harnas


harnas 1.0

afbeelding

Bron: Ansfreedom
( CC BY-SA 3.0 )

kledingstuk, vroeger meestal gemaakt van metaal, dat de romp bedekt en vaak ook de armen en benen, dat vooral gedragen werd om te beschermen tegen aanvallen met steekwapens, en soms ook als verkleedkleding gedragen wordt of bij de beoefening van bepaalde sporten of hobby's, bijvoorbeeld klimmen

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een harnas…

is een kledingstuk

  • [Afmeting] bedekt de romp, en soms ook de armen en benen
  • [Materiaal] was vroeger meestal gemaakt van metaal, maar nu soms ook van ander materiaal, bijvoorbeeld leer
  • [Geheel] maakte vroeger vaak deel uit van een wapenrusting
  • [Functie] werd vroeger vaak gedragen om zichzelf te verdedigen en om te beschermen tegen aanvallen met wapens, vooral steekwapens en wordt nu soms nog gedragen als verkleedkleding of bij de beoefening van bepaalde sporten of hobby's, bijvoorbeeld klimmen
  • [Plaats] werd vroeger vaak gedragen op het slagveld
  • [Tijd] was vooral in de 15e en 16e eeuw populair
  • [Gebruiker] werd vooral gedragen door ridders en soldaten

Algemene voorbeelden


Beschermingsmiddelen als schilden, harnassen en maliënkolders helpen bij de verdediging, of verminderen de schade.

http://www.queeste.com/text/q1.htm

Bacon en zijn ridders hielden de ontwikkelingen zorgvuldig geheim, omdat het toch te gek zou zijn wanneer een eenvoudige boer met een welgemikt schot het harnas van een edele ridder zou doorboren, waarmee zij tevens hun faam van onkwetsbaarheid zouden verliezen.

http://www.schietsport.cjb.net/

Tegenwoordig ga je in de Gravity Fall: in een soort harnas word je een meter of 50 omhoog gehesen om vervolgens in een loodrechte val naar beneden te suizen.

Brabants Dagblad,

Ik zoom uit en zoek mijn buurvrouw live in de kamer. Ze draagt een vreemd rozekleurig harnas. 'Aardbeienijs' legt Ming me zakelijk uit. 'Met echte aardbeien,' voegt ze er met een minzaam lachje aan toe [...]. De vrouw verdwijnt. Even later is ze terug met twee brandende toortsen [...]. Het vuur doet het ijs smelten en langs haar benen glijden.

http://www.brakkehond.be/77/paauw1.html,

Combinatiemogelijkheden


als object bij een werkwoord


  • een harnas aantrekken
  • een harnas dragen

Het is gewoon van kapitaal belang dat je op de hoogte bent van: De in acht te nemen veiligheidsmaatregelen [...]. Hoe je welk materiaal moet hanteren: hoe een harnas aantrekken, hoe een touw door een acht of een gri-gri halen. De techniek van het zekeren.

http://www.ping.be/~pin11245/klimmen/infofrm.htm

David zal het tegen deze reusachtige Filistijn opnemen, trekt eerst nog een harnas aan, merkt dat hij daarin niet kan lopen en houdt het bij zijn vijf slingerstenen.

http://www.nrc.nl/W2/Columns/Vrijdag/000512.html,

Het is aan ons ervoor te zorgen dat kinderen geen valhelm en misschien nog een harnas moeten dragen als ze veilig willen fietsen.

De Standaard,

met adjectief ervoor


  • een gipsen harnas
  • een ijzeren harnas
  • een leren harnas
  • oude harnassen

Doch het is zeer wel mogelijk dat die herinneringen al ontstaan zijn door schifting, veroorzaakt door het feit dat mijn moeder, op mijn derde of vierde levensjaar, ingevolge een zware operatie aan de ruggegraat, verplicht was een jaar lang in een gipsen harnas door te brengen, wat haar verhinderde mij op te nemen, te knuffelen of zelfs in het algemeen te verzorgen.

Verzameld proza, Jotie T'Hooft,

Na een maaltijd in de respectievelijke gildehuizen begon men zich rond tien uur 's avonds aan te kleden: de gildebroeders in een ijzeren harnas en met de steek- en slagwapens in de hand, de deken en gezworenen in kostbaar staatsiegewaad.

http://www.gentsefeesten.be/geschiedenis/aindex.htm,

'Ik ben geen heilig boontje, Wade [...]. Gisteren nog zat ik informatie over vitamine o-producten op te zoeken op internet toen ik plotseling, plop!, terechtkwam op een website "Anale Liefde". Zat ik ineens te kijken naar een cheerleader in een leren harnas op de...' 'Mam, hoe kun je nou zó'n website bezoeken?'

Alle families zijn psychotisch, Douglas Coupland,

Van de schriele bomen die hier nooit volwassen zouden worden, waren takken afgerukt. Ze hadden in de ochtendschemer iets van zwaarden en brokstukken van oude harnassen.

Engelen van het duister, Jan Siebelink,

met adjectivisch tegenwoordig deelwoord


  • een blinkend harnas

Hoe competent zien ze er niet uit in hun hagelblanke stijfgesteven schorten als in een blinkend harnas waarop elke pijl afketst! En ook hun gezichten geraken nooit uit de steriele plooi, gedreven als zij worden door een goedzitten in eigen vel waarop ik als op niets ter wereld zo jaloers ben.

Het blauwe meisje en de andere kleuren van de verschrikking, Greta Seghers,

met voorzetselgroep


Voorzetsel: in

  • een ridder in een harnas

Het verlangen gaf me moed. Ik liep naar haar toe, stram als een ridder in zijn harnas. Ik sloeg mijn armen om haar schouders en drukte haar hoofd tegen mijn borst.

Bas, Annie Van Keymeulen,

met ander, nevengeschikt substantief


  • harnassen en maliënkolders
  • harnassen en zwaarden

De valschade wordt bepaald door de volgende berekening: (hoogte - Lb-worp) x Grootte. Harnassen en maliënkolders helpen niet bij valschade.

http://www.queeste.com/text/q1.htm

Gotscha gebruikt voor zijn creaties middelen en materialen van natuurlijke afkomst [...]. Ivoor: is prachtig verwerkt in vroeger werk. Werd meestal gebruikt voor het versieren van creaties op het gebied van harnassen en zwaarden.

http://www.gotscha.nl/nl-materiaal.htm

Vaste verbindingen


Woordfamilie


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


harnas 2.0

beschermende en onaantastbare houding die iemand aanneemt, alsof hij een harnas draagt

Betekenisbetrekking


metafoor
Betrokken betekenissen 1.0 : 2.0

Algemene voorbeelden


Oblomow blijft alleen over, verlaten, onbeschermd, springlevend. Het deert hem niet, zijn levenshouding is zijn harnas.

NRC,

Weinig performers zijn op scene tot huiveringwekkend naakt in staat. Toch is het uitgangspunt om in een soort van volstrekte leegte een rol of dans gestalte te geven belangrijk. Het verwijderen van de ambivalente vetlaag die de speler kunstig be- en afschermt verdient prioriteit. Die laag, dat harnas zadelt mij op met een irritant déjà vu-gevoel.

http://www.hku.nl/pub/hku_onderzoek/pdf/theater.pdf