vrucht


vrucht 1.0

het uitgegroeide vruchtbeginsel van een bloem dat de zaden bevat en dat soms is samengegroeid met andere bloemdelen, zoals de bloembodem

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een vrucht…

is een plantendeel; is een deel

  • [Vorm] bestaat in verschillende vormen en typen; is een vlezige vrucht (bv. appel, tomaat) of een droge vrucht (bv. noot)
  • [Deel] bestaat uit een vruchtwand, vruchtvlees en zaad; is soms samengegroeid met andere plantendelen, bijvoorbeeld de bloembodem of de kelkblaadjes
  • [Geheel] maakt deel uit van een plant, boom of struik
  • [Functie] dient voor de voortplanting van een plant; dient tot voedsel indien eetbaar
  • [Ontstaan] is het uitgegroeide vruchtbeginsel van een bloem
  • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is enkelvoudig als uit één bloem één vrucht ontstaat; is veelvoudig als uit één bloem meer vruchten ontstaan; is samengesteld als een vrucht is ontstaan uit een een cluster van bloemen; is eetbaar of niet eetbaar

Algemene voorbeelden


In het vruchtbeginsel - het vrouwelijke gedeelte van de bloem - bevinden zich de zaadknoppen; daarboven de stijl en de stempel die kleverig wordt en enzymen bevat die de stuifmeelkorrel doen kiemen. De kiemende stuifmeelkorrel groeit met de stuifmeelkiembuis door de stijl tot binnen in het vruchtbeginsel waar de bevruchting plaats grijpt: de celkern van de stuifmeelkiembuis versmelt met de eikern van de zaadknop, die tot zaad zal uitgroeien. Het vruchtbeginsel groeit later uit tot vrucht.

http://www.agriflanders.be/ned/2001/blikvangers/bijenteelt.asp

In de plantkunde ontstaat een vrucht uit het vruchtbeginsel. We spreken van een schijnvrucht wanneer naast het vruchtbeginsel en het zaadbeginsel, ook andere plantendelen gaan meedoen met de vruchtvorming. [...] Andere plantendelen die aan de vruchtvorming meedoen, kunnen zijn: de bloembodem, de kelkblaadjes of de bloeistengel. Voorbeelden van schijnvruchten zijn de aardbei, vijg, ananas, beukennoot, tamme kastanje, rozenbottel, cashewnoot en eikel.

(onbekend)

Het vanillestokje is de lange, zwarte vrucht van exotische klimplanten, o.a. de Vanilla planifolia (met gele bloemen) of de Vanilla imperialis (met roze bloemen), familie van de orchidee.

http://www.hollandsepot.dordt.nl/producten/producten.htm

Er zijn ook een aantal planten bv. rozen, vele zomerbloeiers en de zuiderse planten o.a. Cestrum elegans, Lantana enz. die door terug te snoeien direct nadat ze uitgebloeid zijn een snellere herbloei krijgen. Meestal dragen zij ook vruchten, door kort terug te snoeien beletten we dat alle energie naar de vrucht gaat.

http://www.groengids.be/

De klimop is volwassen geworden en geeft bloemen en vruchten.

De Standaard,

Combinatiemogelijkheden


als object bij een werkwoord


  • vruchten dragen

Oranje als combinatiekleur. Het spreekt voor zich, gezien de reeds hoger gestipuleerde kracht of zelfs overmacht die te veel van deze kleur voor uw tuin kan betekenen. Vandaar dat we hier zeker ook naar planten moeten kijken die niet enkel rijk bloeien maar bijvoorbeeld ook prachtig en rijkelijk vruchten dragen.

http://www.detuingids.be/pages/list.asp?Cat=1=aanleg

met voorzetselgroep


  • de vrucht van
  • de vruchten van

Bijen zorgen ervoor dat de vruchten van vele gewassen zich beter ontwikkelen. Denk hierbij dan niet alleen aan onze fruitbomen, maar ook aan de bessen en vele wilde planten.

http://www.anibijen.nl/

Cacaovrucht: vrucht van de cacaoboom waarvan de bonen (zaden) worden gewonnen.

http://www.obcebdbh.be/export/centre-information/publications/dossiers/es/2001_nl/es-chocolade/part0_nl.html,

De vrucht van de kweepeer is niet alleen eetbaar, er wordt ook een geneeskrachtige werking aan toegeschreven: koortsverdrijvend, kalmerend, verkoelend.

http://www.ecologischgroen.be/bib/kweepeer.html,

Vaste verbindingen


enkelvoudige vrucht

Spreekwoorden


Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


vrucht 1.1

eetbare vrucht; stuk fruit

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een vrucht…

is een stuk fruit; is voedsel

  • [Gevoelsindruk] is hard of zacht
  • [Smaak] smaakt vaak zoet
  • [Functie] wordt gegeten; dient als voedsel
  • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is vaak sappig
  • [Gebruikswijze] wordt vaak gegeten als nagerecht of als tussendoortje
  • [Voorbeeld of specimen] is bijvoorbeeld een appel, peer, sinaasappel, banaan, ananas of kiwi

Algemene voorbeelden


Hij ging aan tafel zitten en schilde de appel. Hij sneed de vrucht in vier stukken, verwijderde zorgvuldig de pitten en at hem langzaam kauwend op.

Alle vogels van de wereld, Daphne Buter,

Combinatiemogelijkheden


als object bij een werkwoord


  • vruchten plukken

In die tijd waren er in Pulle ook een paar grote fruitkwekers geweest: Van Loock, die altijd een bende joelende kinderen onder zijn ladder had omdat hij de helft van de vruchten die hij plukte te grabbel gooide, en Voets, die oogluikend toeliet dat de schoolkinderen de grote gaten in zijn meidoornhaag benutten om de sappigste perziken en peren uit zijn tuin te gappen.

Memoires van een kerkuil, Robin Hannelore,

met adjectief ervoor


  • een exotische vrucht
  • een gele vrucht
  • een onrijpe vrucht
  • een oranje vrucht
  • een overrijpe vrucht
  • een rijpe vrucht
  • een rode vrucht
  • een rotte vrucht
  • een sappige vrucht
  • een tropische vrucht
  • een zoete vrucht

Het is niks te vroeg om nu aan de feesttafel van einde december te denken. Niet zelden eten wij dan delikatessen die wij normaal tijdens het jaar nooit aankopen. Daartoe behoren exotische vruchten: ananas, pitahaya's, papaja's, mango's, litchi's, guaven, passievruchten en ananaskersen.

De Standaard,

Lang hielden ze stil voor de banketbakkerswaren: kunstig geëtaleerde piramides van koekjes met amandelen, schalen taartjes met gele vruchten in gelei, een wilde kring van chocoladepoppetjes en mandjes marsepeinen fruit.

't Is zo weer nacht, Joyce Roodnat,

Krimpende buikpijn van de onrijpe vruchten.

De kus, Jan Wolkers,

De schepen uit Spanje brachten heel wat schatten naar hier en het zuiderse land is natuurlijk ook bekend voor zijn mandarijntjes en appelsienen. Speelgoed en de oranje vruchten zijn ook vandaag nog een vaste associatie bij de sint en zijn stoomboot uit Spanje.

http://users.pandora.be/daniels.mieke/sint.htm

Overrijpe vruchten vielen op de plavuizen te pletter, een zacht aanhoudend ploffen als van een ver mitrailleurvuur dat mij hevig kon verontrusten.

Liefdesmeer & andere verhalen, Chaja Polak,

Kies altijd een rijpe mango: als u zacht op de schil drukt, moet de vrucht iets meegeven. De smaak van de vrucht (zoet en kruidig) lijkt iets op die van abrikozen. Rijpe vruchten pelt u en het vruchtvlees snijdt u rond de pit uit.

http://www.hollandsepot.dordt.nl/producten/producten.htm

Hier volgt een lijst met tips opgesteld volgens de aard van de vlek [...]: Fruit: drenken in een oplossing van water en alcohol en enkele druppels verdunde witte azijn. Voor zeer rode vruchten (kersen, zwarte bessen, bosbessen...) een sodabisulfiet gebruiken [...] samen met enkele druppels verdunde witte azijn.

http://www.interieurplus.be/interieurplus/index.cfm

Toen er eens een lading sinaasappelen op school arriveerde, kregen wij een paar beentjes extra die hij van de rotte vruchten voor ons had afgepeld, maar toen wij de volgende avond met de rechtmatig bekomen twee sinaasappels van de school thuiskwamen, achtte hij het volkomen rechtvaardig dat wij dit schaarse fruit weggaven aan een zieke buurvrouw die er om was komen vragen.

De lange geboorte, Lut Ureel,

De nashi is in België nog niet zo populair als de kiwi, maar de eerste proeflading vond vorig jaar onmiddellijk afzet. Vooral restauranthouders experimenteren graag met deze zoete en zeer sappige vrucht.

De Standaard,

Dan zetten ze hem midden in de winkel, omringd door ananassen, bananen, mango's en andere tropische vruchten en speelt het orkest de hele dag gratis het Zuidamerikaanse deuntje.

NRC,

met adjectivisch tegenwoordig deelwoord


  • een rottende vrucht

In het gras lagen rottende vruchten.

Alle vogels van de wereld, Daphne Buter,

met adjectivisch voltooid deelwoord


  • gedroogde vruchten
  • gekonfijte vruchten

Neem dus altijd een stevig ontbijt zoals brood met honing, stroop of jam, samen met een portie muesli met magere melk. Eet eventueel een handvol gedroogde vruchten of vers fruit en vruchtensap.

http://home.tiscali.be/mardejonghe/body/vragen.htm

En zo vond je daar naast wierookpastilles, reukkaarsjes en reuklinten ook alle mogelijke kruiderijen van anijszaad tot zoethout, siropen, likeuren en vruchtendestillaten, wijn van Cyprus, Malaga, Korinthe, honingsoorten, koffie, thee, gedroogde en gekonfijte vruchten, vijgen, bonbons, chocolade, kastanjepuree, ja zelfs ingelegde kappertjes, zoetzuur, uien en gemarineerde tonijn.

http://www.xs4all.nl/~barb1970/log0304.html,

in voorzetselgroep


  • met vruchten
  • een mand met vruchten
  • een schaal met vruchten

De tevredenheid die ik merk bij Leen wanneer Nathan (ons tweede kleinkind) zo gretig is wanneer ze hem zijn muesli of zijn platte kaas met vruchten oplepelt.

De dieven zijn al gaan slapen, Leo Pleysier,

Duidelijk afgebakend staan de voorwerpen op een tafel, alles in tinten bruin en donkergroen: de kan, een schaal met vruchten, een kop met schotel.

NRC,

Vrouwen met manden met groente en vruchten op hun hoofd, met kinderen, met bossen hout.

De kus, Jan Wolkers,

met ander, nevengeschikt substantief


  • vruchten en bladeren
  • vruchten en bloemen
  • vruchten en groente
  • vruchten en groenten
  • vruchten en noten
  • vruchten en zaden

Apen, vogels en eekhoorns leven weer van vruchten en bladeren.

http://www.treemail.nl/kronendak/intronl.htm

Woestijnleguanen voeden zich met bladeren, vruchten en bloemen van woestijnplanten als cactussen.

http://www.dessie.be/wildlife/hagedis.htm

'Alle kinderen moeten heel goed te eten hebben. Heel veel vruchten en groente.'

Meppeler Courant,

Relish is meestal een combinatie van vruchten en groenten, kort gekookt met kruiden en specerijen, suiker en azijn.

http://www.hollandsepot.dordt.nl/producten/producten.htm

Fruitsoorten die vaak allergische reacties veroorzaken zijn appels, peren en steenvruchten (kersen, perziken, abrikozen), maar ook droge vruchten en noten bevatten allergieopwekkende stoffen.

http://www.allergie.s-p.nl/

Tijdens het rondtrekken jaagden de mannen en verzamelden de vrouwen knollen, wortels, vruchten en zaden zoals de korrels van wilde granen.

http://www.brood.net/gesc_00.cfm

Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


vrucht 1.2

(religie, mystiek en mythologie; Bijbels)

de verboden vrucht van de boom van de kennis van goed en kwaad uit het bijbelboek Genesis (Gen. 2 : 16-17)

Algemene voorbeelden


Nu, omdat het onderscheid tussen laten we zeggen absoluut goed en kwaad voorbehouden was aan de goden, mocht de mens niet van de vruchten van die ene boom eten, van de boom van de kennis van goed en kwaad.

http://www.euronet.nl/~advaya/lezingen.htm

Dan komt de Slang, de 'listigste van alle dieren des velds'. Hij zegt tegen Eva: 'Eet van de boom. Uw ogen zullen worden geopend,' enz. Eva 'zag dat de boom goed was om van te eten.' Ze plukte de vrucht. We kennen de gevolgen.

http://www.nrc.nl/W2/Columns/Vrijdag/000512.html,

Vaste verbindingen


de verboden vrucht

Spreekwoorden


vrucht 2.0

eetbaar product van veld of tuin; landbouwgewas; veldgewas

Betekenisbetrekking


generalisering
Betrokken betekenissen 1.0 : 2.0

Vaste verbindingen


Woordfamilie


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


vrucht 3.0

ongeboren jong of kind; ook: kind

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een vrucht…

is een kind; is een jong; is een persoon; is een dier; is een wezen

  • [Plaats] is een jong of kind in de moederschoot
  • [Toestand algemeen] is nog niet geboren

    Algemene voorbeelden


    Een lach van herkenning, wanneer Van Dender vertelt van een priester voor wie voorlichting begon en ophield bij een duistere verwijzing naar het Wees Gegroet - gezegend zij de vrucht van uw lichaam, Jezus.

    De Standaard,

    En gezegend is Jezus, de vrucht van Uw schoot.

    Caesarion, Isabella, Anna: drie monologen, Gérard van Kalmthout,

    Combinatiemogelijkheden


    als object bij een werkwoord


    • een vrucht afdrijven
    • een vrucht afstoten

    Behandeling met de abortuspil is mogelijk als de vrouw maximaal drie weken zwanger is. Ze krijgt drie pillen, die de werking van progesteron blokkeren. 'Krampmiddelen', noemt Willems ze, die de vrucht meestal niet onmiddellijk afdrijven. Bij een tweede bezoek, na gemiddeld drie dagen, krijgt de vrouw tabletten die het samentrekken van de baarmoeder bevorderen en de vrucht afstoten.

    de Volkskrant,

    met adjectief ervoor


    • een levensvatbare vrucht
    • een ongeboren vrucht
    • een onvolgdragen vrucht
    • een voldragen vrucht

    Vaak heeft de vrouw nooit geweten dat ze zwanger was, want slechts dertig procent van de bevruchtingen leidt tot een levensvatbare vrucht.

    De Standaard,

    Prenataal genetisch onderzoek naar afwijkingen bij de ongeboren vrucht is alleen toegestaan indien het om een zeer ernstige aandoening gaat.

    http://www.e-stem.nl/,

    Abortus (afdrijving, miskraam). Spontane (= miskraam) of doelbewust (= provocatus) opgewekte, voortijdige geboorte (= abortus) van een nog onvoldragen vrucht.

    http://www.gezondheidsnet.nl/ziekten/abortus-afdrijving-miskraam

    Het verlies van een bijna voldragen vrucht in de moederschoot verdient eenzelfde schadeloosstelling als het verlies van een geboren kind.

    De Standaard,

    Woordfamilie


    Als deel van een afleiding


    Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


    Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


    vrucht 4.0

    (recht en misdaad)

    opbrengst of inkomsten van een zaak of goed

    Betekenisbetrekking


    metafoor
    Betrokken betekenissen 1.0 : 4.0

    Algemene voorbeelden


    Het recht van vruchtgebruik is het recht om gebruik te maken van goederen die aan een ander toebehoren en daarvan de vruchten te genieten.

    http://nl.wikipedia.org/wiki/Vruchtgebruik

    Vaste verbindingen


    burgerlijke vruchten

    Woordfamilie


    Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


    vrucht 5.0

    hetgeen wordt voortgebracht door handelingen, processen e.d.: resultaat, voortbrengsel, product of gevolg

    Betekenisbetrekking


    metafoor
    Betrokken betekenissen 1.0 : 5.0

    Combinatiemogelijkheden


    met voorzetselgroep


    • de vrucht van
    • de vruchten van

    De strip is de vrucht van een onbedaarlijke verbeelding in het hoofd van één man.

    De Standaard,

    Een wijnkelder is de vrucht van een liefhebberij of een passie.

    http://www.winesinbelgium.com/ld/wine.nsf/PV/0102NL?OpenDocument

    Als concretisering en specifieke vrucht van deze christelijke bezorgdheid voor de lijdende medemens kwamen priesters en gelovigen in 1840 tot het besluit een gasthuis op te richten.

    http://users.skynet.be/marcverlinden/tenboome1/paginas/van_liefdadigheid_via_onderstand_naar_maatschappelijk_welzijn.htm

    Uiteindelijk zal hij de vruchten van zijn roem pas achteraf innen.

    NRC,

    Het idee dat je de vruchten van je onderzoek later in bedrijfsvorm kunt uitbouwen, is voor een aantal mensen een stimulerend vooruitzicht.

    NRC,

    Iedereen de vruchten van eigen arbeid, c.q. beloning naar prestatie is een systeem dat men als zodanig rechtvaardig kan vinden.

    http://www.meervrijheid.nl/index.html?roark5.htm,

    met lidwoord


    • een vrucht der verbeelding

    Naast de gewone liefhebber heeft de winkel ook klanten voor wie fantasy meer is dan een vrucht der verbeelding. Ze geloven in kabouters, of hebben ze zelfs gezien.

    http://utopia.knoware.nl/users/vanderwa/stukken/fantasy.htm

    Vaste verbindingen


    de vruchten plukken van iets

    Woordfamilie


    Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


    Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen