bloem


bloem 1.0

afbeelding

Bron: Stan Shebs
( CC BY-SA 3.0 )

deel van een bedektzadige plant dat de voortplantingsorganen bevat en dat zich, eenmaal in bloei, kenmerkt door zijn eigen karakteristieke kleur, vorm en vaak ook geur

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een bloem…

is een plantendeel; is een deel

  • [Geur] heeft een eigen karakteristieke, vaak zoete en als aangenaam ervaren geur
  • [Kleur] is vaak felgekleurd en kan allerlei kleuren hebben, zoals rood, roze, oranje, geel, wit, blauw en paars
  • [Omvang concreet] varieert sterk in omvang, van groot tot zeer klein
  • [Vorm] kan allerlei vormen hebben, zoals trechtervormig, klokvormig, radvormig, buisvormig, kroesvormig, lintvormig en tweelippig
  • [Deel] kan bestaan uit een kelk en een kroon, die de kleur en de vorm bepalen, en verder uit meeldraden (mannelijke geslachtsorganen) en een of meer stampers (vrouwelijke geslachtsorganen), die ingeplant zijn in een niet-uitgroeiend stengelstuk dat de bloembodem wordt genoemd
  • [Groeiwijze] kan in een bepaalde bloeiwijze groeien, zoals een aar of een scherm, of groeit zo dicht bij andere bloemen dat het lijkt alsof ze samen één bloem vormen, zoals bij de composieten of samengesteldbloemigen het geval is
  • [Geheel] is een deel van een bedektzadige plant
  • [Functie] dient voor de bestuiving en bevruchting
  • [Functie] dient in afgesneden vorm, tezamen met andere in een bos gebundelde bloemen, ter decoratie; kleurt een tuin en dient als voedsel voor insecten en andere dieren
  • [Functie] wordt in afgesneden vorm, tezamen met andere in een bos gebundelde bloemen, geschonken om iemand te feliciteren bij feestelijke gelegenheden, om iemand zijn liefde te betuigen, of om van iemand afscheid te nemen bij een begrafenis
  • [Plaats] bevindt zich vaak aan het uiteinde van een stengel
  • [Levensduur] heeft een beperkte levensduur die per plant sterk varieert; kan verwelken of verdorren bij gebrek aan voldoende water
  • [Tijd] komt doorgaans in de lente of zomer tot bloei
  • [Aantal of hoeveelheid] bloeit vaak samen met een groot aantal andere bloemen, bijvoorbeeld in trossen
  • [Beweging] gaat doorgaans open als het licht wordt en dicht als het donker wordt; draait vaak met de zon mee
  • [Waardering] wordt door de mens zeer gewaardeerd; wordt mooi gevonden; wordt graag in huis en in de tuin gehouden

Algemene voorbeelden


De atalanta is dol op de bloemen van de vlinderstruik, maar in een bui van verliefdheid durft hij ook zomaar neerstrijken op je neus of je krant.

De Standaard,

Bomen, struiken en vaste planten die bessen dragen zijn meestal twee keer mooi. De eerste keer wanneer ze bloeien, de andere keer wanneer de bloemen plaats maken voor bessen.

De Standaard,

Wil je dan nog meer rode tinten verwerken in de tuin kan dit met roodbloeiend heidekruid, of met de talloze vaste planten met bloemen in alle variaties van rood.

http://www.detuingids.be/pages/list.asp?Cat=1=aanleg

Combinatiemogelijkheden


als subject bij een werkwoord


  • bloeien
  • vergaan
  • verwelken

De bloemen bloeien elk voorjaar en vallen weer af; een mensenleven "is als de hibiscusbloem aan de tak: zij is gedoemd te sterven maar zij weet het niet".

NRC,

De bloemen vergaan langzaam, de kleur verandert en verdwijnt.

NRC,

Frits deed er zijn beklag over dat ik de bloemen te lang liet staan. 'Niets is zo deprimerend als verslenste bloemen,' zei hij. Ik antwoordde dat niet alle bloemen verwelken, dat sommige ruikers verdrogen.

Alle verhalen, Kristien Hemmerechts,

als object bij een werkwoord


  • bloemen brengen
  • bloemen krijgen
  • bloemen leggen
  • bloemen plukken

Ze waren jong en hij bracht haar bloemen die bij de gedichten pasten en hij bedacht liefkozende namen.

Oprechter trouw, Henk Romijn Meijer,

Herdenken bestaat vooral uit eerbewijzen waarmee men verbondenheid en loyaliteit met de herdachten betuigt. We leggen bloemen en kransen, of we buigen misschien alleen maar het hoofd in erkenning en erkentelijkheid.

NRC,

'Ik ben er geweest,' zei ze [...]. 'Wanneer?' vroeg hij, hoewel hij het heel precies wist. 'Deze lente, in mei. Ik heb bloemen geplukt. Margrieten en klaprozen en gras. Allerlei soorten.'

Over de grens, Chaja Polak,

met adjectief ervoor


  • blauwe bloemen
  • gele bloemen
  • lila bloemen
  • paarse bloemen
  • purperen bloemen
  • rode bloemen
  • roze bloemen
  • witte bloemen
  • kleurige bloemen
  • kleurrijke bloemen
  • veelkleurige bloemen
  • eenjarige bloemen
  • eetbare bloemen
  • exotische bloemen
  • geurige bloemen
  • prachtige bloemen
  • wilde bloemen
  • verse bloemen

Het merendeel van de eenjarige bloemen die voor uitzaai in de koude bak geschikt zijn kunnen ook op warmte worden uitgezaaid.

De Standaard,

In de grote parktuin zijn de planten in thematische perkjes geplant, zoals kruiden, bloeiers, eetbare bloemen en een moestuin.

De Standaard,

Tuinen met alleen maar gele bloemen en alleen maar rode bloemen.

Meppeler Courant,

Haar tuin met kleurrijke bloemen, veel groen, meanderende paadjes en waterpartijen biedt een sfeervolle ambiance voor een theeterras en kraampjes met onder meer met kleding in countrystijl, keramiek en glaskunst.

Provinciale Zeeuwse Courant,

Kaden, parken, grasveldjes, oude muren, dokken, tuinen en keldergaten, spoorlijnen en de nabijheid van de Schelde zorgen ervoor dat ook hier in de kernstad van Antwerpen allerlei wilde bloemen, varens en grassen te vinden zijn.

http://www.fon.bewoner.antwerpen.be/stad.htm

Op de gedenkstenen liggen verse bloemen.

De Standaard,

Met witte bloemen en ballons kunnen de manifestanten hun solidariteit betuigen.

De Standaard,

met adjectivisch tegenwoordig deelwoord


  • geurende bloemen
  • ontluikende bloemen
  • schitterende bloemen
  • welriekende bloemen

Roomwitte, geurende bloemen die in platte schermen staan tooien de struik in juni.

http://www.aalst.be/wandeling8.htm,

De natuur komt tot leven, de vogels zijn druk op zoek naar een nieuw nest, onze energiebalans komt in evenwicht en onze creativiteit neemt een loopje, de lente drijft op mooie dingen zoals de eerste ontluikende bloemen, de groene sprietjes gras en …… een nieuw bloemstuk!

http://users.skynet.be/hofmeester/bloemschikken/bloemschikken%20pasen%20bloemstuk%20paasstuk%20bloemstukjes%20bloemstukje%20maken%20bloemsierkunst.htm

Deze duizendschoon heeft schitterende bloemen in een zachtroze tint met een vleugje wit.

http://members.lycos.nl/anjastuin/dianthus.html

Lavendel. Het is een 30-60 cm hoog struikje met lijnvormige bladen, dat thuishoort in het Middellandse-Zeegebied, maar in Nederland en België als tuinplant geteeld wordt. Uit de welriekende bloemen wordt lavendelolie gewonnen.

http://www.snh.be/tso/mini/andromeda/prog/olien.htm

met adjectivisch voltooid deelwoord


  • gedroogde bloemen
  • uitgebloeide bloemen
  • verlepte bloemen
  • verwelkte bloemen
  • felgekleurde bloemen
  • prachtig gekleurde bloemen

In de grote uitstalramen staan vaasjes met gedroogde bloemen en koperen weegschalen van weleer.

Alle verhalen, Kristien Hemmerechts,

Er staat een vaas met uitgebloeide bloemen op de eettafel.

Zadelpijn en ander damesleed, Liza van Sambeek,

Bij de azalea verwijdert men het best verwelkte bloemen: zeker in koele omgevingen en hoge luchtvochtigheid gaan ze snel schimmelen.

De Standaard,

Verder dienen in het verblijf planten (bij voorkeur bloemdragend) en bloemen geplaatst te worden. Kies voor planten met fel gekleurde bloemen. Kolibries blijken namelijk een sterke voorkeur te hebben voor felle kleuren.

http://www.seniorennet.be/Pages/Huisdieren/Vogels/Kooi_voliere/soorten_kolibrie.php

met voorzetselgroep


  • bloemen in een vaas zetten
  • bloemen op de kist leggen
  • bloemen op het graf leggen
  • bloemen op de tafel
  • bloemen op tafel

Thuis zette ik de bloemen in een vaas die ik ook ooit van het kerkhof had meegebracht.

Calvados, Elvis Peeters,

Een krans en bloemen op de kist. Men condoleert de weduwvrouw.

Fin de siècle, John Schleipen,

Jaarlijks werden begin november bloemen op het graf gelegd.

http://www.epo.be/php/pdf/90_6445_227_X.pdf,

Er staan verse bloemen op de tafels en boeken in de rekken.

De Standaard,

Er stonden bloemen op tafel en hij had geen bak bier klaar gezet, maar enkele flessen wijn en de mooiste glazen.

Vliegen in een spinnenweb, Fernand Auwera,

met substantief ervoor


  • een boeket bloemen
  • een boeketje bloemen
  • een bos bloemen
  • een bosje bloemen
  • een ruiker bloemen
  • een tros bloemen
  • een tuil bloemen
  • een tuiltje bloemen
  • een vaas bloemen
  • een soort bloem
  • een soort bloemen
  • soorten bloemen

Tineke M. en Jannie S. waren aftredend en niet herkiesbaar. Ze kregen een boeket bloemen en een cadeaubon aangeboden.

Meppeler Courant,

Hij staat voor haar deur met een bos bloemen.

Je moet niet denken dat ik altijd bij je blijf, Hans Münstermann,

De Russische bruid moedigt haar man aan, geeft zijn leven opnieuw zin, beschermt hem tegen vijanden, als hij die al zou hebben, en staat altijd achter hem [...]. Een conflict met haar is helaas niet met een bosje bloemen bij te leggen. Daar komt wat meer bij kijken.

Russendisco, Wladimir Kaminer,

Toen Ilse twee maanden later vijf weken te vroeg geboren werd kocht ik een enorme ruiker bloemen, maakte me zorgvuldig op en trok naar het ziekenhuis.

Alle verhalen, Kristien Hemmerechts,

Moeder met een tuil bloemen in haar hand, het bruidsboeket, een zwart-wit blos op haar wangen uit schroom voor de camera.

Gescheten; Het condominium, Dimitri Verhulst,

De rododendrons waren uitgegroeid tot een massieve wand, overdekt met zware trossen bloemen, waartussen de Egyptische vrouw al begon te verweren.

De aanslag, Harry Mulisch,

Medewerkers van Emmaus Den Haag hadden op een bakfiets een complete huiskamer ingericht, met een luxe fauteuil, een gezellig tafeltje met een kleedje en een vaas bloemen, opgefleurd met ballonnen en een paar grote Niet-Winkeldagposters.

http://www.ddh.nl/nwd/2000/,

Bijen zijn bloemvast, dat wil zeggen dat ze zich tijdens een haalvlucht concentreren op één soort bloem, zelfs op één kleur.

http://www.bijenhouders-zlto.nl/bijenleven/index.htm

Boeketten kunnen bloemen bevatten van één soort of van meerdere soorten bloemen.

http://www.flowerart.nl/

met ander, nevengeschikt substantief


  • bloemen en kransen
  • bloemen noch kransen
  • geen bloemen of kransen
  • bloemen en planten
  • bloemen en vruchten

Ik luisterde naar de priester die met een stoïcijns gezicht enkele gebeden prevelde en daarna de kist zegende die bedolven lag onder bloemen en kransen.

De stenen toren, Jo Claes,

Uitvaart Sabra op uitdrukkelijk verzoek van de familie strikt eenvoudig. Geen bloemen of kransen. Geen delegatie van het korps. Datum vrijdag 20 juli. Crematie in Ukkel om drie uur.

De Coltmoorden, Jef Geeraerts,

Miljoenen bloemen en planten vinden via de veilingklokken hun weg naar klanten in de hele wereld.

http://www.vba-aalsmeer.nl/index.html

We willen eerst een goed gevormde plant verkrijgen en nadien overvloedig bloemen en vruchten.

http://www.groengids.be/

Vaste verbindingen


Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als deel van een samenstellende afleiding


bloem 1.1

bloemdragende plant; plant met bloemen
Zie voor samenstellingen de betekenis 1.0.

Betekenisbetrekking


metonymie
Betrokken betekenissen 1.0 : 1.1

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een bloem…

is een plant

  • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] draagt bloemen

    Algemene voorbeelden


    Binnen staan geen bloemen. In de tuin staan bloemen, 's zomers. Ze zijn maar vanuit één raam goed te zien. Het is niet duidelijk van wie de bloemen zijn, zoals het niet duidelijk is van wie de tuin is.

    Calvados, Elvis Peeters,

    Achter de gebouwen lag een grote tuin met veel bloemen en kruiden.

    http://195.193.168.34/walter/content/Verhalen/Godinliefde.htm

    Combinatiemogelijkheden


    als subject bij een werkwoord


    • groeien

    Veel inheemse bloemen groeien graag op een voedselarme bodem.

    Meppeler Courant,

    als object bij een werkwoord


    • de bloemen water geven

    Ik geef de bloemen water die Pado geplant heeft.

    De jongen die alles goed wou denken, Ben Faccini,

    Woordfamilie


    Als deel van een afleiding


    bloem 1.2

    afbeelding van een bloem

    Betekenisbetrekking


    metonymie
    Betrokken betekenissen 1.0 : 1.2

    Semagram (extra betekenisinformatie)


    Een bloem…

    is een afbeelding

        Algemene voorbeelden


        Mevrouw Ceccherelli deed haar zomerjurk weer aan. Een jurk vol bloemen en vrolijke kleuren.

        Gstaad 95-98, Marek van der Jagt,

        Combinatiemogelijkheden


        met adjectivisch voltooid deelwoord


        • gestileerde bloemen

        Vandaag droeg ze een korenbloemblauwe zomerjurk, met grote witte, gestileerde bloemen.

        Engelen van het duister, Jan Siebelink,

        in voorzetselgroep


        • met bloemen

        Nu heeft hij zelfs haar brievenbus met bloemen beschilderd en op de muur van het huis aan de overkant in reusachtige letters dubbelzinnige boodschappen achtergelaten.

        Russendisco, Wladimir Kaminer,

        Woordfamilie


        Als deel van een afleiding


        Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


        bloem 1.3

        nagemaakte bloem, bijvoorbeeld van plastic; namaakbloem; kunstbloem

        Betekenisbetrekking


        metonymie
        Betrokken betekenissen 1.0 : 1.3

        Semagram (extra betekenisinformatie)


        Een bloem…

        is een voorwerp

            Combinatiemogelijkheden


            met adjectief ervoor


            • een plastic bloem
            • plastic bloemen
            • zijden bloemen

            Hansze keek alsof hij het interieur voor het eerst zag. Veel formica onder de bruine balken. Stoelen met een vlakke zitting. Een enkel vaasje met een plastic bloem.

            De vrouwenoppasser, Peter de Zwaan,

            Eén kruising terug is een klein bedrijventerrein gevestigd en daar blijkt onze nieuw verworven vriend te handelen in serres, de een nog lelijker dan de ander. Ik zie overal kunststof kozijnen en plastic bloemen.

            Zadelpijn en ander damesleed, Liza van Sambeek,

            Kom daarom eens langs en overtuigt u ervan dat onze zijden bloemen en planten minstens zo fraai en decoratief zijn als hun natuurlijke varianten en nauwelijks van echt zijn te onderscheiden.

            http://www.zijdevlinder.nl/

            Woordfamilie


            Als deel van een afleiding


            bloem 2.0

            iets wat op een bloem lijkt; op een bloem lijkende figuur, bijvoorbeeld een ijsbloem

            Betekenisbetrekking


            metafoor
            Betrokken betekenissen 1.0 : 2.0

            Semagram (extra betekenisinformatie)


            Een bloem…

            is een zaak

            • [Gelijkenis] lijkt op een bloem
            • [Voorbeeld of specimen] is bijvoorbeeld een ijsbloem

              Combinatiemogelijkheden


              met voorzetselgroep


              • bloemen op de ramen

              Een vroege winter. Het moest hard vriezen. Het vocht van zijn adem verdampte, zette zich vast aan de muren tot kleine ijskristallen. "In andere huizen komen de bloemen op de ramen. Hier op de muren."

              Keefman, Jan Arends,

              Woordfamilie


              Als deel van een afleiding


              Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


              Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


              bloem 3.0

              afbeelding

              Bron: Everjean
              ( CC BY 2.0 )

              (eten, drinken en genotmiddelen)

              witte, wazige aanslag op chocolade; suikerbloem of vetbloem
              Vetbloem ontstaat als cacaoboter vanuit de chocolade naar de oppervlakte komt. Dit gebeurt als de chocolade boven de 20°C is geweest. Suikerbloem is een laagje suiker dat vanuit de chocolade naar de oppervlakte is gekomen. Dit kan ontstaan als de chocolade nat geworden is door condens. Vetbloem en suikerbloem zijn niet schadelijk voor de gezondheid.

              Betekenisbetrekking


              metafoor
              Betrokken betekenissen 1.0 : 3.0

              Algemene voorbeelden


              Zo wordt door de toevoeging van bijvoorbeeld Shea-noten de houdbaarheid van chocolade vergroot, verdwijnt de witte bloem op chocolade rond ijsjes en smelt chocolade minder in de hand en meer in de mond.

              http://www.trouw.nl/tr/nl/5009/Archief/archief/article/detail/2725166/1996/04/19/Nederland-verzet-zich-tegen-chocolade-besluit.dhtml?utm_source=scherm1&utm_medium=button&utm_campaign=Cookiecheck

              Woordfamilie


              Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


              bloem 4.0

              afbeelding

              Bron: Margaret Hoogstrate
              ( CC BY 3.0 )

              fijn gezift meel, zonder zemelen en kiemen, dat gebruikt wordt als ingrediënt in de keuken en de bakkerij

              Betekenisbetrekking


              metafoor
              Betrokken betekenissen 1.0 : 4.0

              Semagram (extra betekenisinformatie)


              Bloem…

              is een stof

              • [Kleur] is wit
              • [Samenstelling] is alleen het fijnste van het meel; is meel ontdaan van kiemen en zemelen
              • [Structuur] is poeder
              • [Functie] wordt gebruikt als ingrediënt in de keuken of de bakkerij
              • [Herkomst of oorsprong] is gezift meel van granen of andere zetmeelhoudende gewassen, bijvoorbeeld aardappelen
              • [Behandeling of bewerking] is gezift meel; is gebuild meel

              Algemene voorbeelden


              Bladerdeeg. Weeg nauwkeurig de hoeveelheid vetstof en de met water aangemaakte bloem af. De vetstof moet de helft van het gewicht van het bloemmengsel hebben.

              http://home.planetinternet.be/~pin30811/tent57.htm

              Droge gist moet echter worden geactiveerd voordat het aan de bloem en de overige ingrediënten wordt toegevoegd. Daarvoor lost men het op in lauw water waaraan suiker is toegevoegd (1 koffielepel suiker op elke 3 dl vloeistof). Natte gist kan, vermengd met water, dadelijk met de bloem en de overige ingrediënten vermengd worden.

              http://www.mot.be/dutch/bakehouses_04.htm

              Combinatiemogelijkheden


              met adjectivisch voltooid deelwoord


              • gezeefde bloem

              Honderdvijftig gram gezeefde bloem, mespunt zout, twee grote eieren, wéér twee eetlepels basterdsuiker en een deciliter melk.

              De dag van de jas, Nelleke Zandwijk,

              met substantief ervoor


              • drie eetlepels bloem
              • een kilo bloem
              • 150 gram bloem

              Maak van 45 gram boter, 3 eetlepels bloem en 250 ml melk een dikke béchamel.

              NRC,

              Als mijn moeder me om een pakje boter of een kilo bloem had gestuurd en ik moest wachten tot meneer Boni zin had om uit zijn luie stoel op te staan, nam ik uit die doos een truffel en stopte hem in mijn mond.

              Alle verhalen, Kristien Hemmerechts,

              De dunne flensjes worden van het volgende beslag gemaakt: 150 gram bloem, 5 deciliter melk, 3 eieren, snufje zout.

              NRC,

              in voorzetselgroep


              • iets door de bloem halen

              Bestrooi het vlees royaal met zout en peper en haal het vervolgens door de bloem.

              NRC,

              Woordfamilie


              Als deel van een afleiding


              Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


              Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


              Als deel van een samenstellende afleiding


              bloem 5.0

              het beste van het beste; de besten in hun soort; de elite
              Als telbaar substantief ook: exemplaar, vertegenwoordiger van die elite.

              Betekenisbetrekking


              metafoor
              Betrokken betekenissen 1.0 : 5.0

              Vaste verbindingen


              bloem 5.1

              (literatuur en theater; weinig gebruikt)

              fraaie passage in het werk van een schrijver; fraaie literaire passage

              Algemene voorbeelden


              Bloemen uit de poëzie en het proza van Lao Zi en Zhuang Zi.

              http://www.isvw.nl/user/file/3-filosofie-en-literatuur-in-oost.pdf

              Woordfamilie


              Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


              Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


              Als deel van een samenstellende afleiding