adjudant


adjudant 1.0

iemand die voor zijn beroep bij het leger werkt en daarbij leiding geeft aan ondergeschikten maar zelf onder het bevel van een officier staat; militair met een rang tussen soldaat en officier; onderofficier boven de rang van sergeant-majoor of 1e sergeant-majoor; ook: rang van adjudant

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een adjudant…

is een militair; is een persoon

  • [Uiterlijk] draagt een militair uniform
  • [Geheel] werkt bij het leger, bij landmacht, luchtmacht of marine
  • [Groep] staat aan het hoofd van een groep van meestal acht militairen
  • [Rang of hiërarchische positie] bevindt zich boven soldaten maar onder officiers; is een onderofficiersrang boven die van sergeant-majoor (in Nederland) of 1e sergeant-majoor (in België)
  • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] staat zelf onder bevel van een officier en is dus een onderofficier
  • [Geslacht] is een man of een vrouw
  • [Oorzaak, reden of aanleiding] oefent zijn functie uit voor zijn beroep
  • [Gelijkheid] wordt in Nederland meestal adjudant-onderofficier genoemd

Algemene voorbeelden


Militairen van andere nationaliteiten maken wel eens jacht op de dieren. Muskieten zijn er in overvloed en die zijn volgens de adjudant erger dan de granaten.

Meppeler Courant,

De gendarmes katangais werden midden juli 1960 opgericht, kort nadat Moïse Tshombe de afscheiding van Katanga uitriep en een militaire macht nodig had. Dat gebeurde met behoorlijk veel Belgische steun. De eerste commandant, majoor Crèvecoeur, was trouwens een Belg. In juli 1961 werd hij door adjudant Muke Massaku opgevolgd.

De Standaard,

In de niveauopleidingen worden militairen voorbereid op een hogere rang en daarmee op een nieuwe functie binnen de luchtmacht. Een adjudant die bijvoorbeeld is geselecteerd voor een functie waaraan de rang van luitenant is verbonden, volgt op Woensdrecht een niveauopleiding voordat hij of zij aan deze nieuwe baan kan beginnen.

http://www.luchtmacht.nl/main/taakenorganisatie/taak/rechtsorde.html

De korporaal schreeuwde het uit. 'Onmiddellijk afvoeren voordat hij een peritoniet doet!' 'Zal ik een ambulance laten oproepen?' vroeg de adjudant. 'Adjudant, ik ken het Belgisch leger. Als die ambulance hier aankomt voor zijn begrafenis mogen we van geluk spreken.'

Een lichtgevoelige jongen, Walter van den Broeck,

Tussen twee haakjes: er is wel degelijk een verschil tussen luitenant-generaals (een soort van generaal) en luitenants-adjudanten (tegelijk luitenant en adjudant), maar waarom we dat militaire onderscheid wel in acht nemen in de algemene taal, weet ik niet.

De Standaard,

'Eén van drie man, zei u. Dat is voor een verkenning het goede getal, maar voor zoeken naar verstopte geallieerde militairen weinig. Ik heb van mijn adjudant eens de opmerking gekregen dat ik een te kleine Streife uitzond voor een nogal omvangrijke opdracht - er wás iets met die Streife...'

Met voorbedachten rade, Henri Knap,

Combinatiemogelijkheden


met ander, nevengeschikt substantief


  • de adjudant en de sergeant
  • de sergeant en de adjudant

De Rosse, en de adjudant en de sergeant die onze zieke korporaal aan het soigneren zijn achter de schuur.

Een lichtgevoelige jongen, Walter van den Broeck,

Een gulp water kwam voor mijn voeten neer, de meisjes gilden, de soldaten vloekten, het struikgewas schudde en beefde [...]. Op Mottigaard na was iedereen kletsnat, de sergeant en de adjudant nog het natst van allemaal.

Een lichtgevoelige jongen, Walter van den Broeck,

Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


adjudant 2.0

iemand die voor zijn beroep een hooggeplaatst persoon zoals een hoge adellijke, een hoge militair of een hoge politicus beschermt en helpt bij de dagelijkse gang van zaken; officier van een machtig persoon, zoals een koningin, generaal of president

Betekenisbetrekking


onduidelijk
Betrokken betekenissen 1.0 : 2.0

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een adjudant…

is een persoon

  • [Uiterlijk] draagt een uniform
  • [Waarneembaarheid] is vaak te zien bij ceremoniële gelegenheden
  • [Herkomst of oorsprong] komt als functie oorspronkelijk uit de schutterij
  • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] komt uit het leger of is bv. een ex-politicus
  • [Geslacht] is een man of een vrouw
  • [Activiteit of handeling] helpt een machtig persoon bij de dagelijkse gang van zaken en beschermt deze persoon
  • [Oorzaak, reden of aanleiding] oefent zijn functie uit voor zijn beroep

Algemene voorbeelden


De adjudanten zijn door hun krijgsmachtonderdelen voor drie jaar uitgeleend aan het hof. Adjudant is afgeleid van het Latijnse woord adiuvans = helpend, ondersteunend [...]. Zij zijn onder meer belast met de praktische voorbereiding van openbare optredens van de leden van het Koninklijk Huis.

http://www.koninklijkhuis.nl/monarchie/monarchie.html

Ik laat een team met de minister van justitie van de Lords praten, maar het probleem is dat we niet met Sanchez in contact kunnen komen [...]. Al die tijd heeft hij niet met ons willen praten en zijn adjudant luistert alleen maar beleefd en zegt dan dat het een zaak voor Sanchez is, waarna hij wegloopt.

Ritueel des doods, Willem Zebregs,

Want naar de woedende uitspraken van zijn adjudanten Katsav en Landau te oordelen, legt hij deze top uit als een motie van wantrouwen tegen zijn kandidatuur voor het premierschap van Israël na de verkiezingen van 29 mei.

De Standaard,

Veel meer dan dat het een opvatting van de SER is, gaat het erom dat het advies het gezamenlijke standpunt van Rinnooy Kan (VNO), Stekelenburg (FNV), Kamminga (MKB Nederland), Westerlaken (CNV) en Blankert (NCW) vertolkt, om vijf zwaargewichten in het sociaal-economische discours te noemen. Zij allen hadden hun adjudanten zitten in de SER-commissie die het advies heeft voorbereid.

NRC,

Belangrijke PS-kopstukken, en hun adjudanten, kwamen met het gerecht in aanraking: Guy Mathot, Guy Coëme, Guy Spitaels, Alain Van der Biest, Elio Di Rupo, François Pirot, Merry Hermanus en Patrick Moriau.

De Standaard,

Combinatiemogelijkheden


met voorzetselgroep


Voorzetsel: van

  • adjudant van Chirac
  • adjudanten van Soekarno
  • adjudant van bondspresident
  • adjudant van de koningin
  • adjudant van de president
  • adjudant van Hare Majesteit de Koningin

Alain Juppé (nu minister van buitenlandse zaken en adjudant van Chirac) zou premier worden.

NRC,

In de belastende verklaringen van twee voormalige adjudanten van Soekarno schiet de schrijver met succes gaten.

NRC,

Omdat je als adjudant van de koningin weet dat je er op bepaalde momenten gewoon niet moet zijn, opende hij de eerste de beste deur die hij tegenkwam en dook erin.

Oeps!, Patrick Arink,

Luitenant-generaal Soeyono, de man die Permadi's 'opruiing' wereldkundig maakte, is een voormalige adjudant van de president.

NRC,

Bij bijzondere gelegenheden treedt hij op als adjudant van Hare Majesteit de Koningin.

http://www.koninklijkhuis.nl/monarchie/monarchie.html

Vaste verbindingen


Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


adjudant 2.1

(cultuur en samenleving; feesten, herdenkingen en evenementen. Sommige regio's gebruiken andere woorden voor deze persoon.)

carnavalsfiguur die Prins Carnaval bijstaat

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een adjudant…

is een persoon

  • [Uiterlijk] draagt vaak vergelijkbare kleding als Prins Carnaval, alleen dan net iets minder opvallend of met een net iets kleinere hoed
  • [Groep] hoort bij Prins Carnaval en wordt op zijn beurt bijgestaan door de Raad van Elf
  • [Functie] staat Prins Carnaval bij
  • [Plaats] bevindt zich op een wagen, op straat tussen de carnavalsvierders of in een kroeg
  • [Geslacht] is een man
  • [Oorzaak, reden of aanleiding] oefent zijn functie uit uit liefhebberij
  • [Omstandigheid] oefent zijn functie uit tijdens het carnaval en in de aanloop ernaar toe

Algemene voorbeelden


De prins mag het aan niets ontbreken en het strakke protocol dient stipt te worden nageleefd. Dat vereist dus het nodige organisatietalent en natuurlijk een behoorlijke portie tact in de omgang met derden. Want wie wil er tijdens de vastelaovend nu niet communiceren met de prins, danwel wie wil de prins geen consumptie aanbieden? Er voor te zorgen dat al deze zaken binnen redelijke proporties blijven dat is de voornaamste taak van de adjudant.

http://www.heel.net/aap/

Onder het fluitsignaal van de adjudant vertrokken op zaterdagochtend 21 april vier uur de Raadsleden van Ravensteinse carnavalsvereniging de Pompers met een vat bier vanuit Dommelen.

http://www.kliknieuws.nl/default.asp?ID=195DFC91-391A-465D-8427-FEB2E88BAB5D,

Zowel in Mispelgat als in Teskusdurp zijn in het weekeinde de nieuwe prinsen gepresenteerd. In De Poorterij presenteerde de Mispelgatse Raad van Elf Eric van Woerkom als Prins Maerten XIV en Michiel Keser als zijn adjudant.

http://www.brabantsdagblad.nl/regios/bommelerwaard/10316202/Nieuwe-prinsen-Zaltbommel-en-Kerkdriel.ece,

Hij ontwerpt een bronzen deurknop, die ik met carnaval wil schenken aan de stad 's-Hertogenbosch als dank voor de 11 jaren, dat de adjudant en ik zo hartelijk ontvangen zijn.

NRC,

Joop Klerkx (41) is op dé carnavalsdag bij uitstek uitgeroepen tot prins van de Smouskes. Hij zwaait de scepter samen met zijn vrouw Angela en vriend en adjudant Erwin Danen.

http://www.brabantsdagblad.nl/regios/udenveghel/9854146/prins-joop-dn-urste-voor-de-smouskes.ece,

Op 27 februari loopt de prins carnaval zijn eerste stoet. Op de foto wordt prins Ludo I vergezeld door zijn hofmaarschalk Frank Harsdorf, hofdame Ria Peeters, adjudant en zoon Bjorn, hofnar Timothy, dansmarieke Kyra en kleindochter Casy.

http://www.gva.be/regio-antwerpen-noord/kapellen/prins-ludo-i-volgt-zichzelf-op.aspx,

Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


adjudant 3.0

((vooral) in Nederland)

iemand die voor zijn beroep bij de Nederlandse politie werkt met een rang tussen brigadier en inspecteur; ook: politierang in Nederland boven brigadier en onder inspecteur
Bestaat sinds de jaren'90 niet meer.

Betekenisbetrekking


onduidelijk
Betrokken betekenissen 1.0 : 3.0

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een adjudant…

is een politieagent; is een persoon

  • [Plaats van herkomst] werkt in Nederland
  • [Tijd] is komen te vervallen in de jaren '90 en bestaat nu dus niet meer
  • [Rang] bevond zich tot aan de jaren '90 tussen de rangen brigadier en inspecteur, is daarna komen te vervallen; is nu vergelijkbaar met de rang van inspecteur

    Algemene voorbeelden


    De ene agent heeft beter gereageerd op de veranderingen dan de ander. Niemand is teruggezet in rang. De doorstroming voor de 38 brigadiers naar de rang van adjudant is duidelijk minder geworden.

    Meppeler Courant,

    Combinatiemogelijkheden


    met voorzetselgroep


    Voorzetsel: van

    • adjudant van politie
    • adjudant M.O. van de politie

    Na de bevrijding stond ik er bijna alleen voor. Niekerk kreeg echter hulp van H. S., adjudant van politie. 'Bij iedere arrestatie maakte Spa een ambtsedig proces verbaal op. De NSB'ers, SS'ers en Landwachters werden opgesloten in de school of ze kregen huisarrest.'

    Meppeler Courant,

    Volgens adjudant M. O. van de politie rijdt vijftig procent van de fietsers in de stad zonder licht.

    Meppeler Courant,

    met eigennaam


    Op een bijeenkomst in het raadhuis is vrijdag afscheid genomen van drie bekende figuren uit het Hoogeveense politiekorps. Het zijn brigadier R. B. (56) uit Pesse en de adjudanten G. N. (56) en L. N. (58), beiden uit Hoogeveen.

    Meppeler Courant,

    In dat kader past ook de aanval die vorige week andermaal werd geopend op adjudant K. L., chef van de CID in de politieregio Kennemerland.

    Meppeler Courant,

    Ze heeft zijn kaartje nog ergens liggen: adjudant C. Vileers, bureau Ernstige Delicten.

    De vrouw die alles had, Kees van Beijnum,

    Hij verklaarde in de commissie algemene en bestuurlijke zaken dat de coördinator van het anti-vandalismeproject adjudant L. S. is benoemd tot milieucoördinator van de politie in Zuidwest-Drenthe.

    Meppeler Courant,

    Hij keek wat verstrooid naar adjudant Sietze de Jong, die de recherchekamer binnenstapte en Vledder een telexbericht in zijn handen duwde.

    De Cock en de moord op melodie, Appie Baantjer,

    Woordfamilie


    Als deel van een afleiding


    Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


    adjudant 4.0

    iemand die voor zijn beroep werkt bij een Belgische politiedienst, zoals de voormalige rijkswacht en veiligheidsdiensten met een rang tussen eerste opperwachtmeester en adjudant-chef; ook: rang van adjudant

    Betekenisbetrekking


    onduidelijk
    Betrokken betekenissen 1.0 : 4.0

    Semagram (extra betekenisinformatie)


    Een adjudant…

    is een politiebeamte; is een persoon

    • [Uiterlijk] kan een uniform dragen, maar dit is niet altijd het geval
    • [Geheel] werkt voor een politiedienst zoals een inlichtingendienst of veiligheidsdienst van een overheid of bv. voor de rijkswacht
    • [Plaats] werkt in een kantoor of juist op straat
    • [Plaats van herkomst] werkt in België
    • [Rang of hiërarchische positie] is een keuronderofficier, boven eerste opperwachtmeester en onder adjudant-chef
    • [Activiteit of handeling] vervult politietaken zoals controle over het verkeer, de opsporing van criminele feiten en de handhaving van de orde
    • [Instrument] heeft vaak een wapen
    • [Oorzaak, reden of aanleiding] oefent zijn functie uit voor zijn beroep

    Algemene voorbeelden


    Geeraerts schreef zijn boek in 1982; de serie is zonder verdere specifikatie in de jaren negentig gesitueerd. Hoofdfiguur is Robbe Parain, een adjudant bij de Antwerpse BOB die als eerste ter plaatse komt op de plaats van een schietpartij.

    De Standaard,

    'Geen slechte schutter en iemand die door het slachtoffer werd binnengelaten...,' zei hij. 'Twijfelachtig, want de werkvrouw zei dat madame 's nachts nooit één deur op slot deed.' Velge keek hem strak aan. 'Adjudant Meeus heeft me daarstraks gezegd dat de werkvrouw een sleutel had. Is de adjudant er nog?' 'Nee, hij is vertrokken.'

    De Coltmoorden, Jef Geeraerts,

    Combinatiemogelijkheden


    met voorzetselgroep


    Voorzetsel: van

    • adjudant van de rijkswacht
    • adjudant van de vroegere rijkswacht
    • adjudant J. L. van de BOB
    • adjudant G. van de Brusselse BOB

    Jean Rouchet, een zeventigjarige gepensioneerde adjudant van de rijkswacht, had zoals elke nacht een wandelingetje met zijn oude dikke fox-terrier gemaakt en keerde op zijn gemak naar huis terug.

    Drugs, Jef Geeraerts,

    De advocaten van de kapitein en de adjudant van de vroegere rijkswacht die op 22 september 1998 de repatriëring van Semira Adamu moesten omkaderen, hebben voor de correctionele rechtbank van Brussel de vrijspraak gepleit.

    http://www.standaard.be/krant/tekst/index.aspx?oDay=23&oMonth=10&oYear=2003&articleid=DST23102003_019,

    Uit de hoorzittingen is zelfs gebleken dat in feite adjudant J. L. van de BOB van Seraing het onderzoek grotendeels leidde.

    De Standaard,

    Het parket was bereid de zaak stil te leggen, maar tegelijk waren in het onderzoek van de zaak François majoor Vernaillen en adjudant Goffinon van de Brusselse BOB de affaire tot op het bot aan het blootleggen.

    Drugs, Jef Geeraerts,

    met eigennaam


    Over het algemeen sloten de verklaringen van Berckmoes dicht aan bij die van adjudant L., de rijkswachter die in december vorig jaar in de clinch ging met onderzoeksrechter M. D.

    De Standaard,

    Bijkomend Adjudant J.-P.V. van de BOB van Bastenaken stelde gisteren dan weer veelbetekenend de vraag of Dutroux misschien wist dat hij geschaduwd werd.

    De Standaard,

    Iets nuttigs kwam er niet uit, onder meer omdat niet de personen die rechtstreeks in contact stonden met de tipgevers, bij elkaar werden gebracht. Was dat wel het geval geweest, dan zouden de speurders onmiddellijk het verband met Dutroux hebben gelegd, zei adjudant Van R. van het CBO gisteren aan de commissie-Dutroux.

    De Standaard,

    Vrijdagavond was de hoofdverdachte evenwel verrassend concreet door een verlaten mijnschacht aan te duiden als mogelijke interessante vindplaats. "Mogelijk van lichamen, misschien wapens", zei adjudant G. S. van de rijkswachtbrigade van Jumet.

    De Standaard,

    "We leren onze manschappen respekt krijgen voor de islamitische religie. Maar ons normaal politiewerk gaat door. Betrappen we iemand op heterdaad, gaan we over tot arrestatie. Ramadan of niet", zegt adjudant C. van de rijkswachtbrigade Ganshoren streng.

    De Standaard,

    Het parket was bereid de zaak stil te leggen, maar tegelijk waren in het onderzoek van de zaak François majoor Vernaillen en adjudant Goffinon van de Brusselse BOB de affaire tot op het bot aan het blootleggen.

    Drugs, Jef Geeraerts,

    Woordfamilie


    Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


    Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


    adjudant 5.0

    brandweerman met een onderofficiersrang tussen sergeant-majoor en adjudant-chef; ook: rang van adjudant

    Betekenisbetrekking


    onduidelijk
    Betrokken betekenissen 1.0 : 5.0

    Semagram (extra betekenisinformatie)


    Een adjudant…

    is een brandweerman; is een persoon

    • [Herkomst of oorsprong] draagt een rang die van oorsprong een militaire rang is
    • [Plaats van herkomst] kan zowel in België als in Nederland werken
    • [Rang of hiërarchische positie] heeft een onderofficiersrang tussen sergeant-majoor en adjudant-chef
    • [Oorzaak, reden of aanleiding] oefent zijn functie uit voor zijn beroep of als vrijwilliger

    Algemene voorbeelden


    De gemeenteraad van Lo-Reninge bevorderde José Moerman tot adjudant bij de vrijwillige brandweer van Lo-Reninge. Hij volgt Paul Snick op die onlangs ontslag nam.

    http://www.nieuwsblad.be/article/detail.aspx?articleid=8635M364,

    "Als adjudant is L. jarenlang bevelvoerder geweest van ploeg 3 bij de brandweer. Hij stond altijd paraat voor zijn ploeg om hun op een professionele manier te begeleiden, zoals een bevelvoerder dat hoort te doen."

    http://www.gva.be/regio-kempen/rijkevorsel/brandweer-neemt-afscheid-van-adjudant-leo.aspx,

    Verderop in de stad, in de brandweerkazerne, is het crisiscentrum van Dinant en omstreken. Vóór de kazerne staat zaterdag een container gevuld met zakjes water. "Het kraanwater is nog drinkbaar, maar de mensen vertrouwen het niet meer", zegt adjudant F. in het kazernekantoortje.

    NRC,

    Adjudant U., op de noodcentrale van de brandweer Brussel, verzucht dat er haast mee gemoeid is.

    De Standaard,

    Bij de brandweer zijn er net als in het leger verschillende rangen. De rangen worden verdeeld in drie groepen, basis, onderofficieren en officieren. Onder basis bevinden zich de brandwacht en de korporaal. Onderofficieren zijn: sergeant, eerste sergeant, sergeant-majoor, adjudant en adjudant-chef.

    http://www.brandweeronline.com/modules.php?name=Content&pa=showpage&pid=2,

    We delen de graden van de brandweer op in drie categorieën: Basis: brandweerman en korporaal. Onderofficieren: sergeant, eerste sergeant, sergeant-majoor, adjudant en adjudant-chef. Officieren: onderluitenant, luitenant, kapitein, kapitein-commandant, majoor en luitenant-kolonel.

    http://mens-en-samenleving.infonu.nl/opleiding-en-beroep/90416-de-organisatie-van-de-brandweer.html

    Woordfamilie


    Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


    Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen