wijn


wijn 1.0

afbeelding

Bron: Matsuoka Kohei
( CC BY 2.0 )

alcoholhoudende drank, verkregen door gisting van het sap van druiven of van andere vruchten, met een middelmatig alcoholgehalte van doorgaans ongeveer 12 procent; alcoholhoudende drank van gegist druivensap

Semagram (extra betekenisinformatie)


Wijn…

is drank; is vloeistof; is stof

  • [Geur] heeft, naargelang van het ontwikkelde geurbouquet, bijvoorbeeld de geur van aarde, rood fruit, witte bloemen, bosgeuren enz.
  • [Kleur] is vooral rood, roze, transparant kleurloos of gelig
  • [Smaak] is gematigd zuur in het geval van rode of droge witte wijn maar is afhankelijk van de gebruikte druivensoort en gisting ook halfzoet of halfdroog, of zoet
  • [Transparantie] is meestal helder
  • [Ingrediënt] is een brouwsel op basis van gegist sap van fruit, vooral van druiven, en bevat alcohol, zuren, niet vergiste restsuiker en tannine
  • [Functie] dient om gastronomisch te genieten, al dan niet bij de maaltijd, of wordt gedronken voor de gezelligheid
  • [Bereiding] wordt bereid door vruchten te persen en het sap te laten gisten
  • [Grondstof] wordt gemaakt van het sap van druiven of van andere vruchten
  • [Plaats van herkomst] wordt wereldwijd geproduceerd in streken met voldoende zonneschijn voor het rijpen van druiven of ander fruit
  • [Container] zit in een fles, karaf, kruik of pak, of wordt getapt van het vat
  • [Leeftijd] kan jong zijn of ook oud, indien geschikt als bewaarwijn
  • [Temperatuur] wordt, afhankelijk van de soort, koud, koel, op kamertemperatuur of warm gedronken
  • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] heeft meestal een middelmatig alcoholpercentage, vaak rond 12 procent
  • [Gebruikswijze] wordt gedronken uit een kelkvormig glas of beker
  • [Werking of functionering] kan iemand vrolijk, roezig of dronken maken
  • [Omstandigheid] wordt gedronken bij maaltijden en tijdens bijeenkomsten met een zekere sfeer zoals feesten, plechtigheden, een viering, gezellig samenzijn enz.

Combinatiemogelijkheden


als subject bij een werkwoord


  • gisten, rijpen

Vul het vat aan [...] maar zeker niet meer met een suikeroplossing daar de wijn anders weer aan het gisten gaat of te zoet zal worden.

http://home.hetnet.nl/~grvwijk/index.html

De wijn rijpt gedurende drie jaar in roestvrijstalen vaten alvorens ze gebotteld kan worden.

http://www.zuidwest-nederland.nl/200109/r07.shtml,

  • naar de kurk smaken

Met Europese steun is een procédé ontwikkeld waardoor wijn niet meer naar kurk kan smaken.

Hand.Neo.2000.rest1.txt,

als object bij een werkwoord


  • wijn bestellen
  • wijn bewaren
  • wijn bottelen
  • wijn decanteren
  • wijn degusteren
  • wijn distilleren
  • wijn drinken
  • wijn filteren
  • wijn hevelen
  • wijn kiezen
  • wijn klaren
  • wijn maken
  • wijn plengen
  • wijn proeven
  • wijn schenken
  • wijn serveren
  • wijn tappen
  • wijn walsen

Er bestaan pompjes die lucht uit de fles pompen en zo eventueel de wijn voor een langere tijd kunnen bewaren.

http://www.winesinbelgium.com/ld/wine.nsf/PV/0102NL?OpenDocument

Hij heeft nu tien hectare in een vruchtbare vallei waar hij druiven teelt en zijn eigen wijn bottelt, die hij in Nederland verkoopt.

De Standaard,

Cognac dankt zijn ontstaan voor een deel aan de gestegen vrachtkosten van de wijn. Om het volume van de lading wijn te verkleinen koos men voor distillatie. Hierdoor werd niet alleen het volume teruggebracht, maar ook de te betalen belasting, die naar volume werd geheven. Men ging tevens de wijn distilleren omdat deze te kwetsbaar was om te worden vervoerd over de hele wereld.

http://www.jeltedeboer.nl/?page_id=699,

Van het verblijf tot elke maaltijd, van 's morgens vroeg tot 's avonds laat: alles wordt tot in detail besproken. Wat lust het staatshoofd of de regeringsleider absoluut niet [...]. Chirac, de Franse president, drinkt bijvoorbeeld vrijwel geen wijn. Na de officiële toast met de wijn pakt hij direct weer zijn biertje.

(onbekend) ,

Door de wijn vroeger te hevelen (en dus sneller van de gist te halen) zal je een zoetere wijn kunnen maken.

http://www.bibere.com/Hevelen_85.html

In deze tijd werd ook voor het eerst zwavel gebruikt om de wijn te steriliseren en eiwit om hem te klaren.

http://www.wijninfo.nl/site/?db,

Zij zullen voor Yahweh geen wijn plengen en hun offers zullen Hem niet aangenaam zijn.

http://muscleboykanan.com/blog/geschriften/hos/9-2/,

Glas in kleine kringen onder de neus draaien, nippen, wijn zorgvuldig in de mondholte proeven, slikken, nasmaak taxeren, glas bedachtzaam neerzetten. Dat doet ze allemaal voortreffelijk.

Opwaaiende zomerjurken, O. de Jong,

Hij walste de wijn in het glas, snoof het vrijgekomen aroma op, zoog wat lucht mee bij de eerste slok en liet alle smaken in zijn mond evolueren voor hij het kostbare gulpje doorslikte.

Uit: L, Pandora, 2003.,

met adjectief ervoor


  • goedkope wijn
  • koele wijn
  • koude wijn
  • uitgelezen wijn

Ik lig niet wakker van wijnfinesses, maar de verleiding om beide flessen te openen was te groot. Zo kon ik eens achterhalen of ook goedkope wijn van liggen beter wordt.

De Standaard,

We zaten nu onder een palmbladparasol van een hotelterras midden in de drukte van het toeristisch seizoen, dronken koele wijn, maar niettegenstaande al dit andere waren onze problemen onveranderd gebleven.

Een burgerlijke vakantie in het zuiden, Piet Sterckx,

Als ik na een grote inspanning, of zomaar op een zomerdag, erge dorst heb, geniet ik met volle teugen van een glas koude wijn.

Het nietigste, Marie Kessels,

De pastoor, zeker als hij van goeden huize was, gedroeg zich als een "heer" die in een statige pastorie woonde, gediend werd door een meid (over wie wel eens grapjes werden gemaakt), niet zelden met invloedrijke vrienden aan rijke tafelen zat en uitgelezen wijn dronk.

De Standaard,

  • Californische wijn
  • Duitse wijn
  • Franse wijn
  • Hagelandse wijn
  • Italiaanse wijn
  • Oostenrijkse wijn

Een volgende fles Californische wijn, cognac daarna omdat ik me zo braaf had gedragen.

In liefdesnaam, Adriaan van der Veen,

Het komt niet zo vaak voor dat er iets mis gaat door produktvernieuwing. Wel zijn er diverse kwesties rond levensmiddelen geweest [...]: Oostenrijkse wijn (diethyleenglycol, in de media abusievelijk "antivries" genoemd) en Spaanse olijfolie (geknoei met koolzaadolie).

NRC,

met adjectivisch voltooid deelwoord


  • gerijpte wijn
  • verschaalde wijn

Elke slok wijn die ik in de film nam bestond uit de meest uiteenlopende nepvochten. Qua kleur kwamen ze dichtbij goede jonge dan wel gerijpte wijn. Maar verder was het smerig, smakeloos, alcoholvrij bocht.

http://www.pasteuning.nl/downloads/column/column_jeroen_willems.pdf,

's Anderendaags was hun kamer doortrokken van de geur van zware sigaren en verschaalde wijn.

Het blauwe meisje en de andere kleuren van de verschrikking, Greta Seghers,

met substantief ervoor


  • een beker wijn
  • een fles wijn
  • een glas wijn
  • een karaf wijn
  • een kist wijn
  • een krat wijn
  • een kruik wijn
  • een pak wijn
  • een vat wijn

Harry stond op, bekeek me vernietigend en ging voor zichzelf nog een beker wijn halen.

De bondgenoot, Marcella Baete,

We nemen gewoon maar een kleine karaf wijn want het eten is er uitstekend maar in de wijn daar heb ik niet zoveel vertrouwen.

Vliegen in een spinnenweb, Fernand Auwera,

Als de wijn beviel, schreef de knecht met krijt Est! op de muur. Letterlijk betekent dat 'het is', maar je zou het kunnen vertalen als 'dit is 'm!'. De kroeg van Montefiascone schonk zo'n heerlijke witte wijn, dat de knecht met grote letters Est! Est!! Est!!! op de muur schreef. De bisschop kwam nooit in Rome aan. Hij bleef in Montefiascone wonen en dronk zichzelf letterlijk dood. Nog steeds wordt er ieder jaar een vat wijn over zijn graf geleegd.

http://www.gall.nl/wijn/landen-en-streken/italie/latium

Vaste verbindingen


Spreekwoorden


Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als deel van een samenstellende afleiding


wijn 1.1

wijnsoort of wijnmerk

Betekenisbetrekking


metonymie
Specifiek stof : soort stof
Betrokken betekenissen 1.0 : 1.1

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een wijn…

is een drank; is een vloeistof; is een stof

      Algemene voorbeelden


      Men kan een wijn droog noemen als deze geen zoete smaak heeft. (Dus bijna geen suiker bevat). De aanduiding wordt het meest gebruikt bij witte en roséwijnen, omdat het geven van onderscheid daar het meest zinvol is. Er bestaan immers heel wat zoete en half-zoete witte en roséwijnen. Het grootste deel van de rode wijnen is echter altijd droog.

      http://www.wijnspecialist.be/site/wijnvragen/wat_is_droge_wijn.htm,

      De wijnen van het domein zijn in hoofdzaak wit, en reiken van beendroog tot likeurig.

      http://vereniging.leuven.be/aossl/_private/Degustatie/deg_2003_Gaillac.htm,

      Combinatiemogelijkheden


      als object bij een werkwoord


      • een wijn bestellen
      • een wijn bewaren
      • een wijn bottelen
      • een wijn decanteren
      • een wijn filteren
      • een wijn kiezen
      • een wijn klaren
      • een wijn schenken
      • een wijn serveren
      • wijnen bestellen
      • wijnen bewaren
      • wijnen bottelen
      • wijnen decanteren
      • wijnen filteren
      • wijnen kiezen
      • wijnen klaren
      • wijnen schenken
      • wijnen serveren

      De eerste stap is een wijn bestellen. Bestel wat je lekker lijkt, bij voorkeur iets dat met het eten samengaat.

      http://www.europeseunie.org/wijndatabase/content.php?s=6&p=informatie&i=Basiskennis,

      Belangrijke vragen [...]. 1. Welke wijnen bewaren? 2. Waarom wijnen bewaren? 3. Waar wijnen bewaren? 4. Hoe wijnen bewaren? 5. Wanneer op dronk?

      http://www.wine-affairs.com/netherlands/articles/60703.php,

      Heerlijke bourgognes van kleine wijnboertjes die hun eigen wijnen bottelen.

      http://wijngekken.blogspot.nl/2011/08/dat-hebben-wij-weer.html,

      Is het de bedoeling om een wijn van zijn bezinksel te scheiden, te decanteren, dan is het handig om de capsule in zijn geheel van de flessenhals te verwijderen.

      (onbekend) ,

      Voor tere oudere wijnen daarentegen: alleen decanteren als het vanwege te veel bezinksel echt moet en dan direct serveren.

      http://www.wijninfo.nl/site/?db,

      Je mag een wijn pas filteren als hij uitgegist en geklaard is. Pas als hij helemaal helder is kun je filteren anders raken de filters verstopt.

      forum.bibere.com/viewtopic.php?t=503,

      Als je een nogal rijk gerecht hebt, dan moet je wel een wijn kiezen die daar bovenuit komt.

      http://www.wineaustralia.com/netherlands/default.aspx?tabid=1610

      Basiscompetenties. De cursist kan de noodzakelijke grondstoffen kiezen. De hoeveelheden van de nodige grondstoffen uitrekenen. De voorbehandelingen voor de gistpropagatie uitvoeren. Het verloop van de gistpropagatie opvolgen [...]. Een wijn klaren.

      http://www.vlor.be/sites/www.vlor.be/files/rlll-rlll-adv-004bijl02.pdf,

      Een lage temperatuur accentueert tannines. Vandaar de aanbeveling om wijnen met veel tannine betrekkelijk warm te serveren.

      http://www.wijninfo.nl/site/?db,

      Natuurlijk is het zo dat bepaalde gerechten traditioneel geserveerd worden met een bepaalde wijn (denk aan asperges met een lekkere pinot gris of pinot blanc) maar je moet nooit tegen je zin in een wijn schenken die je eigenlijk niet zo ligt alleen maar omdat dat zo "hoort".

      http://www.kostanieuws.com/index.php?PID=wijnkenner&COL=1,

      met adjectief ervoor


      • een dure wijn
      • een goedkope wijn
      • een heerlijke wijn
      • een lekkere wijn
      • een uitgelezen wijn
      • dure wijnen
      • goedkope wijnen
      • heerlijke wijnen
      • lekkere wijnen
      • uitgelezen wijnen

      Zo ging ik regelmatig naar een café waar op de donderdagavond een deftig clubje bijeen was. De leden hadden allemaal iets te maken met de handel in dure wijnen.

      Een treurige afdronk, Levi Weemoedt,

      Goedkope wijnen, waaronder de meeste Muscats, zijn minder zoet dan de op kostbare wijze geproduceerde 'edele-rot-wijnen' zoals sauternes en de geconcentreerde wijnen zoals Eiswein of Trockenbeerenauslese, die zo zoet zijn dat men er alleen maar aan kan nippen.

      http://users.skynet.be/eddy.keuninckx/riesling.htm

      In de periode van het Sint-Niklaasfeest worden sinaasappelen en mandarijntjes overvloedig aangeboden. Soms zijn er leveranciers die hun zuiderse vruchten niet tijdig kunnen afzetten. Dat is voor ons, wijnmakers, een gelegenheid om van deze vruchten een heerlijke wijn of een speciale aperitief te maken.

      http://users.pandora.be/jean.cnapen/recepten/00december.htm,

      Verder stelt deze druif geen hoge eisen aan de standplaats en de winterhardheid is zeer hoog. Er is een lekkere wijn van te maken met een lichte muskaatsmaak.

      http://www.wijnbouw.nl/

      Wat een fantastische figuur was het altijd. Liep in jassen met bontkragen, gaf atelierpartijen met kreeft en uitgelezen wijnen, echt een grand seigneur. Hij vond het ook vervelend dat hij Manus Fluit heette.

      Het feest, Herman Pieter de Boer,

      • een Australische wijn
      • een Californische wijn
      • een Duitse wijn
      • een Franse wijn
      • een Hagelandse wijn
      • een Italiaanse wijn
      • een Portugese wijn
      • Australische wijnen
      • Californische wijnen
      • Duitse wijnen
      • Franse wijnen
      • Hagelandse wijnen
      • Italiaanse wijnen
      • Portugese wijnen

      Van de 7000 verschillende wijnen die door vinologen in blindproeverijen beoordeeld werden waren het vooral de Australische wijnen die in de prijzen vielen.

      NRC,

      Het was zo warm dat we 's avonds op een van de terrasjes aan de Fisherman's Wharf konden eten, scampi en een droge Californische wijn, type Chablis.

      In liefdesnaam, Adriaan van der Veen,

      Ook bij gegrilde vis of gebraden gevogelte kan je gerust een Hagelandse wijn schenken.

      issuu.com/absoluut/docs/hageland_wijnbrochure,

      Voor Portugal was door de Portugese ambassade een prijs beschikbaar gesteld voor de beste presentatie van het menu en de daarbij behorende Portugese wijnen.

      Meppeler Courant,

      met adjectivisch voltooid deelwoord


      • een gerijpte wijn
      • gerijpte wijnen

      Tegelijkertijd gaan de duizenden (!) elementen die bijdragen aan de geur en de smaak van de wijn zowel onderlinge reacties aan als reacties met de fenolen. Hierdoor ontstaan steeds complexere samenstellingen, zo complex dat de term 'bouquet' voor het aroma van een gerijpte wijn inderdaad op z'n plaats is.

      http://www.wijninfo.nl/site/?db,

      Geniet van gerijpte wijnen, maar bewaar met mate!

      http://www.eleveldsteenwijk.nl/index.php?menu_id=95,

      Vaste verbindingen


      Woordfamilie


      Als deel van een afleiding


      wijn 1.2

      druiven gekweekt als gewas voor de wijnproductie; wijndruiven als gewas

      Betekenisbetrekking


      metonymie
      Betrokken betekenissen 1.0 : 1.2

      Combinatiemogelijkheden


      als object bij een werkwoord


      • wijn oogsten
      • wijn verbouwen

      Door de koude is het aan de Saar betrekkelijk eenvoudig om Eiswein te produceren. De normaal geoogste wijnen hebben behalve een markante zuurgraad ook een sterk mineralige component van de leisteenbodem.

      http://www.wijninfo.nl/site/?db,

      In 1965 werd er in ons land nergens nog wijn verbouwd. Tegenwoordig is de wijnteelt terug van 450 jaar weggeweest.

      http://users.telenet.be/michel.vanhalme/nonfic83.htm

      Woordfamilie


      Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


      wijn 1.3

      fles wijn

      Betekenisbetrekking


      metonymie
      Specifiek stof : portie stof
      Betrokken betekenissen 1.0 : 1.3

      Combinatiemogelijkheden


      als object bij een werkwoord


      • de wijn ontkurken

      Ik ging de wijn ontkurken.

      De passievrucht, Karel Glastra van Loon,

      Hij maakte een marinade voor de vis, spoelde de rijst schoon en liet die in een pan water staan, waste zijn handen grondig, ontkurkte daarna de wijn en schonk die in twee niet bij elkaar passende glazen.

      Bezeten van mij, Nicci French,

      Woordfamilie


      Als deel van een afleiding


      wijn 1.4

      portie of hoeveelheid wijn; glas wijn

      Betekenisbetrekking


      metonymie
      Specifiek stof : portie stof
      Betrokken betekenissen 1.0 : 1.4

      Algemene voorbeelden


      Natuurlijk had Agnes meteen gretig ja moeten zeggen. Maar ze liet een aarzelende stilte vallen. Zes witte wijn hadden inmiddels hun fatale werk verricht.

      Niet doen Agnes, Peter van Straaten,

      'Doe mij nog maar een rode wijn, gastvrouw, en schenk je zus ook nog es in.'

      Hokwerda's kind, Oek de Jong,

      U heeft zes dubbel wijn met sodawater gehad.

      Hongarije, Lieve de Boeck (ed.),

      Woordfamilie


      Als deel van een afleiding