ooievaar


ooievaar 1.0

afbeelding

Bron: Winginn
( CC BY-SA 3.0 )

grote witte vogel die zwartgerande vleugels en een rode of oranje snavel heeft en die op hoge nesten broedt
Wordt soms ook witte ooievaar genoemd.

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een ooievaar…

is een ooievaarachtige; is een vogel; is een dier

  • [Afmeting] is 1 tot 1,3 m lang
  • [Kleur] is wit met aan zijn vleugelranden zwarte veren; een felle, rode of oranje snavel
  • [Woongebied] komt voor in Nederland en België; is een trekvogel die overwintert in Afrika
  • [Leeftijd] wordt 10 tot ruim 30 jaar oud
  • [Gedrag] broedt op vaak hooggeplaatste nesten, traditioneel een wagenwiel op een paal
  • [Voorstellingswijze] wordt traditioneel gezien als boodschapper van goed nieuws en als het begin van de lente en is zo het symbool voor het krijgen van kinderen geworden; wordt traditioneel voorgesteld als de brenger van pasgeboren kinderen

Wetenschappelijke naam: Ciconia ciconia

Rijk Animalia; Dieren
Stam Chordata; Chordadieren
Klasse Aves; Vogels
Orde Ciconiiformes; Ooievaarachtigen
Familie Ciconiidae; Ooievaars
Geslacht Ciconia
Soort Ciconia ciconia

Algemene voorbeelden


De ooievaar die in Nederland broedt is de ciconia ciconia, een schitterende vogel, met zwarte slagpennen aan de vleugels en witte dekveren op het lichaam.

http://www.nshd.nl/zodiak/index.html,

Het leegstaande ooievaarsnest in de Klinkenberger Polder bij Warmond is gekraakt door een eendenfamilie. Voor de ooievaar op doortocht is op het wagenwiel geen plaats meer.

NRC,

In 1969 leek het er even op dat de ooievaar zou uitsterven in Nederland. Er waren nog maar twee paren over in het wild. Men heeft toen zestien ooievaars uit het buitenland opgehaald. Nu gaat het gelukkig weer goed met de ooievaar.

Meppeler Courant,

"Toch blijft de ooievaar als soort in Nederland een kwetsbare vogel" vertellen de heer en mevrouw Koopman.

http://www.nshd.nl/zodiak/index.html,

De Lokkerij deed hem denken aan zijn kinderjaren, zei hij aangedaan. Toen een van de ooievaars de moeite nam om een paar momenten luidkeels te klepperen, kon Astapenkas geluk niet meer stuk.

Meppeler Courant,

In het voorjaar waren er twee meldingen (19.4 en 27.4) van telkens twee Ooievaars (Ciconia ciconia).

http://www.dbs.be/nwg/vogels98.htm,

Combinatiemogelijkheden


als subject bij een werkwoord


  • klepperen

De ooievaar kleppert al in februari

http://www.destentor.nl/regio/zutphen/2709822/De-ooievaar-kleppert-al-in-februari.ece,

Op het nest staat de ooievaar te klepperen. Hij kleppert om het vrouwtje te begroeten of om duidelijk te maken dat dit zijn nest is.

http://www.kennisnet.nl/po/leerkracht/perdagwijzer/ooievaars/pdf/ooievaars-lesbrief.pdf

met substantief ervoor


  • een vlucht ooievaars
  • een zwerm ooievaars

De bioloog toont foto's van Israëlische radarbeelden van een vlucht ooievaars. "Dat zijn er soms meer dan 15.000" - die overdag in langgerekte formatie vliegen en 's nachts, bij gebrek aan oogcontact, meer verspreid.

De Standaard,

Een grote zwerm ooievaars komt laag aangevlogen en strijkt langzaam neer.

Meppeler Courant,

De statenleden zagen hoe een grote zwerm ooievaars tegen voertijd aan kwam vliegen en zich tegoed deed aan eendags-kuikens.

Meppeler Courant,

met ander, nevengeschikt substantief


  • de ooievaar en de reiger

Sommige vogels, zoals de ooievaar en de reiger, verblijven in volle vrijheid in Avifauna.

De Telegraaf,

Vaste verbindingen


Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als deel van een samenstellende samenstelling


ooievaar 1.1

voorstelling van een ooievaar, zoals die voorkomt in een wapen, die symbool staat voor een geboren kind of gewoon dient als versiering; nagemaakte ooievaar

Betekenisbetrekking


metonymie
Betrokken betekenissen 1.0 : 1.1

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een ooievaar…

is een voorstelling

  • [Vorm] ziet eruit als een ooievaar
  • [Voorbeeld of specimen] komt voor als ooievaar in de tuin of op het raam, wanneer een kindje geboren is, als versiering of in wapens, zoals in het stadswapen van Den Haag

    Algemene voorbeelden


    De ooievaar was ons familiewapen.

    Morgenster, Jaap Scholten,

    Een gebouw met een ooievaar erop zal wel een kraamkliniek zijn; een kraamverpleegster heeft een ooievaar op en een kaartje met een ooievaar is natuurlijk een geboorte-aankondiging.

    http://www.ludussacer.nl/index2.html

    De fiere, op één poot staande ooievaar met een kikker in de snavel was tevens het logo van de Dupont-fabrieken.

    Morgenster, Jaap Scholten,

    In de sfeer van de goede Fritz genietend van een tarte flambée en een zonnige wijn uit een glas waar een ooievaar in gegraveerd staat, vraag ik mij af: "Hoe doe je dat eigenlijk, een roman schrijven met twee pennen?"

    De Standaard,

    Een baby geboren? Wij verhuren ook ooievaars voor in de tuin.

    http://www.mijdrecht.com/catering/

    Combinatiemogelijkheden


    met voorzetselgroep


    Voorzetsel: in

    • een ooievaar in de tuin

    Tot op vandaag worden geboortes bekend gemaakt met een houten of opblaasbare ooievaar in de tuin of achter het venster.

    http://www.tradities.be/tradities_detail.php?id=19

    Beschuit met muisjes en een ooievaar in de tuin. Dat zijn natuurlijk de bekende rituelen die wij in Nederland hebben bij de geboorte van een nieuw gezinslid.

    http://www.vrouwonline.nl/mama/zwanger/3209/beschuit-met-muisjes-en-ooievaars

    Voorzetsel: voor

    • een ooievaar voor de deur

    De ooievaars voor de deur als er een kind is geboren!

    http://www.trouw.nl/tr/nl/4324/Nieuws/article/detail/1213778/2008/06/21/rsquo-Voor-ons-kon-het-eigenlijk-alleen-maar-beter-worden-rsquo.dhtm,

    Het ging allemaal vlot en gezellig en de trotse vader zette een ooievaar voor de deur.

    http://loggmaas.blogspot.nl/2007/09/niet-voor-de-ooievaar.html,

    Een ooievaar voor de deur: baby Lotte kwam snel, zoals het een olympische baby betaamt.

    http://www.nieuwsblad.be/sportwereld/cnt/GL02B8CVQ,

    Woordfamilie


    Als deel van een afleiding


    Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


    Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


    ooievaar 2.0

    grote watervogel met lange poten, een lange hals, een spitse, rechte snavel; vogelsoort uit de familie van ooievaars (Ciconiidae), zoals de witte ooievaar, de zwarte ooievaar of een maraboe

    Semagram (extra betekenisinformatie)


    Een ooievaar…

    is een vogel; is een dier

    • [Afmeting] is, afhankelijk van de soort, 75 tot 152 cm lang
    • [Geluid] kleppert; maakt een klepperend geluid met zijn snavel
    • [Deel] heeft geen keelspieren; heeft een lange hals, lange poten en een rechte, spitse snavel
    • [Plaats] leeft in drassige gebieden
    • [Beweging] vliegt met gestrekte hals
    • [Gedrag] is een vleeseter; is nesttrouw
    • [Verscheidenheid] omvat 19 soorten uit 6 geslachten (Anastomus; Ciconia; Ephippiorhynchus; Jabiru; Leptoptilos; Mycteria), die nog onderverdeeld kunnen worden in echte ooievaars (Ciconia) en overige ooievaars

    Rijk Animalia; Dieren
    Stam Chorda; Chordadieren
    Klasse Aves; Vogels
    Orde Ciconiiformes; Ooievaarachtigen
    Familie Ciconiidae; Ooievaars

    Algemene voorbeelden


    De ooievaar behoort tot de vogelfamilie Ciconiidae uit de orde van de reigerachtigen. Met 17 soorten komen ze over de hele wereld voor, behalve in Nieuw Zeeland, Oceanië en het noordelijke deel van Noord Amerika. Ooievaars zijn van nature zweefvliegers die grote afstanden afleggen zonder met hun vleugels te slaan, gebruik makend van de thermiek.

    http://www.nshd.nl/zodiak/index.html,

    Combinatiemogelijkheden


    met ander, nevengeschikt substantief


    • kraanvogels, ooievaars en zwanen
    • ooievaars, flamingo's en kraanvogels
    • de ooievaar en de reiger
    • ooievaars, reigers, lepelaars en ibissen

    Het grootste vogelreservaat ter wereld, in het oosten van China, is veranderd in een slachthuis waar ieder jaar ruim 300.000 Siberische kraanvogels, ooievaars en zwanen worden afgeschoten of vergiftigd.

    NRC,

    Met hun lange poten en hals en hun doordringende ogen, verwart de leek ze wel eens met de ooievaar en de reiger. Maar kraanvogels zijn helemaal niet verwant met deze kollega-steltlopers.

    De Standaard,

    Schelpdieren, algen en vissen bevolken de wateren rond de mangroves; ooievaars, reigers, lepelaars en ibissen nestelen in de boomtakken.

    http://www.eldersanders.be/reportage/costarica/costarica.html

    Vaste verbindingen


    Woordfamilie


    Als deel van een afleiding


    Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


    Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen