frank/Frank/Franken


A - Als zelfstandig naamwoord

frank 1.0

(numismatiek en valuta; verouderend)

munteenheid van Zwitserland, Liechtenstein, enkele Afrikaanse landen en Franse overzeese gebieden, en tot 1 januari 2002 van België, Frankrijk, Luxemburg en Monaco; vooral in toepassing op de Belgische frank

Semagram (extra betekenisinformatie)


De frank…

is een munteenheid; is een betaalmiddel; is een middel

  • [Plaats] was tot 1 januari 2002 de munteenheid van België, Frankrijk, Luxemburg en Monaco; is de munteenheid in Zwitserland, Liechtenstein, enkele Afrikaanse landen, bv. Rwanda en Burundi, enkele Franse overzeese gebieden, bv. Frans-Polynesië
  • [Tijd] is in België, Frankrijk, Luxemburg en Monaco op 1 januari 2002 vervangen door de euro
  • [Waarde] is honderd centimes

    Algemene voorbeelden


    Op 1 januari 1999 verving de euro de frank als officiële munteenheid in België. Omdat in de praktijk de volledige overgang naar de euro niet eensklaps kan worden gerealiseerd, blijft de frank nog tot begin 2002 bestaan naast de euro.

    http://euro.fgov.be/frames/nla_index.htm,

    En hij haalt ne pak geld uit zijne zak. Maar echt zo ne pak. Zegt hij: "Wat is de munteenheid hier? Frank zeker." Hij trekt daar een briefje uit en geeft mij dat. Duizend Zwitserse frank!

    Sierens & Co, Arne Sierens,

    Combinatiemogelijkheden


    met adjectief ervoor


    • de Belgische frank
    • de Franse frank
    • de Luxemburgse frank
    • de Zwitserse frank

    De bedoeling is de mensen al wat te laten wennen aan de euro. Die zal immers vanaf 1 januari 2002 de Belgische frank volledig vervangen als frankeerwaarde.

    http://home.planetinternet.be/~manuelo/art14.html,

    De Britse munt stond op 2,4800 na een historisch dieptepunt van 2,4710 gulden gisteren. De Franse frank daarentegen ging achteruit van 31,450 gulden per honderd tot 31,410. De overige Europese munteenheden gaven een wisselend beeld te zien.

    NRC,

    De Luxemburgse frank blijkt tegenwoordig minder aantrekkelijk omdat het renteverschil met de mark langzaam maar zeker afneemt.

    De Standaard,

    De Zwitserse regering en de Zwitserse centrale bank zijn het erover eens dat de Zwitserse frank te sterk staat tegenover andere belangrijke munten.

    De Standaard,

    Vaste verbindingen


    Woordfamilie


    Als deel van een afleiding


    Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


    Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


    frank 1.1

    (numismatiek en valuta; (vooral) in België; verouderend)

    bedrag ter waarde van een frank
    Voorafgegaan door een telwoord of getal ter aanduiding van de hoogte van het bedrag.

    Betekenisbetrekking


    metonymie
    Betrokken betekenissen 1.0 : 1.1

    Semagram (extra betekenisinformatie)


    Een frank…

    is een bedrag; is een hoeveelheid

    • [Waarde] is honderd centiemen

      Algemene voorbeelden


      De inschrijving zelf in een rijschool kost 1.000 frank.

      De Standaard,

      De toegangsprijs bedraagt 200 frank en een toegangsticket geeft de bezoekers toegang tot de drie salons.

      De Standaard,

      Combinatiemogelijkheden


      als object bij een werkwoord


      • 100 frank betalen
      • 100 frank geven
      • 100 frank krijgen
      • 100 frank ontvangen

      Als een klant uit onze bestanden geschrapt wil worden, moet hij ons in theorie 100 frank betalen.

      De Standaard,

      Zij krijgen 10 frank per effectieve afstand heen en weer, zonder beperkingen.

      http://www.mloz.be/profiel/index.html,

      met koppelwerkwoord


      • 10 frank bedragen
      • 10 frank kosten

      De ecotaks bedroeg 10 frank per mesje en was de enige die begin 1994 van kracht werd.

      De Standaard,

      Rijden kost tien frank per kilometer voor de eerste vijftig kilometer.

      De Standaard,

      met telwoord ervoor


      • honderd frank
      • twee miljoen frank

      Als de kamersupplementen voor een eenpersoonskamer in Vlaamse ziekenhuizen honderd frank bedragen, dan stijgt dat in Waalse ziekenhuizen tot 155 op de prijsindex.

      De Standaard,

      Een voorbeeld: voor elk programma dat meer kost dan twee miljoen frank per uitzending moet de raad van bestuur zijn zegen geven.

      De Standaard,

      Vaste verbindingen


      niet op een frank zien

      frank 1.2

      (numismatiek en valuta; (vooral) in België; verouderend)

      muntstuk ter waarde van een frank

      Betekenisbetrekking


      metonymie
      Betrokken betekenissen 1.0 : 1.2

      Semagram (extra betekenisinformatie)


      Een frank…

      is een muntstuk; is een betaalmiddel; is een middel; is een voorwerp

          Algemene voorbeelden


          Als je een ander met zo'n tas ziet lopen, beginnen in je eigen portemonnee opeens ook de Belgische franken te springen.

          http://www.rd.nl/oud/toer/010317toer01.html

          Vaste verbindingen


          zijn frank is gevallen

          Woordfamilie


          Als deel van een afleiding


          Frank 2.0

          (numismatiek en valuta)

          lid van een Germaans volk dat woonde in het noorden en noordwesten van het huidige Duitsland, en dat zich ten tijde van de Grote Volksverhuizing aan het begin van de middeleeuwen uitbreidde over heel noordelijk Gallië

          Semagram (extra betekenisinformatie)


          Een Frank…

          is een Germaan; is een persoon

              Hoofdsemagram: Franken


              Algemene voorbeelden


              In 476 werd de laatste keizer in West-Europa afgezet, maar lokale heersers als Childerik erkenden nog altijd het gezag van de keizer in Constantinopel. Veel had die erkenning weliswaar niet te betekenen, maar na vijf eeuwen keizerlijk bestuur was het ondenkbaar dat er geen Romeins Rijk zou zijn. Een inscriptie uit deze tijd vat het mooi samen: Francus ego cives Romanus miles in armis, "Een Frank ben ik, een Romeins burger, en een soldaat onder de wapenen".

              https://historiek.net/childerik/49325/,

              Woordfamilie


              Als deel van een afleiding


              Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


              Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


              Franken 3.0

              (numismatiek en valuta)

              Germaans volk dat woonde in het noorden en noordwesten van het huidige Duitsland, en dat zich ten tijde van de Grote Volksverhuizing aan het begin van de middeleeuwen uitbreidde over heel noordelijk Gallië

              Semagram (extra betekenisinformatie)


              De Franken…

              zijn een volk

              • [Leden] worden onderverdeeld in de Saliërs, die woonden aan de Beneden-Rijn, en de Ripuariërs, die woonden aan de Midden-Rijn
              • [Groep] behoren tot het Germaanse volk
              • [Plaats van herkomst] waren afkomstig uit Germania. De Salische Franken kwamen uit de oostelijk van de IJssel en Rijn gelegen delen van Germania. De Ripuarische Franken verbleven zuidelijker, ter hoogte van Keulen, rond de oevers van de Rijn
              • [Tijd] kwamen het Romeinse Rijk binnen in Toxandrië in 358. Tijdens de Grote Volksverhuizing tussen de vierde en de zesde eeuw verspreidden ze zich steeds verder naar het zuiden toe.
              • [Activiteit of handeling] stichtten een koninkrijk met als centrum Doornik en breidden hun rijk steeds verder uit naar het zuiden tot aan de Loire. Bij de dood van Clovis in 511 hadden ze bijna de hele provincie Gallië onder controle. Het huidige Frankrijk ontleent zijn naam aan de Franken.

              Algemene voorbeelden


              Zowat drieduizend voorwerpen uit 129 musea in acht Europese landen documenteren alle aspecten van staat en maatschappij tussen halverwege de derde eeuw, toen de Franken met een reeks overvallen op Romeinse nederzettingen aan de Rijn hun bloedige intrede deden in de geschiedenis en de deemstering van de Merovingische dynastie vanaf de zevende eeuw. De tentoonstelling belicht de overgang van de Romeinse naar de vroeg-middeleeuwse maatschappij. Dat was geen historische breuk, veeleer een geleidelijke machtswisseling met behoud van bestaande structuren. Vanaf de tweede helft van de vierde eeuw vestigden Franken zich op Romeins gebied, met instemming van de overheid die hen als "bondgenoten" inlijfde in het leger. Daar waren schitterende carrières weggelegd voor Frankische leiders.

              De Standaard,

              Vaste verbindingen


              Woordfamilie


              Als deel van een afleiding


              Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


              Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


              B - Als bijvoeglijk naamwoord

              frank 1.0

              ((vooral) in België)

              onbeschroomd in zijn gedrag en in het uiten van gevoelens en gedachten; vrijmoedig

              Algemene voorbeelden


              Echtheid is voor deze franke dame het criterium en dus zoeken haar songs allereerst zinnige, confessionele teksten over relaties en ontrouw door te geven.

              De Standaard,

              Tussen hen staat Lorraine, een franke verpleegster die graag danst en ervan droomt verliefd te worden.

              De Standaard,

              Wel, ik sta er nogal om bekend om nogal frank uit de hoek te komen en dat ga ik hier dan ook gewoon doen.

              http://www.webtales.org/index.php?menu=Webtale&werk=13108

              Vaste verbindingen


              Woordfamilie


              Als deel van een afleiding


              frank 2.0

              ((vooral) in België)

              al te vrijmoedig; brutaal; vrijpostig

              Algemene voorbeelden


              Als mijn papa en ik weer eens een ruzie hebben, durft hij wel eens agressief te worden. Hij roept dan dat ik een heks ben, of een respectloos "frank" kind.

              https://www.awel.be/forum/vragen/10706-papa-slaat-me

              Vaste verbindingen


              franke smoel