kwartelkoning


kwartelkoning 1.0

kleine weidevogel die zich kenmerkt door zijn bruingele verenkleed met aan de bovenkant zwarte vlekken, zijn blauwgrijze kop en hals en vooral door zijn typische, raspende roep die klinkt als "kreks-kreks"; spriet
Anders dan de naam doet vermoeden is de vogel niet verwant aan de kwartel, maar behoort hij tot de familie van de rallen, koeten en waterhoentjes. De naam van vogel gaat terug op een Griekse sage, waarin de kwartelkoning meevliegt in een vlucht kwartels en vanwege zijn grootte tot koning bestempeld wordt.

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een kwartelkoning…

is een vogel; is een dier

  • [Afmeting] is ongeveer 22 tot 25 cm lang
  • [Geluid] raspt; maakt een raspend geluid dat klinkt als kreks-kreks
  • [Kleur] heeft een bruingeel verenkleed, met aan de bovenkant zwarte vlekken, en een blauwgrijze hals en kop
  • [Bouw] is gewerveld; heeft twee poten
  • [Voortplanting] legt eieren
  • [Plaats] leeft meestal op weilanden of hooilanden
  • [Woongebied] komt in Europa en Midden-Azië als broedvogel voor; verblijft tijdens de winter in Afrika
  • [Leeftijd] kan 5 tot 7 jaar oud worden, maar wordt gemiddeld slechts 1 jaar oud
  • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is een nu tamelijk zeldzame vogel in Nederland en België, was vroeger een broedvogel die vrij algemeen voorkwam en heeft daarna zelfs enige tijd behoord tot de bedreigde diersoorten
  • [Beweging] vliegt niet graag, maar rent bij gevaar weg; vliegt, als hij dan toch vliegt, met hangende poten
  • [Gedrag] is een alleseter; broedt eenmaal per jaar
  • [Betrekking of relatie] behoort niet zoals de kwartel tot de familie van de fazantachtigen (Phasianidae), maar tot de familie van de rallen, koeten en waterhoentjes (Rallidae)

Wetenschappelijke naam: Crex crex

Rijk Animalia; Dieren
Stam Chordata; Chordadieren
Klasse Aves; Vogels
Orde Gruiformes; Kraanvogelachtigen
Familie Rallidae; Rallen, koeten en waterhoentjes
Geslacht Crex
Soort Crex crex

Algemene voorbeelden


De kwartelkoning is zelden te zien, maar vooral te horen. Hij roept krex-krex, een geluid dat lijkt op het raspen van een creditkaart over een kammetje.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Kwartelkoning,

In de natuurlijke uiterwaarden langs de Waal leven beschermde en zeldzame dieren zoals de kamsalamander, de modderkruiper en de kwartelkoning.

http://www.milieudefensie.nl/

Van de broedvogels zijn vooral kwartelkoning, patrijs, groene specht, rietgors en ransuil bijzondere bewoners.

http://www.ecopartners.nl/ecologica/klotpb.html

Van de duizend soorten die in acuut gevaar verkeren, worden er drie ook in Nederland gesignaleerd: de rode wouw, de kwartelkoning en de waterrietzanger.

NRC,

De kwartelkoning is [...] in 2004 als kwetsbaar op de Nederlandse rode lijst gezet. In Vlaanderen zijn nog hoogstens 2 broedparen, de soort staat als met uitsterven bedreigd op de Vlaamse rode lijst. Op wereldschaal is de vogel (sinds nader onderzoek uit 2010) geen echte rodelijstsoort (meer), hij staat als niet bedreigd op de lijst van de IUCN.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Kwartelkoning,

Combinatiemogelijkheden


met adjectivisch tegenwoordig deelwoord


  • broedende kwartelkoningen

In Oost-Groningen werd in de jaren 1970 een groot aantal broedende kwartelkoningen ontdekt (200-300 paar in 1979).

https://nl.wikipedia.org/wiki/Kwartelkoning,

met substantief ervoor


  • een (groot) aantal kwartelkoningen

In Oost-Groningen werd in de jaren 1970 een groot aantal broedende kwartelkoningen ontdekt (200-300 paar in 1979).

https://nl.wikipedia.org/wiki/Kwartelkoning,

in voorzetselgroep


  • het raspende geroep van de kwartelkoning

Ergens gorgelde een wulp met heldere u-klanken. Plotseling liepen twee gitzwarte kuikentjes voor zijn voeten. Het toornig raspende geroep van een kwartelkoning verraadde hun herkomst.

Requiem voor de geitenmelker, Robin Hannelore,

voorafgegaan door als


  • knorren als een kwartelkoning

Toen ik klein was en zij nog in staat was om het lange stuk te lopen van de bushalte naar ons huis aan zee, kwam grootmoeder soms 's ochtends op bezoek. Ze zat in de keuken, waar het naar koekjes en pas gebakken roggebrood rook, en waar het er mooi uitzag met een kleed op tafel en onze mooiste koffiekopjes. Ze bracht gezelligheid met zich mee. Ze was net een poes die rustig in een hoekje op de bank gaat liggen spinnen. Zij spinde ook, dat weet ik nog; ze knorde als een kwartelkoning in de nacht. Als ze tenminste niet praatte. Maar ook haar gepraat gaf gezelligheid.

Anna, Hanna en Johanna, Marianne Fredriksson,

Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen