herenhuis


herenhuis 1.0

afbeelding

( Publiek domein )

groot en statig huis waarmee een persoon van stand destijds zijn status toonde en dat in de regel in verschillende verdiepingen werd opgetrokken, zowel vrijstaand, halfvrijstaand of in een rij en vaak in het centrum of de rand van een stad of soms ook op het platteland; historische, statige woning van iemand met een deftige maatschappelijke positie of afkomst

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een herenhuis…

is een huis; is een woongelegenheid

  • [Omvang concreet] is groot of zeer groot voor een woonhuis
  • [Bouw] is hoog gebouwd
  • [Deel] bestaat uit verschillende verdiepingen en heeft soms maar niet noodzakelijk een tuin, vaak wel een stadstuin
  • [Geheel] is vaak samen met andere soortgelijke huizen deel van de bebouwing
  • [Functie] dient om te wonen
  • [Plaats] is vaak gevestigd in een straat of stadsdeel met aanzien, vaak in een stadscentrum of aan de rand ervan
  • [Positie] kan zowel vrijstaand of halfvrijstaand zijn als deel van een rij woonhuizen
  • [Tijd] was in het verleden gebruikelijk bij de welgestelden
  • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is deftig, statig en luxueus; wordt in de bouwstijlen van weleer gekenmerkt door hoge plafonds met lijstwerk, grote schouwen en vaak glas in lood
  • [Bezitter of eigenaar] wordt bewoond door een persoon van stand

Hoofdsemagram: huis


Algemene voorbeelden


De statige lanen doen denken aan de vorige eeuw. De hoge bomen op de middenstroken zijn verdwenen en er zijn parkeerhavens gekomen, maar het aanzicht van de huizen is vrijwel onveranderd gebleven. Je vindt er twee soorten huizen: de hele grote worden als kantoor gebruikt door advocaten, notarissen en adviseurs, of er zitten doktoren in en tandartsen. Dan heb je de herenhuizen, die zijn een maatje kleiner. Soms wonen daar gezinnen in, maar de meeste herenhuizen zijn gesplitst en per etage verkocht.

Annie Berber en het verdriet van een tedere crimineel, Yvonne Keuls,

De trots van Groot-Brittannië. Dat zijn de "manors". De grote herenhuizen, met een zeer ruime tuin eromheen. Geen Franse "Relais et Châteaux", maar toch. De betere verblijven op het Engelse platteland, met prachtige kamers, luxe accommodatie en vooral met gerenommeerde keuken [...]. Deze oudere herenhuizen met tuinen eromheen behoorden meestal toe aan adel of rijkere Britse burgers.

De Standaard,

Combinatiemogelijkheden


met adjectief ervoor


  • een alleenstaand herenhuis
  • een bescheiden herenhuis
  • een breedgebouwd herenhuis
  • een deftig herenhuis
  • een dubbel herenhuis
  • een elegant herenhuis
  • een fraai herenhuis
  • een groot herenhuis
  • een historisch herenhuis
  • een hoog herenhuis
  • een imposant herenhuis
  • een kapitaal herenhuis
  • een monumentaal herenhuis
  • een oud herenhuis
  • een prachtig herenhuis
  • een reusachtig herenhuis
  • een riant herenhuis
  • een rijk herenhuis
  • een rustiek herenhuis
  • een statig herenhuis
  • een voornaam herenhuis
  • een vrijstaand herenhuis

Voor [...] een nogal statig, alleenstaand herenhuis met de allures van een beperkt Frans château, stopte een kastanjebruine mercedes-700 sel met een p-plaat. Een chauffeur in donkerbruine livrei stapte uit en liep bedaard naar het achterportier.

Drugs, Jef Geeraerts,

Wij bewonen een verdieping van een bescheiden herenhuis en hoeven niet de geluiden te ondergaan die flatbewoners voor elkaar produceren.

Gescheten; Het condominium, Dimitri Verhulst,

We steken over en gaan de Westzijde in, eveneens winkelstraat maar vroeger ook het deftigste deel van de stad, met de breedgebouwde herenhuizen.

http://www.trouw.nl/natuurtochten/popup/stadswandelingen/_zaandam1.htm,

Na een bezoek aan de VVV loop ik richting museum. Het staat op de plaats, waar Jonkheer Johan van Echten, zoon van de stichter van Hoogeveen, in 1653 een deftig herenhuis liet bouwen.

Meppeler Courant,

Het huis "De Steenen Trappen" werd in 1666, vlak na de grote stadsbrand, die Roermond voor een groot deel in de as legde, gebouwd. Oorspronkelijk was het een dubbel herenhuis, hetgeen aan vele uit- en inwendige details nog steeds goed afleesbaar is. Met zijn rijke, in Maaslandse renaissancestijl uitgevoerde voorgevel behoort het pand tot de belangrijkste voorbeelden van laat-17de-eeuwse stadswoonhuisbouw in Limburg.

http://www.monumentenadviesbureau.nl/

De eeuwenoude eikenlaan verschaft van de oever toegang tot Oak Alley Plantation, het elegante herenhuis gedecoreerd met 28 klassieke zuilen.

http://www.ictam.com/Site_pages_NL/-AMERIQUE/usa_zuid_n.html

Zij verhuizen naar een groot appartement op de tweede verdieping van een fraai herenhuis, langs een Brugse rei, bij een oude dame en haar jonge zoon, die van adel zijn.

Het huwelijk, Christine D'haen,

Zijn kantoor bevond zich in het souterrain van een groot herenhuis aan het park.

Verbroken zwijgen, J. Bernlef,

Een bezoek aan het Theatermuseum is een voorstelling op zich. Op de Herengracht 168 treedt u binnen in twee historische herenhuizen. Behalve de tentoonstellingen, maken de muur- en plafondschilderingen, de marmeren hal en de handgesneden wenteltrap een bezoek aan het Theatermuseum meer dan waard.

http://www.tin.nl/

Het mooiste voorbeeld van het verwachtingsvolle teruggrijpen naar het verleden zagen we in de Strelniekustraat in Riga, de hoofdstad van Letland. Zoals in andere straten van dezelfde buurt staan daar hoge, indrukwekkende herenhuizen uit het begin van deze eeuw. Ze werden gebouwd door de burgerlijke bovenlaag van die tijd, die vooral Duits was en nog door de Russische tsaar om haar economisch belang werd ontzien.

De Standaard,

Hij troont me mee naar het uiteinde van Castle Street, waar een imposant herenhuis uit de 18de eeuw in de steigers staat.

De Standaard,

De inwonende neef, Jozef, schrijft op zijn kamer zelfs aan het broeierige jaren '50-drama, dat zich beneden in de somber ogende salon van het kapitale herenhuis voltrekt.

NRC,

Een snel binnen en buiten zwart geschilderd monumentaal herenhuis op het platteland, omgeven door hele bunders land en aan de grenzen door schrikdraad omgeven, bezorgde hem wat hij wilde.

Verzameld proza, Jotie T'Hooft,

De prachtige parketten in oude herenhuizen en majestueuze paleizen tonen ons hoe kostbaar en hoe duurzaam een parket kan zijn.

http://www.easy.be/immo/grotewerken/immo_grotewerken24.asp

Het kantoor, of het het archief zoals hij zei, was een prachtig groot herenhuis op het plein, links van het concertgebouw.

De koorddanseres en andere herinneringen, Rico Bulthuis,

De beide kinderen, Fanny en Alexander, liepen door de gang van het reusachtige herenhuis, nadat ze midden in de nacht door hetzelfde gegil waren gewekt als ik.

De necrologieschrijver: een obsessieve zoektocht, Porter Shreve,

Later ontving hij mij zelfs in zijn riante herenhuis met gebrandschilderd raam in de hal.

Heeresma helemaal, Heere Heeresma,

In Haarlem staat een poppenhuis van meer dan 250 jaar oud. In de achttiende eeuw werd het ingericht door Sara Rothé. Sara was geen meisje meer, maar een rijke dame. In haar tijd waren poppenhuizen dan ook niet als speelgoed voor kinderen bedoeld. Kleine maar peperdure museumpjes waren het, waarmee dames van stand als Sara konden pronken als ze bezoek kregen. Nu kun je dankzij het poppenhuis precies zien hoe een rijk herenhuis in de achttiende eeuw eruit kon zien, want alle voorwerpjes zijn op schaal nagemaakt.

NRC,

Het Charliermuseum heeft de sfeer en het uitzicht bewaard van een rijk herenhuis uit het einde van de negentiende eeuw.

De Standaard,

Ik word verliefd op dit rustieke herenhuis met zijn bakstenen trap, zijn lichtgebogen ramen waarvan de zwierige lijn een halve meter hoger door een golvende gevelboord wordt overgenomen om het blanke trapezium te schoren, waar boven de zwarte driehoek met houten schalies uitloopt naar de dakspits.

Miniaturen, Karel Jonckheere,

Nummer zevenenveertig bleek een statig herenhuis dat waarschijnlijk in verscheidene appartementen onderverdeeld was. Het zag er monumentaal en chique uit.

Naakte zielen, Luc Deflo,

De riante villa's en voorname herenhuizen, waar het Duitse kader ingekwartierd was geweest.

De Hunnen. Dl. 3: Vrede, Jan Cremer,

Het grote vrijstaande herenhuis bij het Koningspark stond al drie jaar leeg.

Het damesorkest en andere stadsverhalen, Herman Pieter de Boer,

  • een Amsterdams herenhuis
  • een Venetiaans herenhuis

Hun miljarden ponden en dollars zijn omgezet in aandelen via de telefoonlijnen en computerschermen van de effectenhandelaren in hun statige Amsterdamse herenhuizen.

NRC,

Dit Venetiaanse herenhuis ligt ook in het centrum en heeft in totaal tien appartementen.

http://www.gorcumsreisburo.nl/verslag_gr%20kreta2.htm,

  • het 18de-eeuwse herenhuis
  • een neoclassistisch herenhuis
  • negentiende-eeuwse herenhuizen

Een wandeling door de tentoonstelling leert nochtans dat zich binnen dit ambacht een interessante evolutie heeft voorgedaan die het bedrukte papier vanuit het 17de-eeuwse paleis naar het 18de-eeuwse herenhuis en naar de 20ste-eeuwse arbeiderswoning heeft gebracht.

De Standaard,

Het St. Louis Hondenmuseum besloeg een compleet neoclassicistisch herenhuis plus een speciaal voor dit doel opgetrokken nieuwbouwvleugel.

De necrologieschrijver: een obsessieve zoektocht, Porter Shreve,

De lokatie is een rustig ogende straat met negentiende-eeuwse herenhuizen, statige bomen en weinig verkeer, loom en onder een vredig zonnetje.

NRC,

met adjectivisch tegenwoordig deelwoord


  • aanpalende herenhuizen
  • schitterende herenhuizen

De voorgevel van de woning is een vreemde eend in de bijt tussen de aanpalende herenhuizen. De verklaring is niet ver te zoeken: tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de woning platgebombardeerd. In 1948 werd ze helemaal heropgebouwd in een late art-decostijl met heel moderne elementen, zoals de fijne stalen raamprofielen.

De Standaard,

Tussen de schitterende herenhuizen vind je er ook een parador, een van de 86 historische staatshotels die Spanje rijk is.

De Standaard,

met adjectivisch voltooid deelwoord


  • een afgebladderd herenhuis
  • een rijk gestoffeerd herenhuis
  • een uitgewoond herenhuis
  • een verbouwd herenhuis
  • een vervallen herenhuis

Soms dacht ik hier terug aan het vorige atelier, dat afgebladderde herenhuis achter het station.

De man op de Middenweg, Koos van Zomeren,

Wat zij zeggen dringt niet meer tot mij door. Ik hoor hun stemmen nog slechts als een ver, samenvloeiend geluid, vaag en vervormd. Zoon van een advocaat. Dochter van een chirurg. Ik zie mij nog altijd voor de eerste keer op bezoek komen bij de ouders van mijn toekomstige verloofde. In dat indrukwekkend, rijk gestoffeerd herenhuis. Ik voel er mij nóg altijd onwennig, als wij er op visite moeten. En die diepe schaamte, toen die mensen op tegenbezoek kwamen bij ons, ontvangen werden in de ongezellige kamer achter de kruidenierswinkel.

Gras, Clem Schouwenaars,

Het huis was een aantrekkelijk uitgewoond herenhuis bij het Sarphatipark, alles kraakte, verzakte. Ze hadden het zelf sinds de oorlog zo uitgewoond, de krakende planken gonsden van vroegere tijden.

Oprechter trouw, Henk Romijn Meijer,

Vanuit een verbouwd herenhuis in Leeuwarden trad ze twintig jaar lang op als regentes, tot haar zoon oud genoeg was om als Willem IV het stadhouderschap over te nemen.

NRC,

Ze sloegen rechtsaf de stille Van der Duynstraat in. Aan weerszijden vervallen herenhuizen, uit het begin van de twintigste eeuw.

Engelen van het duister, Jan Siebelink,

in voorzetselgroep


  • de eerste verdieping van een herenhuis
  • een zolderkamer van een herenhuis
  • de hoge gevels van de herenhuizen
  • het negentiende-eeuwse karakter van het herenhuis

Op ongeveer tweehonderd meter van de finish staan, in een raam op de eerste verdieping van een oud herenhuis, enkele mensen die zwarte skimaskers over hun hoofd hebben getrokken.

De Limburger,

Op een zolderkamer van een herenhuis in Londen zijn onlangs een onbekende wals van de Hongaarse-Duitse pianist-componist Franz Liszt en een polka van Johann Straus gevonden, zo meldde de Sunday Telegraph.

De Standaard,

Een prettige drukte, vindt Karel, die hier is opgegroeid, al wordt men soms, vooral bij regenachtig weer, gestoord door de uitlaatgassen van een automobiel, die blijven drijven tussen de hoge gevels van de herenhuizen.

Emily Beyns, of Het heilig zwijgen. Dl. 1: Verwanten, Clem Schouwenaars,

Vanaf het begin van de jaren negentig wordt het negentiende-eeuwse karakter van het herenhuis in ere hersteld. De historische stijlkamers worden gerestaureerd en aangekleed met de vele objecten van de toegepaste kunsten die de museumverzameling telt.

http://www.museumsite.be/

  • een kast van een herenhuis

Het is een kast van een herenhuis met vensters uit Venetiaans glas, een kraaknette witte voorgevel en opzij een aparte ingang voor het huispersoneel.

De maquette: verslag, Jean Pierre Van Rossem,

met voorzetselgroep


  • herenhuizen van latere datum
  • herenhuizen van vroeger
  • herenhuizen van rond de eeuwwisseling

Daarbij gaat zijn uitgesproken voorkeur naar wat in Tallinn gotisch is, en daarvan is er meer dan genoeg. Een herenhuis van latere datum met volgroeide beelden in Egyptische stijl doet hij af als "operette".

De Standaard,

Fernand remt al en parkeert de wagen langs het trottoir, vóór een van de nog overeind gebleven herenhuizen van vroeger.

Liliane, of De spiegelingen van leugen en liefde, Clem Schouwenaars,

Over het Zuideinde lopende, nadat we bij de apotheek rechtsaf zijn gegaan, zien we vele herenhuizen van rond de eeuwwisseling.

Meppeler Courant,

met substantief ervoor


  • een rij herenhuizen

Het restaurant bevond zich midden in een rij bescheiden herenhuizen.

Blanco, Peter Terrin,

met ander, nevengeschikt substantief


  • arbeidersbuurten en herenhuizen
  • herenhuizen en kastelen
  • herenhuizen en villa's
  • villa's, herenhuizen en appartementsblokken
  • kastelen en herenhuizen

U maakt kennis met de vele gezichten van Brussel, met de arbeidersbuurten en herenhuizen, paleizen en krotten, statige boulevards, leuke steegjes en gezellige woonstraten.

http://www.vgc.be/sites/woneninbrussel/buurtverkenning/woontours.asp,

De economische betekenis van Aken heeft door de eeuwen heen dan ook zijn sporen achtergelaten in het land rond deze stad. Vooral de rijke industriëlen bouwden in de buurt van Vaals hun kapitale buitenverblijven. Men treft ze veelvuldig aan in de vorm van prachtige oude herenhuizen en kastelen.

http://www.drielandenpunt.nl/index_2.html

Langs het Vondelpark liggen veel herenhuizen en villa's.

http://www.oudwest.amsterdam.nl/index.html

In de zuidoostelijke rand van Brussel staan nog prachtige art-decovilla's, herenhuizen en appartementsblokken uit de "dolle jaren" twintig en dertig.

De Standaard,

Omdat ze het onderhoud en herstel van een groot aantal kastelen en herenhuizen niet meer kunnen betalen, bieden Duitse deelstaten deze monumenten nu te koop aan.

NRC,

Woordfamilie


Als deel van een afleiding


herenhuis 1.1

afbeelding

Source: Biccie
( CC BY-SA 3.0 )

ruime of enigszins ruimere en luxere nieuwbouwwoning, vaak als onderdeel van een bouwproject

Betekenisbetrekking


generalisering
Betrokken betekenissen 1.0 : 1.1

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een herenhuis…

is een huis; is een woongelegenheid

      Algemene voorbeelden


      De grondgebonden woningen worden aangeboden in twee types: laanwoningen van drie verdiepingen en herenhuizen van vier verdiepingen hoog.

      http://www.utrecht-zuilen.nl/view_proj.asp?ID=14

      In de Van Hessen Kasselstraat komen 21 moderne herenhuizen. Architectenbedrijf Van der Bijl en Wijffels heeft met een warme, gele gevelsteen en rode dakbedekking gekozen voor een vriendelijke uitstraling. In het souterrain, onder de woning, komt een garage, daarom worden deze huizen ook wel drive-inwoning genoemd. De inhoud van de woningen is met 585 m2 zeer royaal te noemen.

      http://www.groenlinks-sneek.nl/paginas/dossier%20sperkhem.html,

      Combinatiemogelijkheden


      met adjectivisch voltooid deelwoord


      • geschakelde herenhuizen

      Het bouwplan bestaat uit 38 woningen in 3 typen: 24 ééngezinswoningen: 18 stuks type B sociale koopwoningen, 2 stuks type A vrije sectorwoningen, 4 stuks type C/D vrije sectorwoningen waarvan 2 met garage/berging. 8 halfvrijstaande woningen; 6 geschakelde herenhuizen.

      http://www.gebr-blokland.nl/