hittekoepel 1.0
(meteorologie; wetenschap; natuur, milieu en energievoorziening; neologisme)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een hittekoepel…
is een hogedrukgebied; is een gebied
- [Plaats] komt o.a. voor in Noord-Amerika en Australië
- [Beweegbaarheid] bevindt zich soms wekenlang op dezelfde plek
- [Oorzaak, reden of aanleiding] wordt veroorzaakt doordat een hogedrukgebied ingesloten raakt, bv. onder invloed van een golfstroom, en de zon het gebied onder de koepel steeds verder verhit; wordt mogelijk indirect veroorzaakt door klimaatopwarming
- [Gevolg of resultaat] heeft ongebruikelijk hoge temperaturen tot gevolg
Algemene voorbeelden
Het hitterecord in Australië is gebroken. [...]. De boosdoener heet heat dome of hittekoepel, een weerfenomeen waarbij warme, vanuit de Stille Oceaan aangevoerde lucht aan land gegijzeld wordt door een golfstroom en bergachtig gebied, wat voor een grote warmeluchtkolom zorgt. Een hogedrukgebied waar niet veel beweging in komt. Omdat de zon er dan nog eens dagen na elkaar op schijnt en er weinig wolken zijn, ontstaat een snelkookpaneffect.
Voor de derde dag op rij zijn landelijke hitterecords in Canada gebroken – het is er zelfs heter dan in de woestijn van Las Vegas. [...]. Metereologen wijzen een 'hittekoepel', een hogedrukgebied boven British Columbia en de Amerikaanse staten Washington en Oregon, aan als de oorzaak van het extreme weer.
Hoewel het lastig is om hittekoepels rechtstreeks te linken aan menselijk gedrag, onderschrijven verschillende experts de stelling dat de mens voor meer van dergelijke fenomenen zorgt. "We zullen almaar meer extreme hittegolven, droogtes, bosbranden en overstromingen zien zolang we de planeet blijven opwarmen door ons fossiele brandstoffengebruik en onze koolstofuitstoot", zegt Michael Mann, professor meteorologie en atmosfeerwetenschappen aan de State University van Pennsylvania.
Het werd een natte week met veel krabben, maar tot daar mijn pietluttige ongemak. De echte horror speelde zich af aan de andere kant van het continent. Hittekoepels, vuurtornado's, extreme droogte, massale sterfte… De ogen sluiten voor de klimaatopwarming lijkt in de VS totaal onmogelijk geworden.
Combinatiemogelijkheden
als subject bij een werkwoord
- zich (oostwaarts) bewegen
Inmiddels beweegt de 'hittekoepel' zich langzaam oostwaarts en dalen temperaturen aan de westkust licht, tot ruim boven 30 graden Celsius – nog altijd aanmerkelijk warmer dan normaal voor de tijd van het jaar, maar minder extreem dan de afgelopen dagen.
met adjectief ervoor
- een hardnekkige hittekoepel
- de reusachtige hittekoepel
Het hitterecord in Australië is gebroken. Dinsdag werd het gemiddeld 40,9 graden. Het vorige record was op 7 januari 2013, toen het gemiddeld 40,3 graden was. Boven een deel van Australië bevindt zich een hardnekkige hittekoepel.
De inwoners van Seattle kreunen nog de hele week onder temperaturen van veertig graden en meer. De Amerikaanse stad op honderd kilometer van Canada is slechts één plek onder de reusachtige hittekoepel die miljoenen mensen opwarmt als zaten ze in een kookpan.
in voorzetselgroep
- onder de hittekoepel
De inwoners van Seattle kreunen nog de hele week onder temperaturen van veertig graden en meer. De Amerikaanse stad op honderd kilometer van Canada is slechts één plek onder de reusachtige hittekoepel die miljoenen mensen opwarmt als zaten ze in een kookpan.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Etymologie
| Aard herkomst | inheems of leenwoord |
|---|---|
| Vroegste datering | 2019 |
| Brontaal | Engels |
| Vorm in brontaal | heat dome |
| Betekenis in brontaal | idem |