woestijn


woestijn 1.0

afbeelding

Bron: unsplash.com
( Publiek domein )

uitgestrekt, vaak extreem warm of extreem koud gebied met zeer weinig water en een vrijwel onbegroeide bodem die gewoonlijk uit zand of gesteente en soms uit verzilte grondlagen bestaat
In de Bijbelse verbindingen hieronder mogelijk ook in de oude, ruimere betekenis van onherbergzaam, ruig gebied.

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een woestijn…

is een gebied

  • [Omvang concreet] is uitgestrekt
  • [Deel] wordt gevormd door dorre en kale vlaktes, heuvels en bergachtige streken
  • [Samenstelling] bestaat uit zand, gesteente of soms ook uit zout en verzilte grondlagen
  • [Ontstaan] ontstaat door verdroging en bodemerosie als gevolg van klimatologische omstandigheden, vaak verergerd door menselijke oorzaken zoals ontbossing en uitputting van landbouwgrond
  • [Plaats] komt voor op de meeste continenten, zoals in Afrika (bv. de Sahara), in Azië (bv. de Gobiwoestijn) en Amerika (bv. Nevada, Colorado)
  • [Temperatuur] is vaak extreem warm of koud en vertoont vaak ook grote temperatuurschommelingen door de wisseling van dag en nacht
  • [Stoffelijke eigenschap algemeen] is zeer droog en daardoor ook grotendeels onbegroeid

Algemene voorbeelden


Ook moeten we uiteraard bedenken dat niet elke woestijn uit zand bestaat, we kennen rotswoestijnen, zandwoestijnen en toendra-achtige landschappen die ook als woestijn mogen worden gecategoriseerd.

http://www.kameleon.to/foto/terraria/terraria_text.htm

Naar het westen gaat het centrale laagland over in het westelijk plateau, dat grotendeels uit woestijn (Grote Zandwoestijn, Gibsonwoestijn en Grote Victoriawoestijn) bestaat, met talloze zoutmeren en zoutpannen en enkele eilandbergen, waaronder Ayers Rock.

http://home.wanadoo.nl/dvision/arjen/australie.html

Net buiten het irrigatiegebied van de Nijl begint de woestijn. Kale bergen rijzen op en hierin liggen de graftombes van de koningen en koninginnen van het oude Egypte.

http://users.telenet.be/tomtorfs/egypte/egypte.html,

Ganzen veranderen door hun hevige grazen de toendra in een woestijn.

De Telegraaf,

Amerikaanse oorlogsplanners hebben de zware omstandigheden in de woestijn - de hitte, de droogte, de zandstormen - meegenomen bij het uitdenken van de strategie.

Haagsche Courant,

Combinatiemogelijkheden


als object bij een werkwoord


  • de woestijn intrekken

Voordat de karavanen de woestijn introkken sloegen ze in Gaza voedsel en water in, als ze er uit kwamen kwamen ze hier op krachten.

NRC,

Lau-tse schreef deze verzen - in totaal 81 korte gedichten - naar verluidt toen hij, ziek van de mensheid, de woestijn of de bergen wilde intrekken, maar aan de stadspoort werd tegengehouden door een wachter die hem verzocht iets na te laten voor het nageslacht.

Wereldvreemdheid, Patricia De Martelaere,

in voorzetselgroep


  • een tocht door de woestijn

In hun tocht door de woestijn worden de Israëlieten op zeker moment aangevallen door Amalek en de Amalekieten.

http://users.skynet.be/wtm/tek2.htm,

De oorsprong van de christelijke paasviering ligt in de joodse liturgie (Pesach), die na een lange ontwikkeling (waarin twee tradities samenvloeien, die van de ongedesemde broden en die van het slachten van het lam) uitdrukkelijk wordt geconcentreerd op de herdenking van de bevrijding uit Egypte, de tocht door het water en de woestijn naar het beloofde land.

http://www.paasfeest.nl/frame_pasen.htm

  • door de woestijn reizen
  • door de woestijn trekken

Tien plagen waren er nodig geweest voordat Farao het volk van Israël liet gaan. Onder leiding van Mozes trekken ze veertig jaar door de woestijn, op weg naar het 'beloofde land'.

http://www.bijbelsmuseum.nl/

Een naamloze vrouw heeft een gids ingehuurd om door de woestijn te reizen: 'Ze wilde al die dagen geen mens tegenkomen.'

NRC,

  • door de woestijn leiden

Zijn naam was Mozes. Hij zou zijn volk gedurende 40 jaar door de woestijn leiden.

http://www.pienternet.be/ArabischeCultuur/Jodendom,

  • zich terugtrekken in de woestijn

En Christus trok zich veertig dagen terug in de woestijn, voordat hij aan zijn openbare leven begon.

http://www.rknieuws.net/rorate/scripts/lt_index.php

Vervolgens rent de pelgrim vanaf de moskee naar een hoger gelegen plek en weer terug. Hierna trekt hij zich terug in de woestijn, waar hij een nacht doorbrengt om de eenheid met zijn Schepper te ervaren. De volgende morgen werpt hij steentjes op een berghelling om de satan te verjagen en laat hij zich kaalscheren.

NRC,

met adjectief ervoor


  • bergachtige woestijn
  • bloedhete woestijn
  • hete woestijn
  • koude woestijn

In het kamp van Maslakh, een bergachtige woestijn, hebben zich meer dan 100.000 mensen opeengehoopt.

http://www.doktersvandewereld.org/rapport.php?rapport=afghanistan

Uiteindelijk wilde de meerderheid het niet voor zijn rekening nemen om de Britse manschappen terug te fluiten, die zich al weken in de bloedhete woestijn hebben voorbereid op een oorlog.

http://www2.rnw.nl/rnw/nl/achtergronden/europa/eur030319.html,

Koude woestijnen komen vooral voor in de centra van de continenten, in de regenschaduw van gebergten en langs de randen van grote ijskappen. Hete woestijnen zijn vooral te vinden in de subtropen, m.n. in de gordels rondom de 30ste breedtegraad.

http://home.kpn.nl/veen7514/General/Klimaat/Klimaatzones.html

Biologische diversiteit wordt dikwijls beschouwd op drie niveaus: diversiteit op soortniveau [...]; genetische diversiteit [...]; diversiteit van ecosystemen, dit verwijst naar alle verschillende habitats - of plaatsen - die op aarde bestaan, zoals tropische of gematigde bossen, hete en koude woestijnen, moerassen, rivieren, bergen, koraalriffen, enz.

http://bch-cbd.naturalsciences.be/belgie/convention/biodiversity-faq.htm

  • barre woestijn
  • desolate woestijn
  • onherbergzame woestijn

De Essenen waren leden van een religieuze sekte, die zich teruggetrokken hadden in de hete woestijn aan de oever van de Dode Zee, mensen die het wereldse leven verafschuwden, het gemakkelijke leven in Jeruzalem verwisselden voor de barre woestijn.

http://israelreis.schouwstra.info/qumran1.htm

De karavaan trotseert verstikkende zandstormen en barre koude, grimmige bergketens en desolate woestijnen, vooraleer ze haar bestemming bereikt.

http://www.bellydance.be/boek.html

Alexandrië. Een fraaie stad is ze nooit geweest. Haar kleine steegjes en de onherbergzame woestijn eromheen maken haar tot een ideale schuilplaats voor rovers en deserteurs.

Caesarion, Isabella, Anna: drie monologen, Gérard van Kalmthout,

  • eindeloze woestijn
  • oneindige woestijn
  • onmetelijke woestijn

Zweefvliegend glijdend op zijden wieken door de koele lucht hoog boven de paleizen van Perzië, werd hij geraakt door bliksem, stortte hij ter aarde met gebroken vleugels en vond hij zich terug in het zinderende zand van een eindeloze woestijn zonder horizon, leven of redding.

Rupert: een bekentenis, Ilja Leonard Pfeijffer,

Het was alsof iemand in de oneindige woestijn bij een bepaalde zandkorrel had afgesproken: daar alleen kon hij eten, lezen, elke van die afgesproken zandkorrels riep met dwingende kracht zijn eigen complementaire activiteit op, tien millimeter verder brak het noodlot al aan.

Rituelen, Cees Nooteboom,

De tropische streken werden overheerst door onmetelijke woestijnen terwijl de hogere breedtegraden door gletsjers werden kaalgeschuurd.

Het licht van vroeger dagen, Arthur C. Clarke & Stephen Baxter,

  • de Algerijnse woestijn
  • de Australische woestijn
  • de Iraakse woestijn
  • de Libische woestijn
  • de Saoedische woestijn

In 1977 vertrokken ze voor Oxfam-België op missie voor zes maanden naar het Sahrawi-vluchtelingenkamp Dakhla in de Algerijnse woestijn.

http://www.oxfamsol.be/nl/docs/NL40%20jaar.pdf,

Uluru is de naam die de aboriginals (de oorspronkelijke bewoners van Australië) geven aan Ayers Rock, een rode monoliet midden in de Australische woestijn.

De Standaard,

In de Iraakse woestijn bellen Amerikaanse en Britse militairen met hun mobieltjes zonder dat ze daar ook maar een gsm-zendmast voor nodig hebben.

ANP,

Vroeg in de morgen verlaten we Luxor met een bus, die ons na een lange dagrit naar de Kharga-oase moet brengen. Het is een oase in de Libische woestijn, zo'n 240 km westwaarts van de Nijl.

http://users.telenet.be/tomtorfs/egypte/egypte.html,

Toen in januari 1991 de multinationale strijdmacht in de Saoedische woestijn begon aan Operatie Desert Storm, ging het gerucht dat Saddam Irak was ontvlucht of zich in een ondergrondse bunker had opgesloten.

NRC,

met adjectivisch tegenwoordig deelwoord


  • oprukkende woestijn
  • verschroeiende woestijn

"En wat, als al het water op is?" vraagt hij. En ik hoor zijn juf kwinkeleren over druppende kranen dichtdraaien, douchen in plaats van een bad, de oprukkende woestijnen.

NRC,

Met behulp van een computer kun je dan een goed beeld krijgen van veranderingen, zoals bijvoorbeeld de oprukkende woestijn in Afrika.

http://www.geospace.nl/

Zij zijn het immers gewoon te reizen door verschroeiende woestijnen, en laten zich niet makkelijk afschrikken door de gevaren onderweg, zoals roversbenden en ravijnen.

http://www.bellydance.be/content.html

met ander, nevengeschikt substantief


  • woestijn of steppe
  • woestijnen en steppen
  • steppe en woestijn
  • savannes en woestijnen

Van de Atlantishe Oceaan tot aan de Indus en tot in Centraal Azië treffen we naast elkaar akkerland en woestijn of steppe, met de twee menselijke levensvormen die daarbij de aanpassingen vormen: landbouw bedrijvende dorpsbevolkingen en nomadische veehouders.

http://www.let.uu.nl/~martin.vanbruinessen/personal/Education/Patai_common_characteristics.htm

De ± 900 soorten bastaardspinnen uit 12 families bewonen warme en (meestal) droge gebieden (woestijnen en steppen) in alle werelddelen, behalve Australië.

http://www.kara-inci.nl/bastaardspinnen.htm,

Per huifkar legden de mennonieten in colonne de eindeloze tocht van duizenden kilometers door steppe en woestijn af.

NRC,

Ook de degradatie van droge ecosystemen - zoals savannes en woestijnen - en van wetlands - kraamkamers van onder andere vis, schaal- en schelpdieren - heeft potentieel grote gevolgen voor arme bevolkingsgroepen in vooral de ontwikkelingslanden.

http://www.biodiversitysummit.nl/home.html

voorafgegaan door als


  • droog als een woestijn

Het noorden van het eilandje is met een gemiddelde jaarlijkse neerslag van 500 millimeter het natst. Op de toppen van de bergen valt zelfs sneeuw. Het zuiden is droog als een woestijn.

http://oud.refdag.nl/toer/000115toer01.html,

Het ene stuk is dichtbegroeid, het volgende is een open plek met stuifzand. Het een is vochtig en moerassig, maar een vallei iets verderop is weer zo droog als een woestijn.

http://www.vogelenzang.org/Amsterdamse%20waterleidingduinen.htm

Vaste verbindingen


Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


woestijn 1.1

iets wat om zijn negatieve eigenschappen zoals troosteloosheid, eenzaamheid, uitzichtloosheid of deerniswekkendheid e.d. met een woestijn wordt vergeleken

Betekenisbetrekking


metafoor
Betrokken betekenissen 1.0 : 1.1

Combinatiemogelijkheden


met adjectief ervoor


  • culturele woestijn
  • sociale woestijn
  • politieke woestijn

De culturele woestijn moet een halt worden toegeroepen, en niet alleen bij ons in Albanië: als niemand iets doet is onze woestijn van heden morgen ook die van u.

NRC,

Men zei en schreef dat ik geen sociale dialoog meer wilde, dat ik een sociale woestijn [...] creëerde. Niets is minder waar. De bonden wilden al maanden niet meer praten. Wij deden zware inspanningen om ons plan op de vloer, voor alle werknemers, te gaan uitleggen.

De Standaard,

Van 1985 tot 1988 trekt hij door de politieke woestijn. Maar in '88 is hij er terug, als senator.

De Standaard,

met voorzetselgroep


Voorzetsel: van

  • de woestijn van het burgermansbestaan
  • de woestijn van de wereldgeschiedenis
  • de woestijn van de werkelijkheid
  • de woestijn van hun verlangen

Het kind dat kinderlijk is gebleven weet dat de maatschappij sadistisch en leugenachtig in elkaar zit. Het weet dat de slijmjurken en de huichelaars hem met halfzacht gelul de woestijn van het burgermansbestaan in willen jagen, waar hem alleen een hoop verveling wordt aangeboden, grauwe, kille troosteloosheid, die hem ziek moet maken, sadisme dat hem kapot moet maken, opdat het burgerlijke welzijns- en verzorgingsapparaat kan blijven draaien, een welzijnsapparaat waarin de burger 'object' is, een zinloos ding dat altijd ding moet blijven.

http://home.hetnet.nl/~anarchopress/ik/anarcho/anarch01.htm,

Zelfs in de Hanzesteden werd het vrije verkeer van goederen en diensten nog steeds belemmerd door gilden, zij het dan niet half zo rigide als onder het feodale systeem. De duimschroeven waren niet eens verdwenen; ze waren alleen maar ietsje losser aangedraaid. En bingo! Dat alleen al had een ongekende voorspoed tot gevolg [...]. Helaas zijn deze oases in de woestijn van de wereldgeschiedenis dun gezaaid; het gros van de wereldbevolking heeft nooit zo'n periode gekend.

59242,

Er moet een adequater verhaal verteld worden. Een verhaal waaruit blijkt dat Amerika op 11 september helemaal geen 'afscheid van de geschiedenis' heeft genomen, zoals menig conservatieve Amerikaanse columnist meent. De USA is veeleer 'welkom geheten in de woestijn van de werkelijkheid'. Dit is de werkelijkheid waarin de afgelopen 50 jaar een kleine 150 oorlogen elders zijn gevoerd waarin miljoenen doden zijn gevallen.

http://www.eur.nl/oos/sv/sg/index/index4.html,

En wij beschouwen u en uw soortgenoten als meelijwekkende blinden die dwalen in de woestijn van hun verlangen.

Open gelijk een mond, Jeroen Olyslaegers,

  • een woestijn van infomercials
  • een woestijn van banaliteit
  • een woestijn van verval
  • woestijnen van verval

Wat hij ook van Sesamstraat denkt, buiten de publieke omroep is er voor kinderen alleen een barre woestijn van speelgoed-infomercials.

NRC,

De utopische oasen lijken opgedroogd, en - zoals Jurgen Habermas al eens waarschuwde, dan ontstaat er een woestijn van banaliteit en radeloosheid.

http://www.janmarijnissen.nl/publicaties/opinie_hedonismeverdrsolid.stm,

Zij zijn het die in de Verenigde Staten en in Groot-Brittannië een schrikbarende sociale erosie hebben aangericht en zij zijn het die verantwoordelijkheid dragen voor woestijnen van verval.

NRC,

Vaste verbindingen


Woordfamilie


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen