E-woord/e-woord

Nu het E-woord is gevallen, vraagt ieder mens op ijzers zich af: kan het ijs niet sneller dikker worden? Maar ijs groeit niet door vorst alleen.

Het was een van de meest besproken plekken aan het begin van 2012. Terwijl de schaatskoorts zich meester maakte van het land, waren alle ogen gericht op een smal kanaal door Balk. Het was uiteindelijk een van de plekken waardoor 'die tocht' niet door kon gaan. Het E-woord is ook dit jaar al gevallen.

De winter van 1963, dat was me er een! Dagenlang vroor het dat het kraakte. Het E-woord was nog niet uitgevonden, maar het was onontkoombaar: de Friese Elfstedentocht. Het zou de tocht der tochten worden.

Wat of wie gaat er toch schuil achter het mysterieuze E-woord dat ons te pas en (vooral) te onpas via de media voor de voeten wordt gegooid? Is het het Evangelie? Of is het Angelina Jolie? Voor de mensen die net terugkeren van een doevakantie in een parallel universum zal ik een eind maken aan de zenuwslopende onzekerheid: het gaat over de Elfstedentocht. Volgens de stroom onophoudelijke geruchten gaat dit veredelde Fries-folkloristische vlooientheater weer, voor het eerst sinds 1997, plaats vinden.

Centimeters te vroeg voor het E-woord. Een Elfstedentocht? Dit jaar niet meer, zegt de Vereniging De Friesche Elf Steden. Daarvoor ligt er veel te weinig ijs. IJsmeester Jan Oostenbrug: 'Op sommige plekken is het 10 tot 12 centimeter dik. Op andere plekken maar 2 tot 3.'

Het e-woord is gevallen. En niet alleen uit de mond van weermannen van buiten Friesland, maar pontificaal op de voorpagina van de Leeuwarder Courant. Dat zegt wat. Verslaggevers gaan vandaag zelfs met de hoofdredactionele peilstok het ijs op om de dikte te testen. Dan kan een Elfstedentocht niet lang op zich laten wachten. Toch?

Persoonlijk kon ik het e-woord al niet meer horen nadat ik maandag met griep en radio 1 de hele dag op bed lag. Ik gun het die Friezen en andere schaatsfanaten van harte maar eigenlijk draait die hele elfstedentocht toch uit op een verkapt carnaval met… oja, een schaatswedstrijd.

Na het H-woord en het K-woord is er sinds deze week ook het E-woord. Het blijkt dat, indien het NOS journaal een item presenteert over de Europese Verkiezingen, zo'n 200 tot 300.000 kijkers direct wegzappen. Alleen het tonen van de Europese vlag zorgt voor een abrupte daling van de kijkcijfers. En dat meldt niet alleen het NOS journaal, ook NOVA heeft er last van.

In het Catshuis mogen de regeringsleiders dan op dit moment alle taboes bespreken om tot een akkoord te komen. In Waalwijk mag het 'E-woord' nog wel even een taboe blijven. Plaatsing voor de play-offs om Europees voetbal… het zou de lat voor volgend jaar wel erg hoog leggen.

Nu het e-woord is gevallen, wordt het tijd voor een oprecht gemeend algemeen excuus voor die uitbuiting in bedrijfs- en staatsvorm. We kunnen met de afwikkeling van de zaak Rawagede constateren dat het de nabestaanden helpt. Maar Indonesie nu zal niet wakker liggen van ons spijt.

Voor CDA-minister Hans Hillen van Defensie was het de week van de excuses. Voor Libië kreeg hij het E-woord over zijn lippen, voor de oppositie in de Tweede Kamer niet. De op zijn eigen bevolking schietende generaal Moammar Kadhafi kreeg namens Hillen wel excuses aangeboden, omdat Nederland zonder toestemming van de Libische autoriteiten met een Lynx-helikopter van de marine was geland op het strand bij de stad Sirte om daar een Nederlander op te halen. Maar de oppositie die erom had gevraagd omdat Hillen in haar ogen het parlement verkeerd had geïnformeerd over misstanden bij de marine kreeg ze niet.

Ook zijn weigering het E-woord in de mond te nemen, was een bewuste daad van Hillen. Als hij excuses had gemaakt, had dat moeten zijn voor het verkeerd informeren van de Kamer. Dat woord 'verkeerd' interpreteert Hillen als bewust verkeerd informeren, hetgeen een doodzonde is in de politiek.