jan-van-gent 1.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een jan-van-gent…
is een gent; is een vogel; is een dier
- [Afmeting] is 89 tot 102 cm lang
- [Geluid] krast; maakt een krassend geluid dat klinkt als een herhaald krok
- [Kleur] is wit met een okergele kop en zwarte vleugelpunten; heeft een blauwe oogring
- [Bouw] is gewerveld; heeft twee poten
- [Deel] heeft lange, smalle vleugels, een lange, spitse kop en snavel, een spitse staart en zwemvliezen
- [Voortplanting] legt eieren
- [Plaats] leeft langs kusten, op klippen en rotstige eilanden
- [Woongebied] komt voor in Amerika, Europa en Noord-Afrika
- [Leeftijd] kan 37 jaar oud worden, maar wordt gemiddeld 16 tot 20 jaar oud
- [Deskundigheid of vaardigheid] duikt snel naar vis met snelheden tot wel 100 km per uur
- [Gedrag] is een vleeseter; broedt in kolonies; volgt schepen
Wetenschappelijke naam: Morus bassanus
| Rijk | Animalia; Dieren |
|---|---|
| Stam | Chordata; Chordadieren |
| Klasse | Aves; Vogels |
| Orde | Suliformes |
| Familie | Sulidae; Genten |
| Geslacht | Morus |
| Soort | Morus bassanus |
Algemene voorbeelden
Jan-van-genten zijn de grootste vogels van de Noordzee. Als ze hun vleugels spreiden zijn ze zo'n 2 meter breed. Ze zwemmen en vliegen bijna hun hele leven rond op zee, alleen als ze gaan broeden komen ze aan land. Om op te stijgen heeft de jan-van-gent een goede wind onder de vleugels nodig. Aan land zou dat een lange aanloop betekenen, maar daar lopen deze vogels te ongemakkelijk voor. Daarom broeden jan-van-genten op steile kusten waar de harde zeewind door de rotswand omhoog gedreven wordt.
Jan-van-genten sporen hun prooi op vanuit de lucht en vangen de gespotte vis vervolgens met een ware stootduik: vanaf 30 meter duiken ze loodrecht in zee. Daarbij vouwen ze hun vleugels naar achteren en steken hun snavel recht naar beneden. Zo storten ze zich met wel 100 kilometer per uur in het water. De enorme klap wordt opgevangen door een verstevigde schedel en een onderhuids luchtkussen, een soort airbag. Eenmaal onder water gaat de jacht gewoon door. De eerste vier meter knalt het levend projectiel nog door het water, maar daarna zwemt hij onder water achter de opgeschrikte vis aan.
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- een jonge jan-van-gent
- jonge jan-van-genten
Pas na 5 jaar krijgt een jonge jan-van-gent het design-achtige verenkleed van de volwassen vogels.
Vooral jonge jan-van-genten trekken in het najaar via het Kanaal tot voor de West-Afrikaanse kust. De overige vogels zwerven over de zee, en volgen de scholen vis. In de maanden september tot december zijn ze goed langs onze kust te bewonderen (als de wind hard aanlandig is).
met telwoord ervoor
- honderden jan-van-genten
Langs de Noordzeekust trekken soms honderden jan-van-genten voorbij, zichtbaar vanaf het strand. Als ze vaak duiken zit er veel vis, en als je geluk hebt zwemt daar dan ook een groep bruinvissen tussen!
met ander, nevengeschikt substantief
- jan-van-genten en aalscholvers
Het eiland is ongeveer drie hectare groot. Via een golfbreker is het eiland verbonden met het vasteland. Het is een belangrijke broed- en rustplaats voor zeevogels, vooral jan-van-genten en aalscholvers.