kreeft 1.0
Bron:
Bart Braun
(
Publiek domein
)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een kreeft…
is een kreeftachtige; is een dier
- [Afmeting] is soms langer dan een halve meter, maar kan ook heel klein zijn, tot wel 2,5 cm (kleinste dwergkreeft)
- [Geluid] striduleert; maakt een stridulerend geluid
- [Kleur] heeft een groen of blauwzwart pantser met oranje stippen
- [Bouw] is ongewerveld; heeft tien poten
- [Deel] heeft een pantser; heeft twee scharen van ongelijke grootte; heeft tien poten; heeft aan de kop twee lange voelsprieten
- [Functie] wordt gebruikt als voedsel voor de mens; vormt een kostbaar gerecht dat op het menu van duurdere restaurants staat
- [Voortplanting] legt eieren en kan zich soms ook ongeslachtelijk voortplanten
- [Woongebied] leeft op de zeebodem in holen, vaak op ondiepe plaatsen bij de kust
- [Leeftijd] kan, afhankelijk van de soort, 5 tot 72 jaar oud worden
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] heeft scharen die weer aangroeien wanneer ze afgerukt worden; verkleurt tot felrood wanneer hij wordt gekookt
- [Behandeling of bewerking] wordt bij bereiding levend in kokend vocht gegooid of in stukken gehakt; wordt gekookt of gegrild; wordt opgediend met speciaal bestek, zoals een kreeftentang om het pantser te breken
- [Beweging] kan zowel achteruitlopen als vooruitlopen
- [Gedrag] is een vleeseter; houdt zich overdag verborgen; gaat 's nachts op jacht; vervelt regelmatig en werpt dan zijn oude pantser af omdat het niet meegroeit met zijn lichaam
- [Waardering] wordt gewaardeerd als een gastronomische delicatesse
- [Kostbaarheid] is duur
| Rijk | Animalia; Dieren |
|---|---|
| Stam | Arthropoda; Geleedpotigen |
| Klasse | Malacostraca; Hogere kreeftachtigen |
| Orde | Decapoda; Tienpotigen |
Algemene voorbeelden
De natuur zal de ruim driehonderd grote betonnen halve bollen met gaten in de loop der tijd voorzien van aangroei als zeepokken, zakpijpen, zeeanemonen, wieren en mosselen, waarna kreeften en vissen zich in en om het rif gaan ophouden.
Spinnen hebben daarentegen acht poten en kreeften tien.
Kreeften krijgen elastiekjes om de scharen om ze gemakkelijker te kunnen hanteren en om kannibalisme te voorkomen.
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- een Amerikaanse kreeft
- een Bretonse kreeft
- een Europese kreeft
- een Noorse kreeft
Het vlees van de Eurpese kreeft is witter dan dat van de Amerikaanse. Verder is de Europese kreeft veel duurder dan zijn Amerikaanse soortgenoot.
Op de Europese markt treft men slechts drie soorten Nephropidae aan: de Europese zeekreeft, Homarus gammarus, zijn Amerikaanse verwant, Homarus americanus, en de kleinere Noorse kreeft of langoestine, Nephrops norvegicus.
Ten slotte duikt Jean-Pierre met volle hand in een doos boordevol met enorme Bretonse kreeften met dreigende scharen.
met adjectivisch voltooid deelwoord
- een gegrilde kreeft
- een gekookte kreeft
- een geroosterde kreeft
Er is wel de beach-bar Bazil's, waar men wat kan eten en waar op woensdagavond het hele eiland samenstroomt voor, jawel, een barbecue met geroosterde kreeften en opgeluisterd door een plaatselijke band.
Vaste verbindingen
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
- kreeftdicht
- kreeftdiner
- kreeftenaard
- kreeftenbereiding
- kreeftenboter
- kreeftencentrale
- kreeftencocktail
- kreeftenepidemie
- kreeftenfamilie
- kreeftenfuik
- kreeftengang
- kreeftenjongen
- kreeftenkorf
- kreeftenkrabber
- kreeftenkuit
- kreeftenlarfje
- kreeftennatuur
- kreeftennet
- kreeftenparade
- kreeftenpark
- kreeftenpasta
- kreeftenpoot
- kreeftenpootje
- kreeftensalade
- kreeftensaus
- kreeftenschaar
- kreeftenschort
- kreeftenslaatje
- kreeftensoep
- kreeftensoort
- kreeftenstatus
- kreeftenstroper
- kreeftenteken
- kreeftenval
- kreeftenvisser
- kreeftenvorkje
- kreeftenwoord
- kreeftgarnaal
- kreeftgerecht
- kreeftrood
- kreeftsbloem
- kreeftscharenslijper
- kreeftsoep
- kreeftvangst
kreeft 1.1
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 1.0 : 1.1 |
|---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Kreeft…
is vlees; is voedsel
Algemene voorbeelden
Zijn laatste erectie hadden zij samen gevierd met kreeft en champagne, alsof ze beiden aangevoeld hadden dat het de laatste zou zijn.
Mijn geneugten waren nog heel eenvoudig: kreeft had ik nog nooit gegeten, biefstuk was alleen voor rijke mensen (vijftig cent per ons!), wat ik niet kende wou ik ook helemaal niet hebben, het leven was nog pril en het jaar was 1947.
Combinatiemogelijkheden
als object bij een werkwoord
- kreeft bestellen
- kreeft eten
- kreeft serveren
Gisteravond hadden ze na het voetjesvrijen kreeft besteld en een tweede fles champagne.
Drie in het wit geklede mannen die aan het mooiste tafeltje aan de rand van de zee kreeft eten, kijken zo ontevreden dat iedere gérant met hart voor zijn zaak naar ze toe zou snellen om te vragen wat er mis is en hoe het zo snel mogelijk kan worden verholpen.
En nu heeft ieder gerespecteerd voetbalstadion verwarmde vipboxen met televisies en stewardessen die champagne en kreeft serveren, en zijn er kantoren met uitzicht op het veld.
als subject bij een werkwoord
- op het menu staan
Er staan kreeft en kalfsoesters met aardappelpuree op het menu.
met adjectief ervoor
- Canadese kreeft
- koude kreeft
- lauwe kreeft
Salade van lauwe kreeft, walnootjes, rozijntjes en balsamicodressing.
Zo kwamen ook hier de produkten voorhanden die tot dan toe slechts in de Franse keuken werden gebruikt: de ganzelever [...], groene asperges, Canadese kreeft, coq rouge (de gevlekte tandbaars) en kaviaar voor prijzen tussen de 24 en 63 gulden per 30 gram te krijgen).
met adjectivisch tegenwoordig deelwoord
- een levende kreeft
Onaangedaan torende zij uit boven de tientallen zilverglanzende vissenlijkjes met bolle ogen, de plastic bakken met roze gekrulde garnalen en de kuipen ziltig water, waarin tientallen levende kreeften en krabben met schilden als helder glanzend aardewerk.
Een levende kreeft die in kokend water wordt gegooid lijdt onmiskenbaar en dat is dan ook een weerzinwekkende barbaarse gewoonte.
met adjectivisch voltooid deelwoord
- gegrilde kreeft
- gekookte kreeft
Wat zou Charles nu aan het doen zijn? Op handen en voeten in een hotelsuite in champagne gekookte kreeft vreten terwijl Sarah zijn aars uitlikt?
Specialiteiten zijn onder meer verse kreeftenbereidingen, zoals kreeftensalade à la César en gegrilde kreeft met botersaus van espelettepeper en groenteboeket.
met ander, nevengeschikt substantief
- champagne en kreeft
- kreeft en champagne
- kreeft en foie gras
- oesters, kreeft en kaviaar
Een fles roze champagne en kreeft.
Intussen levert DB oesters, kreeft en kaviaar aan exclusieve seksclubs als The Dolo en voor wilde feesten in het kasteel Faulx-les-Tombes.
Kreeft en foie gras zijn mijn meest geliefde ingrediënten, en lamsvlees.
kreeft 1.2
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 1.0 : 1.2 |
|---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een kreeft…
is een voorstelling
Algemene voorbeelden
Op haar rechterlies is een blauwe kreeft in een sterrenkrans getatoeëerd.
Beiden liggen nu en bekijken de schilderijen tegen het plafond: engeltjes die door kreeften in hun billen worden gebeten en een voorstelling van de anatomische les van Rembrandt waarbij de chef-kok/schilder zelf het voorwerp van snijden is.
Ze loopt naar binnen onder een kreeft van gips die uit een pot geraniums hangt.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Kreeft 2.0
(wetenschap; natuurkunde en astronomie)
Semagram (extra betekenisinformatie)
De Kreeft…
is een sterrenbeeld
- [Geheel] behoort tot de dierenriem
- [Plaats] staat aan de noordelijke hemel
Algemene voorbeelden
Op 15 en 16 mei loopt de komeet langs M44, de bekende open sterrenhoop in de Kreeft.
Ze laten je zien dat de oranje stip op de grens van de sterrenbeelden Kreeft en Leeuw de planeet Mars is.
Woordfamilie
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Kreeft 3.0
(astrologie)
Semagram (extra betekenisinformatie)
De Kreeft…
is een teken
- [Geheel] behoort tot de dierenriem
- [Rang of hiërarchische positie] is het vierde teken
- [Betrokkene] is het teken voor mensen die geboren zijn tussen 22 juni en 22 juli
- [Betrekking of relatie] wordt in verband gebracht met water, met negativiteit en met introversie
Algemene voorbeelden
Als de Zon in Maagd is, staat de Maan in Vissen, als de Zon in Steenbok is, staat de Maan in Kreeft, etc.
De Nobelprijsdeskundige S.P.A. Gipman heeft alle statistische kansen berekend: de gemiddelde leeftijd bij bekroning is tweeënzestig jaar en vier maanden, schrijven in de Engelse taal strekt tot aanbeveling en het gunstigste sterrenbeeld is Kreeft.
Vrouwen die de Maan in het teken Kreeft hebben staan, kunnen Kreeft karaktertrekken vertonen.
Het tijdperk Kreeft is het hoogtepunt van de evolutionaire creativiteit.
Woordfamilie
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Kreeft 3.1
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 3.0 : 3.1 |
|---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een Kreeft…
is een persoon
Algemene voorbeelden
In Buitenveldert, tijdens een opstopping, las hij in de Telegraaf de horoscoop van de Kreeft.
Toen hij bij zijn eigen sterrenbeeld, Leo, was gekomen en in Harper's had gelezen dat het hem goed zou gaan en in Elle dat het er somber uitzag, legde hij zijn pen neer en zei tegen Zita [...]: "Waarom mag je nou nooit opschrijven: geachte Kreeft, u krijgt de kanker, of Leeuw, vandaag zal u iets vreselijks overkomen, uw vrouw loopt van u weg en u pleegt zelfmoord?"
De beroeps voorkeur van de Kreeft is zeer variabel. In de commerciële sector wordt het hotel of restaurant bedrijf geprefereerd, evenals scheepsvaart, visserij, brouwerij, verzorgingsberoepen, ziekenhuiswerk, maatschappelijke verzorging of beroepen in de overheidssector.