van het Stedelijk Modemuseum Hasselt is geïntegreerd in de portal van de stad Hasselt, die zich trouwens het label hoofdstad van de Smaak toekent (waarbij we ons moeten afvragen wie dat label heeft toegekend) [...]. De site maakt dus integraal deelt uit van de portal van Hasselt en staat dus niet op zichzelf; het voorzetsel stedelijk wordt hier met andere woorden erg letterlijk genomen.
De Schot Ronald McDonald dreigt met een proces tegen McDonald's. De gepensioneerde onderwijzer, met dezelfde naam als de clown van McDonald's, beschuldigt de restaurantketen van het besmeuren van zijn Schotse afkomst. 'Ik zal klacht indienen omdat mijn naam is opgevorderd door een clown', schreef McDonald in een brief naar McDonald's [...]. De brief gaat voort: 'Het voorzetsel Mc en de naam McDonald worden in Schotland gebruikt en zijn over heel de wereld verspreid eeuwen voordat uw firma op de markt kwam.'