achterlijk


A - achter

achterlijk 1.0

achter in zijn of haar geestelijke ontwikkeling

Combinatiemogelijkheden


met substantief


  • een achterlijk kind
  • een achterlijk meisje
  • een achterlijke jongen

Het eerste, het enige wat ze van hem willen weten is waarom hij Anna heeft verkracht. En of hij wel beseft wat voor een smeerlap hij is: met een achterlijk kind, dat mentaal nog niet eens de leeftijd van twaalf jaar heeft.

De maquette: verslag, Jean Pierre Van Rossem,

Wie geld heeft voor een poepdure Rolls-Royce staat uiteraard boven de wet en mag twaalfjarige achterlijke meisjes verkrachten en daarna verminken.

De maquette: verslag, Jean Pierre Van Rossem,

Ik weet dat er vroeger een achterlijke jongen woonde met een manchester broek. Met een oude bretel als katapult schoot hij vogels dood die hij alleen zag en dan zei hij godvergeme met een dubbele tong.

De hoed van de dood, Kees Simhoffer,

met bijwoord


  • geestelijk achterlijk

Ik merkte op dat ik met deze cretins niet de dwergen bedoelde, welke men wel eens ontmoet in circussen en die geestelijk helemaal niet achterlijk zijn, zgn. chondrodystrophische dwergen, mensen met een afwijking van hun kraakbeenstelsel.

Boze brieven van Bijkaart, W.F. Hermans,

met werkwoord


  • achterlijk zijn

Ik merkte op dat ik met deze cretins niet de dwergen bedoelde, welke men wel eens ontmoet in circussen en die geestelijk helemaal niet achterlijk zijn, zgn. chondrodystrophische dwergen, mensen met een afwijking van hun kraakbeenstelsel.

Boze brieven van Bijkaart, W.F. Hermans,

Vaste verbindingen


Woordfamilie


Als deel van een afleiding


achterlijk 2.0

( Gezegd van personen en zaken)
achter in ontwikkeling op cultureel, intellectueel, maatschappelijk, technisch en/of economisch gebied, beschouwd vanuit het standpunt van degene die de eigenschap toekent

Betekenisbetrekking


generalisering
Betrokken betekenissen 1.0 : 2.0

Algemene voorbeelden


We zijn Marokkaan en moslim en worden daarom beschouwd als anders, ja soms zelfs als achterlijk. Dat kwetst en doet pijn.

NRC,

Combinatiemogelijkheden


met substantief


  • een achterlijke cultuur
  • een achterlijke streek
  • een achterlijk land
  • achterlijke mensen
  • achterlijke tradities

De islam is in haar ogen een achterlijke cultuur die, in tegenstelling tot de joods-christelijke beschaving, niets heeft bijgedragen tot het welzijn van de mens. Fallaci gaat hier uit de bocht.

Pleidooi voor individualisme, Dirk Verhofstadt,

Ik doe de deur open. Zijn slaapkamer. Dubbel bed, uiteraard, keurig opgedekt. Maar wàt voor een bed. Zeker een Louis de zoveelste? Ivoorkleurig [...]. Alles samen zoiets als een geraffineerde hotelkamer. Iets totaal buitensporigs in deze achterlijke streek. Je kunt je al zó de verraste gilletjes voorstellen van de vrouwtjes, die hij hier binnenlokt.

Gras, Clem Schouwenaars,

Ik zie overal goed geschoolde mensen, zeer goede ingenieurs. Dat zit in het Tsjechische beestje. Het zijn techneuten en ze beschikken vaak over de meest moderne uitrusting. Dit is zeker geen achterlijk land.

De Standaard,

Ten vierde: de hardnekkige portrettering van islamieten in de westerse media als achterlijke mensen met een middeleeuwse godsdienst en barbaarse zeden en gewoonten, de vele islamgeleerden in het Westen ten spijt. Geen wonder dat veel allochtonen onderhevig zijn aan ambivalente gevoelens.

http://www.autonoomcentrum.nl/

Lezer P. A. [...] vindt het vanzelfsprekend dat het in Rusland na de machtsgreep van Lenin tot een botsing kwam tussen "de middeleeuwse kerk met haar achterlijke tradities en de revolutionairen".

De Standaard,

met bijwoord


  • sociaal achterlijk
  • zo achterlijk

In Nederland, nochtans geen sociaal achterlijk land, is reeds 40 % van de burgers boven een inkomensdrempel getild, die geacht wordt voldoende hoog te zijn opdat zij zich naar eigen keuze tot de verzekeringsmarkt zouden wenden.

De Standaard,

En daar waren de geestelijken voor het huwen en wilden het celibaat afschaffen. Maar hier waren de mensen zo slaafs en achterlijk! God wat een stommelingen.

Een hete ijssalon, Heere Heeresma,

met werkwoord


  • achterlijk zijn

En natuurlijk: Limburg, dat is verder dan Cannes; Limburg, dat is verder dan Zambia of Swaziland. In heel Vlaanderen zijn er sukkels die dat denken. En dat ze daar achterlijk zijn en nog in hutten wonen en alleen naar Belgacom gaan voor een nieuwe tamtam.

Lucky Star, Luuk Gruwez,

'Die Amerikanen dachten zeker dat we hier een beetje achterlijk waren, of zo. Nou, wat wij hier presteren, daar kunnen ze in New York nog een puntje aan zuigen!'

Nette mensen in een nieuwe tijd, Hans van der Kamp,

Wij intellectuelen. De meesten onder ons hebben de kunst verleerd om ook maar iets van 'religie' proberen te begrijpen. Een beetje agnost wist toch heel zeker dat godsdienst achterlijk is – waarmee ieder onderscheid met kapitale Achterlijkheid uit het oog werd verloren.

http://www.villamedia.nl/journalist/n/2004_21vangogh.shtm,

overig


  • zo achterlijk als de pest
  • zo achterlijk als wat

Het is lang geleden dat ik twee zulke kloefkappers in m'n zaak heb gehad. Vooruit, vort. Met jullie schamele vierentwintighonderd in de maand. Ik ken jullie soort wel. Zo Vlaams en zo achterlijk als de pest.

De droogte, Herman Brusselmans,

Met 35.000 echtscheidingen per jaar voelt het huwelijksbriefje niet meer als een garantie voor een relatie voor het leven. Evelien Tonkens van het Nederlands Instituut voor Zorg en Welzijn voegde daar nadrukkelijk een reden aan toe: het gebrek aan kinderopvang in Nederland. "We zijn daarin zo achterlijk als wat".

http://www.technologiefestival.nl/geheleverslag.pdf,

Vaste verbindingen


Woordfamilie


Als deel van een afleiding


achterlijk 3.0

(pejoratief)

( Gezegd van personen en zaken)
belachelijk; stom; idioot; dwaas; mal; bespottelijk

Betekenisbetrekking


metafoor
Betrokken betekenissen 1.0 : 3.0

Combinatiemogelijkheden


met substantief


( beledigend)
  • een achterlijke lul
  • een achterlijke randdebiel

Ik kreeg te horen dat ik een achterlijke lul was en mijn bek moest houden.

http://www.de-kooi-bdsm.nl/Meesteres_Moma04.html

Moet je die achterlijke randdebielen zien kijken naar ons!

Zadelpijn en ander damesleed, Liza van Sambeek,

  • een achterlijke vraag

Wat bedoelt de schrijver met...? Hij had dat op school altijd al een achterlijke vraag gevonden. De schrijver, de beeldhouwer in dit geval, kon toch nooit iets anders bedoeld hebben dan wat je las of zag?

Het overspelige gras, Louis Ferron,

met bijwoord


  • zo achterlijk

Hij deed niet zo achterlijk tegen me als andere mensen. Freddy was een beweeglijke prater. Ook achter het stuur gebruikte hij nog zijn hele lichaam, hij gaf me af en toe een duw of pakte me bij de arm en maakte brede gebaren.

Bas, Annie Van Keymeulen,

met werkwoord


  • achterlijk doen
  • zich achterlijk gedragen

Hij deed niet zo achterlijk tegen me als andere mensen.

Bas, Annie Van Keymeulen,

"Doe niet zo achterlijk, Iris. Bij ons in de buurt hield niemand van zijn eigen zuster, wij waren nétte mensen hoor."

De man op de Middenweg, Koos van Zomeren,

En waarom gedraagt Bryan zich altijd zo achterlijk?

Alle families zijn psychotisch, Douglas Coupland,

Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


achterlijk 4.0

(sport en recreatie)

naar of van achteren

Combinatiemogelijkheden


met substantief


  • een achterlijke wind

Met achterlijke wind is de manoeuvre veruit het eenvoudigst, maar kan me voorstellen dat je met 14 meter schip en dito waterverplaatsing sowieso wel wat tijd hebt om even een lus over een paal te leggen/werpen voordat je achterstevoren tegen je buurman aan ligt?

http://www.zeilersforum.nl/index.php/Forum/76-zeiltechniek-a-wedstrijdzeilen/543539-vertrekken-bij-harde-wind

met werkwoord


  • achterlijk inkomen
  • achtelijker geplaatst

De wind komt achterlijk in, met een sterkte van 10kn ZE. Prima om zo te beginnen. Er zwemt een grote dolfijn aan stuurboordzijde met me mee.

http://home.kpn.nl/zacha002/2013/to-nosybe.htm

Dit licht mag op het voorschip dan wel achterlijker zijn geplaatst.

http://vici.fgov.be/data/aqua/NL_REGL_BZSCHV.pdf,

Vaste verbindingen


B - scheepsonderdeel

achterlijk 1.0

afbeelding

Bron: Sybren
( CC BY-SA 3.0 )

(transport, verkeer en reizen; scheepsbouw en scheepvaart)

achterste rand van een zeil van een zeilboot; achterrand

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een achterlijk…

is een scheepsonderdeel; is een deel; is een zaak

  • [Geheel] maakt deel uit van een zeil van een zeilboot of zeilschip
  • [Plaats] is de achterste rand van het zeil

    Algemene voorbeelden


    Neem zoveel mogelijk bolling en zorg dat je achterlijk zoveel mogelijk naar achter wijst.

    http://www.zeiltheorie.nl/trim.html

    In het achterlijk zit het lijkentouw, een lijn die aan de zijkant van het zeil vast zit om het zeil daar stevigheid te geven. Elk langsgetuigd zeil heeft een achterlijk, het achterlijk is altijd een losse zijde van het zeil. Het achterlijk zit vast in de tophoek en in de schoothoek, vanuit die twee punten wordt het achterlijk strak getrokken.

    http://nl.wikipedia.org/wiki/Achterlijk_(zeil)

    "Ter plaatse van het achterlijk mogen de latzakken breder zijn ten behoeve van het insteken en uitnemen van de zeillatten".

    http://www.watersportverbond.nl/documenten/zeilen/regelementen/G3E-0101%2520Reglement%2520meten%2520van%2520zeilen%2520van%2520nationale%2520klassen.doc